Die Doop van Kinders – Jan van der Watt

Kotie vra:

Ek wil graag uitklaring kry van die volgende asseblief:

1. Deur te doop word ons deel van God se genadeverbond. Wat as ‘n persoon/kind/babatjie doodgaan voor hy/sy gedoop word, gaan die persoon dan outomaties hel toe?

2. As gelowige ouers hulle kinders laat doop, word dit dan outomaties aanvaar dat indien die kind/ers op ‘n baie jong ouderdom sterf, gaan die kind/ers outomaties hemel toe omrede die ouers gelowig is?

3. As ongelowige ouers hulle kinders laat doop, en die kind/ers gaan op ‘n vroeë ouderdom dood, gaan die kind/ers dan hel toe omdat die ouers nie gelowig is nie?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Daar is heelwat inligting oor die doop op bybelkennis.co.za. Wat hier gesê word is bloot aanvullend. Al drie die vrae het basies te doen met die funksie van die doop – moet iemand gedoop word om gered te word. Die Roomse en Ortodokse kerke verleen baie gewig aan die doop en sê dat die doop ook reddende krag besit. Die Protestantse kerke ontken egter dat die doop reddende krag besit. Die doop is bloot die teken van ‘n situasie wat reeds daar is – byvoorbeeld dat iemand aan God behoort. Dit doop veroorsaak nie dat ons kinders van God word nie, maar is ‘n teken daarvan, nes die trouring nie die huwelik veroorsaak nie, maar ‘n teken daarvan is.

In die lig hiervan inligting oor die drie vrae:

Wat die eerste vraag betref – nee, die baba gaan nie outomaties hel toe omdat hy of sy nie gedoop is nie. (Die Roomse kerk doen wel hul bes om sulke babas te doop – hulle het selfs ‘n gebruik om die baba in die baarmoeder te doop as hulle dink dat daar gevaar is dat die baba by geboorte mag sterf. Dit hang natuurlik daarmee saam dat hulle glo die doop het reddende krag).

Wat vraag 2 betref: volgens 1 Kor 7 lyk dit tog of die baba deur die geloof van die ouer geheilig word. Met ander woord, as jy deel is van God se familie (kind van God is) en jou baba word gebore, sien God die baba as deel van sy familie. Hy vat nie die baba en gooi die baba in die bos buite die familiehuis sodat die baba daar moet groot word nie. Nee, die baba moet binne die gesin van God grootgemaak word. As die persoon later, as hy of sy groter is, besluit om nie in die huis te bly nie en soos die verlore seun (Luk 15) wegloop is dit ‘n ander saak. Uit hierdie redenasie sou mens kon aflei dat die baba nie verlore gaan nie.

Wat die derde vraag betref: Die doop is vir gelowige ouers, nie ongelowige ouers nie. Dit gaan oor ‘n ooreenkoms wat tussen die ouers en God gemaak word en as die ouers nie dink God bestaan nie (nie in Hom glo nie) hoe kan hulle in ‘n verhouding met Hom staan. Konsekwent geredeneer lyk dit dus of die doop deur ongelowige ouers nie geldig is nie, maar mens moet onthou, die genade van God is baie groter as wat ons ooit kan dink.

 

Skrywer: Prof Jan van der Watt

 

Die doop as teken – Jan van der Watt

Johan vra:

In ‘n artikel waarin u raad gee aan ‘n vrou oor die doop, noem u dat die doop ‘n teken is. Kan u asb verduidelik waarvan die doop ‘n teken is asb. Ek sien dit nie duidelik in u antwoord aan die vrou nie.

Antwoord:

Prof. Jan van der Watt antwoord:

Die doop word in die Ortodokse en Rooms Katolieke kerke gesien as die instorting van genade in die mens. Daardeur sou die mens dan salig word. Dit is byna soos ‘n glas wat met geboorte halfpad vol water (genade) is, maar nog nie vol is nie. Met die doop word die glas dan heeltemal volgemaak met genade, wat beteken dat die persoon dan gered is.

