Geloofsvrae: Jesus Christus: Doelgerigte Christologie

Geloofsvrae: Jesus Christus: Doelgerigte Christologie – Adrio König

Doelgerigte Christologie (Christologie van voor)

Ons kan ook van voor af na Christus kyk, dit beteken om van die einde af terug te kyk na Hom in terme van die doel wat God met die wêreld beoog. ‘n Mens sou dit ook eskatologiese Christologie kon noem.

Aan die begin van hierdie hoofstuk het ons gesê Hy is self die einde, die doel van al God se werke. In die Nuwe Testament is sterk getuienis hiervoor. Hy is die Een onder wie se heerskappy God alle dinge wil verenig, Hy is die Een op wie alle dinge by die skepping gerig is (Ef 1:10; Kol 1:16: `alles is vir Hom geskep), Hy het die Een deur wie God se doel met die wêreld bereik is (Joh 19:30: `Dit is volbring’ – ‘n uitspraak wat sonder beperkinge is en wat in ‘n konteks staan waar drie keer sprake is van voltooiing of die doel wat bereik is – afgelei van die Grieks telos wat elders juis vir Christus self gebruik word), Hy is die alfa en die omega, die eerste en die laaste, die begin en die einde (Open 2:8; 22:13). Hierdie drie uitdrukkings vir Christus het ‘n merkwaardige inklusiewe betekenis. Dit is maar net nog ‘n voorbeeld van die neiging om alles op Hom te betrek en in Hom in vervulling te sien gaan (60).

Maar die begrippe `einde’ en `laaste’ verdien besondere aandag in hierdie verband omdat dit dui op Christus se eindbetekenis. `Laaste’ (eschatos) is juis die Griekse woord waarvan ons woord eskatologie afgelei is en wat dui op die afhandeling van die werke van God. `Einde’ (telos) het nie net met die einde van ‘n tydperk te doen nie, maar met die einddoel, met die doel wat uiteindelik bereik word. Christus is dus die Een deur wie God sy werk afhandel en sy doel op aarde bereik.

In hierdie lig is dit skielik duidelik waarom die NT met soveel nadruk leer dat Christus in die laaste dae gebore is (Heb 1:2; 1 Pet 1:20), dat die Heilige Gees in die laaste dae uitgestort is (Hand 2:17), dat die eerste gemeentes in die laaste dae geleef het (Jak 5:3) of in die einde (1 Kor 10:11 waar die NAV ten onregte die woordjie `al’ invoeg), ja, dat Johannes selfs kan sê die gemeente leef in die laaste uur! (1 Joh 2:18).

Dit is uitsprake wat gewoonlik nie in boeke voorkom wat oor die laaste dae en die einddinge handel nie eenvoudig omdat dit nie inpas in die oortuigings van die skrywers nie. Die meeste Christelike beskouings oor die einde gaan uit van die gedagte dat Christus so ongeveer in die middel van die tyd gebore is en dat Hy en die apostels van die laaste dae gepraat het as ‘n tyd wat ver in die toekoms gelê het en wat eintlik eers in ons tyd aangebreek het. Die profesieë oor die einde sou dan ook niks te doene gehad het met die tye waarin Jesus en die apostels geleef het nie, maar sou eintlik net op ons tyd betrekking hê omdat die eindtyd nou eers aangebreek het.

Dit is ‘n beskouing wat nie regtig steun het in die NT nie. In die NT is Jesus self die einde, wat beteken dat sy geboorte alreeds in die laaste dae plaasgevind het, en dat alles daarna deel is van die laaste dinge. Ons leef dus inderdaad in die laaste dae, maar dit is dieselfde laaste dae waarin Jesus en die eerste Christene geleef het. Die laaste dae is een enkele tydperk van Jesus se eerste koms tot by sy tweede koms en wat nie onderverdeel is in die NT nie. Daarom kan Johannes sê (1 Joh 2:18) dat die Antichris alreeds gekom het (96.1).

As ons dan van eskatologie (die einde) praat as die wyse waarop God sy doel met sy skepping bereik, moet ons begin by die Een deur wie Hy dit doen. Dan begin eskatologie by die geboorte van Jesus Christus – iets wat byna vanselfsprekend is, want is Hy dan nie self die einde, die laaste, die einddoel van al God se werke nie, die Een op wie alle dinge van die begin af gerig was nie?

