Jesus die Goeie Herder en die Seun van God (10:1-42)
Jesus die Goeie Herder en die Seun van God (10:1-42) – Francois Malan
Die hoofstuk bestaan uit twee hoofdele: (i) Jesus is die Goeie Herder, 10:1-21. Dit volg op die genesing van die blindgeborene in die tyd ná die Loofhuttefees in Oktober, met die olywe en druiwe-oes (Deutr 16:13), wat in hoofstukke 7-8 aan die orde gekom het; (ii) Jesus se optrede by die fees van die tempelwyding, wat twee maande na die Loofhuttefees gevier is (10:22-42).
Die voorbeeld van die skaapkraal en die herders (10:1-6)
10:1 Dit is die enigste keer in hierdie Evangelie dat ‘n gesprek begin met ‘n plegtige formule: ‘Voorwaar, voorwaar Ek sê vir julle’. Gewoonlik volg dié formule nadat die gesprek al aan die gang gekom het. Dit wek die vermoede dat die hoofstuk aansluit by die vorige gesprek met die Fariseërs oor die Goeie Herder, hoewel Jesus Hom hier tot sy volgelinge rig. Hulle is die skape wat in Jesus se kraal beskut en versorg word. Die ‘dief en rower’ word eerste genoem. Na die gesprek met die godsdienstige leiers in 9:40-41, is dit waarskynlik ‘n verwysing na hulle as valse herders waaraan die volk van God blootgestel is, en wat sy skape weglei van God af, en dit met geweld doen (vgl. Esegiël 34:1-6).
Die skaapkraal waarvan hier sprake is, was ‘n kraal met ‘n muur om (‘n grondwal of ‘n steenmuur volgens die stad se rykdom), naby die stad, waar die verskillende kuddes van die stadjie snags geslaap het, met een van die wagters by die ingang as poortwagter vir die nag.
10:2-3 Teenoor die rowers staan die herder van elke troppie. Die hekwagter ken elke herder; die skape ken ook die stem van hulle herder, volg hom, en so lei die herder sy kuddetjie uit vir die dag. Daar is ‘n persoonlike band tussen die herder en die poortwagter wat hom ken en vertrou, en tussen die herder en sy skape wat hom ken en vertrou. So gaan God ook met mense om in ‘n vertrouensverhouding.
10:4-5 In die Ooste was dit gebruik dat die herder voor sy klein troppie skape loop en hulle hom en sy stem volg. Maar ‘n vreemde praat verniet met hulle. Hulle ken nie sy stem nie. Die slagter jaag die skape aan, maar die herder loop voor.
10:6 Johannes noem die prentjie wat Jesus hier van die herder en die skape geskets het beeldspraak (die drie ander Evangelies ‘gelykenis’). Die toneel van die skaapkraal verbeeld iets van die gebeure in hoofstuk 9. Die behandeling wat die blinde deur die ‘siende’ Jode, wat hom uitban uit die sinagoge, kwalifiseer hulle as diewe en rowers, vreemdes, terwyl die blinde vir Jesus herken en Hom volg. Jesus se volgelinge verstaan ook nie die beeldspraak nie, daarom verduidelik Hy die beeldspraak in die volgende gedeeltes oor die poortwagter (7-10) en die herder (11-18).
Jesus as die poort (10:7-10)
10:7-8 Met beklemtoning bevestig Jesus ‘voorwaar, voorwaar, sê Ek vir julle: Ek is die poort vir die skape (vgl. Ps 118:19,20 die tempelpoort na die Here toe waardeur die regverdiges, mense wie se verhouding met God reggemaak is, mag deurgaan). Hy is die ‘weg…niemand kom na die Vader toe behalwe deur My nie’ (Jn 14:6). Die valse messiasse in die Jodedom, die verlosser-gode van die heidene, die Fariseërs wat daarop aanspraak gemaak het dat hulle die sleutels van die koninkryk van God het (Mat.23:13), van almal wat daarop aanspraak gemaak het dat hulle middelaars van verlossing is, sê Jesus dat hulle diewe en rowers is. Hulle belas die volk en verryk hulleself (vgl. Lk 16:14 oor die Fariseërs se liefde vir geld; Mat 7:15 oor die valse profete as verskeurende wolwe).
10:9 Soos die skape saans deur die poort die veiligheid van die skaapkraal ingaan, so is Jesus en sy sterwe die poort na verlossing van sonde en die bedreigings van die duiwel; soos die skape soggens uitgaan agter hulle eie herder aan weiding toe, so gaan Jesus se volgelinge agter hulle opgestane Here aan om in sy vreugdevolle ewige lewe van oorwinning te deel.
10:10 Terwyl die ‘dief’ selfsugtig en met brutale geweld die mense tot ondergang lei, lei Jesus sy volgelinge met selfoorgawe en liefderyke sorg na ‘n ryk en volle lewe van liefdesdiens aan God in ons arbeid en aan mense. Die dief soek net sy eie belang , en ‘kom net steel en slag en uitroei.’ In die hande van die dief kan die skaap nie op versorging hoop nie, selfs nie op die behoud van sy eie lewe nie. Aangesien Jesus met die ‘dief’ hier na die Joodse godsdienstige leiers verwys, sê Jesus eintlik dat hulle die volk tot ondergang lei, weg van God af. Daarteenoor het Jesus gekom sodat die sondaar ‘lewe’ kan hê, deel word van die ewige lewe. Die ewige lewe begin nou reeds vir die kinders van God. Die nuwe soort lewe van selfopofferende liefdesdiens gee Jesus in oorvloed aan sy volgelinge; Joh 1:16 ‘uit sy oorvloed het ons almal genade op genade ontvang’ om sy genade ook in liefde uit te deel aan ander. Die dief ontneem deur sy koms, Christus gee (vgl. Mark 10:45; Hand 20:35).
Skrywer: Prof Francois Malan