Die Reformatore (Luther, Calvyn en andere) het ‘n ander pad ingeslaan. ‘n Mens word nie deur die doop gered nie, maar deur geloof in Jesus. As die doop dan nie red nie, waarom doop mens dan, is toe gevra. Die Reformatore het verduidelik dat die doop ‘n teken is van iets groters, net soos die ring aan die vinger van ‘n getroude die teken van iets groters is. Maar waarvan is dit ‘n teken?

Romeine 6 en Kolossense 2:11 help ons om die vraag te antwoord: Met die doop word die persoon saam met Jesus begrawe (die ou mens is weg) en saam met Hom opgewek (sodat hy of sy ‘n nuwe lewe kan leef (Romeine 6 en Kolossense 2 ).Die doop wil dus simboliseer dat mens van die dood na die lewe saam met Jesus toe oorgegaan het. Jy het nou ‘n nuwe identiteit, naamlik van iemand wat gered is en aan Jesus behoort. Daaraan moet die doop jou herinner en daarvan is dit ‘n teken.

 

Skrywer: Prof Jan van der Watt

 

Grootdoop en Kleindoop – Kobus Kok

Bernard vra:

Ek is steeds lidmaat van die NG Kerk en het lank met my dominee oor die doop gesels omdat ek baie deurmekaar geraak het want een sê so die ander sê so. Ek glo dit is sonde om die kleindoop te verwerp, want ek is kleingedoop en ek gaan oor na ander kerk soos die AGS en ek laat my oordoop. Die doop red niemand nie. Jesus het mos in die Jordaanrivier in ons plek gedoop. In Handelinge 2 vers 38 en 39 gee ek graag deur: in vers 38 voor Jesus se hemelvaart. Toe antwoord Petrus hulle:” Bekeer julle en laat elkeen van julle gedoop word in die Naam van Jesus Christus. Dan sal God julle sondes vergewe (tien dae nadat Jesus opgevaar het na die Hemel) en sal julle die Heilige Gees as gawe ontvang. Die Heilige Gees was nog nie voor die hemelvaart onder hulle nie en die uitstorting van die Heilige Gees en doop met die Heilige Gees is dieselfde. Vers 39: Wat God belowe het, is vir julle en vir julle kinders en vir almal wat daar ver is, vir almal wat die Here ons God na Hom toe sal roep” Die vraag is is babas kinders? Ja, die babas is kinders. Nou wil ek vir iemand vra wat watter ouderdom af is die babas kinders pasgebore? Twee jaar oud? Ongebore? Dit staan presies en duidelik in handelinge 2:39 dit is die belofte wat God vir ons gegee het dat ons aan hom behoort die ou verbond was die besnydenis en die nuwe verbond die verbondsdoop. As iemand vir my vra waar staan daar in die Bybel geskrywe van babas wat gedoop was, kan ek dieselfde vraag vra waar staan daar in die Bybel geskrywe van vrouens wat nagmaal gebruik het? Daar staan nêrens in die Bybel geskryf dat doop onderdompel beteken nie.  Jesus het Hom in ons plek in Jordaanrivier laat doop en ons kan Hom nie naboots nie. Doop red ons nie en ek is kleingedoop in die NG Kerk en ek gaan my nie weer laat doop nie. Dit is sonde want Efesiërs 4 vers 5 sê daar is net een Here een Geloof een doop

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord:

Nuwe navorsing bewys Groot-doop en Klein-doop, besprinkeling en onderdompeling in Vroeë Christelike Kuns en argitektuur

Dr. Kobus Kok

Ek verwys diegene wat oor die doop vrae het graag na die goeie artikel van Prof Adrio König wat op die webblad verskyn (http://www.bybelkennis.co.za/Die-Groot-Geloofswoordeboek/Die-Groot-Geloofswoordeboek-Doop.html ). Prof Konig het ook ‘n boek geskryf oor die doop wat op die Suid Afrikaanse gehoor gemik is. Daar is ook baie ander artikels op ons webtuiste wat reeds oor die tema van die doop verskyn het. Druk gewoon “doop” in die soekfunksie en u sal ‘n hele aantal artikels vind.

