At  vra:

Daar is ook n gedeelte in 2 Johannes 1 waar hy praat van die oudste aan die uitverkore vrou en haar kinders
Johannes was die oudste van al die apostels wat oorleef het en die uitverkore vrou die Kerk en die die kinders persone wat die Evangelie wat Jesus en apostels verkondig het aangeneem het in die geloof.

 Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord: 

In 2 Johannes 1 lees ons dat die skrywer die kort briefie rig aan ‘Die uitverkore vrou en haar kinders’. Die vraag is nou of dit letterlike bedoel is (dit is aan ’n fisiese persoon geskryf) en of dit figuurlik is, met ander woorde dat die ‘uitverkore vrou’ eintlik verwys na die gemeente.

Oor die antwoord op hierdie vraag is daar nogal verskil van mening. Daar is ondersteuning vir altwee opinies. Natuurlik is die belangrikste manier om so vraag te beantwoord om na die konteks te kyk en hier lê die probleem juis. In sommige gevalle lyk dit of die brief vir ’n gemeente geskryf is en soms lyk dit of dit vir die vrou as leier in die gesin geskryf is. Hoe los ons die probleem op?

Ons moet onthou dat die Christene destyds nie in kerk bymekaar gekom het nie, maar in huise (sg. huiskerke). Dit beteken dat die huiseienaar ’n sekere seggenskap gehad het oor wat daar in sy of haar huis gebeur het, hoewel die huiseienaar nie altyd noodwendig die leier van die gemeente was nie (sien 3 Johannes). As ons in 2 Johannes 4 lees dat van die kinders van die vrou nie meer volgens die waarheid lewe nie, en hulle in verse 5-9 aangespreek word soos die skrywer in 1 Johannes die gemeente aanspreek (sien 1 Joh 2:7-11; 4:1-5), dan lyk dit of dit hier om ’n gemeente en nie ’n individuele vrou met haar probleme gaan. Buitendien, word daar nie melding gemaak van ’n vader nie wat ook meer op ’n figuurlike situasie dui.

Aan die ander kant word die woorde vrou en kinders letterlik verstaan en na 2 Johannes 10 verwys waar daar van ’n huis in die enkelvoud (in Grieks) gepraat word.

Die meeste Bybelverklaarders meen egter dat die verwysing na ’n figuurlike vrou (die gemeente) is en nie na ’n fisiese vrou met haar kinders nie. Die ‘vrou en haar kinders’ is eintlik die gemeente. Dit is ’n algemene manier waarop daar na gemeentelede verwys word. Johannes doen dit ook in sy eerste brief (1 Johannes 2:1, 12, 18 ens.) en in Openbaring waar die vrou (die bruid) na die Christene as geheel verwys (Open 19:6-8; 21:2).

Skrywer: Prof Jan van der Watt

‘n Leser vra:
Kan u asb. 2 Joh vers 9,10 aan my verduidelik.

Antwoord
Prof Francois Malan antwoord:
9 ‘Elkeen wat nie bly by die leer van Christus nie, maar ‘vooruitgaan,’ het God nié;…’ Die eienaardige figuurlike gebruik van die woord ‘vooruitgaan’ word waarskynlik deur die dwaalleraars gebruik, met hulle sogenaamde meerdere kennis en progressiewe insig, dat hulle nie langer by die naïewe geloof in Christus as God en mens kan bly nie; hulle beweer blykbaar dat hulle by die naiewe geloof verby ontwikkel het.

Maar die oudste sê dat elkeen wat nie by die ware leer van/oor Christus bly nie, ‘het God nié’ – Christus bly nie in hom nie, en hy verloor ook die Vader. 1 Jn 2:23 sê: ‘elkeen wat die Seun verloën, het ook nie die Vader nie’ – het nie ‘n persoonlike en intieme verhouding met die Vader nie (In Jn 15:23 sê Jesus: wie My haat, haat ook my Vader).

