Toegepaste teologie – twee beginsels wat Paulus laat besluit het om nie van die Korintiërs bydraes vir sy persoonlike onderhoud te aanvaar nie

Dit word reeds in 1 Kor. 9 duidelik dat Paulus besluit het om nie van die Korintiërs bydraes vir sy persoonlike onderhoud te aanvaar nie, hoewel hy as apostel eintlik daarop geregtig is. 2 Korintiërs werp verdere lig op Paulus se motivering in dié verband. Twee diepere teologiese oorwegings motiveer hom om hul aanbod van die hand te wys: 1) is dit in belang van die evangelie? en 2) is dit in belang van die gemeente?

1. In belang van die evangelie

In die tyd van Paulus se sendingreise was daar baie rondreisende filosowe en predikers wat hul boodskappe gebruik het as ‘n manier om hulleself te onderhou, en mense dikwels uitgebuit het om hulleself te verryk. Paulus wou duidelik maak dat hy nie maar net nog ‘n “boodskap te koop” aanbied nie. Dit was ter wille van die geloofwaardigheid en uniekheid van die evangelie noodsaaklik dat Paulus homself (ten minste in Korinte) van hierdie rondreisende predikers onderskei, en die mees ooglopende manier om dit te doen, was om die winsmotief (waarmee hulle geopereer het) irrelevant te maak. Dus sou hy die evangelie gratis verkondig (11:7), ter geestelike verryking van die gemeente (6:10), terwyl hy homself verneder tot ‘n armoedige bestaan en hande-arbeid (1 Kor. 9:6). Sodoende sou hy ook die vrye genade van die evangelie wat hy verkondig, en die vernedering van Christus ter wille van die geestelike verryking van die gelowiges, prakties onderstreep (4:10-12).

Daar was juis boodskappers in die Korintiërs se midde, wat wel die gemeente se geld aanvaar het (1 Kor. 9:12; 2:17) en daarop aanspraak gemaak het dat hulle apostels is (11:12). Paulus beskryf hulle egter as vals apostels (11:13) vanweë belangrike verskille tussen hulle “evangelie” en Paulus s’n (11:4). Die gemeente is deur hulle bedrieg en uitgebuit, ondermeer ook finansieel (11:18-20). Om homself duidelik van hierdie vals apostels te onderskei, en ook die waarheid van die evangelie (van Christus se selfverloëning) te onderstreep en dit te onderskei van hulle heerlikheidsteologie (wat gepaardgaan met selfverheffing ten koste van ander), het Paulus hom voorgeneem om beslis nie die Korintiërs se aanbod tot finansiële ondersteuning, te aanvaar nie (11:12).

Die Korintiërs het ook Paulus se rol as hulle apostel van vroeg af reeds verkeerd verstaan. Paulus onderskei dat die gemeente die rol van “weldoeners” teenoor hom wil inneem, met die implikasie dat hy in die rol van “kliënt” sou beland. Met ander woorde: hy het rede gehad om te glo dat die gemeente deur middel van hul bydraes ‘n mate van sosiale beheer oor hom wou/sou verkry. Dit sou Paulus se vryheid en onafhanklikheid as apostel, maar ook die onafhanklikheid van die evangelie, in gedrang bring – ‘n moontlikheid wat fatale gevolge vir die onverdunde evangelieboodskap sou hê, aangesien Paulus nodig gehad het om sekere (prominente en invloedryke) gemeentelede te sensureer vanweë hul gedrag. In die lig hiervan word die moontlikheid om die gemeente se geld aan te neem (en stil te bly oor dit wat verkeerd is) vir Paulus sinoniem daaraan om die evangelie uit te verkoop ter wille van geldelike wins (vgl. 2:17, 4:2).

Hieruit is dit duidelik dat die bevordering van die evangelie, en die bevestiging van die evangelieboodskap deur die praktyk van die evangeliedienaar, vir Paulus van kardinale belang was. Die vraag of hy van ‘n gemeente bydraes vir sy persoonlike onderhoud sou aanvaar of nie, het afgehang van die antwoord op ‘n belangriker vraag, naamlik of dit (in daardie bepaalde praktiese omstandighede) die saak van die evangelie sou bevorder of nie. Sou sy aanvaarding van hul bydraes op een of ander wyse ‘n struikelblok in die weg van die evangelie lê, sou hy dit juis om daardie rede nie aanvaar nie (1 Kor. 9:12). Sou dit egter geen afbreuk aan die evangelieboodskap doen nie, kon hy dit inderdaad van ‘n gemeente aanneem, soos ten minste in die geval van die gemeente in Filippi (Masedonië, 11:8-9).

