Die Woord word mens! (Johannes 1:14-17)

Die Woord word mens! (Johannes 1:14-17) – Francois Malan

In 1-13 is die verhouding van die Woord tot God, die wêreld, mense en Israel aangestip. In 1:14-18 word die hoogtepunt van die himne ingelei met die Woord wat mens word.

heerlikheid aanskou (Hebreeus sjekinah met dieselfde konsonante as die Griekse skene) – die uitdrukking herinner aan die heerlikheid van die Here by die Rietsee (Eks 14,15), by Sinaiberg (Eks 19), maar veral by die tent van ontmoeting (Eks 33:7-11,19) en aan die heerlikheid in en op die tabernakel (Eks 40:34-38). Dit gaan in dié Evangelie oor die tweede uittog (exodos) uit die slawehuis van sonde, met baie sinspelings op die Ou Testament.

Die argument word onderbreek met Johannes die Doper se getuienis, wat in v30 verder uitgewerk word. ‘Hy wat ná my kom, is my vóór (in status), want Hy was voor my al daar (voor in tyd). Die Woord/Jesus Christus is deel van die ewige voorrang van God. Johannes getuig steeds oor die Woord, wat ons swakke menslike natuur aangeneem het. Hy het ‘hard uitgeroep’, krazein (NAV gesê), soos die Ou Testamentiese profete wanneer hulle ernstige aankondigings maak (Jes 61:2). Johannes se getuienis beteken: Al het Hy mens geword, bly Hy ewig God.

Skrywer: Prof Francois Malan

Johannes 1:9-13 Reaksies op die Woord van God in die wêreld

Johannes 1:9-13 Reaksies op die Woord van God in die wêreld – Francois Malan

Die himne oor die Woord wat die Lig is, word voortgesit na die onderbreking oor die getuie.

1:9 ‘Die ware lig…was aan kom in die wêreld.’ Dit verwys na twee sake: volgens verse10-11 verwys dit na die menswording van die Woord en die hele aardse bediening van Jesus; volgens vv12-13 gaan dit om dié mense deur die eeue na wie toe die Woord aan die kom was en is. Die Ou Testament verwys na die woord van die Here, of dat die Here gesê het. Dit is telkens dié Woord van God wat mens kom word het in Jesus.

            ‘Die ware Lig’ verlig die mens se denke, openbaar God aan die mens, en die pad van die ware lewe voor God. ‘Wêreld’ verwys na die ganse mensdom, ook van die Ou Testament, maar veral van die Nuwe. (Ligkom 16 maal voor; wêreld 74 maal, soms as geskape wêreld, meesal as mensewêreld, ook as sondige wêreld).

1:10 ‘Hy was in die wêreld’ – van die begin af, en waar God gepraat het, was dit die Woord van God. ‘Die wêreld het deur Hom ontstaan’ (soos 1:3 sê) – by die skepping en voortgang deur die eeue; ook by die ontstaan van elke mens. ‘En die wêreld het Hom nie geken (of erken) nie’ – die mense het die lig nie geken en waardeer vir wat Hy is nie, en die Lig nie aanvaar of in Hom geglo nie. Aanvaar is ‘n wilsbesluit vir of téén Hom. ‘Hom ken’ verwys na ‘n persoonlike verhouding van mense met die Lig.

1:11 ‘sy eiendom’ – volgens Johannes 1:3 is Hy die Skepper van alles en daarom die Eienaar daarvan. Hier verwys ‘sy eiendom’ in die eerste plek na die Jode (Deutr. 7:6; Ps 135:4), maar ook na die mense van die wêreld (Ps 24:1). Jode en nie-Jode het die Woord deur die eeue nie aangeneem nie. Die woord vir aangeneem, parelabon, beteken ook ‘om in jou huis te ontvang/verwelkom, om vriendelik te ontvang’. Jesus was soos iemand wat uit sy eie huis uitgesluit was. Hy, die Heer en Eienaar van die wêreld en die mensdom, staan buite en klop aan die deur (Openb 3:20). So begin die Evangelie met die lyding en verwerping van Jesus.

1:12 Maar die werk van die Woord van God was en is nie sonder vrug nie. Aan almal wat Hom in geloof aangeneem het, het die Woord die voorreg gegee om kinders van God te word. Hoe die ‘aanneming’ geskied word in Jn 1:13 verduidelik met die begrip ‘wedergeboorte’, wat in 3:1-21 verder uitgewerk word. ‘Kinders van God’ druk die besondere liefdesband met God en afstamming van God uit (1:13). Ons word kinders van God slegs deurdat Jesus Christus ons begenadig. Die geloof in die Naam van Jesus kom slegs in Johannes en 1 Johannes voor. Dit impliseer dat ons Jesus as God erken en Hom in kinderlike vertroue aanneem in die volle omvang van sy openbaring, om volgens sy woord en voorbeeld te lewe.

