As ʼn mens deur die Bybelbladsye blaai word die Hebreeuse en Griekse woord wat in Afrikaans met ‘geloof’ vertaal word ook in sekere gedeeltes (konteks) met ‘vertroue’ vertaal. Daarom skep dit die indruk asof geloof en vertroue eintlik sinonieme van mekaar is, terwyl daar ʼn wesenlike verskil in die bedoeling en gebruik van hierdie twee woorde is, afhangende van die sinne of gedeeltes waarin dit gebruik word.

     Wat die skrywer met geloof in Hebreërs 11 bedoel, is byvoor­beeld nie in so ’n verstaanbare Afrikaans as wat dit op die oor af klink nie [1]. In vers 1 sê hy, met sy Griekse woorde, dat geloof die hypostasisis van die dinge wat ons hoop en die elenchosvan die dinge wat ons nie sien nie. Die vertalers van die NAV (1983) het gekies om die Griekse woordesoos volg in Afrikaans te vertaal: “om te glo, is om ‘seker te wees’ van die dinge wat ons hoop, om ‘oortuig’ te wees van die dinge wat ons nie sien nie”. In Die Boodskap vertaling (2008) klink dit effens anders, want hierin is gepoog om die bedoeling van hierdie Griekse woorde vertaal te probeer kry met: geloof of vertroue in God beteken om ‘nie een oomblik te twyfel nie’ dat Hy sy beloftes sal hou en om daarna uit te sien. Ons kan dit wel nie nou al sien nie, maar ‘ons weet vir seker dat dit sal gebeur’. Die Message vertaling (2002) klink so: “The fundamental fact of existence is that this trust in God, this faith, is ‘the firm foundation under everything’ that makes life worth living. It’s ‘our handle’ on what we can’t see”.

     Met al hierdie vertaal pogings kom ’n mens agter dat die twee Griekse woorde wat die Hebreërskrywer in hoofstuk 11 gebruik om geloof mee te probeer verduidelik, nogal sukkel om in enige ander taal gesê te raak. Miskien moet ons dalk ’n bietjie verder in Hebreërs rondblaai om eers die bedoeling van hypostasis beterverstaan te kry. Behalwe vir die gebruik daar­van in hoofstuk 11, kom die woord op tweeander plekke in die Hebreërbrief ook voor. Die Hebreërskrywer gebruik hierdie woord in Hebreërs 13, waar daar geskrywe staan: “Uit Hom straal die heerlikheid van God en Hy is die hypostasis van God. Hy hou alle dinge deur sy magswoord in stand”. Die vertalers van die NAV 1983 het gekies om dit soos volg te vertaal: “Uit Hom straal die heerlikheid van God en Hy is ‘die ewebeeld van die wese’ van God. Hy hou alle dinge deur sy magswoord in stand”. In Die Boodskap (2008) klink vers 3 so: “Wanneer jy na die Seun kyk, sien jy ‘eintlik vir God self’ en hoe wonderlik Hy is. Die Seun ‘lyk net soos’ God. Hy sorg dat alles in die skepping bly soos dit behoort te wees, want Hy hoef net te praat en dan gebeur dit”. In die Message (2002) is hypostasis soos volg vertaal: “By his Son, God created the world in the beginning, and it will all belong to the Son at the end. This Son ‘perfectly mirrors’ God, and ‘is stamped with God’s nature’. He holds everything together by what he says – powerful words”.

     Die ander plek waar die woord in Hebreërs gebruik word, is in Hebreërs 3:14; “Ons behou deel aan Christus as ons enduit volhard in die hypostasis waarmee ons begin het”. Die vertalers van die NAV (1983) vertaal dit met: “Ons behou deel aan Christus as ons end-uit volhard in ‘die vertroue’ waarmee ons begin het”, en Die Boodskap (2008): “Wat Christus s’n is, is ons s’n as ons enduit ‘vasberade op God bly vertrou’ soos ons dit aan die begin gedoen het”. Die Message(2002) vertaal dit met: “If we can only keep ‘our grip on the sure thing’ we started out with, we’re in this with Christ for the long haul.”

     So, wat sou die Hebreërskywer met die hypostasis van geloof in hoofstuk 11 dan nou eintlik bedoel? Wel, uit die konteks is dit duidelik dat dit iets meer is as net ‘my persoonlike seker wees van iets’. Die woordjie elenchos wat hiermee saam gebruik word, help so ’n bietjie met die bedoeling van die woord. Dis ’n woord wat ’n mens in Afrikaans sou gebruik om te verwys na jou ‘oortuiging van iets’. As ’n mens hiermee saam nou ook die verskillende geloofstories in Hebreërs 11 lees, om te probeer agterkom hoekom hy die stories vir ons vertel, word dit wat hy met geloof as hypostasis bedoel, nog duideliker!

