Hester vra:
Antwoord:
Prof. Francois Malan antwoord:
Vers 17 is eintlik ‘n kort opsomming van wat voorafgaan om dit te verduidelik en te beklemtoon. Daar word vier verhoudings genoem:
Skrywer: Prof Francois Malan
Jan Smith vra:
Ek wil graag vra hoe 1 Petrus 4 vers 17 vertolk moet word,asb? “Want die tyd is daar dat die oordeel moet begin by die huis van God”. Petrus praat vooraf van lyding, gebed, liefde vir mekaar,bediening volgens elkeen se genadegawes, prediking, vervolging, belediging maar hoofsaaklik lyding. Dan die bogenoemde skrif en wat volg tot vers 19 mbt redding. Die inhoud strook vir my nie met die ander onderwerpe nie.
Antwoord
Prof Francois Malan antwoord:
1 Petrus word geskryf aan die klein groepies Christene te midde van ‘n heidense omgewing, wat verstrooid in die noorde van Klein-Asië (vandag se Turkye) woon in die streke Pontus, Galasië, Kappadosië, Asië en Bitinië (1:1). Hulle word deur hulle eie mense uitgestoot, uitgeskel en vervolg omdat hulle nie meer meedoen aan die heidense tempelbyeenkomste en feeste nie (2:11,12; 3:13-17; 4:4; 5:9,10). Dit word gesien as ‘n stryd van die duiwel teen God en sy gemeente (5:8). In die hele brief word hulle lyding gesien as deelhê aan die verwerping en lyding van Christus. In die wêreld is versoekings en beproewings deel van die lewe van die gemeente van Christus. In 1:6 word dit as ‘veelkleurige’, soos ‘n lappieskombers, (NAV allerlei) beproewings beskryf. Op allerlei maniere word die gemeente onder druk geplaas. Daar is belastering, verdagmakery, boikot, hulle word by die owerheid aangekla. Die gemeentes word aangespoor om dit alles te verdra as ‘n vuurproef vir hulle geloof om, soos goud gesmelt te word om onsuiwerhede uit te kook, hulle sal groei in die geloof (1:7). Maar te midde van dit alles word die gelowiges deur die krag van God veilig bewaar (1:5).
Petrus beskou die tyd waarin ons lewe as die eindtyd (1:20). Daarom sien Petrus vooruit na die einde van alle dinge (4:7). Die tydjie tussen Christus se eerste en wederkoms is kort, die einde staan voor die deur. Daarom moet ons verstandig wakker (letterlik: omgord die lende van julle verstand – gereed om dinkwerk te doen) en nugter lewe, met die oog op Christus se wederkoms en sy genade oor ons (1:13).
Die tyd vir die oordeel het aangebreek met die koms van Christus. Hy het die oordeel van God oor ons sonde kom dra in sy liggaamlike lyding (3:18; 4:1). Ons liggaamlike lyding is om deel te hê aan sy lyding (4:1-2, 13). Daarom is die oordeel van God reeds besig om voltrek te word aan die huis van God, die mense wat aan Christus en sy sterwe verbind is deur die geloof (4:17). Daarom moet die gelowiges nie verbaas wees oor die vuurproef waaraan hulle onderwerp word nie (4:12, vgl. 1:6). Dit kom juis omdat ons aan Christus behoort. Hoe meer ons ly, hoe meer moet ons daaroor bly wees, want dan sal ons ook oorloop van vreugde by sy wederkoms (4:13, vgl. 1:7,11). Ons lyding bewys dat ons deel is van Christus, dat die Heilige Gees in ons woon om ons in die lyding te versterk (4:14). Maar dan nie lyding omdat ons kwaad doen nie. Maar omdat ons aan Christus behoort (4:15-16; vgl. 3:17 dat lyding nie ‘n noodlot is nie, dit kan die wil van God wees dat ons ly). Gelowiges sal ook op die oordeelsdag voor God verantwoording moet doen (1:17). Maar die gelowige kan nou reeds iets bespeur van die oordeel van die Regter, in die lyding wat hom/haar opgelê word, as beproewing en toetsing van sy/haar geloof. Lyding kom nie toevallig oor ‘n mens nie. Dit is deel van God se plan. God se oordeel oor die sonde is deur Christus aan die kruis gedra (2:24). Deur die gelowiges se verbondenheid aan Hom, kry hulle ‘n eerste vuurproef van die oordeel. Die gelowiges in bewus van die vuurgloed van God se toorn wat hulle soos goud smelt om hulle suiwerheid te toets in hulle lyding (4:12; vgl. 1:7). Die gelowiges is geroep om die lyding te verdra, omdat Christus vir ons gely het, en so vir ons ‘n voorbeeld gestel het, sodat ons in sy voetspore kan volg (2:21; vgl. Rom.8:17; Hebr.5:8). Wanneer gelowiges insien dat hulle lyding tot hulle heil is, sal hulle hulle daarop toelê om die oordeel oor hulle as deel van God se beskikking te beskou. Daarmee wil die Here ons vorm om al meer soos Christus te word (vgl. 2 Kor.3:18; dat Christus in ons gestalte kan kry, Gal.4:19). Alle mense staan onder die oordeel van God om na die liggaam te sterwe (vgl. Gen.2:16). Dood is deel van God se oordeel oor die sonde. Maar wanneer gelowiges sterwe, lewe hulle na die gees, soos God lewe, op grond van die evangelie. Die evangelie is die goeie nuus oor Christus, wat hulle in geloof omhels het (4:6; vgl. 1 Kor.15:51-57).
