Kom ons word stil…

Die uitdrukking wat ons soms gebruik om te sê ons wil bid is treffend: ‘Kom ons word stil’. As ons mooi daaroor nadink is dit eintlik so ‘n bietjie snaaks. Gebed is mos juis ‘n gesprek met God. In ’n gesprek wil ’n mens mos nie stilbly nie. Hoe rym dit?

Met hierdie woorde sê jy iets oor wat met jou gebeur as jy op jou knieë gaan. Om te bid vra van jou om jouself gereed te maak, voor te berei vir ‘n ontmoeting met God. En daarom moet jy die ratte van jou besige lewe eers so ‘n bietjie rem. Die besige lewe met sy stress het nogal die geneigtheid om die bril van jou lewe toe te wasem. Die gejaag van oomblik tot oomblik, plek tot plek om die of daai afspraak te hou maak dat jy later net jou eie belange raaksien. Al waaraan jy dink is die volgende ding wat jy moet doen. So kan jy ook nie regtig ‘n rustige gesprek met God voer nie.

Dink maar net hoe frusterend is ‘n gesprek met iemand wat by die kamer ingewaai kom met die houding dat hy baie haastig is. Dit lyk heeltyd as hy met jou wil praat of hy eintlik iets anders wil doen. Hy wil ook nie regtig gesels nie. Hy spring so van een kort opmerking na die volgende. Elke nou en dan kyk hy op sy horlosie. In ‘n sekere sin beledig hy jou, gee hy jou die idee dat ander dinge belangriker is as jy. ‘n Mens voel sommer om vir so ‘n persoon te sê dat hy liewer maar die gesprek moet los as hy dit nie ordentlik wil doen nie. En met gebed is dit nie anders nie.

Om regtig te bid beteken om stil te gaan staan en die wasem van die besige lewe van jou lewensbril af te vee. Dan sal jy God duideliker kan sien. Maar jy sal ook jouself duideliker sien! Hierdie voorreg moet jy jouself gun! Bederf jouself ! Moenie op jou knieë gaan soos ‘n atleet wat eintlik net wag vir die oomblik wat hy moet opspring en verder hardloop nie. Laat gebed liewer die plek wees waarheen jy hardloop om in die arms van die Here regtig te gaan ‘stil word’. Gebed vra inderdaad rustigheid en is nie lief vir haas nie. Gebed vra dat jy jouself  ten minste ‘n kans moet gun vir innerlike openheid en kalmte. Daarmee saam sal die vreugde van gebed vir jou ook meer word.

Gee jouself ’n kans.

Ons lees in die Bybel dat die Here Jesus Homself die kans gegun het om ‘stil’ te word. Hy het na ‘n geskikte plek gegaan en daar alleen met sy Vader gepraat (Mat. 14:23). Daaruit kan ons nogal goeie lesse leer vir ons daaglikse ‘stiltetyd’ met God. Gee jouself daardie kans om in ‘stilte’ met God te gesels. (Dit gaan nie hier om skietgebede of kort gesprekke wat jy soms met God voer nie).

• Gebed vra van ons om TYD te maak. As jy nou regtig die laaste bietjie vreugde uit jou gebedslewe wil tap, maak dan asof gebed soos ‘n vinnige stop in die kuipe vir ‘n renjaer is. As jy jouself nie tyd gun vir die gesprek met God nie, sal jy gou agterkom dat jy nie veel vir God te sê gehad het nie… en dat Hy ook nie veel vir jou kon sê nie.
• Gebed vra ook dat jy jou PLEK reg kies. Jesus het na ‘n stil plek gegaan. Dit help nie om jou wit gordyne met oliehande te probeer was nie. Kry vir jou daarom ‘n plek wat by die stilte van gebed pas en waar daar nie allerlei dinge is wat jou aandag aftrek nie. Dit is natuurlik nie te sê dat ‘n mens nie ‘n skietgebed of ‘n ander kort gebed in die geroesemoes van die alledaagse lewe kan bid nie. Hier gaan dit om jou daaglikse ‘stiltetyd’ met God.
• Gebed vra ook die regte GESINDHEID. Jy moet wíl bid. Jy moet jouself wíl oopstel vir die gesprek met God. Dit klink snaaks om so te sê, maar daar is ‘n gevaarlike vyand wat soos ‘n wurm die hele binneste van jou gebedslewe kan wegvreet sodat net die skil nog oorbly: en dit is VORMGEBED. Vormgebed vreet juis aan ons gesindheid. As ons nie elke keer onsself instel op die ontmoeting met God nie, word ons gebede later net gewoonte. Ons wíl dan nie meer bid nie, maar ons voel ons móét. Dan gaan dit nie meer om die gesprek nie, maar om die gewoonte. Die skil is dan nog daar, maar die hart is uit.

