Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Woonplekke(4)
Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Woonplekke(4) – Hennie Stander
Huise
Toe die semi-nomadiese Israeliete onder Josua die dorpe en stede in Kanaän ingeneem het, het hul wonings ook oorgegaan van tente na huise. Die Kanaäniete was toe reeds ‘n sterk gevestigde bevolking en die Israeliete kon baie van hulle kultuur oorneem. Ons kennis van die huise van hierdie tyd berus hoofsaaklik op die vondse van argeologiese navorsing.
Ook huise is beskou as ‘n gawe van God, en nadat ‘n huis voltooi is, is dit ingewy (Deuteronomium 20:5)
‘n Eenvoudige huis van die Bybelse tye. Let op die dakbalke wat tangs die kant van die mure uitsteek, asook sekere produkte wat op die dak uitgedroog word. Daar is ook ‘n klein venstertjie in die muur en trappe aan die buitekant.
Huiskonstruksie
Huise is gebou op ‘n fondament van ongekapte klippe. Baie van hierdie fondasies word vandag nog deur argeologiese opgrawings gevind. Die huise van die behoeftiges was baie eenvoudig en het gewoonlik uit slegs een reghoekige vertrek bestaan met ‘n ingang in een van die lang sye. Die mure was dik en is van modderstene of ruklip gebou. In Galilea was die klip gewoonlik swart basalt en aan die kus was dit geel sandsteen; in die res van die land in die kalksteengebied was die klip wit. Die mure was baie rof gebou en daar kon selfs ongediertes daarin skuil (Amos 5:19). Verder was daar nisse in die mure waarin daar kos of ander gebruiksartikels gebêre kon word. Die vloere is van klei gemaak wat vasgeslaan is. In sommige gevalle is die vloere ‘n dun lagie kalkpleister gegee.
Die vensters was gewoonlik baie klein. Eintlik was dit niks anders as vierkantige of reghoekige openinge in die muur nie. Glasvensters soos ons dit vandag ken, het nie destyds bestaan nie. Hierdie vensters het soms traliewerk voor gehad (Spreuke 7:6; 2 Konings 1:2) om indringers uit te hou. In die winter is die traliewerk bedek met ‘n vel of een of ander vorm van gordyn. Omdat vensters oop gate in die muur was, moes hulle klein wees om koue uit te hou, en ook om veiligheidsredes.
‘n Huis te Gorasin, noord van die See van Galilea. Dit is gemaak van swart basalt, en is gedeeltelik gerestoureer deur argeoloe.
Die deur na buite (gewoonlik was daar net een), is met ‘n grendelslot gesluit. Aan die onderkant het die deur op ‘n pen geskarnier wat in ‘n gat in die drumpel gedraai het; aan die bokant het die pen in ‘n gat in die latei gedraai. Daar is egter etlike huise, selfs uit die tyd van Dawid, gevind waar daar beslis geen aanduidings in die latei of die drumpel is dat daar ‘n deur was nie. Waar daar meer as een vertrek in ‘n huis was, was daar bloot ingange, maar geen deure nie.
Die beligting in die huis was nie baie goed nie, vanweë die feit dat daar net een deur na buite was, en omdat die vensters baie klein was. Dit verklaar waarom die vrou wat die penning verloor het, ‘n lamp opgesteek het om die penning te soek (Lukas 15:8). So ‘n olielampie het gewoonlik op ‘n staander gestaan sodat dit meer effektief kon wees (Matteus 5:15). Die mense het dikwels saam met hulle diere in een vertrek geslaap.
Skrywer: Prof Hennie Stander