Hoe lees teoloë die Bybel?

Hoe lees teoloë die Bybel? – Marius Nel

Jan Smith vra:

In Rapport van 13 April 2014 skryf dr Abel Pienaar, direkteur van die Sentrum vir eietydse Spiritualiteit, ‘n artikel na aanleiding van ‘n onlangs uitgereikte rolprent oor Noag se ark. Hy vra die vraag oor hoe verstaan ‘n mens antieke tekste in ‘n modern wêreld? Hy skryf: Die verhaal van Noag en die ark(Genesis 6-9) is natuurlik ‘n Bybelse verhaal.

Die meeste gelowiges sal dit wil verstaan as ‘n letterlike en feitelike verhaal. Dan sê hy baie Christene glo nog aan die inspirasieleer dat elke woord in die Bybel letterlik en “waar” is. Die volgende aanhaling is vir my veral ontstellend: “Sodra daar na die Bybel as ‘n antieke skrif gekyk word, vol tipiese mitiese gebeure soos donkies wat praat, mense wat op water kan loop, reuse en maagdelike geboortes, kan duidelik gesien word die Bybelskrywers het uit ‘n voorwetenskaplike wêreldbeeld gedink en geskryf”. Noag kon nie 600 jaar oud gewees het nie. Hulle het geen begrip van ouderdom gehad nie en die menslike fisiologie was beperk en gegrond op bygeloof en legende. Volgens hierdie man is die Bybel en sy inhoud sommer ‘n klomp bogstories. Ek weet nie van watter bladsy af lees hy of vanwaar af hy bel nie. Hoe sou u deelnemende professore hieroor reageer ten einde die ou leke soos ek nie die spoor byster te laat raak nie, asseblief?

Antwoord

Prof Marius Nel antwoord:

Daar is breedweg twee paradigmas waaruit die Bybel deur teoloë gelees word: ‘n belydenis- en streng-wetenskaplike paradigma. Die eerste paradigma laat ruimte dat die Skrif die Woord van God bevat, ook aan die adres van moderne mense. Ons bely dat ons glo in God wat in ons lewens ingryp en binne ons werklikheid ons ontmoet en ons gebede beantwoord. Dit laat ruimte vir wonderwerke, selfs in ons moderne dag maar ook in Bybelse tye. Die ander paradigma stel dat natuurwette bepaal wat in ons wêreld plaasvind en dat God daaraan onderwerp is. Hy tree nie op buite die natuurwette nie en daarom moet wonderwerke in die Bybel as mites en premoderne verklaringswyses afgemaak word. Die implikasie is natuurlik dat Hy vandag ook nie gebede beantwoord deur in ons lewe en werklikheid in te gryp nie. Ek meen die betrokke teoloog skaar hom by die laaste sienswyse terwyl kerklike teoloë eerder die eerste roete volg.

Skrywer:  Prof Marius Nel