SONDAGSPORT – Jan van der Watt

Johan vra:

Is deelname verkeerd. Deur daarna op tv te kyk is dit so goed as deelname. As jy die oggend of aanddiens bywoon en tussenin aan sport deelneem op n eerder by uitsondering as n reel basis?

Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord:

Nie alle kerke sien deelname aan Sondagsport op dieselfde manier nie. Kerke wat meer protestants is, is geneig om Sondagsport sterker te veroordeel as wat die Rooms-Katolieke doen. Vir Christene gaan dit meer oor die Sondag as die sabbat (wat vir die Jode op Saterdag val). Vir baie Christene het die Sondag egter soos die sabbat vir die Jode geword (die vierde gebod) waarop mens dus nie mag werk nie, maar moes rus. (Hoe die verskuiwing plaasgevind het en of Christene spesifiek die sabbat moet hou, gaan nie hier bespreek word nie).

Die hou van die sabbat as rusdag was vir die Jode in die tyd van Jesus baie belangrik omdat dit een van die basiese maniere was waarop jy Jode van nie-Jode kon onderskei. Dit was vir hulle ’n identiteitmerker wat gesê het: ons is Jode en is gehoorsaam aan die gebooie. As jy dus iemand gesien het wat nie die sabbat hou nie, is hy of sy nie as ’n goeie wetgehoorsame Jood gesien nie. Wat jy mag doen of nie doen op ’n sabbat nie was met baie reëls gerugleer en die basiese vereiste was dat jy nie op die dag mag werk nie, wat beteken het dat jy niks moes doen wat iets skep of verander nie. Dit was dus ’n baie wettiese benadering.

In die Evangelies lyk dit of Jesus nie heeltemal met die wettiese benadering saamgestem het nie. Hy het sy dissipels toegelaat om are uit te vryf (Mark 2:23-28 – met ander woorde die koring korrels uit die koringaar te vryf sodat hulle brood kon bak). Dit was werk, en nogtans het Jesus dit toegelaat. Net so maak Jesus ’n hele paar mense op die sabbat gesond wat die Jode baie kwaad gemaak het (vgl. bv. Joh 5:7-13, 18; 9:14, 24).

Wat was die rede? Jesus gebruik in Mark 2:23-28 die voorbeeld van koning Dawid wat honger was en toe van die wette gebreek het omdat die lewe belangriker as die wet was. Dit is wat dit beteken as Jesus sê dat die sabbat vir die mens gemaak is en nie die mens vir die sabbat nie. Die reëls is nie belangriker as die nood en behoeftes van mense nie. Daarom is Jesus is die Here van die sabbat – Hy is balengriker as die sabbat, soos ’n heer belangriker is as die onderdaan. Mens moet dus die wil van die Jesus doen, wat na die wêreld gekom het om lewe in oorvloed te bring. Dit is presies wat in Matteus staan as hy oor die uitvryf van die are op die sabbat skryf (Matt 12:1-8). Hy sit ’n ekstra rede by – God soek nie offerhandes (dit is wat die wet vereis) nie, maar barmhartigheid (12:7). Die Griekse woord vir barmhartigheid verwys na empatie en meegevoel (die resultate van liefde) wat gemik is om iets goeds met die ander persoon te laat gebeur – met ander woorde, om goed en gaaf te wees teenoor iemand wat dit nodig het.  

Wat Jesus dus hier doen is om die identiteitsmerker van die kind van God te verander van die wettiese hou van die sabbat na die navolging van die Heer vaan daardie sabbat wat liefde, goedheid en meegevoel het met mense. Om te doen wat Jesus gedoen het, om Hom te volg is nou die manier waarop God se kinders in die wêreld uitgeken word (Joh 13:34-35). En Jesus het mense op die sabbat gesonde gemaak, met ander woorde, Jesus het vir die LEWE gekies eerder as vir die wet van die sabbat wat jou verhoed om die keuse te maak.

Gelowiges wat dus meer die wettiese deel beklemtoon sal klem daarop lê dat mens soos die Jode niks regtig op ’n sabbat mag doen nie, dus dat mens moet rus. Dit beteken dat mens kerk toe moet gaan en weinig anders mag doen. Gelowiges wat egter meer klem lê op Jesus se voorbeeld om lewe te skep op die sabbat sal vryer daarmee omgaan en meer klem op die lewe en die positiewe omgang met ander lê. ’n Groot deel van die Christendom het dus geen probleem met sport of die sabbat (of Sondag) nie, juis omdat dit positiewe lewe beteken. Jesus het gewys dat ‘rus’ nie vir hom stilsit beteken het nie, maar dat Hy bereid was om mense te help en geleenthede vir lewe vir ander te skep, veral as hulle in nood is.

Skrywer: Prof Jan van der Watt