My “oortuigings” en “vertroue”

is wat in my geloof regtig die verskil maak.

     In vers 6 sê die Hebreërskrywer dat die enigste ding waaroor jy seker kan wees, is dat ‘God bestaan’, of nog beter gesê, dat ‘God is’ en dat ‘Hy Hom laat kry deur mense wat Hom soek’. In die woorde van Blaise Pascal ^1623-1662, ‘n eertydse wiskundige: “Ek het God gesoek totdat Hy my uiteindelik gekry het”. Verder sê die Hebreërskrywer dat die een ding wat jy kan sê van al die mense wie se geloofstories hier vertel word, is “dat die meeste van hierdie gelowiges gesterf het sonder dat dit wat hulle in hulle geloof na uitgesien het noodwendig in hulle leeftyd waar geword het” ^{Hebreërs 11:13}. Dis juis waaroor hulle geloofstories gaan, mense wat God vertrou het met hulle lewe al het alles nie altyd gebeur soos wat hulle gedink of geglo het dit sou nie. Hy sê ook dieselfde in die verse waarmee hy die hoofstuk afsluit ^{Hebreërs 11:39-40}. In hoofstuk 12 brei hy dan verder hierop uit as hy sê die lewe is eintlik soos ‘n wedloop wat ons hardloop, waarin dit juis my geloof is wat maak dat ek elke keer weer opstaan as ek geval het, om dan verder te hardloop. Dis ook geloof wat dit moontlik maak dat ek die swaarkry as ’n leer-ervaring in my geloofslewe verwerk kan kry. Dis nogal opvallend dat ons nêrens in enige van die Evangelies lees dat Jesus verstom was oor wat mense alles regkry of te sê het nie, maar Hy was altyd ver­wonderd en uitgesproke oor mense se geloof.

     Wat is dan die hypostasis van my geloof wat getoets raak? Nie die seker wees daarvan nie, maar my ‘vertroue’ en ‘geloofs­oortuiging’ daarin. Om daarmee te sê: ‘geloof’ is die vermoë om nou reeds te kan raaksien wat ek eendag op hoop, al het ek nou geen werklike bewys daarvoor nie. Geloof help my dus om anders na die werklikheid te kyk as bloot net wat ek met my oë kan raaksien. Daarom sê hy: “God is nie skaam om hulle God genoem te word nie”. ^{Hebreërs 11:16} Anders gesê, God is trots op al hierdie mense wat dit gewaag het om Hom te vertrou ten spyte van dit wat hulle nie kon raaksien of verstaan nie.

     Miskien is die dilemma dat ons ‘geloofsekerheid’ met ‘geloofsoortuiging’ verwar. Die Hebreёr skrywer wou sê: in geloof word veral my ‘geloofsoortuiging’ in die lewe getoets. Al die mense in Hebreёrs 11 het hierdie ‘geloofsoortuiging’ gehad, naamlik dat hulle die Here blindelings kan vertrou vir sy sorg en dáárwees – al het dit nie altyd uitgedraai soos wat hulle gedink het dit sou nie. Elke keer was dit juis hulle ‘blindelingse ver­troue’ in die Here wat oral in hulle elke-dag se manier van lewe getoets is. In my ‘geloofsoortuiging’ is daar altyd die paradoks, van seker- en onseker wees, wat my ‘geloofsoortuiging’ ook kwesbaar maak en uitdaag om te groei en selfs te verander as dit moet. Daar is altyd ’n risiko in enige twyfel, dat dit kan jou op die dun ys van ongeloof laat beland. In Johannes 20 is Tomas ’n sprekende voorbeeld hiervan. Daar sal altyd ’n spanning bly bestaan tussen glo en twyfel. Dikwels ervaar ek dat hoe ouer ek raak, hoe meer weet ek dat ek anderkant my twyfel eers rêrig verstaan wat in my geloof aangaan. Soms worstel ek ook met wié ek dan nou dwarsdeur sulke twyfel eintlik is … is ek dit wat die mense van my sê of is ek wie ek eerder self ervaar ek is? So het Dietrich Bonhoeffer ^1906-1945 gevra en toe gesê … dat al weet ek nie aldag wie ek is nie, weet ek ten minste wie s’n ek is en dat ek die Here hierin blindelings kan vertrou … dis my geloofs­oortuiging. Geloof is dus daai vermoë om bewus te wees van God se daarwees en hierwees in my lewe, ten spyte van al my twyfel om dit nie altyd raakgesien te kry soos wat ek gedink het dit sou wees nie. Dis hierdie ‘geloofsoortuiging’ wat enige gelowige se geloofstorie laat sin maak.

