Jesaja – Die Here het besluit om Israel se ballingskap te beëindig! (Jesaja 40:1-11) – Francois Malan

40:1 Juda is besig om as volk te sterf in die ballingskap in Babel (Eseg 37 sien net baie droë bene in die laagte). Juda kla: daar is niemand om haar te troos nie, niemand wat haar gehelp het nie, niemand wat haar bystaan nie (soos in Klaagl. 1:2,7,9,17,21).  Maar onverwags kondig God aan dat Hy hulle kom red en hulle, as sy kudde, na hulle land gaan terug lei. Ongenoemde profete moet die Here se liefdeswoord aan sy verbondsvolk bring: ‘Troos, Troos my volk sê julle God’ vir sy volk wat besig is om uit te sterf na 70 jaar in ballingskap en vir die tien stamme wat reeds 200 jaar in ballingskap is. Die een ding wat die Here bereik het is dat die 12 stamme in die onderdrukking en lyding van die ballingskap weer een volk Israel geword het, wat in 931 v.C. verdeel is in Istrael met 10 stamme en Juda met 2 stamme (1 Kon 12).

Soos die Here in Jes 6:1-13 aan Jesaja opdrag gegee het om sy oordeel oor Juda te verkondig, begin Jes 40-55 met die Here se opdrag aan sy boodskappers om sy nuwe besluit van redding aan te kondig – en as die Here besluit, wie sal dit kan verydel? (Jes 14:27). Met sy woord verbreek Hy Juda se wanhoop, troosteloosheid en vertwyfeling, en ook die krag van Babilon.

40:2 ‘Spreek na die hart van Jerusalem…’ Jerusalem verteenwoordig die hele volk wat oorgebly het. Om na die hart te praat beteken om vriendelik simpatiek met hulle te praat om hulle te bemoedig en te vertroos. ‘Roep (hard) uit: ‘Haar swaar slawediens is volbring’ – die maat wat God daarvoor bepaal het, het vol geloop; ‘haar skuld is betaal’ – die straf wat die Here deur die profete aangekondig het word nou beëindig; ‘sy het uit die hand van die Here dubbel ontvang vir al haar sonde’ – digterlik word aangekondig dat die Here besluit het dat dit meer as genoeg is, sodat die lyding kan beëindig word en sy genadige liefde kan seëvier.

40:3-5 Die Here se vergifnis lei tot ‘n terugkeer vir die ballinge, want die Here stel die Assiriërs en Babiloniërs se beleid om van oorwonne volke ballinge te maak, ter syde, met Kores se beleid om mense die keuse te gee om terug te gaan na hulle lande van herkoms. ‘n Stem roep uit om ‘n grootpad deur die woestyn tussen Babilon en Jerusalem te maak vir ‘n maklike tuiskoms – paaie is gemaak vir ‘n oorwinnende koning met sy afgod en sy leër se triomtog. Nou is dit die Here en sy volk wat die triomftog na Jerusalem onderneem. Dit sal deur die skares langs die pad gesien word. Al wat leef,  heidene en mense deur al die eeue (letterlik: alle vlees) sal die Here se heerlikheid sien, hoe Hy sy volk terugbring.

Soos die Here verheerlik is deur die uittog uit Egipte (Eks 14:4,18), word Hy nou verheerlik deur die uittog uit die hele Babiloniese ryk, wat die Assiriese ryk, waarheen die 10 stamme verdryf was, in hom opgeneem het. Volgens Jes 49:12 kom die Here se volk uit die hele Persiese ryk wat weer die Babiloniese ryk oorgeneem het (vgl. Jes 52:12).

Verse 3-5 word aangehaal in Mat 3:3; Mk 1:2-3; Lk 3:4-6; Jn 1:23, waar die woord toegepas word op die koms van Jesus as vervulling van Jesaja se profesie, van die blye tuiskoms vir dié wat vervreemd geword het van God. Johannes die Doper se prediking word ook gesien as gereedmaak van die pad vir die Here (Lk 1:76). Al wat leef sal Jesus se eerste koms kan sien as die verheerlikking van die Here, en met sy tweede koms sal elke knie voor Hom buig (Jes 45:23; Rom 14:11).

