Hoe praat God met die mens? – Francois Malan
Jan vra:
11 Petrus 1: 21 sê: Want geen profesie is ooit deur die wil van ‘n mens voortgebring nie maar deur die Heilige Gees gedrywe, het die heilige mense van God gespreek.
Daar is verskeie profesieë in die Bybel wat op hierdie wyse tot stand gekom het. Dan is daar “gesigte” wat die verskillende profete gesien het en die “woord” van die Here wat Hy tot die profete gespreek het. Soms het engele tot mense gespreek, ens.
As Moses op die berg klim, praat die Here met hom soos ‘n vriend teenoor ‘n vriend. In hierdie tyd het God ook tevoorskyn getree deur wolkedonder, weerligstrale en rook en so met Israel gespreek. Die aanhaling: “So spreek die Here” kom dikwels voor . Ek wonder op welke wyse die Here met die mense gepraat het – dalk met ‘n hoorbare stem of deur die gedagtegange van ‘n mens soos wat mense ook vandag ondervind?
Antwoord
Prof Francois Malan antwoord:
Hebreërs 1:1-2 sê: In die ou tyd het God baie keer en op baie maniere met ons voorvaders gepraat deur die profete, maar in hierdie eindtyd het Hy met ons gepraat deur die Seun.
1 Petrus 1:11-12 sê: die profete het probeer naspeur na watter persoon of na watter spesifieke tyd die Gees van Christus wat in hulle was, verwys het toe Hy vooruit getuig het oor Christus se lyding en die heerlikheid wat daarop sou volg…Hierdie dinge is nou aan julle meegedeel deur hulle wat die evangelie aan julle verkondig het deur die Heilige Gees wat van die hemel gestuur is.
Hebreërs 3:7 sê: Daarom, soos die Heilige Gees sê …… (met verwysing na Ps 95:7-11 wat letterlik die stem –kol– van die Here aanhaal; 1983: ‘na Hom wou luister’).
Mat 10:20: Jesus sê vir sy dissipels ‘…die Gees van julle Vader wat deur julle praat’
Vgl. 2 Kor 13:3, Paulus sê vir die Korintiërs: ‘Julle soek ‘n bewys dat dit Christus is wat deur my praat.’
Die baie maniere van God se spreke in die ou bedeling was o.a. sy verskyning in visioene (Jes 6:1-13), drome (Gen 28:12), simbole/ritusse/lofsange, die Urim en Tummim (Num 27:21), engele (Gen 19:1,21), natuurgebeure (Eks 19:16), peste en plae (Eks 3:20), gebeure in die geskiedenis (uittog uit Egipte), volkswysheid (Spreuke), ekstase (1 Sam 10:10; 2 Kon 3:15), ‘n rokende oond en brandende fakkel (Gen 15:17).
Die HERE praat egter van aangesig tot aangesig met sy vriend Moses (Eks 33:11), soos Hy bv. in die vorm van een van die drie mans wat na Abraham toe gekom het, met hom gesels, ‘n belofte gee, kennis gee oor Sodom en saam eet (Gen 18:1,13,17,22,33). Die jong seuntjie Samuel het slegs die stem van die Here gehoor (1 Sam 3), soos die stem uit die hemel by die doop en verheerliking van Jesus op die berg (Mt 3:17; 17:5) en met Paulus se bekering (Hand 9:4).
Volgens Habakuk 1 is hy in ‘n lang gesprek met die HERE, met sy vrae en die HERE se lang antwoord daarop. Jesaja het die HERE se soom in die tempel gesien, gehoor van sy magtige teenwoordigheid wat die aarde vul, en die Here het met hom in gesprek getree (Jes 6:1,3,8-13; vgl. die roeping van Jeremia, Jer 1:4-8; en die stem wat Esegiël gehoor het van die HERE in ‘n gestalte met die voorkoms van ‘n mens, Eseg 1:25-23:27).
Maar baie keer is dit ‘n innerlike oortuiging van die profeet wat deur die Heilige Gees gelei is tot die oortuiging (vgl. Joh 16:8-15 dat die Heilige Gees mense oortuig van sonde en van die geregtigheid wat God skenk aan dié wat in Jesus glo, en van God se oordeel).
Die profetiese boodskap word byna altyd ingelei met die woorde: so spreek die HERE, of: die woord van die HERE het tot my gekom, en eindig met: ‘n woord van die HERE. Wat die HERE aan die profeet gee is ‘n woord (dabar of ’imra), soms in ‘n gestalte wat die woord spreek, soms net as ‘n stem wat in die dag of nag kan kom (vgl. bv. 2 Kon 20:5 die Here se antwoord op Hiskia se gebed aan Jesaja). Meestal is dit ‘n woord wat die Here direk met die profeet gepraat het, maar dit kan ook kom uit ‘n oortuiging deur die Heilige Gees in die profeet se denke.
