Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Vodeselsoorte en Etes(3)

Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Vodeselsoorte en Etes(3) – Hennie Stander

Vrugte

Vrugte was ‘n. verdere belangrike bestanddeel van die Jode se dieet. Beide vars en gedroogde vye is gebruik (Jeremia 24:2; 1 Samuel 25:18). Ook druiwe en granate was bekende vrugsoorte (Numeri 13:23; Deuteronomium 8:8). Druiwe is gedroog en as rosyntjies gebruik en rosynekoeke is daarvan gemaak (1 Samuel 25:18; 2 Samuel . 6:19; 1 Kronieke 12:40). Neute en amandels is van die vroegste tye af gebruik (Genesis 43:11). Die vrugte van die appelboom is as lekker .beskou (Hooglied 2:3) en dit het ‘n aangename reuk gehad (Hooglied 7:8). Ook olywe is geëet maar olywe is dikwels uitgedruk en dan is dit vir die maak van olie aangewend. Hierdie olie is dan of vir die lampies (Eksodus 27:20), of vir bak en kookdoeleindes gebruik (vgl. Levitikus 2:5).

Heuning

Sout

13:5-vgl ook ons uitdrukking in Afrikaans naamlik. ^“om ‘n sak sout met iemand op te eet”). Maar sout is verder gebruik om smaak aan kos te verskaf (Job 6:6). Dit is ook in graanoffers gegooi (Levitikus 2:13). Daar is voorts geglo dat sout medisinale waarde gehad het, en dus, is pasgebore babas daarmee ingevryf (Esegiël 16:4).

Hope voorrade sout was naby die Dooie See beskikbaar.

Handewas

Prof Hennie Stander

Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Vodeselsoorte en Etes(2)

Voedselsoorte en Etes (2) – Hennie Stander

Groente

Verskillende groentesoorte het ook omtrent altyd deel uitgemaak van enige maaltyd. Boontjies en lensies was baie algemeen regdeur die Ou Testamentiese periode (“Vat koring, gars, boontjies, lensies, sorghum en spelt …”-Esegiel 4:9). Jakob het ook vir Esau lensiesop gegee (Genesis 25:33-34). Aan Dawid is onder andere boontjies gegee toe by van Absalom gevlug het (2 Samuel 17:28). In Egipte was komkommers, waatlemoene, prei, uie en knoffel baie bekend (Numeri 11:5).

Melk

Melk was ook ‘n basiese voedselsoort en dit is verkry van die beeste en kleinvee wat hulle aangehou het. Van hierdie melk is toegelaat om te gis en dit is dan as dikmelk gedrink (Genesis 18:8; Rigters 5:25).

Melk is egter nie net gebruik om te drink nie, maar daar is ook allerhande ander produkte daarvan gemaak. Dit is byvoorbeeld gekarring, ten einde botter daarvan te maak (vgl Spreuke 30:33). In 2 Samuel 17:29 word daar eksplisiet vertel van kaas wat van beesmelk gemaak is. Ongelukkig weet ons nie altyd presies hoe hierdie melkprodukte van die antieke tyd gelyk het en in watter mate dit met ons moderne produkte ooreenkom al dan nie.

‘n Bedoeienvrou maak ‘n suurmelkdrankie buitekant haar tent

Vleis en vis

Vleis het dikwels deel uitgemaak van ‘n Israeliet se dieet. Toe God ‘n verbond met Noag gesluit het, het Hy horn ook toegelaat om diere as voedsel te eet (Genesis 9:2-3). Salomo se daaglikse kosvoorrade was onder andere “tien vetgevoerde beeste, twintig veldbeeste en honderd stuks kleinvee, behalwe nog takbokke, gemsbokke, ribbokke en vetgemaakte pluimvee” (1 Konings tydens besondere feesgeleenthede geslag, soos byvoorbeeld toe die verlore seun na sy huis teruggekeer het: (Lukas 15:23; vgl ook 1 Samuel 28:24; Matteus 22:4).

Die vleis van bokke was meer algemeen en goedkoper en in die verhaal vanbokkie gegee het the (Lukas 15:29). Gideon se gas het ook bokvleis geëet (Rigters 6:19). Die Jode mag ook sekere voëls geëet het (Deuteronomium 14:20), maar dit was altyd belangrik dat die bloed eers uit enige dier gedreineer moes word, alvorens dit toegelaat was om dit te eet.

Vis_, was baie gesog alhoewel die eet van sekere soorte vis verbode was gebruik die (vang van) vis dikwels as beeld in sy leringe (Matteus 13:47-48; Lukas 11:11). Dit lyk of ook eiers geëet is (vgl Lukas 11:12).

Prof Hennie Stander

Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Voedselsoorte en Etes(1)

Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Voedselsoorte en Etes(1) – Hennie Stander

Ons het reeds in die vorige hoofstuk, wat oor huishoudelike aktiwiteite gehandel het, aandag gegee aan die twee hoofmaaltye van elke dag. In hierdie afdeling gaan ons van nader kyk na die spesifieke kossoorte wat in die Bybelse tye genuttig is, asook gebruike wat daarmee in verband gestaan het.

Brood

leweself. Die bede “Gee ons elke dag ons daaglikse brood” (Lukas 11:3) was dus by implikasie ‘n gebed vir die daaglikse voorsiening van die hele lewensonderhoud. Brood^. was so ‘n belangrike lewensmiddel dat Jesus ook na Homself verwys het as “die brood van die lewe” (Johannes 6:35). Met hierdie figuurlike aanwending van die term “brood” bedoel Jesus dat Hy die Persoon is wat lewe gee (net soos wat brood lewe gee).

voorbeeld in Handelinge 20:7 dat “hulle op die eerste dag van die week bymekaargekom het om brood te breek” (d. w. s. om ‘n maaltyd te nuttig). Die etewaarna hier verwys word, was ‘n gemeenskaplike maaltyd wat van groot betekenis was vir die eerste Christene aangesien hulle daarmee uitdrukking gegee het aan hulle liefde en besorgdheid vir mekaar. Dit is daarom ook ‘n liefdesmaalgenoem. Tydens hierdie maaltyd het die Christene hulle brood (en ander kosse) met minder bevoorregtes gedeel.

was toe die dissipels van die Here deur die gesaaides geloop het en van die are begin pluk het om to eet. Die Fariseërs het egter geglo dat ‘n mens dit nie op ‘n Sabbatdag mag doen nie.

Skrywer: Prof Hennie Stander

Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Huishoudelike Aktiwiteite(4) Buitengewone Bybelgedeeltes

Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Huishoudelike Aktiwiteite(4) Buitengewone Bybelgedeeltes – Hennie Stander

Die vrou by die put (Johannes 4:6).

Hierdie Samaritaanse vrou het op die warmste tyd van die dag kom water haal. Ons het reeds gesien dat dit meer gebruiklik was om vroeg in die môre of in die aand water te gaan haal. Dit mag moontlik wees dat hierdie vrou juis op hierdie tyd kom water skep het ten einde kontak met ander vroue te vermy. Haar lewenstyl kon veroorsaak het dat nie almal graag met haar sou wou assosieer nie. Maar dit kon ook om heel toevallige redes gewees het.

Twee hoofetes (Lukas 14:12)

Meulsteen (Matteus 18:6)

Skrywer: Prof Hennie Stander