‘Die leer van Christus’ – in Jn 7:16-17 het Jesus gesê: Wat Ek die mense leer, kom nie van Myself af nie, maar van Hom wat My gestuur het. Hierdie leer het die apostels verder gedra – ‘die leer oor Christus’ – wat self die boodskap van God is (Die Griekse voorsetsel kan van of oor aandui) . Vooruitgang wat nie bly by die leer wat Jesus van sy Vader af gebring het nie, gaan by God self verby, en laat die ware God agter.

‘…wie in dié leer bly, hý het die Vader en die Seun.’ Terwyl die dwaalleraar die Seun en die Vader verloor het, bly die ware gelowige by die leer van/oor Jesus as Seun van God wat vir ons mens geword het, en daarom het hy gemeenskap met die Vader en die Seun deur die Gees van God, wat in ons kom woning maak om altyd by ons te bly om ons te lei, te versterk, en te bewaar ( 1 Jn 3:23-24). In Jn 14:23 het Jesus gesê: As iemand My liefhet, sal hy ter harte neem wat Ek sê, en my Vader sal hom liefhê en Ons sal na hom toe kom en by hom woon; 1 Jn 1:3 sê: ons gemeenskap is met die Vader en met sy Seun, Jesus Christus.

10 ‘As iemand na julle (meervoud: as gemeente, die ‘dame en haar kinders’ van vers 1) kom, en nie hierdie leer oordra nie, moet julle hom nie in ‘n huis (waarin julle vergader) ontvang nie, en hom nie groet nie’ – nie ‘n welkomsgroet soos in v3 of ‘n afskeidsgroet nie – wat gewoonlik vreugde en voorpoed of die seën van die Here toewens. Dit word ‘n te groot geleentheid vir die dwaalleraars om die gemeente te probeer oortuig om hulle verkeerde leer te aanvaar, en so die waarheid te verkrag. Dit beteken nie dat nie met liefde na die dwaalleraars uitgereik moet word nie, maar liefde is nie eg sonder die waarheid nie, en die waarheid kan nie om liefdeswil gekompromitteer word nie.

11 Die rede vir Johannes se aanwysing in vers 10 word hier gegee. ‘n Leer wat Christus ontken en mense so van die Vader beroof, is nie slegs ‘n ongelukkige fout nie, maar ‘sy bose werke’ wat mense na die verderf kan lei, waaraan jy meedoen deur die dwaalleraar met ‘n groet aan te spreek. In die Oosterse wêreld is die groet meer as ‘n blote formaliteit; dit bied aan die persoon wat jy groet heil en seën aan, en verplig jou tot gemeenskap. In die gemeente is dit ‘n uitdrukking van verbondenheid tussen mede-gelowiges, kinders van God se gesin. Deur die misleier met ‘n seën te groet het jy deel aan sy bose werke, word jy medeverantwoordelik daarvoor en bied jy aan hom ’n vrybrief vir sy valse leer en optrede. Vir die oudste is dit ‘n baie ernstige noodsituasie. Dit gaan nie hier bloot om ‘n wêreldsgesindheid nie, maar om die uitsluiting van ‘n slinkse aanbieding van super-christelikheid wat die ware Christus verloor (vgl. Mt 10:12-15; 1 Kor 10:21).

Skrywer:  Prof Francois Malan

9 ‘Elkeen wat nie bly by die leer van Christus nie, maar ‘vooruitgaan,’ het God nié;…’ Die eienaardige figuurlike gebruik van die woord ‘vooruitgaan’ word waarskynlik deur die dwaalleraars gebruik, met hulle sogenaamde meerdere kennis en progressiewe insig, dat hulle nie langer by die naïewe geloof in Christus as God en mens kan bly nie; hulle beweer blykbaar dat hulle by die naiewe geloof verby ontwikkel het.