2. In belang van die gemeente

‘n Verdere beginsel, wat ten nouste saamhang met die vraag of iets in belang van die evangelie sal wees of nie, is dat daar ook in belang van die evangelie-aanhoorders opgetree moet word (vgl. 4:15). Paulus beklemtoon dat hy sy besluit om nie hulle bydraes vir sy persoonlike onderhoud te aanvaar nie, in die gemeente se belang geneem het. “Alles wat ons doen, geliefdes, is in belang van julle geestelike opbou” (12:19). Terwyl die Korintiërs aflei dat hy nie hulle bydraes wil hê nie omdat hy hulle nie liefhet nie, is Paulus se besluit juis gegrond op sy liefde vir hulle (11:11). Hy is bereid om alles te gee in hulle belang, selfs sy eie lewe as dit nodig sou wees (12:15; let op hoe dit ooreenstem met die evangelie wat hy verkondig). Uiteindelik is dit in hulle belang om die suiwere evangelie te glo! ‘n Vervalste evangelie kan geestelik fataal wees! Paulus het geoordeel dat sy aanvaarding van hul bydraes die suiwerheid van die evangelie in gedrang sou bring (om die redes hierbo genoem). Gevolglik wys hy hul aanbod konsekwent van die hand, in hul eie belang.

Skrywer: Ds Dirk Venter

Paulus se fondsinsameling vir die arm gelowiges in Judea: ‘n opsomming van sewe van Paulus se aansporings aan die Korintiërs

Paulus skryf 2 Kor. 8-9 vanuit Masedonië aan die Korintiërs om hulle aan te spoor om die fondsinsameling, wat reeds vroeër in die gemeente begin is (1 Kor. 16:1-6; 2 Kor. 8:1, 6; 9:4), nou weer op dreef te kry en te voltooi, voor Paulus se aankoms in Korinte (2 Kor. 9:3-5). Om hulle hiertoe te motiveer, gebruik hy agt aansporings. Lees gerus hier wat sy eerste sewe aansporings was.

1. Die voorbeeld van die Masedoniërs moet hulle daartoe aanmoedig (8:1-7). Paulus doen ‘n beroep op hulle eer deur ‘n vriendelike wedywering tussen die gemeentes in Masedonië en Agaje in te stel. Die Masedoniërs het ruim bygedra ten spyte van hul armoede. Die Korintiërs is (in die algemeen) welaf, en het dus die vermoë om die Masedoniërs in hierdie opsig te oortref. Die Masedoniërs se ywer en vrywilligheid om aan die projek deel te neem dien ook as voorbeeld vir die Korintiërs, wat traag geraak het ten opsigte van die projek. Om hulle eer te beskerm, moet hulle liewer nou opskud en die insameling afhandel, en soveel te meer ywerig en vrygewig wees in die insameling, sodat hulle nie die loef afsteek by die Masedoniërs nie.

2. Verwant aan die vorige punt, deur nog ‘n beroep op hulle eer, wys Paulus die Korintiërs ook daarop dat hy reeds met hulle ywer vir die saak, gespog het by die Masedoniërs (9:1-5). Dit is (ten minste gedeeltelik) vanweë die Masedoniërs se indrukke van die Korintiërs se gereedheid om by te dra, dat hulleself daartoe aangespoor is. Gevolglik mag die Korintiërs, van wie die gereedheid om by te dra alreeds ander daartoe gemotiveer het, nie nou agterweë bly nie! Om hulle eer te beskerm, moet die Korintiërs sorg dat hulle die beeld wat Paulus van hulle oorgedra het, gestand doen. Anders sal sowel hulle as hyself in die skande gesteek word. Die afvaardiging wat hy na hulle toe stuur (9:3-5), sal help dat hulle so ‘n verleentheid kan vermy.

