Depend on it, my hearer, you never will go to heaven unless you are prepared to worship Jesus Christ as God. —C.H. Spurgeon

Wat is die tekens van ‘n dwaalleraar?

Dwaalleraars was teenwoordig in elke tydvak van die geskiedenis. Omstandighede mag verander, maar hulle metodes bly dieselfde. Hier is ‘n paar tekens van vals leraars:

• Hulle plesier mense. Wat hulle leer is bedoel om mense tevrede te stel Hulle vlei mense. Dit is in teenstelling met die ware leermeester: Nee, God het ons gekeur en die evangelie aan ons toevertrou, en so verkondig ons dit dan ook. Ons wil nie die guns van mense probeer wen nie, maar doen wat God verwag, Hy wat ons diepste gedagtes toets (1 Tessalonisense 2:4).
• Dwaalleraars se sterkste kritiek is teen God se getrouste dienaars. Hulle kritiseer diegene wat aan die waarheid vashou. Ons sien dit in die aanvalle op Moses en Paulus, maar veral in die aanvalle van die godsdiensleiers op Jesus. He that willingly takes from my good name, unwillingly adds to my reward (Augustinus).
• Dwaalleraars onderrig hulle eie wysheid en visie. Dit was sekerlik waar in die tyd van Jeremia: Die Here het vir my gesê: Die profete gee voor dat hulle in my Naam optree, maar Ek het hulle nie gestuur of beveel nie, Ek het nie met hulle gepraat nie. Dit is gesigte wat nie bestaan nie, nuttelose waarsêery, dit is bedrog wat hulle versin wat hulle vir julle aanbied as woorde van profete (14:14). Paulus waarsku ook hierteen: Daar sal ‘n tyd kom wanneer die mense die gesonde leer nie meer sal verdra nie. Hulle sal hulle eie begeertes volg en vir hulle leermeesters bymekaarmaak wat net sal sê wat hulle graag wil hoor (2 Timoteus 4:3).
• Dwaalleraars fokus op die klein besonderhede en nie op dit wat werklik belangrik is nie. Paulus waarsku Timoteus teen mense wat verwaand is: Hy het ‘n sieklike beheptheid met twisvrae en met stryery oor woorde. Daaruit ontstaan afguns, twis, beledigings, gemene verdagmakery, voortdurende rusie van mense wat verstandelik verward en van die waarheid beroof is (1 Timoteus 6:4 – 5). Jesus het natuurlik die Fariseërs ook hiervan beskuldig (Matteus 23:23).
• Dwaalleraars versteek hulle vals leerstellings agter welsprekendheid en wat beskou word as indrukwekkende logika. Dit lyk mooi, maar is dodelik.
• Dwaalleraars stel belang om ander van hulle menings te oortuig – nie om hulle te help nie. Hulle stel nie belang in die verbetering van lewens of die verlossing van mense nie, maar om mense te oortuig en volgelinge te wen.
• Dwaalleraars buit hulle volgelinge uit. Petrus waarsku hierteen: Maar daar was ook vals profete onder die volk, en so sal daar ook onder julle vals leraars kom. Hulle sal verderflike dwaalleer insmokkel en die Here wat hulle vrygekoop het, verloën. So sal hulle hulleself baie gou in die verderf stort … In hulle hebsug sal hulle julle met allerhande stories uitbuit (2 Petrus 2:1 – 3).

As ons om ons kyk, sien ons nie van hierdie tekens om ons nie?

No verse of Scripture yields its meaning to lazy people. —A.W. Pink

Eienskappe van dwaalleraars in die gemeente

Maar daar was ook vals profete onder die volk, en so sal daar ook onder julle vals leraars kom (2 Petrus 2:1).

Daar word vandag baie oor dwaalleraars en dwaalleer geskryf. Daar was vals profete – dit is geskiedenis. Hulle was ‘n voortdurende probleem in die Ou Testament – geen wonder hulle moes gestenig word nie. Maar dit volk was maar traag om hulle te hanteer. Daarom het hulle toegeneem met rampspoedige gevolge vir die geestelike lewe van God se mense. Maar dit gaan nie net oor die verlede nie – so sal daar ook onder julle vals leraars kom.