Stel jouself in.

Om eers ‘n rukkie ‘stil te word’ voor jy met God begin gesels is belangrik. Dit is jou geleentheid van voorbereiding en beplanning vir jou gesprek met God. Dit is jou tydjie wat jy voor die gebed neem om jouself ‘in te stel’. Dan hoef jy nie te praat nie; jy hoef nie met allehande dinge besig te wees nie. Jy kan maar net ‘stil’ word. Jy kan jou oë toemaak sodat dit net jy, jy alleen is.

Dit is nogal iets waarmee ons in ons gejaagde lewe swaarkry: ons kan nie tot stilstand kom nie. Vir ons is tyd geld; daar moet dinge gedoen word, daar is programme op TV wat gekyk moet word, daar is goed wat in die huis gedoen moet word, daar is… daar is… en so is daar altyd maar nog net meer en meer om te doen. Selde gun jy vir jouself die tyd om net JY en JOUSELF te wees.

Kom on oefen.

Kom ons probeer iets:

Verskillende dinge kan natuurlik met ‘n mens gebeur as jy so stil sit. Dit kan wees dat na ‘n besige dag jou gedagtes net nie tot ruste kom nie. Hulle spring en maal rond. Dit mag ook wees dat jou gedagtes by een ding vassteek en soos ‘n berg voor jou kom lê. Of jy kan so moeg wees dat jy sommer net aan niks dink nie. Jy voel net hoe die slaap soos ‘n swart kombers oor jou getrek word.

Maar wat hier gebeur moet nie onderskat word nie. As jou gedagtes so maal en spring moet jy weet dit is JOU gedagtes daardie. Dit is die dinge wat vir jou belangrik is. As ‘n mens ‘n bietjie ontspan het dit dikwels die gevolg dat jy so ‘n bietjie helderder dink. Hierdie dinge wat so by jou opkom moet jy neerskryf, want dit is dinge wat jy met God kan en moet bespreek. Dit is veral belangrik as jou gedagtes net by een saak vassteek. Dit beteken dat daardie saak vir jou op daardie oomblik baie belangrik is. Daaroor moet jy praat!

Om so stil te word, berei jou nie alleen voor vir jou gesprek met jou Vader nie, maar rig jou al op die sake waaroor jy eintlik met God moet praat.

Om ‘stil te word’ is die voorportaal van gebed.

‘n Kasteel het gewoonlik ‘n voorportaal waar ‘n mens ontvang word. Daar kan jy jou jas uittrek, jou hare kam en gereed maak vir die ontmoeting met die koning in die kasteel. Daar wag jy op die koning. Om ‘stil te word’, of kom ons sê: ‘Om jouself eers weer so ‘n bietjie te vind’,  is die voorportaal van gebed. Daar kyk jy vir jouself in die spieël. Daar word jy bewus daarvan dat jy nou in die ‘kasteel’ van God se teenwoordigheid instap. Daar kom gedagtes by jou op wat jy graag met die koning sal wil bespreek. Daar kan jy op die Here ‘wag’.

Moenie sommer in gebed injaag nie. Gun jouself die tyd om ‘stil’ te word en op die Here te wag.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Al geselsende met God.

‘n Gesprek is ‘n gesprek.

Gebed is ‘n gesprek. Natuurlik is dit ‘n baie spesiale gesprek, maar dit bly ‘n gesprek. Daarom is die gewone dinge wat van ‘n gesprek waar is, ook van gebed waar.

‘n Gesprek het nie ‘n vaste patroon nie. Soms sit ‘n mens sommer net lekker oor ditjies en datjies en gesels. By ander geleenthede bespreek ‘n mens ‘n enkele ernstige saak intens. As jy iemand dringend moet gaan roep, bestaan julle gesprek miskien net uit: ‘Kom gou!’ So wissel gesprekke soos die geleenthede en onderwerpe wissel.