3. Die fondsinsameling is ‘n toets van die Korintiërs se liefde (8:8). Sou hulle die insameling suksesvol afhandel, met die regte gesindheid, sal dit hulle liefde (vir Christus en hulle medegelowiges) bevestig. Paulus gee dus nie ‘n opdrag dat die Korintiërs die fondsinsameling moet afhandel nie. Hy herinner hulle egter daaraan dat hulle keuse in die verband, boekdele gaan spreek oor die mate waarin hulle liefde uitleef.

4. Paulus wys die Korintiërs ook daarop dat hulle Christus, van Wie hulle bely dat Hy “ons Here” is, se voorbeeld van selfopoffering moet náleef (8:9), deur guns aan ander te bewys. ‘n Goeie geleentheid hiervoor is om ‘n bydrae te maak vir die arm gelowiges in Judea. Om sodanige guns aan andere te bewys en hulle te “verryk”, behels om jouself in die proses te “verarm”. Hierin is die voorbeeld van Christus dus die standaard waartoe hulle moet streef en motivering om tot aksie oor te gaan. Hy het immers deur sy menswording en gevolglike kruisiging (“verarming”), in belang van die gelowiges opgetree sodat hulle daardeur die ewige lewe en al die ander gawes van God ontvang (“verryking”).

5. ‘n Voorneme wat onvervuld bly, is van geen waarde nie. Gevolglik gee Paulus die raad aan die Korintiërs (8:10-11) om hul bereidwilligheid gestalte te laat kry deur tot aksie oor te gaan en die poging, waarmee hulle wel reeds begin het, nou af te handel. Dit behoort hulle te doen sodat hulle “bereidwilligheid om gewillig te wees” voltooi kan word en nie net ‘n betekenislose voorneme bly nie.

Die Korintiërs se hulpverlening word in 9:13 ook beskryf as ‘n bewys van diens. Dit is iets meer as ‘n voorneme tot diens – hulle moet hulle diens aan hul medegelowiges (en aan God – 8:12) prakties illustreer deur tot die daad oor te gaan.

6. Ewewig: die oorvloed van sommige is die voorsiening van God vir die gebrek van andere (8:13-15). Tans bevind die Korintiërs hulle in ‘n situasie van oorvloed sodat hulle dié wat gebrek ly kan help. Die voorsiening van God aan sy mense is (ten minste gedeeltelik) daarin geleë dat sowel die wat meer het as die wat minder het, almal genoeg het. Dit natuurlik mits die gelowiges gewillig is om hulle besondere gawes (in die breë sin van die woord) met mekaar te deel. Daarom behoort die Korintiërs, wat deur die genade van God tans (finansiële) oorvloed geniet, vanuit hul oorvloed by te dra tot die verligting van die Judese gelowiges se armoede. Op wederkerige wyse kan die Judeërs dan weer vanuit hulle oorvloed (op watter terrein ookal) gawes met die Korintiërs deel waar hulle gebrek ly (vgl. Rom. 15:27).

7. Net soos die Masedoniërs se ywer en vrywillige inisiatief die Korintiërs moet aanmoedig, so ook die ywer en inisiatief van Titus (8:16-17), wat nie net Paulus se versoek om met die insameling te help, verwelkom het nie, maar ook met groot ywer uit eie beweging na hulle wou gaan. As die Korintiërs nou maar net op dié wyse sal meewerk aan die fondsinsameling…

Lees gerus die volgende artikel, wat Paulus se agste aansporing uiteensit.

Skrywer: Ds Dirk Venter

Paulus se fondsinsameling vir die arm gelowiges in Judea(Inleiding)

Paulus se fondsinsameling vir die arm gelowiges in Judea

Paulus is een van die medewerkers wat ‘n hulpfonds na die gelowiges in Jerusalem moet neem, nadat ‘n hongersnood daar uitgebreek het. Die fondse is deur die gemeente in Antiogië ingesamel, en die oorhandiging daarvan word relatief vinnig afgehandel. Later versoek die apostels in Jerusalem dat die gemeentes in Klein-Asië “nie die armes onder [die Judese gelowiges] moet vergeet nie”. So word Paulus die organiseerder van ‘n grootskaalse fondsinsamelingspoging, wat oor jare gemeentes uit ‘n wye area betrek het.

