’n Leser vra:

Ek het ’n gay pastoor,.

Antwoord

Prof  Jan van der Watt antwoord:

Oor die gay pastoor: Die debat oor gays is baie sensitief. Die Bybel (Ou en Nuwe Testament – in die Nuwe Testament met name Paulus) keur seksuele verhoudings tussen mense van dieselfde geslag af. Dit is eie aan die Joodse siening van seksualiteit. In die Grieks-Romeinse wereld was die siening anders oor seksualiteit en beide gewoon seksuele dade (sonder ‘n langdurige ‘liefdesverhouding’) as seksuele dade tussen persone van dieselfde geslag wat ook in ‘n ‘liefdesverhouding’ was het voorgekom. Die Jode in daardie gebiede het gewys dat hulle ‘anders’ is deur nie aan wat hulle losbandigheid (wat ook ander dinge ingesluit het  – vgl. bv. 1 Pet 4:1-6) genoem het, deel te neem nie.

            Hoe het dit nou gekom dat party kerke gay pastore of dominees aanvaar? Dit hang saam met die manier waarop verskillende groepe die Bybel interpreteer (ons noem dit ‘hermeneutiek’). Die een groep sal byvoorbeeld sê dat die Bybel God se woord is wat letterlik verstaan moet word – hulle sal dan op grond van wat daar in die Bybel staan alles gay afkeur.

Die ander groep sal byvoorbeeld sê dat die Bybel nie letterlike toegepas moet word nie – ons trou nie meer soos die mense destyds nie, dra nie keer dieselfde klere nie (kyk maar op die strand Desembermaande) ens. Ons kan dus nie alles in die Bybel presies op ons vandag toepas nie. Wat nou gemaak? Hulle sê dan dat ’n mens moet kyk of dit waarvan die Bybel praat met dit wat ons vandag doen ooreenstem (ons noem dit ‘analogie’). Byvoorbeeld, as Jesus aan sy dissipels sê dat hulle saam met Hom in die hemel sal wees, kan jy dit nie sommer op alle mense in die wêreld toepas nie. Dit gaan oor mense wat Jesus se dissipels is, met ander woorde, sy volgelinge vandag. Nou sê die groep dus dat die verwysings na dieselfde geslag verhoudings in die Bybel nie ooreenstem met dit wat ons vandag tussen mense van dieselfde geslag sien nie. Mense vandag staan in vaste verhoudings (wil trou) en boonop het ons meer kennis vandag as wat die Jode gehad het. Baie gay mense is so gebore en kan hulleself dus nie help nie. Gay wees is vir hulle normaal. Omdat daar ’n verskil is tussen die gay-wees waarvan die Bybel praat en die gay-wees wat ons vandag ken, hoef of moet ons nie doen wat die Bybel sê nie. Boonop sê die Bybel ons moet alle mense liefhê – as gay mense nie aanvaar word soos hulle is nie, beteken dit dat die ander liefdeloos is.

Ander skuif doodgewoon die Bybel opsy en sê dit is ’n ou boek wat niks vir ons vandag te sê het nie. Ons kan wel dit waarvan ons hou toepas (naamlik dat God liefde is) maar dit waarvan ons nie hou nie, hoef ons nie ernstig op te neem nie.

            Tussen hierdie standpunte is daar ook nog hope ander, byvoorbeeld, dat gay mense aanvaar word, maar nie as pastore nie, want pastore moet ’n voorbeeld vir ander wees, terwyl ander sê dat as gay mense as normaal gesien word, geld dit ook van pastore, ens. Daar is baie gesprek oor en kritiek op al hierdie standpunte en daarom gaan die debat net aan en aan. Omdat mense die probleem uit verskillende hoeke sien en dit mense se geloof raak, is daar min wat bereid is om hulle standpunt te verander. Daarom gaan dit deesdae nie meer net om homosekualiteit nie, maar om alle vorme van seksuele of gender orientering.

            Waarskynlik een van die belangrikste redes waarom die gay debat nou so op die voorgrond is, is vanweë die verandering in die algemene opinie van die samelewing. Tagtig jaar gelede was dit nie aanvaarbaar nie, maar met die opkoms van menseregte het dit ’n belangrike tema begin word en het mense vir die gay regte ook begin opstaan. Soos dit in die samelewing meer aanvaarbaar geword het, het dit ook oorgespoel na die kerke toe. Daarom is dit hoofsaaklik ’n probleem in lande waar die Westerse konsep van ‘menseregte’ ’n sentrale rol speel. In ander lande, met ander sienings word dit nog verbied.

            Bogenoemde wys hoe kompleks die saak is en ’n eenvormige oplossing lyk hoegenaamd nie in sig nie – inteendeel.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

ʼn Gay vriendin – Jan van der Watt

ʼn Leser vra:

‘n Vriendin van my is “Gay.” Sy was nie altyd nie – sy was 14 jaar getroud, ‘n girl ontmoet en verlief geraak op haar. Ek voel dit is my plig om my hand uit te steek na haar en haar te laat verstaan dat daar iemand is as sy iemand nodig het – almal het haar afgeskryf. Is ek verkeerd? Ek glo dit is nie my plek om haar te judge nie – sy gaan eendag verantwoording doen oor haar optrede.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Hierdie vraag gaan nie soseer oor die reg of verkeerd van homoseksualiteit nie. Daarom gaan nie daaraan aandag gegee word nie. Hier gaan dit oor die hantering van iemand wat wel ‘gay’ is.

Die absolute eis van die Bybel is dat ons liefde aan mekaar moet betoon. Nou moet ons nie te vinnig hieroor konklusies maak nie. Liefde het baie gesigte en word in verskillende situasies op verskillende maniere uitgedruk. Soms moet ek uit liefde selfs met iemand raas.

Vir ons argument se onthalwe, kom ons aanvaar dat ‘gay-wees’ nie reg is nie. (As ons aanvaar dat ‘gay-wees’ reg is, het ons natuurlik nie die probleem wat hierbo genoem word nie). In die eerste plek moet ons besef dat ‘gay-wees’ nie as die ergste sonde onder die son geteken word nie, maar dat dit saam met baie ander dinge genoem word: lees maar 1 Korintiërs 6:9 ‘Of weet julle nie dat mense wat onreg doen, geen deel sal kry aan die koninkryk van God nie? Moenie julleself mislei nie: geen onsedelikes of afgodsdienaars of egbrekers of mense wat homoseksualiteit beoefen ¹⁰of diewe of geldgieriges of dronkaards of kwaadpraters of bedrieërs sal deel kry aan die koninkryk van God nie.’

Die vraag kan dus anders gestel word: hoe moet ek teenoor iemand optree wat iets verkeerd doen? Die antwoord word dan duideliker. Natuurlik moet jy hom nie verwerp nie. Hy of sy het nou juis jou liefde baie nodig. Nou moet die persoon juis die moontlikheid van vergifnis en nabyheid van die Here op sy beste ervaar – en dit deur jou. Jesus sê mos dat Hy nie vir gesondes gekom het nie, maar vir die wat siek is. Juis vir hulle moet jy daar wees.

In jou ‘daar wees’ mag jy egter nie die sonde goedkeur of maak asof dit niks is nie. Jou liefde moet juis die persoon begelei om die probleem in te sien en daarvan werk te maak. Jy moet dus genesende liefde uitstraal.

As jy jouself nou van die persoon onttrek, sou dit beteken dat hy of sy alles wat ons hierbo gesê het, misloop. En oor die veroordeling: ons kan wel (versigtig) oordeel of iets reg of verkeerd is, maar veroordeling kan God alleen doen.

Outeur: Prof Jan van der Watt