Net so min as wat ‘n gesprek altyd ‘n vaste patroon moet volg, net so min moet of hoef gebed altyd ‘n vaste patroon te volg. Soms as jy in die nood is, help ‘n vinnige skietgebed sommer baie. As jy weer ‘n ernstige probleem het, val jy sommer met die deur in die huis   en vra God se raad of hulp. Dan gebeur daar weer iets wonderliks in jou lewe wat maak dat jy net oor en oor vir God wil dankie sê. Nie een van hierdie gebede is ‘minder gebed’ as die ander een nie. Dit is mos almal gesprekke met God.

Tog kom ons uit die Bybel agter dat gebed soos ‘n diamant baie pragtige kante het. Daar is byvoorbeeld aanbidding, lof, smeking, belydenis van sonde en so aan. Al hierdie elemente hoef natuurlik nie in elke gebed voor te kom nie. Tog moet ‘n mens versigtig wees dat jy nie een van die ‘elemente’ verwaarloos nie. Jy moet vir jouself geleentheid maak om nie alleen dinge van God te vra nie, maar Hom ook te loof of jou sonde te bely. Oor al hierdie ‘elemente’ gaan ons nou verder gesels.

‘n Gesprek en nie ‘n monoloog nie.

God sit nie swygend en luister na jou wat ‘n monoloog voer nie. Soms bid ons asof ons dink dat God stom is. Ons dink dat Hy in gebed niks te sê het nie. Niks is natuurlik so ver van die waarheid af nie.

God praat op baie maniere met ons. Dit gebeur nie met ‘n bulderende stem uit die hemel nie. Nee, God praat soms op maniere waarop ons dit nie verwag nie. Elia het God in die magtige stormwinde verwag; toe kom God na hom toe in die sagte dartelwindjie. Die Jode het ‘n groot kryger as messias verwag wat elke Romein in die see sou injaag. God beantwoord egter hulle gebede met die Messias aan ‘n kruis! Net so praat God op verrassende maniere met ons tydens gebed. Daaroor later meer.

Daar is tog een manier waarop God met ons praat wat ons nie kan miskyk nie. Dit is deur sy Woord, die Bybel. Augustinus se ma was ‘n wasvrou. So, met die nat, vuil klere tussen haar hande geklem het sy vir haar seun gebid terwyl hy saam met sy maats in die poele van plesier gebaai het. Dit was egter deur die woorde van Romeine dat God hierdie eenvoudige wasvrou geantwoord het. God het Augustinus viervoet in sy spore gestuit, en dit deur die krag van sy Woord. Dáár hoor ‘n mens God se stem op sy helderste. Dit het Luther ook agtergekom. Hy het in sielewroeging teen homself en die sonde gestry. Dit was egter die Woord van die lewende God wat hom uit hierdie kettings van die Satan kon bevry. God het Luther se pleitende gebede gehoor en geantwoord – deur sy bevrydende Woord.

Gebed en Bybelstudie hoort bymekaar soos wolke en reën. Deur getroue en biddende Bybelstudie leer ons meer en meer van die wil van God ken. Daar leer ons ook hoe en waarvoor om te bid. Deur vurige gebed lei God ons ook in die diepste geheimnisse van sy Woord in. Daar ontdek ons weer sy wysheid.

Daaroor gaan  nie meer gesê word nie. Die belangrikste is om te beklemtoon dat ons geestelik sensitief moet wees vir God se antwoorde op ons gebede deur sy Woord. Daarin is ons ook baie afhanklik van die bystand en hulp van die Heilige Gees.

In die dialoog nie alleen nie

Elke gelowige het natuurlik die Gees van God in hom of haar. Daarom leef  kinders van God in die kragveld van die Heilige Gees. Dit geld veral ook vir hulle gebede. Geen wonder dat Paulus in Gal 4:6 sê: ‘En omdat ons sy kinders is, het God die Gees van sy Seun in ons harte gestuur, en in ons roep Hy uit: “Abba!” Dit beteken: “Vader!” Die Gees lei ons nie alleen in ons lewens nie, maar ook in ons gebede. Uit ons harte roep die Gees ook na die Vader, soos Paulus sê.

Dit is alleen in afhanklikheid van die Heilige Gees dat gebed sy volle diepte kan bereik. Dit is die Gees wat jou bewus maak van jou oortredings en jou in jou sondebelydenis lei. As jy in jou nietigheid voor die genadetroon van God staan, is dit die Gees wat jou ondersteun. So laat die Gees ook die lof vir God oor jou lippe vloei.

