Slot: Christelike vrymoedigheid en vertroue (vervolg) – Francois Malan

Lewe sonder sonde (5:18-19)

5:18-20 Dwarsdeur die brief het Johannes geskryf wat die regte fondament vir die Christus-gelowige se lewe is: die regte lewenswyse voor God, die regte geloof in God, en die regte omgang met mense. Daarom sluit hy aan by wat ons moet weet (5:13) en wat ons weet (5:15), en sluit die brief met drie duidelike en vertroubare sekerhede, wat elkeen ingelei word met: ‘ons weet’ (15:18,19,20). Daarmee word die wonderlike grondwaarhede waarin die brief die lesers inlei, opgesom.

15:18 ‘Ons weet dat niemand wat uit God gebore is aanhou sonde doen nie.’ (die perfektum deelwoord ‘wat gebore is’ dui ‘n gebeure aan wat in die verlede plaasgevind het en waarvan die gevolge voortduur – jy bly kind van God);

dat elkeen wat kind van God geword het ‘nie aanhou sonde doen nie’ (die woord ‘sondig’ is in die teenwoordige tyd wat voortgang aandui). Johannes beklemtoon dat die nuwe soort lewe die uitvloeisel behoort te wees van die nuwe geboorte as kind van God (Paulus noem dit die vrug van die Gees – Gal 5:22).

‘maar Hy wat uit God gebore is…’ (gewone verlede deelwoord, ho gennetheis) waarskynlik verwys Johannes hier na Jesus, in teenstelling met die gelowige ‘wat uit God gebore is’ (perfektum deelwoord, ho gegennemenos). Jesus word ook ‘die eniggebore Seun, of enigste Seun’ genoem, enig in sy soort, ewig (1 Joh 4:9, monogenes). Met die twee eenderse werkwoorde, maar verskillende tydsvorme onderstreep Johannes ons identiteit en eenheid met Christus, maar ook die wesenlike verskil tussen ons, as gelowige mense, en Jesus, wat self God is.

‘..Hy bewaar/beskerm hom…’ (die 1983-vertaling volg die kodeks Vaticanus, wat verduidelik: maar die Seun van God bewaar hom; die 1953-vertaling volg o.a. die kodeks Sinaïticus ‘bewaar homself,’ omdat afskrywers die vorige werkwoord misverstaan het) – Jesus, die Een wat uit God gebore is, bewaar (tereoo) die gelowige, wat ook uit God gebore is – sodat die gelowige in staat gestel word om die woord/gebooie van God te bewaar/gehoorsaam (tereoo, 2:3; 2:5; 3:22,24; 5:3) om nie voort te lewe in die sonde nie. Die Kind van God bewaar die gelowige kind van God (in 3:9 was dit die ‘saad van God wat in hom bly’wat hom bewaar dat hy nie sonde doen nie).

‘…en die Bose kan hom niks aandoen nie.’ Die Bose doen hom geen leed aan nie, hou hom nie vas nie’ (vgl. 2:13-14 vir ons oorwinning oor die Bose, die duiwel; teenoor 3:12: Kain wat in die mag van die Bose was; 5:19: die hele wêreld wat in die mag van die Bose is).

Die teenwoordige tyd van die werkwoorde in vers 18, ‘nie aanhou sonde doen nie,’ ‘bewaar,’ ‘niks aandoen nie,’ beskryf die gelowige se geestelike stand en verbondsverhouding met God wat voortgaan. In Christus is dit altyd moontlik om die Bose en bose gedagtes en woorde en dade te oorwin, en om goed te doen. – as volgelinge van die Woord van die Lewe (1:1-2), as kinders van die Lig (1:5,7). Sonde is ‘n ernstige realiteit vir alle gelowiges, maar in gemeenskap met Christus en deur die krag van sy Gees kan ons die sonde oorwin, dit aflê, en lewe volgens God se gebooie, veral om lief te hê.

5:19 ‘Ons weet dat ons uit God is…’ – vers 18 het gesê ons is uit gebore. Ons word kinders van God deur weer gebore te word deurdat die Heilige Gees ons oortuig om in Jesus Christus te glo as die Seun van God wat mens geword het om ons sondes op Hom geneem. Ons wedergeboorte is die werk van God, en daarom behoort ons aan God, as kinders van sy huisgesin deur ons verbondenheid aan sy ewige Seun.

‘…en (ons weet) dat die wêreld as geheel (ho kosmos holos) in (die mag van) die Bose lê’ – in 2:1,2 is gesê dat Jesus Christus die Regverdige ‘n versoening is…vir die sondes van die hele wêreld (holou tou kosmou). Die hele wêreld is die voorwerp van God se verlossingswerk deur Jesus. Maar hier in 5:19 word die omvang van die werk van die duiwel aangedui (deur die verskillende plasings van ‘hele’ in Grieks). Al lê die wêreld as geheel in die mag van die Bose, is die oorwinning oor die wêreld reeds bewerk: 5:4-5 sê ‘want elkeen wat ‘n kind van God is, kan die sondige wêreld oorwin. En die oorwinning wat ons oor die wêreld behaal het, is deur ons geloof. Wie anders is dit wat die wêredl oorwin as hy wat glo dat Jesus die Seun van God is?’

Terwyl die wêreld hulpeloos in die mag van die duiwel lê, kan hy die kind van God geen leed aandoen nie (5:18). Die verhouding van die kind van God as ‘uit God (gebore)’ staan voorop in die sin, en is totaal anders as die verhouding van die wêreld tot die Bose, die wêreld in sy geheel word meegesleur in die kloue van die duiwel (vgl. Joh 14:30 oor die heerser van die wêreld wat nie mag oor Jesus het nie). Die oorsprong van die nuwe lewe van die kind van God lê in God, en hulle hele wese word bepaal deur God se liefde vir ander. Die wêreld is die mensheid wat vyandig staan teenoor God, teen Christus gekies het, en in ongeloof verhard het. Hulle lê onderworpe aan die Bose en sy begeertes, wat op hulle self sentreer.

Skrywer:  Prof Francois Malan