Die Here self het dit gesê (letterlik: die mond van die Here het dit gesê): sy woord waarborg en bewerk al die gebeurtenisse (Jes 55:11).

40:6-8 ‘n Ander stem roep hard sodat almal dit kan hoor. ‘En ek antwoord…’ blykbaar die profeet wat die woord van die Here moet gaan verkondig. Soos Jesaja in 6:5 geprotesteer het weens sy onreinheid en onwaardigheid, maak hierdie profeet ook beswaar omdat die volk soos gras is wat verdroog, verbygaande, onvertroubaar. Die boodskap van troos sal gemors wees op hulle en dit is nie die moeite werd om die Here se nuwe besluit aan hulle te verkondig nie.

Die profeet se teenstand word in vers 8 weerlê soos Jesaja s’n in Jes 6:6-7. ’n Ander stem as in vers 6 (volgens die Hebreeuse sinsbou) antwoord skynbaar op die beswaar. Hy erken dat die mens, soos gras en blomme, gou verwelk, maar die woord van God bly vir ewig. Die troos-aanbod is nie gebaseer op die kwalifikasies van die mens nie, maar alleen op die besluit van God, soos in 40:1-2 opgeteken is. Verse 6-8 word aangehaal in 1 Petr 1:24 en toegepas op die evangelie.

40:9 Die stem van  40:8 praat verder. Hy het ‘n langer boodskap, wat begin met ‘n reeks bevele wat volg op 40:3 se twee bevele van ‘ berei ‘n pad!, maak ‘n reguit pad!’ Hier lui dit: klim op ‘n hoë berg! roep die goeie tyding hard uit! roep hard! moenie bang wees nie! sê vir die stede van Juda! Kyk, jou God is hier! Sion/Jerusalem word opgeroep as aankondiger van ‘n goeie boodskap  aan die stede van Juda – dit is die eerste keer dat die woord ‘evangelie’ (goeie nuus) in die OT voorkom in die Griekse vertaling van die Hebreeuse besorah, nuus. Jerusalem sien reeds die prosessie van terugkerende ballinge en kondig die goeie nuus aan: Julle God is hier (letterlik: Kyk! julle God). ‘Julle’ onderstreep die Here se verbondenheid aan sy volk (Gen 17:7-8).

40:11 Wat die teenwoordigheid van God behels word in vv10-11 uitgespel: ‘Kyk! die Here HERE (Die Ek is, die persoonlik teenwoordige God van Gen 3:14) kom met krag en sy arm heers vir Hom en sy beloning is met Hom, en sy loon voor sy aangesig is soos ‘n herder wat sy deel van die kudde, wat in die gemeenskaplike kraal oornag het, as sy eiendom (eder) uitlei om hulle te laat wei. ‘Met sy arm maak hy die lammers bymekaar en dra hulle aan sy bors, en ooie wat nog lammers voed, sal Hy saggies lei.’ Die Here word geteken as ‘n magtige herder wat sy skape bevry en die swakkes dra (v11; vgl. Jn 10:11-16). Die twee skilderings van die HERE as die sterke en as die herder beklemtoon sy majesteit en genade, sterk genoeg om te verlos, sagmoedig en sterk genoeg om te sorg vir alle behoeftiges, soos die Here in Deutr 1:30-31 gesê het toe Israel in die beloofde land kon ingaan. Nou sê Hy dit weer voordat die oorblyfsel van Israel terugkeer na die beloofde land. Sy genadeloon vir die oorblyfsel wat getrou aan Hom gebly het, is by Hom en gaan voor Hom uit soos ‘n herder agter sy skape wat die swakkes optel en dra, en vooruit loop om vir die lammerooie die pad met ‘n stadige pas aan te dui. Dit is nie ‘n triomfantelike skare wat terugkeer nie, maar ‘n triomfantlike Here wat die oorblyfsel wat op Hom vertrou stadig en geduldig teruglei om sy eiendomsvolk te wees.

Skrywer:  Prof Francois Malan