Onder julle? Petrus skryf aan die kerk; hy praat hier van mense in die plaaslike gemeente. Hy praat nie van New Age mense op televisien nie; hy praat van lidmate.

In ons gemeentes groei die onkruid en koring saam – daar is nie so iets soos ‘n suiwer gemeente nie. Maar hoe herken ons ‘n vals geloof en dwaalleraars? In 2 Petrus 1 lees ons van opregte gelowiges; in 2 Petrus 2 lees ons van  vals gelowiges. Colin Smith sit hierdie twee hoofstukke langs mekaar om die verskil duidelik na vore te bring.

• Verskillende Bron. Waar kom die boodskap vandaan. Petrus sê dat hulle hulle nie op versinsels of legendes verlaat het toe hulle die krag van ons Here Jesus Christus en sy wederkoms bekend gemaak het nie. (1:16). En die vals leraars? In hulle hebsug sal hulle julle met allerhande stories uitbuit (2:3). Die ware leraar se bron is die Bybel; die dwaalleraar se bron is sy eie kreatiwiteit – hulle maak hulle eie boodskappe op.
• Verskillende boodskap.Sy Goddelike krag het ons alles geskenk wat ons nodig het om te lewe en Hom te dien – vir die ware leraar  staan Jesus Christus sentraal. Vir die vals leraars staan Jesus op die rant: Hulle sal verderflike  dwaalleer insmokkel en die Here wat hulle vrygekoop het, verloën (2:1). Let op die woord insmokkel – min mense in die gemeente sal Jesus openlik verloën. Die beweging weg van Jesus Christus is baie subtiel. Luister mooi en jy sal hoor dat Jesus Christus nie noodsaaklik vir sy boodskap is nie.
• Verskillende posisie. In watter posisie laat die boodskap jou? Die ware Christen kan die verderf ontvlug wat deur begeerlikheid in die wêreld werksaam is, en deel kry aan die Goddelike natuur (1:4). Luister hoe beskryf Petrus die vals Christen: Hulle belowe vryheid aan hierdie mense, al is hulle self slawe van die verderf, want as iets jou in sy mag het, is jy sy slaaf (2:19). Die ware gelowige is vry van die verderf; die vals Christen is ‘n slaaf van die verderf.
• Verskillende karakter. Watter soort mense produseer die boodskap? Die ware Christen werp alles in die stryd om sy geloof te versterk met deugsaamheid, die deugsaamheid met kennis, die kennis met selfbeheersing, die selfbeheersing met volharding,  die volharding met godsvrug, die godsvrug met liefde onder mekaar en die liefde onder mekaar met liefde vir alle mense (1:5 – 7). Die vals leraars is uitdagend en verwaand en erken nie gesag nie (2:10). Hulle oë is die ene wellus … en is bedrewe geldwolwe (2:14).
• Verskillende oproep. Hoekom moet ons na die boodskap luister? Die ware gelowige het die boodskap van die profete –  hierdie boodskap is soos ‘n lamp wat in ‘n donker plek skyn (1:19). En die vals leraars? Met wellus en losbandigheid verlei hulle die mense wat pas vrygekom het uit die kring van dié wat op dwaalweë verkeer  (2:18). Die ware Christen vra: “Wat het God in sy woord gesê?” die vals leraar vra: “Wat wil die mense graag hoor?”
• Verskillende vrugte. Watter gevolg het die boodskap in die lewe van die mense? Die ware gelowige sal met vrug ons Here Jesus Christus beter leer ken (1:8).En die vals leraars? Hierdie mense is droë fonteine – Vir hulle word in die diepste duisternis plek gehou (2:17. Belowe baie; produseer niks nie.
• Verskillende einde. Waarheen lei die boodskap? Die ware Christen: En dan sal daar vir julle vrye en feestelike toegang wees tot die ewige koninkryk van ons Here en Verlosser, Jesus Christus (1:11). En die vals gelowiges? So sal hulle hulleself baie gou in die verderf stort … hulle ondergang is onafwendbaar (2:1, 3).