Om die waarheid te sê, dit is dikwels juis in gebed dat ‘n mens die teenwoordigheid van die Gees in jou lewe die diepste aanvoel. Die teenwoordigheid van die Heilige Gees omvou elke woord van jou gebed. Dit is God se Gees wat in jou en saam met jou uitroep: ‘My Vader in die hemel!’

Dit gaan nie weer by die bespreking van elke ‘element’ van gebed herhaal word nie. Alles wat verder van gebed gelees word, moet in die besef gelees word dat dit deur die krag en teenwoordigheid van die Gees alleen geskied!

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

In stilte oorweldig

Ons sê mos baie dat ons ‘stil’ word voor die Here. Dit is juis in daardie oomblikke van ‘stille nadenke’ dat die wonder van God se teenwoordigheid jou oorweldig!

Geliefde, dit is nie iets waaroor ‘n mens eintlik kan skryf of praat nie! Dit is iets wat jy moet ervaar! Dit is iets wat jy kan ervaar as jy jou hand en hart in geloof na die Here rig. Dan eers word dit deel van jou lewe. Jy weet, ‘n mens kan baie OOR God en gebed praat, maar dit is eers as jy werklik die nabyheid van GOD ervaar het dat jy daarin slaag om MET Hom in gebed te praat.

Dit doen ‘n mens nie met jou kop vol van die gejaag en gebeure van die dag nie. Dit doen jy met die stille verwagting van iemand wat rustig wag vir sy afspraak met die Koning van die konings, sy Vader. Stille voorbereiding is daarom deel van die ABC van gebed!

As jy mooi stil gaan sit en dink Wie God presies is, sal jy tot een duidelike besef kom: Gebed is nie speletjies nie… Gebed is die wonderlike geleentheid wat God jou gee om jou bewende mensehand in die rigting van goddelike almag uit te hou. As jy op jou knieë neersak voor ‘n Almagtige God, moet jou verwagting reg wees. Jy moet steeds daaraan dink Wie hierdie God is… maar ook wie jy is!

Maar gebed is ook soos ‘n spieël. As jy in die teenwoordigheid van die Almagtige God staan, sien jy ook jou eie gebrokenheid raak. Geen mens wat voor God in gebed staan, kan met enige sweempie van hoogmoed of selfversekerdheid daar staan nie. Daar, voor die almag van die Barmhartige God, besef jy jou eie onmag en nietigheid. En as ‘n mens dit eers besef, is jy gereed om werklik voor die God van hemel en aarde te buig! Dan kan jy gesels…

‘n Verhouding met konsekwensies.

Gebed kan ‘n mens daarom nie koud laat nie! Om met die lewende God te gaan praat beteken om iets van die gesprek te verwag! Elke gesprek met God het konsekwensies, want God neem gebed ernstig! Hy luister!

As ons van die lewende God iets vra, moet ons weet dat Hy daaraan sal aandag gee! Dit moet ons verwagting wees! Immers, as ons halfhartig bid, wat sê ons eintlik daarmee vir God? Stel ons nie so eintlik ‘n mosie van wantroue in Hom in nie?

 Nee, deel van die hart van gebed is om te weet en te vertrou dat God na jou gebede en smekinge luister! Hy luister nie net nie, maar doen ook iets daaraan! En die wonderlike is om te weet dat God jou Vader is wat net die beste vir jou wil hê.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Hierdie hoofstuk word in twee afdelings verdeel, naamlik:

Deel 1: Wat maak gebed GEBED?

Deel 2: Al geselsende met God.

DEEL 1: Wat maak gebed GEBED?

Wat maak gebed GEBED?

Die antwoord is eenvoudig: GOD!

Gebed is eintlik ‘n snaakse ding. Sê nou maar Manie die Marsman sou by die slaapkamer kon inloer as jy bid. Daar staan jy op jou knieë in doodse stilte met jou hande gevou. Op die oog af moet hierdie houding seker snaaks lyk vir iemand wat nie weet wat daar gebeur nie. Vir jou is dit egter nie so snaaks nie. Jy weet jy het Iemand met wie jy praat, hoewel jy Hom nie kan sien nie. Dit maak wat jy doen sinvol – die stilte, die staan op die knieë, jou hande wat gevou is.