Maar die oudste sê dat elkeen wat nie by die ware leer van/oor Christus bly nie, ‘het God nié’ – Christus bly nie in hom nie, en hy verloor ook die Vader. 1 Jn 2:23 sê: ‘elkeen wat die Seun verloën, het ook nie die Vader nie’ – het nie ‘n persoonlike en intieme verhouding met die Vader nie (In Jn 15:23 sê Jesus: wie My haat, haat ook my Vader). ‘Die leer van Christus’ – in Jn 7:16-17 het Jesus gesê: Wat Ek die mense leer, kom nie van Myself af nie, maar van Hom wat My gestuur het. Hierdie leer het die apostels verder gedra – ‘die leer oor Christus’ – wat self die boodskap van God is (Die Griekse voorsetsel kan van of oor aandui) . Vooruitgang wat nie bly by die leer wat Jesus van sy Vader af gebring het nie, gaan by God self verby, en laat die ware God agter.

‘…wie in dié leer bly, hý het die Vader en die Seun.’ Terwyl die dwaalleraar die Seun en die Vader verloor het, bly die ware gelowige by die leer van/oor Jesus as Seun van God wat vir ons mens geword het, en daarom het hy gemeenskap met die Vader en die Seun deur die Gees van God, wat in ons kom woning maak om altyd by ons te bly om ons te lei, te versterk, en te bewaar ( 1 Jn 3:23-24). In Jn 14:21 het Jesus gesê: wie My liefhet, hóm sal die Vader liefhê, en Ek sal hom ook liefhê en My aan hom openbaar; 1Jn 1:3 sê: ons gemeenskap is met die Vader en met sy Seun, Jesus Christus.

10 ‘As iemand na julle (meervoud: as gemeente, die ‘dame en haar kinders’) kom, en nie hierdie leer oordra nie, moet julle hom nie in ‘n huis (waarin julle vergader) ontvang nie, en hom nie groet nie’ – nie ‘n welkomsgroet soos in v3 of ‘n afskeidsgroet nie – wat gewoonlik vreugde en voorpoed of die seën van die Here toewens. Dit word ‘n te groot geleentheid vir die dwaalleraars om die gemeente te probeer oortuig om hulle verkeerde leer te aanvaar, en so die waarheid te verkrag. Dit beteken nie dat nie met liefde na die dwaalleraars uitgereik moet word nie, maar liefde is nie eg sonder die waarheid nie, en die waarheid kan nie om liefdeswil gekompromitteer word nie.

11 Die rede vir Johannes se aanwysing in vers 10 word hier gegee. ‘n Leer wat Christus ontken en mense so van die Vader beroof, is nie slegs ‘n ongelukkige fout nie, maar ‘sy bose werke’ wat mense na die verderf kan lei, waaraan jy meedoen deur die dwaalleraar met ‘n groet aan te spreek. In die Oosterse wêreld is die groet meer as ‘n blote formaliteit; dit bied aan die persoon wat jy groet heil en seën aan, en verplig jou tot gemeenskap. In die gemeente is dit ‘n uitdrukking van verbondenheid tussen mede-gelowiges, kinders van God se gesin. Deur die misleier met ‘n seën te groet het jy deel aan sy bose werke, word jy medeverantwoordelik daarvoor en bied jy aan hom’n vrybrief vir sy valse leer en optrede. Vir die oudste is dit ‘n baie ernstige noodsituasie. Dit gaan nie hier bloot om ‘n wêreldsgesindheid nie, maar om die uitsluiting van ‘n slinkse aanbieding van super-christelikheid wat die ware Christus verloor (vgl. Mt 10:12-15; 1 Kor 10:21).

12 Die slot van die brief voorsien ‘n persoonlike besoek aan die gemeente. Die baie dinge wat hy nog vir die gemeente wil sê, wil hy nie met ‘swart’ (ink) en ‘papirus’ (papier) doen nie, maar ‘mond tot mond’ met hulle deurpraat. Die toon van sy stem en die uitdrukkings van sy gesig dra saam met sy woorde sy boodskap oor en skakel misverstand verder uit.

