Die Apokriewe Boeke (13)

Die Apokriewe Boeke (13) – Jan van der Watt

2 Makkabeërs 2:4-8.

Wat het van die ark van God geword?

4) In dieselfde verslae lees ons van die profeet wat ŉ openbaring van God af gekry het. Op grond daarvan het hy gevra dat die tabernakeltent en die ark agter hom aangedra moes word toe hy na die berg toe is waarteen Moses uitgeklim het om die land te sien wat God vir sy mense wou gee. 5) Daar gekom kry hy ŉ grot. Hy steek toe die tabernakeltent, die ark, asook die altaar waarop die wierook gebrand is, daar weg. Hy het die ingang toegemaak en versteek. 6) Van dié wat saam was het probeer om die pad te onthou, maar hulle kon dit nie weer kry nie. 7) Toe Jeremia hoor wat hulle wou doen, het hy hulle erg kwalik geneem: hierdie plek moet onbekend bly tot God sy volk weer bymekaar bring en vir hulle goed is bo wat hulle verdien. 8) Dan sal die Here vir hulle wys waar dit weggesteek is. Die glorie van die Here, selfs die wolk, sal dan verskyn net soos dit in die tyd van Moses verskyn het; of toe Salomo gebid het dat die Plek op ŉ buitengewone manier vir God afgesonder moes word.

2 Makkabeërs 1:18 – 35

Toe die tempel in Jerusalem vernietig is, het die ballinge die vuur waarmee hulle die offeraltaar aan die brand gehou het, saamgeneem. Lees hier wat gebeur het.

18 Ons sal op 25 Kuslew (November tot Desember) die reiniging van die tempel herdenk. Ons het gedink dit is reg om julle daarvan te sê sodat julle ook die Huttefees vier, asook die Fees van die Vuur wat ons laat terugdink aan die vuur van die offers van Nehemia, wat die tempel en die altaar herbou het.

19) Dit is die agtergrond: Toe ons voorvaders as gevangenis Persië toe gevat is, het toegewyde priesters van die vuur van die altaar saamgevat. Daar gekom het hulle dit stilletjies in ŉ holte in ŉ droë put weggesteek. Hulle het doodseker gemaak dat niemand anders van die plek weet nie. 20) Baie jare het verbygegaan. Toe die tyd volgens God ryp was, het die koning van Persië Nehemia na Israel toe teruggestuur. Nehemia het toe die nakomelinge van die priesters wat die vuur weggesteek het, gevra om daarvoor te gaan soek. Hulle het kom rapporteer dat hulle dit nie kon kry nie. Al wat daar was, was dik modderige water. Nehemia sê toe vir hulle om van daardie water te gaan haal. 21) Hulle het die offers reggemaak. Toe sê Nehemia vir die priesters om van die modderige water op die hout en offer wat op die altaar gelê het, te gooi. 22) Skaars het hulle dit gedoen of die son het tussen die wolke deurgebreek. Toe dit gebeur het die hout en offer aan die brand geslaan. Almal was stom van verbasing. 23) Terwyl die offer gebrand het, het die priesters begin bid; almal het sommer saam gebid. Jonatan het die gebed gelei en die res van die mense het saam met Nehemia hardop saam gebid waar hulle moes.

30) Die priesters het toe liedere begin sing om die Here groot te maak.

31) Toe die offer heeltemal verbrand was, het Nehemia gesê dat die res van die modderige water op groot klippe uitgegooi moes word. 32) Hulle het dit gedoen en dadelik het ŉ vuur daar aan die brand geslaan. In die helder glans van die altaar het dit na niks gelyk nie. 33) Die nuus het gou versprei. Die mense het selfs vir Persiese koning alles gaan vertel: dat presies op die plek waar die priesters (wat gevang was) die vuur weggesteek het daar ŉ soort vloeistof verskyn het; en dat Nehemia en sy mense dit gebruik het om die offers mee aan die brand te steek. 34) Die koning het dit laat ondersoek en agtergekom dat alles waar is. Hy het ŉ muur om die plek laat bou en dit heilig verklaar. 35) Die koning het van die mense gehou. Daarom het hy vir hulle die pragtigste geskenke gegee. Nehemia en sy mense het hierdie modderige water Neftar genoem (dit beteken om rein te maak). Die gewone mense het sommer Neftai gepraat.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Die Apokriewe Boeke (12)

