Die See van Galilea

Die See van Galilea lê in ‘n oop landstreek wat baie anders as in die tyd van die Nuwe Testament is. Toe was daar baie dorpe om die meer en die heuwels was bebos. Hier kan ‘n mens in ‘n boot vanaf Tiberias oorvaar na ‘n plek by die antieke stad Hippos waar Sint Pietersvis verkoop word.

Voels by die See van Galilea-‘n mosaiek in die Kerk van die Vermeerdering van die Brode.

Noord aan die westelike oewer van die meer is Magdala waar Maria Magdalena gewoon het. In die tyd van die Nuwe Testament was dit ‘n belangrike plek – tans is dit ‘n klein Arabiese dorpie. Verder noord is die vlakte van Gennesaret waar die heuwel aangewys word waar Jesus die Bergpredikasie sou gelewer het. En as die goedgelowige toeris dit alles aanvaar kan te Kapernaum daar naby die Kerk van die Saligsprekinge besoek word. Dit is opvallend dat alle belangrike plekke kerkgeboue byderhand het om die plek te gedenk. Die tradisie van sodanige plekke in Palestina is baie oud en kan soms naby korrek wees. Hoe dit ook al sy, hier by die See van Galilea het Jesus ongetwyfeld meermale met die mense gepraat. So is daar in die omgewing ‘n kerk met mooi mosaïeke van voëls wat die spysiging van die 5000 gedenk, en ‘n ander die verskyning van Jesus na sy opstanding aan sy dissipels toe by saam met hulle geëet het.

: Die Kerk van die Saligprekinge by Kapernaum.

Van Kapernaum kan nog oorblyfsels van die ou stad gesien word. Hier het Jesus dikwels gepreek.

Nasaret

Gaan ons wes van die See van Galilea, kom ons by Kana waar die water in wyn verander is. En suid van Kana is Nasaret, ‘n woelige en lawaaierige dorp. Dit word oorheers deur die Kerk van die Aankondiging. Dit word gesê dat die kerk gebou is oor die grot onder die huis van Josef en Maria. Hier is ook ‘n baie ou sinagoge en waterputte to sien.

Naby Nasaret is die berg Tabor wat herinner aan Debora en Barak in Rigters 4. Omdat die berg so op sy eie lê het baie geglo dat die verheerliking van Jesus op die berg hier plaasgevind het. Die kerk wat op sy kruin gebou is, het ook ‘n pragtige goue mosaïek wat mense aan die verheerliking herinner as die son deur die westelike vensters daarop skyn.

Megiddo en Akre

Verder suid-wes is Megiddo. Hier kan besoekers deur Salomo se hek loop, die oorblyfsels van sy stalle sien asook die hoogtes waar die Kanaänitiese godsdiens sy offers gebring het. Dan is daar ook ‘n tonnel waardeur water na die stad in die antieke tyd gebring is. Onder die stad lê die prag­tige vallei van Armageddon.

En daar naby is Bet-Searim, ‘n Joodse heiligdom. Die Sanhedrin is hierheen verban na die finale verwoesting van Jerusalem deur die Romeine. Hier is ook katakombes in die sagte rots uitgegrawe. Verder is daar oorblyfsels van ‘n ou oliepers in ‘n sinagoge.

Ingang na die katakombes van Bet-Searim.

Noord-oos verby die berg Karmel aan die kus is die stad Akre, die Bybelse Akko waar die kruis­vaarders geland en versamel het. Die kruisvaarders het ‘n groot invloed op Palestina uitgeoefen en baie kastele nagelaat in die Jordaanvallei suid van die See van Galilea en by die berg Hermon.

Noord van Galilea

Noord-wes van Kapernaum le Safad (Zefat) waar die Jode, veral na vervolging in Europa, hulle terugkeer na Palestina begin het. Hier is ou sinagoges to sien en die mooi stad op die heuwels is ‘n mekka vir kunstenaars.