1:13 Om ‘kinders van God’ te word is geheel en al God se werking. Mans en vrouens is nie in staat om kinders van God te verwek nie. Letterlik: ‘wat nie uit bloeddruppels of uit die wil van die vlees nie, of uit die wil van ‘n man nie’ – ‘bloeddruppels’ word figuurlik gebruik vir afstamming (NAV ‘van nature’); die ‘wil van die vlees’ verwys na seksuele omgang, die ‘wil van ‘n man’ verwys na menslike inisiatief; ‘maar uit God gebore is’ – dit word verder uitgewerk in 3:3-5. Die diepste grond vir die kindskap van God is die werk van God deur die Heilige Gees, wat die mens oortuig sodat hy/sy glo dat Jesus God is wat vir ons sonde gesterf het, en dat die Heilige Gees ons aan Christus se dood en opstanding verbind. Die oortuigingswerk van die Heilige Gees word in hoofstukke 14 en 16 verder uitgewerk.

Skrywer: Prof Francois Malan

Die getuienis van Johannes die Doper oor die Woord van God (Johannes 1:6-8)

Die getuienis van Johannes die Doper oor die Woord van God (Johannes 1:6-8) – Francois Malan

Die Evangelis onderbreek sy himne oor die Woord wat die Lig is en in die duisternis skyn, om Johannes Doper se getuienis oor die Lig in prosa aan te bied. Sy getuienis gaan oor die Woord wat mens geword het in Jesus. Die optrede van Johannes die Doper was in opdrag van God.

Hy moes getuig van die enigste Lig van Verlossing, die Verlosser van God se mense. Dit was die hoogtepunt van Johannes se prediking en doop. Deur sy sending moes almal (vgl. v 4 Lig vir die mense), nie net Jode nie, in Jesus glo. Met ‘almal’ wil die Johannes-Evangelie aandui dat God deur die getuienis van ‘n mens ander mense tot die lewe wil lei, ook vandag se mense.

Dit gaan nie om Johannes nie. Hy was net die aankondiger van die goeie nuus. Daar was blykbaar ‘n misverstand deurdat sommige mense geglo het Johannes is die Lig (vgl. bv. Johannes 3:22-30; en Handelinge.19:1-7. Jesus noem Johannes ‘die lamp’ Jn 5:35).

Johannes die Doper se sending word hier in die overture tot die Evangelie opgesom. Daar word op sy getuienis uitgebrei in 1:19-34 en 3:22-30. (Markus begin sy Evangelie met Johannes die Doper se optrede; Mk 1:1-8). Twee belangrike woorde in die Johannes-Evangelie word reeds hier genoem ‘getuienis’ en ‘glo’ (om te getuig word 31 maal in die Evangelie genoem, getuienis 14 maal; om te glo 88 maal)

Skrywer: Prof Francois Malan

Die Woord van God in die skepping en die herskepping (Johannes 1:1-5)

Die Woord van God in die skepping en die herskepping (Johannes 1:1-5) – Francois Malan

wese van die Godheid en van die mens. Aan die Griekssprekende wêreld moes Johannes in Grieks verduidelik wie Jesus is, en gebruik hy die taal van die Grieke. Maar vir die Christene was die Woord gelaai met ‘n spesiale betekenis: die goeie nuus van God se openbaring en verlossing deur Christus. Die vier Evangelies bied dit aan as God se woord deur Christus gepraat, oor Christus. Jesus doen God se werk en praat oor God se werk en is self God in sy wese. Wat Hy is en sê en doen is God se woord. Toe Johannes se Evangelie begin praat van die Woord, was dit ‘n begrip wat gevul was met inhoud.

Die lig is aan skyn in die duisternis, wat aan die begin oor die skepping geheers het, toe die Gees van God oor die watermassas gesweef het (Gen 1:2) en in die duisternis van die gevalle mensheid. Die Lig is die heerlikheid van die mensgeworde Woord toe Hy op aarde was. Die heerlikheid van Jesus is sy liefde wat Hy bewys het deur vir ons te sterf, en deur sy oorwinning oor die dood met sy opstanding. Die Lig skyn in die tyd van die Helper/Trooster wat Jesus gestuur het om ons te oortuig en te lei en te versterk tot vandag toe.

Die lewe van Jesus waarvan die Evangelie gaan vertel word in 1:1-5 geplaas teen die agtergrond van sy verhouding tot die ewige God, die Here oor al die eeue, die Skepper van alles, Onderhouer van alles, en Verlosser van alles. Die Woord wat mens geword het, is die bemiddelaar in al God se werke, in skepping en nuwe skepping, en in altwee is Hy die Middelaar van die openbaring van God aan die mens, in wat Hy is en doen.

Skrywer: Prof Francois Malan