Die Apokriewe Boeke (12) – Jan van der Watt

Makkabeërs 6:24 – 30

In die Bybel (byvoorbeeld Johannes 10:11vv of 15:12-14) hoor ons dat dit goed kan wees as iemand vir iemand anders sterf, doodgewoon omdat hulle vriende is of aan mekaar behoort. Hy hoef nie eers noodwendig die ander persoon se lewe te red nie. Hy doen dit net vir hom of haar… Hier is een van die eerste verhale in die Jodedom wat die gedagte dat iemand vir ander sterf, beklemtoon. Jesus het so vir ons gesterf. Die vroeë Christene het ook baie van Jesaja 53 gemaak. Die mense wou Eleasar dwing om onrein vleis te eet. Hy wou nie en omdat hulle so baie van hom gehou het, het hulle gesê hy moet net maak asof hy die vleis eet. Dit wou hy ook nie doen nie. Kyk net wat hy sê:

2 Makkabeërs 6:24 – 30:

Hy het dit so verduidelik. “Dit sou nie by my ouderdom pas om toneel te speel nie. As ek dit doen sal baie jongmans dink dat Eleasar op sy negentigste jaar na ŉ vreemde godsdiens toe oorgestap het. 25) Ek sou met die toneelspelery hierdie jongmans op die verkeerde spoor lei en dit net om ŉ oomblikkie langer te leef. Watter skande en oneer sou dit net nie vir iemand van my ouderdom beteken nie? 26) Ek sou nou miskien die straf van mense kon vryspring, maar of ek nou lewe of dood is, ek sal nooit uit die hande van die Almagtige kan ontsnap nie. 27) Dus, die waardige ding vir ŉ persoon op my ouderdom om te doen sou wees om nou dapper te sterf. 28) So sal ek vir die jongmans ŉ edel voorbeeld nalaat, naamlik hoe om uit vrye wil en op ŉ edel manier vir die gerespekteerde en heilige wette te sterf.”

Nadat hy dit gesê het, het hy na die stellasie toe gestap waar hulle hom sou martel. 29) Die mense wat voorheen so vriendelik met hom gepraat het, het nou teen hom gedraai. Vir hulle het dit wat hy gesê het na malligheid geklink. 30) Net voor hy van al die slae dood is, het hy kreunend gesê: “Die Here, met sy besondere wysheid, weet dat ek hierdie dood kon vryspring. Tog byt ek vas onder die geweldige pyn van die houe waarmee hulle my slaan. Maar diep binne-in my is ek baie bly, omdat ek die Here eer en dien.”

2 Makkabeërs 7:35 – 38

Het jy al ooit daaroor nagedink dat ŉ mens net diereoffers in die Ou Testament kry en mense-offers verbied word, terwyl die Nuwe Testament net van mense-offers praat en sê ons hoef nie meer diere-offers te bring nie. Lees maar Romeine 12:1-2 waar ons ons lewens as offers moet gee of Hebreërs waar Jesus as die offer vir God beskryf word. Die gedagte dat mense hulle lewens vir God kan opoffer het juis met die martelare begin. Hulle het vir God gesterf en hulle dood was nie tevergeefs nie – dit was as offer vir die Here verstaan. Hier praat ŉ Joodse martelaar met die koning wat hom martel en praat van sy lewe as offer gee…

2 Makkabeërs 6:35 – 38

‘Jy het nog nie aan die oordeel ontsnap van die almagtige God wat alle dinge sien nie. 36) My broers het vir ŉ rukkie baie pyn deurgemaak, maar hulle smaak nou die ewige lewe, soos God in sy verbond ooreengekom het. Maar wat jou betref: God self sal jou oordeel. Jy sal gestraf word vir al jou arrogansie. 37) Soos my broers offer ek my liggaam en lewe op vir die wette van my voorvaders. Ek smeek God om gou weer vir ons volk goed te wees bo wat ons verdien. Net so smeek ek hom om jou met allerhande pyn en swaarkry te tref sodat jy sal bely dat Hy die enigste God is. 38) Ek vra die Almagtige ook dat na dit wat met my en my broers gebeur het Hy nie meer tereg kwaad wees vir ons hele volk nie.’