Paulus was mettertyd die organiseerder van ‘n grootskaalse fondsinsamelingspoging, wat oor ‘n aantal jare gestrek het en verskeie gemeentes betrek het uit ‘n wye geografiese area (veral in ag genome die beperkinge ten opsigte van vervoer en kommunikasie in die eerste eeu n.C.)

Dit het alles begin toe die gemeente in Antiogië besluit het om hulle medegelowiges in Judea by te staan, nadat ‘n hongersnood daar uitgebreek het. Die Antiogiërs het dus ‘n hulpfonds ingesamel, en Paulus (Saulus) en Barnabas na Jerusalem gestuur om dit aan die ouderlinge daar te gaan oorhandig (Hand. 11:27-30). Hierdie fase van die fondsinsameling is redelik vinnig suksesvol voltooi (Hand. 12:25), en Paulus was toe nog net ‘n medewerker (afgevaardigde) daarin, nie die organiseerder daarvan nie.

Die tweede fase, waartydens Paulus die leidende rol in die fondsinsameling gespeel het, het aangebreek toe die apostels en ouderlinge in Jerusalem sy werk onder die heidennasies erken het, onderhewig aan enkele gebruike wat deur die nie-Joodse gelowiges nagekom moes word (Hand. 15:20, 29; 21:25). By hierdie geleentheid het hulle versoek dat die gelowiges uit die heidennasies “nie die armes onder [die Judese gelowiges] moet vergeet nie” (Gal. 2:10). Paulus onderneem gevolglik om homself steeds vir hierdie liefdesdiens te beywer. So word hy dus die organiseerder van ‘n hernude fondsinsameling. Dit sou etlike jare deel uitmaak van sy bediening onder die gemeentes in Klein-Asië.

Die mees ooglopende doel van die fondsinsameling was die verligting van die nood van die arm gelowiges in Judea. Die fondse is ingesamel onder die gemeentes vanuit die heidennasies, wat (grootliks) deur Paulus gestig is of ten minste ook deur hom besoek en bearbei is. Uiteindelik is die fondse wel aan die apostels en ouderlinge in Jerusalem oorhandig en so is die hele poging afgehandel voordat Paulus in Jerusalem gevange geneem is (Hand. 24:17).

Die fondsinsameling het egter nie in alle opsigte glad verloop nie. Voordat dit afgehandel is, was dit vir Paulus nodig om eers die gemeente in Korinte opnuut en breedvoerig te motiveer om met die fondsinsameling voort te gaan (2 Kor. 8 – 9), aangesien hulle dit vir ‘n tyd lank agterweë gelaat het, as gevolg van spanning tussen Paulus en die gemeente. Dit wil voorkom asof die aankoms van sekere vals apostels in Korinte ‘n groot rol gespeel het in hierdie spanning (2 Kor. 11:1-15, 12:11) en die wisselvallige verhouding wat as gevolg daarvan tussen die gemeente en die apostel ontstaan het. Met tye het die vals apostels daarin geslaag om Paulus onder verdenking te plaas by die gemeente (onder meer ten opsigte van sy hantering van finansies – 2 Kor. 2:17, 11:7-15, 12:14-18) en hulle eie idees te bevorder, wat teenstrydig was met Paulus se boodskap en beginsels. Ander kere weer het Paulus en sy medewerkers daarin geslaag om hulleself te verduidelik en was daar versoening tussen hulle en die gemeente (vgl. 2 Kor. 7:5-16). Dit is nie duidelik of die fondsinsameling in Korinte uiteindelik suksesvol afgehandel is en of hulle toe wel ‘n aandeel gehad in die “geldelike bydrae” waarmee Paulus sy mense in Jerusalem gaan help het nie (Hand. 24:17).

Skrywer: Ds Dirk Venter

Paulus se fondsinsameling vir die arm gelowiges in Judea: Die agtste aansporing – die gewer kan ook ‘n opbrengs te wagte wees

Die “gewer se opbrengs”-argument. Deur die metafoor van saaiery in te span, maak Paulus in 2 Kor. 9:6-15 die punt dat die gewer ook ‘n opbrengs kan verwag vanuit dit wat hy gegee het – hy sal seën daaruit put, wat verskillinde vorme aanneem. Hierdie punt vorm deel (die agtste) van sy aansporings aan die Korintiërs om die fondsinsamelingspoging ten bate van die arm gelowiges in Judea, af te handel.