---

[1] Anderkant twyfel. Kreukelgedagtes oor lewe en dood. Johann Voges. 2022. CLF. Bl. 72-75

Skrywer: Dr Johann Voges

Vraag:

Boodskap Teks:
Ons mense wie gereeld kerk besoek word nie mooi gelei om geloofsekerheid en sekerheid van redding ons eie te maak nie.
Die pragtige LB334 “God is liefde juig ons harte” gee die perfekte fondasie en dit kan gebruik word om persoonlik sekerheid en vrede te ontdek.
Dalk is daar 20 % van ons kerkgangers wie dan `n nuwe lewe het en alle mense met liefde te behandel.
Dit sal onse land totaal omdop en dit hemel op aarde maak.
Sal kommentaar hartlik waardeer.
Shalom.

Antwoord

Sommanet so ‘n gedagte oor wat jy vra oor wat ons met “geloofsekerheid” en ons “sekerheid van redding” moet maak. As ‘n mens in Johannes 1:43 – 51 lees van die gesprek tussen Filippus en Natanael oor daai sekerheid … is Filippus se antwoord hierop ‘kom kyk self’. Daar was nog altyd baie slim antwoorde of ek regtig op hierdie oomblik nodig het om vir die eerste of hoeveelste keer te moet loop kyk na wie hierdie ‘Jesus van Nasaret’ nou eintlik is, en hoe­kom dit nie eers kan wag tot ander dag as ek lus het om dit te wil doen nie. Hiermee probeer ek nie sê dat almal wat al klaar loop kyk het na wie die ‘Jesus van Nasaret’ is beter as enige ander mense is wat nie gaan kyk het nie. Dit het ook nie van hulle mense gemaak wat nou ewe skielik alle vrae kon beantwoord nie. Al wat Johannes vir ons hiermee wil probeer sê, is: “Daar kom ’n dag dat jy met Jesus te doen kry vir wie Hy werklik is as al die ander paaie wat jy probeer het, nie meer werk nie”. Soms verloor baie van ons mekaar ook by dié punt omdat ons onverduurlik met mekaar raak omdat almal wat loop kyk het na wie Hy is, nie altyd saamstem oor wat hulle gesien het nie. Filippus het nie met Natanael hieroor in ’n stryery betrokke geraak nie. Al wat hy gesê is: “Kom kyk vir jouself”  ^{Johannes 1:46}. Toe verander Natanael se lewe … nie oor wat Filippus gesê of vergeet het om te sê nie, maar om­dat hy in sy kom kykery met Jesus persoonlik te doen gekry het.

            Net so belangrik as wat jou kom kyk is, is wat jy daarna maak met wat jy gesien het. Iets hiervan word verduidelik in ʼn storie wat vertel word van ʼn jong priester wat by Franciscus van Assisi wou kom leer het hoe om te preek. Die hele dag het hy saam met Franciscus deur die stadstrate geloop waar hulle oral met mense gepraat het en gehelp het waar en hoe hulle kon. Die aand op pad terug was hy half omgekrap omdat Franciscus nêrens ge­preek het nie. Franciscus se antwoord: “As mense nie Jesus se boodskap van liefde kan raaksien in wat ons doen nie, sal hulle dit ook nie glo as ons hulle daarvan vertel nie”.

Ek wil ook voorstel dat jy op ons webtuiste (http://www.bybelkennis.co.za) by die soekfunksie intik “geloofsekerheid” jy sal daar 4 artikels hieroor kry wat ook jou vraag sal help antwoord. 

Skrywer: Dr Johann Voges

1 Korintiërs 12³¹ – 14 ¹

^ʼn Allerbeste ‘boere’Raat

^{Johann Voges 2020}

Die heel beste ‘boere’raat om grendeltyd gesond enduit mee te deurleef

en agterna in die onderstebogeit van ons wêreld weer sinvol te begin leef

daarvoor is daar basies net een baie goeie raat van paradystyd af al…

– sorg dat jy elke dag genoeg skeute ‘liefgehê wees’ inkry by al –

Hoe meer gereeld, hoe beter en so ʼn bietjie ekstra net vir ingeval!

Met eg ‘liefgehê wees’ sal jy nooit enige oordosering’s newe effek beleef

net die vals selfsugtige ene bly soms soos modder aan mens vaskleef

 

Om ‘liefgehê te wees’ is iets waaroor almal praat en genoeg van wil hê

ma’ wat’s daai ‘iets’ wat ek so nodig het om goeie gesondheid te kan hê?