Outeur: Prof Jan van der Watt

Die Apokriewe Boeke (11)

Die Apokriewe Boeke (11) – Jan van der Watt

2 Makkabeërs 12: 40 – 45:

Toe hulle die liggame optel kry hulle onder die klere van die dooies gelukbringers wat aan die afgode van Jamnia behoort. Die wet het verbied dat Jode sulke dinge mag dra. Nou het hulle verstaan hoekom hierdie manne in die geveg dood is. 41) Hulle het die Here geloof, want Hy is ŉ regverdige Regter. Hy bring die dinge wat weggesteek is aan die lig. 42) Weer het hulle gebid en God gevra om hierdie sondes heeltemal te vergeet. Die edel Judas het sy soldate gewaarsku om van die sonde af weg te bly. Hulle kon nou met hulle eie oë sien wat gebeur as ŉ mens sonde doen.

43) Hy het toe ŉ kollekte onder sy manne opgeneem. Die 2,000 silwer dragmas het hy Jerusalem toe gestuur om vir ŉ offer te betaal sodat hulle sonde vergewe kon word. Wat hy gedoen het, was baie goed en edel. Hy het in gedagte gehou dat dooies weer opgewek gaan word. 44) Immers, as hy nie verwag het dat daardie dooie mans weer lewendig sou word nie, sou dit geen sin gemaak het om vir die dooies te bid nie. Dit sou eintlik belaglik gewees het. 45) Maar as hy dit gedoen het met die oog op die wonderlike beloning wat op die vroom mense wag wat reeds dood is, is dit ŉ heilige en baie goeie daad. Daarom het hy ŉ offer gebring, sodat hulle sondes vergewe kon word en hulle weer God se vriende kon wees

Uit hierdie verhaal kan ons agterkom waarom daar in sekere Christelike kerke geglo word dat ŉ mens vir dooie gelowiges kan voorbidding doen. Hierdie Jode was vroom, maar het net voor hulle dood ŉ sonde gedoen deur op gelukbringers in plaas van op God te vertrou. Toe sneuwel hulle. Judas, die leier van die Jode, bid en offer toe vir God en vra dat die mense vergewe word sodat hulle die ewige lewe kan kry. Dit beteken dus: jy kan om vergifnis vra vir dooies se sonde.

2 Makkabeërs 7: 3 – 14:

Die koning het hom liederlik vererg en beveel dat panne en ketels oor die vuur warm gemaak moes word. 4) Terwyl dit warm gemaak word, het die koning gesê dat die tong van die een wat namens die ander gepraat het uitgesny moes word. Sy kopvel moes afgesny word saam met sy hande en sy voete – dit voor die oë van die res van sy broers en sy ma. 5) Totaal vermink en hulpeloos maar steeds by sy positiewe, het hulle hom in die pan gesit en gebraai, soos die koning beveel het.

… 9) Net voor hy sy laaste asem uitblaas, sê hy: “Jou vervloekte mens. Jy neem ons lewe in hierdie wêreld weg, maar die Koning van die wêreld sal ons weer vir ewig lewendig maak – dit is immers vir sy wette dat ons sterf.”

14) Toe hy op die punt was om dood te gaan het hy gesê: “Ek wil graag deur mense doodgemaak word omdat ek op God hoop om my lewe weer vir my terug te gee. Maar wat julle betref: vir julle sal daar geen tweede kans vir ŉ opstanding tot ŉ nuwe lewe wees nie.”

Hierdie is een van die heel eerste beskrywings van Jode wat vir hulle geloof gemartel word. Hulle gee egter nie om nie, want hulle het ŉ verwagting dat die Here sy regverdige mense weer gaan opwek. Hy gaan vir hulle ŉ nuwe lewe gee. Hier kry ons van die eerste verwysings in die Jodedom na die ewige lewe wat gaan kom.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Die Apokriewe Boeke (10)

Die Apokriewe Boeke (10) – Jan van der Watt

Die Openbaring van Petrus (1)

Hoe lyk dit in die hemel? Omdat daar in die Nuwe Testament nie veel detail oor die hemel gegee word nie, het Christene later verhale uitgedink waarin baie meer detail oor die hemel gegee word. Sulke boeke word “apokalipse” genoem. Een van die bekende Nuwe-Testamentiese apokalipse is Die Openbaring van Petrus (nie regtig deur Petrus geskryf nie!). Die uittreksel hieronder wys hoe die hemel in hierdie boek beskryf word.