Deur die metafoor van saaiery in te span, maak Paulus in 2 Kor. 9:6-15 die punt dat die gewer ook ‘n opbrengs kan verwag vanuit dit wat hy gegee het.

Paulus redeneer dat die opbrengs wat die gewer te wagte kan wees, in direkte verhouding staan met die gesindheid van seën-uitdeling waarmee die gewer gegee het. God, die Gewer van die saad, is immers ook die Gewer van die seën wat die gesaaide saad sal oplewer. En vir Hom is die gesindheid van die gewer, nie die grootte van die gawe nie (vgl. Mark. 12:41-44), die belangrikste. Daarom is Hy byvoorbeeld besonder toegeneë tot hulle wat met ‘n gesindheid van blymoedigheid gee (9:7). Sal die Korintiërs dus suinig en terughoudend wees wanneer hulle gee? Dan moet hulle nie veel terugverwag nie. Dit openbaar immers ‘n verkeerde gesindheid. Sou hulle egter bydra met die gesindheid van blymoedigheid en mildelikheid, omdat hulle ander oorvloediglik wil seën, dan kan hulle veel seën daaruit terugverwag. Dus, hoe meer dit die gewer se gesindheid is om met sy gawes tot oorvloedige seën vir ander te wees, hoe ‘n groter “opbrengs” van seën kan die gewer te wagte wees.

Hierdie verwagte seën-opbrengs sal, volgens Paulus, die volgende vorme aanneem:

God sal steeds voorsien ten opsigte van hul eie materiële behoeftes, vergestalt deur Paulus se verwysing na “brood om te eet” (9:10). Let egter daarop dat daar nie hier sprake is van ‘n welvaartsteologie, met ‘n belofte dat God die een wat bygedra het sal verryk nie, maar dat Hy sal voorsien in die basiese behoeftes, en dat hulle genoeg sal hê om weg te gee (9:11).
Hulle geleenthede en middele om op dié wyse ‘n bydrae te kan lewer, sal deur God vermeerder word, as uitdrukking van sy guns aan hulle (9:10). Dit kom uiteindelik neer op die eksponensiële groei van die opbrengste uit dit wat hulle gee. Hoe meer hulle gee, hoe meer sal hulle hê om te gee (9:11), tot toenemende seën vir dié wat hulle gawes ontvang (omdat dit veronderstel word dat hulle dan steeds meer met die hulpbehoewendes sal deel!) Terwyl die belofte van middele hier onmiskenbaar is, is die doel waarvoor dit toegeken word ook onmiskenbaar, naamlik om dit weer oorvloedig uit te deel. Die moontlikheid om die eerste maal vrygewig te gee met die doel om die seën wat daaruit voortkom dan selfsugtig op te gaar, is dus uitgesluit.
Die voorreg en geleentheid om te gee is opsigself alreeds deel van die gewer se seën-opbrengs, aangesien hy op dié manier deelkry aan die genadige werking van God (9:10-11a). Die Bydraers is reeds geseën, aangesien hulle genoeg het om te kan gee.
God sal vanweë hulle gedank en verheerlik word deur die Judese gelowiges (9:11-13). Hy sal “geseën” word deur die dank wat aan Hom gebring word. Hulle sal Hom verheerlik, spesifiek oor die Korintiërs se gehoorsaamheid aan die evangelie van Christus wat hulle ook bely, en oor die Korintiërs se vrygewigheid as uitdrukking van die gemeenskaplikheid tussen hulself en die Judese gelowiges. Deel van die Korintiërs se “opbrengs” is dus die dank wat, vanweë hulle gawes, aan God gebring sal word.
Die Judese gelowiges sal vir hulle bid en met toegeneëntheid (“verlange”) aan hulle dink (9:14). As sodanig is gemeenskap (koinonia) tussen die gelowiges (9:13) deel van die seën wat die gewers uit die projek sal put. Die verhoring van die Jerusalem-gelowiges se gebede vir die Korintiërs, sal natuurlik ook vir hulle tot seën wees!

Skrywer: Ds Dirk Venter