Gebed is net sinvol omdat dit ‘n gesprek is tussen jou en God! Jy praat nie alleen nie – God is ook daar: daarom maak gebed sin!

God voel nie meer tuis nie?!

Nou gebeur dit nogal baie dat mense sukkel met gebed. Hoewel hulle teoreties vir jou allerhande mooi dinge oor gebed sal sê, bid hulle tog nie so gereeld nie. Wat hulle oor gebed sê en wat hulle uiteindelik doen, stem nie ooreen nie. Dit is amper asof hulle nie aan die bid kan kom nie en veral nie gereeld kan bid nie.

Daar kan ander redes ook wees, maar die algemeenste rede is sekerlik dat ons ons wêreld te klein gemaak het vir God!

Hoe kan ‘n mens dit sê?

Ons leef in ‘n wetenskaplike en tegnologiese tyd. Vir omtrent elke ding is daar ‘n wetenskaplike verklaring. Met die rekenaars kan ons ook omtrent alles uitwerk. Ons word van skool af geleer om alles te verklaar en met ons verstand uit te werk. Alleen dit wat so met die verstand verklaar kan word is ‘werklik’!

Dit beteken natuurlik dat ons ons wêreld net so groot gemaak het soos ons verstand of verklarings dit toelaat. Enigiets wat ons nie kan verklaar nie of wat ons nie kan sien nie, ‘bestaan’ eenvoudig nie vir ons nie.

Ons kan egter nie vir God so in die beperkinge van ons verstand inhok nie. Vir mense wat sê dat alleen dit ‘bestaan’ wat met die verstand verklaar kan word, word God vreemd. Hy pas nie meer binne hulle ‘wêreldjie’ in nie.

Hulle wêreld van verstandelike verklaring het te klein geword vir God. God is nie net so groot dat Hy in die beperkinge van die menslike verstand moet bly nie! HY IS BAIE GROTER!

Laat jou oorweldig deur die teenwoordigheid van God!

Die hart van gebed lê in die oorweldigende teenwoordigheid van God by jou as gelowige! Dit is ‘n teenwoordigheid wat jou vasgryp; jou op jou knieë dwing. Dit alles word in geloof moontlik.

Dit is immers geloof wat jou geestelike oë laat oopgaan… en jou laat besef dat jou God werklik dáár is (Heb 11:6). Jy kyk nou verby die nou grense van jou verstand of die wetenskaplike reëls. Jou oë gaan oop vir wie God regtig is! Hy is baie groter as enige wetenskaplike reëls of grense wat jou logika of verstand kan trek! En hierdie besef maak al die verskil. Jou wêreld, jou werklikheid word deel van sy groot onverklaarbare, maar wonderlike wêreld. Maar jy kom ook agter dat God nie buite jou wêreld staan nie! Hy wil deel daarvan wees.

So gesien lyk jou wêreld ook sommer heeltemal anders! Met God se teenwoordigheid by jou kan jou wêreld nooit weer dieselfde wees nie. Nooit weer kan of hoef jy alleen te wees nie! Met Hom by jou lyk jou probleme, jou smart en jou blydskap anders! Immers, in elke probleem, elke daad, elke glimlag is God vir jou daar.

‘n Verhouding maak al die verskil!

Geloof laat dus jou pad met God se pad kruis! So verander die rigting van jou pad dan agter God aan. Daarom word verhoudingsterme so dikwels gebruik as die Bybel praat oor wat met ons gebeur as ons gelowig word: ons word God se kinders; as slawe van die sonde word ons vrygespreek om vriende van God te word, en so aan.

Daarin lê ‘n belangrike motivering vir gebed. Vriende gesels tog met mekaar. ‘n Kind klim tog graag op die pa se skoot om hom alles te vertel. In die verhouding tussen God en sy kinders is dit ook nie anders nie. God wil hê en verwag dat ons op sy skoot sal klim en met Hom gesels – en sommer gereeld ook!

 Die diepste belang en grond van gebed is dus nie dat ons noodwendig alles kry wat ons vra nie, maar dat ons die warmte van ons verhouding met God ervaar en beleef. Gebed is eintlik om die hartklop van God te hoor. Dit is om in geloof sy hand op jou skouer te voel. Dit is om verseker te wees van sy nabyheid. Daarin lê geestelike vervulling.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt