Jakobus 2:1–4: Waar kom hulle bymekaar? Dalk ʼn sinagoge?

Jakobus 2:1–4: Waar kom hulle bymekaar? Dalk ʼn sinagoge?

In Jakobus 2:2 word daar gesê dat die persone in julle sinagoge (in Grieks – die Afrikaans vertaal dit met byeenkoms of vergadering) inkom.

n Eerste reaksie is om af te lei dat dit inderdaad hier om ’n Joodse sinagoge as letterlike gebou gaan – die vroeë Christene het immers nog vir ’n afsienbare tyd in sinagoges bymekaar gekom. Die posisies waarna verwys word, naamlik die “hier” en “daar” of die “staan” of “sitplek”, moet dus binne die konteks van die sinagoge gesoek word.  Interessant genoeg is die meeste kommentare wat hierdie keuse uitoefen, ietwat vaag oor waar die “hier” of “daar” presies is.  Die oplossing wat voorgestaan word, is dat dit uit die argeologiese opgrawings blyk dat daar bankies soos trappies langs die mure was, wat die sinagoge amper soos ’n arena laat lyk het.  Dit kan duidelik uit figuur 1 gesien word.  Die argument is dus dat die hoër plekke die beter plekke was en dat die onderste trap of selfs die grond voor die trap die plek was wat aan die arm man toegesê is.

Figuur 1

‘n Swakplek in die argument is dat daar nie met die “hier” of “daar”  rekening gehou word nie.  Die bankies (trappies) loop tog parallel met die muur in die rigting van die podium waarvandaan daar uit die Tora gelees is, wat natuurlik die mees eervolle plek in die gehou was.  Vir die teks om te “pas in die sinagoge” moet daar meer of minder eervolle plekke op die grond, asook op die hoër trappies moes gewees het, wat nie die geval was nie.

’n Verdere probleem is: Wat word met die staanplek waarheen die arm man verwys is, bedoel?  Daar was waarskynlik staanplek in die singagoge. Maar weereens geld dieselfde argument.  Die staanplek naby die podium waar die wet voorgelees is, sou meer eervol wees as die sitplek wat verder daarvan geleë was.  Dit beteken ook dat as die arm man gevra is om by die stoel van die voorsitter by die podium op die grond te kom sit, hy eintlik ook ’n meer eervolle plek sou gehad het as wat iemand sou hê wat verder terug op die trappies teen die mure sou sit.  Dit lyk dus onwaarskynlik of hier van ’n Joodse sinagoge (as gebou soos ons dit argeologies ken) sprake is.

Skrywer: Prof Jan van der Watt