Onlangs het daar ‘n uitstekende boek verskyn deur Everett Furguson (2009) oor die doop. Prof Ferguson is ‘n wêreldbekende geleerde in Amerika wat al vir meer as 50 jaar op die vroeë kerklike geskiedenis navorsing doen. Die boek se titel is: “Baptism in the Early Church: History, Theology and Liturgy in the first five centuries“, waar Ferguson die ontwikkeling van die doop in die eerste 5 eeue van die vroeë kerk bestudeer. In sy boek bekyk hy ook die voorgeskiedenis van die doop as verskynsel, nie net in die Joodse geloof nie, maar ook in die heidense gelowe. Ons moet in gedagte hou dat die doop as ritueel nie iets is wat die eerste keer uit die bloute uit gedoen is nie. Doop-rituele was praktyke wat vir eeue al in gebruik was. In die Christelike konteks kry die Christelike doop egter ‘n ganse nuwe betekenis! Tog was die praktyk van rituele wassing vir die antieke mense ‘n bekende gebruik in religieuse konteks.

Ferguson het ‘n interessante hoofstuk rondom pp 130 van sy boek waar hy voorbeelde gee van die doop in vroeë Christelike kuns, asook verskeie doopvonte wat in die argeologie na vore gekom het. In beide die kuns en die doopvonte sien ons hoe die vroeë kerk met die doop omgegaan het en hoe dit in verskillende kontekste verskil van mekaar.  Hierdie boek beslaan amper 1000 bladsye, en sal ‘n standaard verwysingsbron oor die doop in die vroeë kerk word.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bo is ‘n voorbeeld van ‘n  vroeë Christelike kuns uitbeelding waar iemand gedoop word. Let daarop dat die water van bo af op die persoon gegooi word!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vroeër die maand was ek in Griekeland en het onder andere Filippi besoek, die stad waar Paulus die eerste kerk op Europese bodem geplant het. Dit was in Filippi waar Paulus vir Lidia en haar hele huisgesin in ‘n rivier gedoop het (Hand 16:11-15). Ons was ook daar by die plek waar Lidia en haar huisgesin volgens oorlewering gedoop is. Die doopvont  wat u in die foto sien is vandag oor die stroompie gebou, in die vorm  van ‘n kruis.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

So entjie daarvandaan, naby die tronk van Paulus is daar die oorblyfsels van ‘n vroeë kerk met ‘n doopvont, ook  in die vorm van ‘n kruis, wat 1.5 meter diep was. In ‘n ander kerk het ons ook ‘n doopvont gesien soos die tipiese een wat ons vandag in die NG Kerk sien wat net vir beskrinkeling gebruik kon word.  Skaf gerus die boek van Ferguson aan om die teologiese ontwikkeling en gebruike rondom die doop in die eerste vyf eeue te bestudeer. Dit is geweldig interessant. Nadat u die boek bestudeer het sal u verstaan hoekom ons vandag doen wat ons doen en waar die misverstande dikwels intree.

Skrywer: Dr Kobus Kok

Ontvangs van die Heilige Gees (2) – Jan van der Watt

Naomi vra;

Hoe werk die ontvangs van die Heilige Gees volgens sekere gedeeltes in Handelinge?

* Handelinge 2: Die apostels was almal gelowig, maar het met Pinkster eers die Heilige Gees ontvang.

* Handelinge 8:12-14 – die apostels kom eers later en gee die Heilige Gees.

* In Handelinge 9 kom Paulus tot bekering oppad na Damaskus en eers nadat Ananias hom die hande opgelê het (vers 17) het hy die Gees ontvang.

* Handelinge 19 – daar kry mense eers die Gees later.

[Vraag verkort.]

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die vrae sny aan by verskillende fasette van die werk van die Heilige Gees en wanneer die Gees ontvang word. In een van ons ander artikels is daar geskryf dat as mens ʼn kind van die Here word, dit deur die werk van die Gees is (1 Korintiërs 2:1-5, of Johannes 3:1-8). Paulus sê ook dat as mens ʼn Christen is, is jy die tempel van die Heilige Gees (1 Korintiërs 3:16). Die Gees is in jou. In Handelinge, wat deur Lukas geskryf is, word daar van die koms van die Gees gepraat en dan lyk dit of die bekering en die verkryging van die Gees twee verskillende sake is, hoewel daar ook dikwels gesê word dat met die doop mense die Gees ontvang (sien die ander artikels op www.bybelkennis.co.za).

ʼn Basiese beginsel vir die verstaan van die teks van die Bybel (en enige ander teks) is om tekste binne konteks te lees en te probeer vasstel wat die skrywer met wat hy sê probeer kommunikeer. Handelinge is die boek wat vertel hoe die kerk in die era van die Heilige Gees inbeweeg (Handelinge 1:8) en daarom word daar baie oor die Gees geskryf. Die vraer verwys na van die gedeeltes.

a) Waarom het die dissipels eers die Gees gekry nadat hulle reeds in Jesus geglo het. Ons moet onthou dat Pinksterdag die nuwe era van die Gees ingelei het. Voor die tyd (in die Ou Testament) was die Gees nie op ʼn spesiale manier op alle mense nie. Die Gees was net spesiaal op die mense wat vir God spesiale opdragte moes uitvoer, soos die koning of profeet. Die Gees het dan om die persoon gekom, die persoon krag gegee om die taak te verrig. Dit was nie vir almal beskore nie, maar  net vir party. So kom die Heilige Gees ook op Jesus by sy doop (sien al die doopverhale) om aan te dui dat sy tyd vir sy spesiale opdrag in die wêreld aangebreek het. Met Pinksterdag verander alles – nou kom die Heilige Gees nie net na seker mense nie, maar na almal. Elkeen wat gelowig is gaan van nou af die Heilige Gees hê, nie net die mense met spesiale opdragte nie. Eintlik werk dit selfs anders om: omdat elke gelowige die Heilige Gees van nou af op ʼn spesiale manier gaan kry, is almal nou spesiaal. Almal kan nou die Woord van die Here verkondig, vir ander bid, ens. Van die kerke vandag sê alle gelowiges is nou priesters, profete en konings – juis die mense wat in die ou bedeling voor Pinkster die Gees op ʼn spesiale manier gekry het. Hierdie was ʼn spesiale unieke geleentheid wat ʼn nuwe era ingelei het en kan dus nie gebruik word om te sê dat die Gees kom eers later na die bekering in mense nie. Die gedeelte wil juis sê dat die Gees nou vir almal daar is.

b) Handelinge 8:4-25 moet baie mooi gelees word. Die Evangelie brei nou uit na Samaria toe. Die uitbreiding is suksesvol en mense begin in die Evangelie belang te stel. Die Gees werk dus onder hulle. Dit verhaal gaan egter nie primêr daarom nie, maar om iets anders: ons kry Simon die towenaar daar wat die ‘Groot krag van God’ (Handelinge  8:10) genoem word. Die hele verhaal gaan dus oor die vraag: wie het werklik die krag van God? Kom die krag deur die apostels of deur Simon? Onthou, hierdie was die eerste uitbreidings na Samaria en daar was Simon die GROOT man met krag. Kan die Evangelie in so situasie iets beters of sterkers bring? Die verhaal van Simon antwoord die vraag. Die apostels is dus soontoe om aan ‘die stryd van die Kragte’ te gaan meedoen. Die ‘bekeringsproses’ is dus eers heeltemal voltooi toe hulle die Gees aan die mense gee. Dit beteken nie dat die Gees nie voorheen in hulle gewerk het nie. Dat dit so is, blyk uit Simon se situasie – hy het ook gelowige geword (Handelinge 8:13) maar uit die res van die verhaal blyk dit dat dit nog nie eg was nie. Hy wil die Gees koop waarmee die skrywer wil sê dat Simon nog nie werklik gelowig was nie. Om weereens uit die verhaal te wil aflei dat die Gees eers later kom is om die verhaal en wat Lukas met die verhaal wil sê verkeerd te lees. Hy gebruik die verhaal om te wys dat die Heilige Gees sterker is as ander magte – dit wil die verhaal sê en nie dat mens sonder die Gees tot bekering kan kom nie. Inteendeel, die besit van die Gees maak deel van jou Chistenwees uit. Dit het Simon gou agtergekom.

c) Die verhaal van Paulus in Handelinge 9 bevestig wat in die ander artikels en hierbo genoem word. Die Here was met Paulus besig en die oomblik toe hy die ‘familie van God’ binnekom (Ananias doop hom) en hy die grens na die Christendom oorsteek, het hy alles ontvang wat die Christendom bied, ook die Heilige Gees. So het die krag van God ook sy krag geword.

d) Die verhaal in Handelinge 19 van die mense wat met Johannes se doop gedoop is en nie eers van die Gees geweet het nie, is ook ʼn spesiale verhaal wat wil illustreer dat daar in die vroeë sendingtyd (waaroor Handelinge gaan) groepe was wat gehoor het die klok lui, maar nie seker was waar die bel hang nie. Hulle het soort van ʼn idee gehad, maar nie die hele idee nie. Paulus kom dus en voltooi die proses deur hulle in die hoofstroom van die Christendom te verwelkom. Dit is die plek waar die Gees werk. Nou, nadat hulle die Gees gekry het, het hulle ook deel aan die familie van God. Hulle oorgang na die Christendom is dus voltooi. Die verhale, soos hierdie een en die hierbo, gee dus vir ons kykies in hoe die Christendom in ʼn onbekende en heidense wêreld inbeweeg het. Daar was mense wat net stukkies van die Evangelie gehoor het, ander wat meegegaan het, maar nie heeltemal Christene was nie en gehoop het om krag te kry wat hulle kon misbruik, ens. Dat die Gees vooraf in hulle gewerk het om hulle gereed te maak vir hulle ontvangs in die familie van God hoef nie betwyfel te word nie. Dat elkeen van hierdie voorbeelde hierbo wys dat gelowiges wat aan God behoort die Gees het, is ook nie te betwyfel nie. Die vraag is wel of die spesiale ervaring iets ekstra is wat nog moet gebeur nadat jy gelowig geword het – is dit fase 2?

As ons Bybel lees, moet ons onthou ons werk nie net met party verse nie – ons werk met die hele Nuwe Testament. In die res van die boeke, Johannes (kyk Johannes 14-16 en 1 Johannes 2), 1 Korintiërs, Romeine (veral hoofstuk 8) sien ons duidelik dat gelowiges die Gees het. Daar het duisende mense tot bekering gekom en ons het in Handelinge maar ʼn paar gevalle waar die Gees so spesiaal op mense gekom het. En in feitlik al die gevalle was dit uitsonderings of spesiale situasies. Ons moet dit nou nie as norm teen al die ander getuienis in die Bybel vir die feit dat gelowiges die Gees het, gebruik nie. Dat daar wel spesiale ervaring is, hoef niemand te betwyfel nie. Maar om af te lei dat as daar nie spesiale ervarings is nie die persoon nie ʼn gelowige is nie of nie die Gees het nie, sou eenvoudig beteken om die kat aan die stert beet te hê.

Outeur: Prof Jan van der Watt