Die Gees van die HERE lei mense tot oortuiging en om te profeteer (vgl. Num 11:17,25), en met wysheid te regeer, vgl. die rigters Otniël (Rigt 3:10), Gideon (Rigt 6:34), Jefta (Rigt 11:29), Simson (Rigt 13:25); en leer boere om te boer (Jesaja 28:23-29).
Die Gees van die Here word direk aan die woord van God verbind in
2 Kron 15:1 Die Gees van die HERE het oor Asarja…gekom;
2 Kron 20:14-15 Toe kom die Gees van die Here daar in die gemeente oor die Leviet
Jagasiël…en sê: Luister mense van Juda…So sê die Here…’;
2 Kron 24:20 Die Gees van God het vir Sagaria…in besit geneem…hy sê vir die vok: ‘So
sê God…’ ;
Neh 9:30 U het hulle gewaarsku deur U Gees deur middel van die profete;
Sag 7:12 die boodskap wat die Here die Almagtige deur sy vroeë profete gestuur het nie.
Die Gees gee ook wysheid:
Gen 41:38-39 Josef in wie die Gees van God is (1983: verstand van ‘n god);
aan Salomo in ‘n droom, 1 Kon 3:10-15)
Jes 11:2 Die Gees van die Here sal op hom rus, die Gees wat wysheid en insig gee…..
In die Ou Testament is die openbaring van God min kere deur uiterlike kultiese middels en handelinge, drome, urim en tummim, ens. verbind; meestal deur direkte openbaring van Hom as die persoonlik aktief teenwoordige God, soos die naam Jahweh ‘Die Ek is’ van Eks 3:14 (in ons bybel vroeër met HERE vertaal) 6,823 maal in die Ou Testament voorkom, wat met die profeet hoorbaar praat (vgl. bv. Amos 3:7: Die Here HERE doen niks as Hy nie sy besluit bekend gemaak het aan sy dienaars die profete nie). In Amos 9:1 sê hierdie boere-profeet: Ek het die HERE by die altaar sien staan en Hy het gesê…’
Johannes 1:1-3 het nuwe lig op die Ou Testament gebring deur Jesus bekend te stel as die Woord van God, wat van die begin af daar was, by God was, self God is; deur wie alles ontstaan het (vgl. 1 Korintiërs 8:6 wat reeds gesê het: vir ons is daar net een God, die Vader, uit wie alles is, en vir wie ons lewe; en net een Here, Jesus Christus, deur wie alles bestaan en deur wie ons lewe. Dit word breër uitgewerk in Kolossense 1:13-20 met Jesus as die beeld van die onsigbare God, in wie alles geskep is, in wie God met sy volle wese woon).
Daarmee word Jesus geïdentifiseer as die Woord van God deur wie God bv. aan die begin geskep het deur te sê: laat daar lig wees, ens. Maar dit beteken ook dat die hele Ou Testament, oral waar staan ‘so sê die HERE’ eintlik Jesus is, die Woord van God, die openbaarder van God en God se wil aan die mens. Vgl. bv. Jesus se uitsprake in Johannes 10:38: die Vader is in My en Ek in die Vader; Jn 12:50: wat Ek sê, sê Ek presies net soos die Vader dit vir My gesê het; Jn 14:10: die woorde wat Ek met julle praat, praat Ek nie uit my eie nie; maar dit kom van die Vader, wat in My bly en sy werke doen; vgl. Matteus 11:27: ook ken niemand die Vader nie, behalwe die Seun en elkeen aan wie die Seun Hom wil bekend maak (Lk 10:22).
In Jesus het God self mens geword (Joh 1:14) om as mens met ons te kom praat(vgl. Flp 2:7), Sy woorde is vir ons opgeteken sodat ons daarvolgens kan lewe. Die Heilige Gees het in ons kom woon (Joh 14:16-17; Rom 8:9,11) om ons te leer, daagliks te lei en in geloof aan Jesus en die Vader te verbind (vgl. ook Joh 14:23: As iemand My liefhet, sal hy ter harte neem wat Ek sê, en my Vader sal hom liefhê en Ons sal na hom toe kom en by hom woon). Soos die profete van ouds het ons nou die woord van God, deur Jesus gespreek in Ou en Nuwe Testament, in ons hand en word dit deur die Heilige Gees in ons harte geskryf om ons te lei volgens Jesus se woord as die maatstaf vir die lewe as kinders van God (Joh 14:26; 16:13-14). So het die Here in Jeremia 31:33 belowe (vgl. Hebr 8:10; 10:16 waar dit aangehaal word).
Vir ons is die woord van God hoorbaar deur dié wat die Woord van God wat mens geword het, verkondig (1 Petr 1:12), leesbaar in die Bybel wat mense onder die leiding van die Gees geskryf het (vgl. 2 Tim 3:16-17), sigbaar in die lewe van gelowiges (Mat 5:16), en deur die daaglikse leiding van die Heilige Gees in ons gedagtes en gewete (Joh 16:13).
Skrywer: Prof Francois Malan