Natuurlik vra dit ‘n taamlike heroriëntering van ons denke. Ons kan nie meer dink dat sy eerste koms en ons tyd los van mekaar staan en dat die einde nou eers bereik is nie. Ons sien sy lewe, die vroeë Christene, al die eeue wat intussen verloop het, en ons eie tyd as die een onverdeelbare eindtyd waarin die tekens van die tye vervul word. Dan word dit skielik duidelik waarom die eerste Christene die wederkoms van Christus enige oomblik verwag het en so dringend daarna uitgesien het (94-96). As die tekens van die tye regtig in hulle tyd net op ‘n verre toekoms geslaan het, kan ‘n mens nooit begryp hoe dit moontlik is dat hulle so ‘n dringende wederkomsverwagting gehad het nie.

Waarom die eskatologie eers by Christus laat begin en nie sommer al by Israel of selfs by die skepping nie? Net omdat Jesus die einde is, die doel van God met alle dinge, net omdat Adam en Israel misluk het en God ‘n nuwe bondgenoot moes voorsien om die verbond te kom vervul.

Nog ‘n opmerking is nodig oor Jesus Christus as die doel van alle dinge. Dit is op sigself ‘n ongewone gedagte. Dit hang direk saam met wat ons bespreek het onder God se skeppingsdoel (21.3). God maak die aarde om ‘n plek te hê waar Hy mense kan skep om in liefdesgemeenskap met hulle te leef. Hy wil in ‘n verbondsverhouding met hulle leef waarin Hy vir hulle verantwoordelikheid neem en hulle seën, en waarin hulle Hom in liefdesgehoorsaamheid dien en eer. Dus God en mense in liefdesharmonie.

En in Jesus gebeur presies dit! Hy is God én mens. In Hom is God en mens in volmaakte harmonie verenig. Dit is God se skeppingsdoel. In hierdie sin is Hy op voorbeeldige of verteenwoordigende wyse (dit beteken as verteenwoordiger van God en mens) die doel van God met alle dinge.

Maar Hy is dit nie net nie, Hy realiseer ook God se skeppingsdoel, en wel op drie maniere: vir ons, in ons, en met ons. Hy doen dit vir ons. Aan die kruis vernietig Hy die vyandskap en skep die vrede tussen God en mens én tussen mense onderling (Ef 2:14-16; vgl 2 Kor 5:18-20; Rom 3:24). Daarom kan Hy aan die kruis uitroep: `Dit is volbring.’ Dit is ‘n uitroep sonder enige beperkinge, en daarom het dit ‘n omvattende betekenis. Natuurlik is God se doel nog nie in elke moontlike betekenis verwerklik nie, maar deur die kruis maak Hy vrede vir ons, en bereik dus vir of namens ons God se doel om in vrede met ons te leef.

Desondanks volhard ons ná die kruis nog in hierdie (vernietigde!) vyandskap. Ons leef dus in ‘n leuen totdat Hy op nog ‘n manier God se skeppingsdoel bereik: deur sy werk in die Gees in ons. Die Gees werk in ons en nie meer net vir ons soos Jesus aan die kruis nie. Hy verander ons van binne en beweeg ons om hierdie vrede te aanvaar en in vrede met God en ander mense te (begin!) lewe.

Omdat ons egter selfs dan nog nie regtig op volmaakte wyse God se doel in ons lewe bereik nie, moet Christus uiteindelik die doel van God op ‘n derde wyse bereik en wel by sy wederkoms, hierdie keer met ons in die sin dat ons onvolmaaktheid uitgeskakel word sodat ons in elke sin volmaak word wat God ons bedoel het om te wees: sy troue bondgenote.

In hierdie sin is alles sedert Christus se geboorte eskatologie, die laaste dinge, en wel in die sin van dié dinge wat God met sy skepping bedoel het, die einddoel van alles. Dit is sedert Christus se geboorte só omdat Hyself die einde, die laaste, die doel van God is, en dit daarom ook verwesenlik.

Intussen het dit duidelik geword dat Christologie van agter en van voor op presies dieselfde uitloop juis omdat dit wat van agter beoog was, van voor bereik word: God se skeppingsdoel.

Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en Lux Verbi.BM vir hierdie vergunning.

Skrywer: Prof Adrio König