⁴Die Here Jesus het verder gesê: “Kom ons gaan na die berg toe om te gaan bid.” ⁵Ons twaalf dissipels het saam met Hom gegaan en Hom gesmeek om vir ons een van sy volgelinge te wys wie se lewe reg was, maar wat al dood was. Ons wou graag sien hoe hulle lyk en dan moed skep sodat ons die mense wat na ons luister, kon aanmoedig. ⁶Toe, terwyl ons nog besig was om te bid, het daar skielik twee mans voor die Here gestaan! Ons kon nie na hulle kyk nie, ⁷want hulle gesigte het geskitter soos ‘n sonstraal, hulle klere het geblink soos iets wat geen mens nog ooit gesien het nie! Ja, geen mens kan beskryf of begryp hoe wonderlik hulle aangetrek was en hoe pragtig hulle gesigte was nie! ⁸Toe ons hulle sien, was ons verbaas, want hulle lywe was witter as die witste sneeu en rooier as die rooiste roos. ⁹Die rooi en die wit kleure het gemeng en was so mooi dat ek eenvoudig net nie kan verduidelik hoe mooi dit was nie! ¹⁰Hulle hare was gekrul en baie mooi. Dit het pragtig om hulle gesigte en oor hulle skouers gehang, soos ‘n krans wat gevleg is van nardusbloeisels en blomme van allerhande kleure of soos ‘n reënboog in die lug. Ja, hulle het pragtig gelyk! ¹¹Toe ons sien hoe mooi hulle lyk, was ons verbaas, want hulle het sommer skielik net verskyn.

¹²Ek het na die Here toe gegaan en vir Hom gevra: “Wie is hierdie twee mense?” ¹³Hy het vir my gesê: “Dit is twee van my volgelinge wie se lewe reg was toe hulle op aarde was. Julle wou mos gesien het hoe hulle lyk.”

Die Openbaring van Petrus (2)

Hoe lyk dit in die hel? Omdat daar in die Nuwe Testament nie veel detail oor die hel gegee word nie, het Christene later verhale uitgedink waarin baie meer detail oor die hel gegee word. Sulke boeke word “apokalipse” genoem. Een van die bekende Nuwe-Testamentiese apokalipse is Die Openbaring van Petrus (nie regtig deur Petrus geskryf nie!). Die uittreksel hieronder wys hoe die hel in hierdie boek beskryf word.

²¹Maar reg oorkant daardie plek het ek nog ‘n plek gesien, ‘n donker, droewige plek. Dit is die plek waar mense gestraf word. Die mense wat daar gestraf word en die engele wat hulle gestraf het, het almal donker klere aangehad, net so donker soos die lug daar was.

²²Party van die mense wat daar was, het aan hulle tonge gehang. Dit is die mense wat afskuwelike dinge gesê het oor mense wie se lewe reg was. Onder hulle is vuur gemaak wat hulle gebrand en gepynig het.

²³Daar was ook ‘n groot meer vol brandende slyk. Binne-in die brandende slyk was mense wie se lewe op aarde net vir ‘n tyd reg was. Engele wie se werk dit was om hulle te straf, was oor hulle aangestel. ²⁴Daar was ook ander mense, vrouens wat aan hulle hare opgehang was bokant die kokende slyk. Dit is die vrouens wat hulleself mooi gemaak het om met mans te gaan seks hê. Die mans wat met hulle seks gehad het en hulleself onrein gemaak het, was ook daar. Hulle was aan hulle voete opgehang en hulle koppe was binne-in die slyk. Hulle het geskreeu: “Ons het nooit gedink ons sal in hierdie plek kom nie!”

Outeur: Prof Jan van der Watt