Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Reise(1)- JP Louw
In die tye van die Bybel was dit besonder moeilik om te reis. Baie reise is per voet onderneem. Soms is met donkies of kamele gery-of saam met hulle geloop terwyl die diere die vrag gedra het. Die paaie was maar veldpaaie met die voet uitgetrap en oral was die gevaar van rowers voor hande. Die ruitery wat Paulus (Handelinge 23:23-35) na die goewerneur in Sesarea moes neem, is (vers 31) deels deur soldate gedurende die nag begelei. Plesierreise was onbekend. Mense het gereis vir regeringsdoeleindes, vir besigheid of ander noodsaaklike gebeure soos siekte of dood – maar tog ook vir inkope en kleiner .persoonlike redes. In 2 Korintiërs 11:26-27 beskryf Paulus, wat gereis het om die Evangelie te versprei, van sy ontberinge: “Ek was dikwels op reis en in gevaar” – en dan noem by riviere, rowers, gevare van die stad en gevare van die veld.
Om alleen te reis: was ondenkbaar. Mense het gewoonlik in groepe gereis. Jesus se twaalf dissipels het dit ook vir hom moontlik gemaak om van. plek tot plek te beweeg. Die groep mense waarin Jesus se ouers na Jerusalem vir die paasfees gereis het, was groot genoeg dat hulle eers na ‘n dag opgemerk het dat Jesus ontbreek (Lukas 2:44).
Seereise
Om per boot te reis was baie gevaarlik. Selfs in die tyd van die Nuwe Testament was bote maar primitief en in terme van hedendaagse standaarde redelik klein. Tog is daar mettertyd baie op die see gevaar om handel te dryf, soldate te vervoer, ens. In Egipte is rivierbote gebruik om op die Nyl te vaar. In die vroeë tyd van die Ou Testament was seereise nie volop nie-Noag se ark moes voorwaar vir die mense na iets kranksinnigs gelyk het.
‘n Groot klip soos hierdie is soms as skeepsanker gebruik.
Die Jode het op die see van Galilea gevaar om vis te vang, maar min op die oop see. Israel het immers geen eie hawe gehad nie. In 1 Konings 9:27-28 lees ons van Fenisiese hulp wat Salomo gehelp het om sy skepe te beman. Josafat se skepe (1 Konings 22:49) het vergaan toe by ‘n onderneming alleen aangedurf het.
Selfs toe in die Griekse en Romeinse tye beter bote gebou is, en daar in Aleksandrië ‘n ligtoring opgerig is, het seevaart nog steeds baie moeilik gebly. Passasiers was as ‘n “ekstra” by die vrag beskou en moes hulle eie kos meeneem. Bote het dikwels net naby die kus gebly en oornag is by klein hawens aangedoen. Handelinge 21:2-8 gee ‘n verslag van die verloop van ‘n seereis. Gedurende sekere tye van die jaar is glad nie gevaar nie. Die Romeine het selfs ‘n wet gehad teen seevaart in die winter. Handelinge 27:9-14 vertel juis van die gevare van seevaart in die winter. Ook in Handelinge 28:11 lees ons van ‘n skip wat oorwinter het.
‘n Romeinse handeisboot. Let op die “bog” op die sail. Die boot is met groot spane gestuur. Die stuurman kan agter op die boot gesien word.
Paulus het eenmaal op ‘n graanskip gereis. Graanskepe was geen klein bote nie. Hulle kon tot 70 meter lank wees wat vir destydse standaarde baie groot was. In Handelinge 27 word breedvoerig vertel van die skipbreuk wat Paulus en die ander ervaar het- hoe hulle van die vrag (waarskynlik graan) ontslae moes raak, selfs van die gereedskap oorboord gegooi het, en toue styf om die boeg getrek het om die planke byeen te hou. Met groter skepe soos hierdie is soms gewaag om stormweer te trotseer wat klein bote nie kon doen nie. Maar die gevolge was hier ook maar rampspoedig.
Seerowers het baie voorgekom. Eers die Romeine het daarin geslaag om dit goed aan bande te lê. Die see het altyd, veral in die antieke tyd, vrees ingehou. Dit is opvallend dat in Openbaring 21:1 gesê word dat die nuwe aarde nie meer see sal hê nie.
Skrywer: Prof JP Louw