Die ‘huis van God’ is God se huisgesin, almal wat aan God se Seun behoort, deur sy bloed losgekoop is (1:19), 2:9 noem hulle o.a. ‘die eiendom van God’, 1:1 ‘die uitverkorenes van God’, 1:17 sê: ‘julle wat Hom as Vader aanroep’, en mede-gelowiges word broers genoem (1:22). God hou sy kinders vas te midde van die druk van vervolging en lyding, ook liggaamlike lyding, in die vuurproef van die oordeel (1:5).
Die volle gloed van God se oordeel oor die sonde van die mens gaan egter die ongelowiges tref (4:18). Dit is ‘n aanhaling van Spreuke 11:31 volgens die Griekse vertaling van die Ou Testament ‘as die regverdige kwalik gered sal word, waar sal die goddelose en sondaar verskyn?’ (vgl. 2:7-8; 3:12 wat Ps.34:17 aanhaal; 4:5).
Dié wat ly omdat God dit wil (2:15; 3:17), moet hulle lewe toewy en toevertrou aan die getroue Skepper, en aanhou goed doen (4:19). In die lyding staan die gelowige nie alleen nie. God is die troue Skepper wat ons nie sal loslaat nie. Selfs in lyding mag die gelowige nie kwaad met kwaad vergeld, of in opstand teen God kom nie (vgl. Jesus se voorbeeld in 2:22-24). Goed doen word uitgespel in 2:11-4:11.
Skrywer: Prof Francois Malan
Pieter vra:
Ek wil graag weet hoe 1 Pet. 3:21 verstaan behoort te word wanneer dit ‘n soteriologiese dimensie (of “reddingsdimensie”) aan die doop gee in sy hoedanigheid “as ‘n bede/antwoord [eperotema]”? Want as die doop red “as ‘n bede/antwoord [eperotema],” impliseer dit nie dat die soteriologiese dimensie van die doop ook aan die subjektiewe kant van die doop (gesuggereer deur die woord “eperotema”) gekoppel word (en nie alleen aan die objektiewe “deur die opstanding van Jesus Christus”) nie? (Ek verstaan dat die teks ‘n “ex opere operato”-siening van die doop teenspreek, maar dit is tog sekerlik moontlik om die subjektiewe element in terme van geloof te beskryf eerder as die ritueel self?)
Antwoord:
Prof Jan van der Watt antwoord:
1 Petrus 3:21 is inderdaad ’n moeilike gedeelte in die Bybel. 1 Pet 3:21 is die enigste teks in die Bybel waar dit lyk of daar direk gesê word dat die doop red. Dit is ook byvoorbeeld een van die redes waarom daar gesê word Sola Scriptura (die Bybel alleen). Dit beteken onder andere dat ons nie alleen een moeilike vers moet gebruik om leerstellings op te bou nie, maar dat ons gebalanseerd moet kyk na al die gedeeltes wat byvoorbeeld oor die doop gaan en dit dan gebalanseerd in verhouding tot mekaar moet oorweeg. In 1 Kor 10, waar Paulus sê dat die Israeliete deur die wolk en water gegaan het, maar tog nog verlore gegaan het, sien ons byvoorbeeld dat Paulus nie van mening was dat mens gered sal word deur doodgewoon gedoop te word nie. Dit gaan om veel meer. ’n Belangrike Bybelse groep boeke soos die Johannese Evangelie en Briewe noem nie eers die doop as dit om redding gaan nie. Nee, mens moet in Jesus glo – daar vind mens redding.
Kommentatore verskil hoe om 1 Pet 3:21 te verstaan. Daar is byvoorbeeld ’n argument wat die aflegging van die vuilheid van die liggaam sien as dat ’n persoon voor die tyd reeds sy of haar sonde afgelê het en dat die doop dus nie na redding verwys nie, maar dit net bevestig, want die persoon het hom of haar reeds bekeer. Die appel of bede tot ’n skoon gewete wat met die doop saamhang wys wel dat die doop nie net ’n leë ritueel is nie, maar dat daar verwagtinge mee saamgaan. Dit bly egter ’n baie moeilike gedeelte waarvoor daar nie verklarings bestaan wat heeltemal seker is nie.
Skrywer: Prof Jan van der Watt
Jan vra:
Hand 17: 30 sê: God het dan die tye van onkunde oorgesien en verkondig nou aan alle mense oral dat hulle hul moet bekeer. Na watter “tye van onkunde” word hier verwys in die lig van 1 Petrus 3: 19 nl: in wie Hy ook heengegaan en gepreek het vir die geeste in die gevangenis wat eertyds ongehoorsaam was toe die lankmoedigheid van God eenmaal gewag het in die dae van Noag. Die lot van die gevalle engele is bekend. Tog was al die mense nie gevalle engele nie en ek wonder wat het van hulle geword het dws nadat hulle in die vloed omgekom het? 1 Petrus 4: 6 sê: Want daarom is ook aan die dode die evangelie verkondig, sodat hulle wel geoordeel kan word na die mens in die vlees, maar lewe na God in die gees. Ek verneem graag wat die konteks van hierdie onderwêreld gebeure is, asseblief? Groete Jan Smith
Antwoord:
Prof Francois Malan antwoord:
1 Tye van onkunde
Die tye van onkunde in Hand.17:30 sluit aan by die Grieke van Atene se godsdienstigheid (17:22) met ‘n altaar ‘aan ’n onbekende god’, wat hulle aanbid ‘sonder om daarvan kennis te hê’ (letterlik: ‘as onbekende’ aanbid; 17:23). Daarop verkondig Paulus aan hulle die Skepper-God, wat alles onderhou, en wat al die nasies uit een mens gemaak het met die doel dat hulle Hom sal soek om Hom te dien. Hom sal ons nie vind by beelde wat maar bloot menslike skeppings is nie (17:24-29).
Al die heidense pogings met afgodsbeelde en tempels en altare word dan saamgevat as ‘onkunde’ (vgl. ook Petrus en Paulus se beoordeling van die Jode in 3:17 en 13:27). Oor die menigte afgodsbeelde van die hooggeroemde Griekse kultuur het Paulus baie verontwaardig geword (17:16). Vir die Grieke in Korinte skryf hy later, die Grieke soek wysheid, en vir hulle is die gekruisigde Christus onsin, maar wat vir die wêreld die onsin van God is, is groter wysheid as die wysheid van mense (1Kor.1:22-25).
Dat God die eeue van heidense onkunde, ‘die tye van onkunde’, oorgesien het, dit buite rekening laat, beteken nie dat hulle onskuldig voor God is nie. In Romeine 1:20-23 skryf Paulus aan die Griekssprekendes in Rome dat deur die heidene se gebrek aan insig, hulle in die duister bly. Hulle gee voor dat hulle verstandig is, maar hulle is dwaas, en sonder verontskuldiging. God openbaar sy toorn oor al die goddeloosheid en ongeregtigheid van die mense wat die waarheid probeer onderdruk deur hulle ongeregtigheid (Rom.1:18). Die toorn van God bestaan daarin dat God hulle aan hulleself oorgee om te doen wat hulle wil, aan hulle verdraaide opvattings, aan die drange van hulle hart, en aan sedelike onreinheid, sodat hulle doen wat onbetaamlik is en hulleself vernietig (Rom.1:24,28).
Maar nou roep Hy al die mense oral om hulle te bekeer (Hand.17:30). Die Griekse woord vir ‘bekering’ (metanoia) behels ‘n verandering van jou lewenswyse as gevolg van ‘n algehele verandering van jou gedagte en ingesteldheid teenoor God, sonde en geregtigheid voor God. God het ook ‘n dag bepaal waarop Hy regverdig oor die wêreld gaan oordeel deur Jesus Christus wat Hy uit die dood laat opstaan het (17:31).
Die drie tye word na mekaar genoem: tye van onkunde van die verlede, die huidige tyd van bekering, en die toekomstige dag van oordeel.
2 1 Petrus 3:19
Deur die eeue is verskillende verklarings vir die twee Petrus-tekse, 3:19 en 4:6, gegee. Die volgende lyk die mees duidelike en aanvaarbare te wees. Die twee tekse word met mekaar op 5 punte vergelyk om aan te wys dat hulle van verskillende sake praat. Eers 3:19:
2.1.1 Prediker: volgens v18 is dit Christus wat as mens doodgemaak is en deur die Gees lewend gemaak is wat die aankondiging maak.
2.1.2 Wanneer: dit is onseker of dit voor die opstanding was, d.w.s. tussen Goeie Vrydag en Paasmaandag, of na die opstanding op Paasmaandag. In elk geval doen Christus dit as oorwinnaar oor die dood .
2.1.3 Wie is die ‘geeste’ vir wie Hy gepreek het? Volgens v20 was hulle ongehoorsaam, toe God groot geduld met hulle aan die dag gelê het in die tyd toe Noag die ark gebou het, en net die 8 in die ark gered is. Dit gaan oor Noag se ongelowige, onbekeerlike tydgenote, wat ‘n voorbeeld van onbekeerlikheid geword het (vgl. bv. Jerusalem se onbekeerlikheid in Matteus 24:37-39). Dat ‘geeste’ verwys na mense blyk o.a. uit 4:6 wat praat van mense wat in die gees by God is. Hier in 3:19 egter van mense wat nie gelowiges was nie.
2.1.4 Waar is die mense wat die prediking gehoor het nou? In die gevangenis. Volgens Lukas 16:22-31 se gelykenis van die arm man en Lasarus, het die engele die arm Lasarus na sy dood weggedra na die ereplek langs Abraham (Lukas 16:9 praat van die ewige wonings, en Lukas 23:43 van die paradys), terwyl die ryk man in die doderyk (hades) in pyn verkeer het.
1 Petr.3:19 sê Christus het deur die Gees na die gevangenis gegaan. Dit beteken dat Hy in die doderyk was (vgl. Hand.2:27), en daar sy oorwinning oor die dood aangekondig het.
2.1.5 Die effek van Christus se prediking in die gevangenis: Hy kondig sy oorwinning oor die dood aan, nie as goeie nuus vir die ‘geeste’ in die gevangenis nie, maar as ‘n bevestiging van sy oorwinning oor die sonde en die dood van Hom na wie hulle nie wou luister of glo, toe Noag, en ná hom al die profete, die woord van God na hulle toe gebring het nie. Die woord vir ‘aankondig’ (kerussoo) verwys na ‘n boodskapper wat ‘n offisiële aankondiging doen (dit is nie die woord euangilizoo wat gebruik word om die goeie nuus aan te kondig nie).
Die hele gedeelte is bedoel om die gelowiges in die klein gemeentes wat verspreid in die noorde van Klein-Asië bly en deur hulle eie mense verdruk word, te motiveer om ‘as dit die wil van God is dat julle moet ly dit sal wees wanneer julle goed doen en nie wanneer julle kwaad doen nie’ (3:17), en om steeds gereed te wees om getuienis vir Christus, ons verlosser en die heerser oor die heelal, af te lê in die hoop en verwagting dat ons saam met Hom in die hemel sal ingaan (3:15,21).
3 1 Petrus 4:6
3.1 Prediker: Vers 6 sê nie wie die evangelie verkondig het nie (euangelizoo goeie nuus verkondig), maar is waarskynlik die mense wat volgens 1:12 aan hulle die goeie nuus gebring het (euangelizoo).
3.2 Wanneer: Die evangelie is in die verlede aan hulle verkondig (euangelizoo staan in die verlede tyd), waarskynlik voor hulle dood.
3.3 Wie is dit wat nou dood is? In die lig van vers 5 se ‘lewendes en dooies’ wat geoordeel sal word deur Christus, is dit mense, wat gesterf het nadat hulle reeds voor hulle dood die evangelie aangeneem het.
3.4 Waar is die mense wat dood is nou? Vers 6 sê hulle lewe in die gees by God (NAV soos God). Terwyl hulle as mense geoordeel was – die werkwoord verwys na ‘n oordeel wat in die verlede geskied het, toe hulle gesterf het, want die dood is deel van God se ‘n oordeel wat alle mense ondergaan – is hulle lewe in die gees in die teenwoordige tyd wat steeds aangaan, in hierdie lewe (2:24) en ook na die dood, om ‘in Christus Jesus deel te hê aan sy ewige heerlikheid’ (5:10).
3.5 Die effek van die evangeliste se prediking van die evangelie: selfs hulle wat gesterf het nadat hulle die evangelie aangeneem het, hou aan lewe na die gees na/soos God (letterlik: by God).
Dit word gesê sodat die gelowiges nie verbaas sal wees dat die heidene hulle beswadder en van godslastering beskuldig (blasfemeoo) omdat hulle nie meer die afgode saam met hulle dien nie (4:3-4).
Skrywer: Prof Francois Malan