‘sodat ons vreugde volkome sal wees.’ Sy verwagting en hoop is dat die gemeente volgens sy aanwysings sal optree, die misleiers wegwys, en aan Jesus en die regte belydenis oor Jesus vashou. As hy dan by hulle kom en dit só vind, sal hulle saam bly wees. Volkome blydskap was ook as die doel van 1 Johannes beskryf (1 Jn 1:4). Om met blydskap vervul te wees, is die gevolg van die gemeenskap tussen gelowiges wat in liefde aanmekaar verbind is in die waarheid (hier tussen die oudste en die gemeente); die gemeenskap tussen gelowiges is weer die gevolg van hulle gemeenskap met die Vader en die Seun. Omdat God in ons kom woon het, is ons deur Hom ingeskakel in sy groot gesin van gelowiges. Die bron van ons lewe in volle vreugde is volgens 1 Jn 1:3-4 en Jn 15:11 dat Jesus se blydskap in ons is (Jn 16:24).

Slot en Groete

13 Die groete van die suster-gemeente waaraan die oudste behoort, betrek sy gemeente se gesag by sy gesag agter die brief, en sluit sy persoonlike gemeenskap en liefde vir albei gemeentes daarby in. Hy is een van die kinders van die suster-gemeente. Die uitdrukking ‘uitverkore suster’ kom slegs hier in die Bybel voor. In vers 1 was sprake van ‘n uitverkore dame;’ in Jn 15:16,19 sê Jesus dat Hy sy volgelinge uitgekies het uit die wêreld (die Griekse woord ekklesia ‘uitgeroep’ word met gemeente of kerk vertaal; die woord ‘kerk’ kom van die Grieks kuriake ‘wat aan die Here behoort/die Here s’n’). Die gemeentes is deel van God se groot gesin van Christus-gelowiges wat in waarheid en liefde leef.

Skrywer:  Prof Francois Malan

7-11 Na die skrywer se vreugde oor gemeentelede wat in die waarheid van God wandel (4), wys hy op die valse geloof van die misleiers wat uitgewyk het ‘in die wêreld’ in. Terwyl die eerste deel van die brief gekonsenteeer het op waarheid en liefde, fokus die laaste deel op die behoefte aan waarheid teenoor valsheid, wat die liefde laat skipbreuk lei. Hier kom die eintlike doel van hierdie noodbriefie na vore.

7 ‘want baie misleiers het uitgegaan die wêreld in…’ teenoor sommige wat in die waarheid wandel (4), staan die ‘baie’ wat die gemeentes verlaat het en nou húlle siening van die evangelie verkondig, om die oorblywende gemeentelede te mislei, die wêreld in.

Hulle dwaling is dat hulle ‘nie erken en bely dat Jesus Christus as mens kom nie…’ In 1 Jn 4:2 is ‘n perfektum werkwoord gebruik: ‘Jesus Christus het in die vlees gekom’ – in die verlede en die gevolge daarvan duur nou voort. Hier word dit deur die teenwoordige tyd uitgedruk ‘Jesus Christus die komende in die vlees.’ Daarmee word die tydloosheid van die koms van Jesus aangedui. Die dwalendes het probleme met die persoon van Jesus, dat Hy God is wat mens geword het. So openbaar Hy God en God se liefde vir die wêreld aan élke geslag met sy liefdesoffer aan die kruis. Slegs omdat Hy God is kan Hy die sonde van die wêreld dra. Hy het ons mensheid permanent aangeneem om Hom uit liefde met die mensdom te assosieer (in Openb 1:13 sien Johannes ‘Iemand soos die Seun van die mens’ tussen die gemeentes; en ‘n Lam wat geslag is’ wat die boek ontvang van Hom wat op die troon sit, Op 5:6-7). Maar die mense wat dit nie wil aanvaar nie, word deur 2 Jn soos volg genoem:

‘…so iemand is die misleier en die antichris.’ Die oudste beskryf ‘n radikale teenstand teen Jesus in die vorm van die verspreiding van ‘n verkeerde opvatting oor Jesus. In die baie misleiers se opvattings oor Jesus sien Johannes die werk van die antichristelike misleier. ‘n Deel van die antichris se werk is juis om te mislei (1 Jn 2:22; vgl. 2:18; 4:3; 1 Tm 4:1); die priesterhoofde en die Fariseërs het ná die kruisiging aan Pilatus gesê dat Jesus ‘n bedriër/misleier is, (Mt 27:63). Paulus sê die apostels word as misleiers behandel (2 Kor 6:8). Met die leuens wat Christus se teenstanders versprei word die mense mislei.

2 Jn waarsku die gemeente drngend om nie mislei te word nie (8,9) en nie misleiers aan te moedig nie (10,11). Jesus het reeds gewaarsku dat daar vals christusse en vals profete sal kom, wat sal probeer om die uitverkorenes te mislei (Mk 13:22-23).

8 Die manuskripte het verskillende weergawes van die drie werkwoorde se persoonvorms: Julle moet toesien dat

ons nie verloor wat ons voor gewerk het nie, maar dat ons die volle loon ontvang… (9e eeuse teks deur die 1953-vertaling en die Nuwe Lewende Bybel gevolg)

julle nie verloor wat ons voor gewerk het nie, maar dat julle die volle loon ontvang..(4e eeuse teks deur die 1983-vertaling gevolg)

julle nie verloor wat julle voor gewerk het nie, maar dat julle die volle loon ontvang…(4e eeuse teks)

By die eerste weergawe sluit die oudste hom in by die hele proses: hy het saam gewerk aan hulle bekering en sal saam met hulle die volle loon van die ewige lewe ontvang (Jn 6:27). Dit is die maklikste verklaarbaar, maar is eers sedert die 9e eeu deur die meeste afskrifte oorgeneem, en daarom waarskynlik nie die oorspronklike weergawe nie).

Met die tweede weergawe moet die gemeente toesien dat hulle nie verloor waarvoor die apostels en verkondigers gewerk het om hulle tot Jesus te lei nie, sodat die gelowiges die volle loon kan ontvang. Dit is die weergawe van die kodeks Vatikanus met min navolgers, wat ‘n redelike maklik verklaarbare teks het, en die werk van die apostels stel teenoor die werk van die dwaalleraars.

Die derde weergawe verwys die opdrag aan die gemeente om toe te sien dat hulle nie verloor waarvoor hulle gewerk het nie deur aan Jesus getrou te bly in hulle geloof in Hom en sy opdrag aan hulle om mekaar lief te hê. Dit is die weergawe van die kodeks Sinaïtikus en ‘n hele aantal manuskripte, wat ‘n redelik moeiliker verklaring verg, en deur heelwat kommentare voorgestaan word, en bv. in die Engelse Revised Standard Version, en New International Version gevolg word.

Die kommissie wat die Griekse teks vir die Bybelgenootskap voorberei, het met groot onsekerheid vir die tweede weergawe gekies, ten spyte van die skraal getuienis, omdat dit die maklikste aanleiding tot die wysigings van die ander kon gee, en die delikate stelling moontlik aan die oorspronklike skrywer toegeskryf kan word, eerder as aan die afskrywers.

Die opdrag ‘let op julleself’ (julle moet toe toesien) beklemtoon die belang van jou verantwoordelikheid om te waak teen afdwaling van die geloof in Christus as God wat vir ons gesterf het, en teen liefdeloosheid. Dit volg op Jesus se waarskuwing: Pas op dat niemand julle mislei nie (Mk13:5; vgl. Mk13:9,23 let op julle self).

Skrywer:  Prof Francois Malan