Verder noord is Hasor wat die grootste stad in die Kanaänitiese tyd was. Argeologies is Hasor van groot belang. Dit was een van die bes beplande stede in oud Israel. Daar is ‘n goeie museum wat baie aspekte van die Kanaänitiese tyd uitbeeld. Verder noord by Banias is ook een van die bronne van die Jordaan en hier sou, volgens oorlewering, Petrus sy geloofsbelydenis gemaak het: “U is die Seun van God”. Nog verder noord is die berg Hermon wat ook deur ander as die berg van die verheerliking beskou word.

Nisse in die rots te Sesarea Filippi waar ons beelde van Pan was.

Die Wes-oewer

Noord van Jerusalem gaan ‘n mens deur Samaria na Galilea in die noorde. In Nablus, die Bybelse Sigem, word Jakob se put in ‘n Russies-Ortodokse kerk aan toeriste gewys. Die water is drinkbaar. Die kerk self is onvoltooid omdat dit in 1917, die jaar van die Russiese rewolusie, gebou is. Vanuit die kerktuin sien ‘n mens die berg Gerisim en ook die berg Ebal. Dit laat mens terugdink aan die verbond van God met Israel en Jesus se gesprek met die Samaritaanse vrou.

Die Romeinse mark in Samaria.

Verder noord-wes is Samaria waar die oorblyfsels van die Romeinse stad te sien is met sy groot markplek en teater. Van die mure van Samaria uit Agab se tyd is nog te sien. Nou gaan ons na die suidelike deel van Galilea waar daar baie plekke uit die tyd van die Rigters, Saul en Dawid te sien is. Hier, by die berg Gilboa, is die Put van Harod, nie te ver van Jisreël nie, waar Gideon voor die geveg teen die Midianiete halt geroep het. Die water is vol bloedsuierwurms en moet versigtig geskep word. Die berg Gilboa laat ‘n mens die laaste geveg van Saul en Jonatan onthou. Hier naby is ook Bet-San waar die liggame van Saul en sy seuns teen die muur gespyker was (1 Samuel 31).

Hebron en Berseba

As ‘n mens effens suid-wes van Jerusalem verby Betlehem reis, kom die pad eindelik by Hebron en later by Berseba uit. By Hebron is Abraham en Sara begrawe. Onder ‘n gebou wat tans ‘n moskee is, maar reeds al in die tyd van Herodes begin bou is, word ‘n grot aangewys-die grot van Magpela. Berseba is ‘n moderne stad in ‘n groen omgewing. Die landbou aldaar laat ‘n mens dink aan die Bybelse belofte dat die woestyn sal blom.

Die grot van Magpela word deur ‘n bouwerk van Herodes to Hebron omring.

Verder suid in die woestyn is die oeroue stede Avdat en Shirta met heelwat oorblyfsels uit die verre verlede. Terug naby Betlehem word Filippus se put gewys waar hy die kamerling van Etiopië sou gedoop het. Daar naby is ook die oorblyfsels van Salomo se damme wat water aan Jerusalem voorsien het.

Die Middellandse See

Van Jerusalem na die kus van die Middellandse See kom ‘n mens gou by Kirjat-Jearim en word ‘n plek aangewys waar die verbondsark lank gebly het voor dit terug is Jerusalem toe na voltooiing van die Tempel. Daar is ook ‘n paar plekke waar die dorpie Emmaus kon gelê het. Dan kom ‘n mens by die vallei van Ela waar Dawid teen Goliat geveg het. By die kus is die oorblyfsels van Askelon uit die Romeinse tyd, maar dit laat ‘n mens terugdink aan Askelon van die Filistyne. Verder noord is Jaffa, die Bybelse Joppe waar mens aan die verhaal van Kornelius in Handelinge kan dink.

Die kerk van Apostel Petrus in Jaffa, die bybelse Joppe

‘n Ent verder is Tel Aviv-‘n moderne stad met geen Bybelse voorgeskiedenis nie, maar wat teken is van die nuwe staat Israel. Heelwat verder noord is Sesarea, ‘n Romeinse stad toe Rome Palestina oorheers het.