So sal daar ook onder julle vals leraars kom. Hier het ons ‘n duidelike waarskuwing. Wat moet ons hiermee maak?

• Die gemeente moet beskerm word – daar is mense wat meer skade as goed gaan doen. Hulle lyk asof hulle goeie mense is, maar hulle aanvaar nie die gesag van die Bybel of dat Christus alleen ons Verlosser is nie. Ons moet hulle verwelkom, want hulle het Christus nodig, maar ons moet keer dat hulle enige invloed in die gemeente uitoefen.
• Skeptici sal sê dat die kerk vol valsheid is – hulle het dit nog altyd gedoen. Natuurlik is daar sulke mense in die kerk, maar hulle teenwoordigheid is geen rede om die opregtes te verwerp nie.

Aan die ander kant – Jan van der Watt

ʼn Leser vra:

Ek het na die program op TV gekyk “Aan die ander kant.” Ek kan sien dat daar groot belangstelling is veral as mense iemand na aan hulle verloor het. Die aanbiedster het ook gepraat oor ʼn persoon aan die anderkant wat blykbaar terwyl hy hier op die aarde was net baie gewerk het en nie tyd gebruik het vir sy geestelike lewe nie. Hy het gevra dat sy gesin vir hom moet intree en bid soos daar in die Woord staan “waar 2 of meer saamstem.” Dit maak nie vir my sin nie. As mens nie ʼn verhouding met God hier op aarde gehad het nie, hoe kan daar iets vir jou gedoen word as jy klaar dood is.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die vraag is of ʼn mens vir iemand anders kan intree wat reeds dood is sodat hy dan uiteindelik gered sal kan word al was hy nie ʼn gelowige op aarde nie. Die vraag het twee kante: kan iemand wat nie gelowig was op aarde nie na sy dood deur ons gebede gered word; en kan ons vir dooies intree deur gebed?

Daar is geen aanduiding in die Bybel dat iemand wat nie in die Here geglo het hier op aarde nie deur ons gebede gered kan word nie. As iemand dit beweer, is dit ʼn dwaalleer. In die verhaal van die Ryk man en Lasarus (Lukas ) word daar uitdruklik gesê dat ons ons kans op aarde het om in die Woord en Profete te glo. As die kans verby is, is dit verby.

Daar is egter in die Roomse en Ortodokse kerke die gebruik om tog vir dooies te bid. Dit kom uit 2 Makkabeërs se laaste gedeelte. 2 Makkabeërs is deel van die kanon van die Rooms Katolieke Kerk (hulle kanon verskil van die Protestante s’n deurdat hulle 13 ekstra boeke het waarvan 2 Makkabeërs een is). In 2 Makkabeërs word daar vertel van hoe die Jode teen die vyand geveg het. Die betrokke dag is daar buitengewoon baie Jode dood, hoewel hulle die slag gewen het. Toe die Joodse leiers die dooies ondersoek, kom hulle agter dat die mans ʼn gelukbringer van ʼn plaaslike godin onder hulle klere versteek het. Hulle het dus nie die Here volledig vertrou nie. Daarom is hulle ook dood. Tog was hulle getroue Jode wat eintlik hulle lewens vir God en hulle vaderland gegee het. Die Jode se leier het toe besluit om geld bymekaar te maak en vir die gestorwenes  ʼn offer in Jerusalem by die tempel te bring met die versoek dat hulle sonde met die godin vergewe word. Hulle het dit ook gedoen. Daaruit is deur die latere kerk afgelei dat ʼn mens wel vir gestorwenes mag intree (onthou 2 Makkabeërs is deel van die Katolieke Bybel). Daarom kry ʼn mens vergelykbare tradisies in die Roomse en Ortodokse tradisies.

Outeur: Prof Jan van der Watt