‘Liefde’ is die mees verslete, vuilgevat en opgebruikste entjie woord…

dis van kansels af opgepreek, uitgeblêr in menige minneliedjiekoor

dan gebruik elkeen die woord met ʼn eie verstaan van wat ek wil hê.

Tog is dit die enigste woord wat ek… ‘ek gee rêrig om’… mee kan sê

Daar’s nie so iets soos verskillende soorte liefde vir wie of wat ookal

die enigste verskil is die manier hoe ek wys ‘ek gee om’ dis eintlik al

 

Die gevaarlikste ‘virus’ wat liefde dodelik siek kan maak… is ‘vrees’

… vir alleenwees en oudraak of daai gevoel van onveilig wees

… nie raakgesien te word vir wie jy is of alleen siek te moet wees.

Liefde in my raak die dag wakker waar ek kan raaksien en waardeer

…dit wat heel en mooi en goed is in alles en almal wat om my bestaan

…bewus te raak van heilige grond waarop ek gereeld verstom staan

Ek kan die Here en ook alles en almal om my liefhê en waardeer

omdat ek weet dat ek eerste liefgehê is, lank voor my liefhê probeer.

 

Die verleentheid as my vermoë van glo, hoop en liefhê verward raak

Ons almal lees en ken 1 Korintiërs¹³ vir die mooi woorde wat Paulus hierin oor liefde te sê het, maar om werklik die bedoeling daarvan reg te ver­staan moet ʼn mens dit binne die konteks lees waarin hy dit destyds geskryf het. Hierdie hoofstuk oor liefde, geloof en hoop vorm eintlik deel van Paulus se ‘raaspreek’ wat al hier in die vorige hoof­stuk¹² begin tot einde van die hoofstuk hierna¹⁴. Miskien is dit dalk eerder meer ‘n soort ‘hart­seer’- as ‘n ‘raas’preek oor die ver­deeld­heid wat die genade gawes onder die lid­mate in Korinte veroor­saak het. Die bedoeling van al die verskillende genade gawes wat die Here vir elkeen gegee het soos wat hulle nodig het om ʼn verskil in hul gemeente te kon maak, het in plaas daarvan ʼn tipe gods­diens­tige snobgeit onder die Korintiërs veroor­saak so asof sekere gawes jou be­langeriker en ouliker laat lyk as dié wat dit nie het nie^{1 Korintiërs 12}.

 

Die gawes wat veronderstel is om van hulle  ʼn bruikbare christene te maak het hulle in onverduurlikes verander as gevolg van die misbruik van hierdie gawes. Dis amper soos hierdie ‘tong innie kies’ storie wat vertel word van ʼn akteur wat die rol van Jesus in ʼn passie­spel moes vertolk. Terwyl hy êrens in die toneel so met die kruis die heuwel uit sukkel, is daar ‘n toeris wat nou behoorlik daarop uit was om sy siel te versondig deur die gek met hom te skeer en allerhande simpel op­merkings te maak oor hoe hy die rol vertolk. Op ‘n punt kon die akteur dit net nie meer vat nie en gooi die kruis net daar op die grond neer en loop daai toeris storm en slaan hom onderstebo. Daarna loop vat hy toe weer die kruis en gaan met sy toneelspel aan asof niks gebeur het nie. Na die passie­spel het die regis­seur hoogs ontsteld die akteur die leviete voorgelees … jy kan mos nie die rol van Jesus wil vertolk en dan ouens wat jou irreteer met die vuis bydam nie… Jesus sou nooit so iets gedoen het nie. Na baie eksuus- en jammersê herhaal daaiselfe moei­lik­heid hom presies netso die volgende dag, waarop die regisseur toe besluit om die akteur die trekpas te gee. Na baie mooivra kry hy toe nog ʼn kans omdat die geld wat hy hier­mee verdien het vir hom om den brode ­gaan. Die volgende dag is die spotter weer daar maar die akteur het hierdie keer rêrig so al wat hy kan probeer om hom nie aan die verpesting te steur nie. Soos wat die ou aangaan en aanhou kan gn mens se kwaadmeter dit uitstaan nie, maar hy gooi nie die kruis neer nie, loer net so onder die dwarsbalk deur en vir sê vir daai spotter… hou maar aan met jou nonsense, ek kry jou na die opstanding.

 

So kom daar dikwels tye dat ek as Christen langs die pad my kruis neergooi om eers my probleme reggeslaan of geskel te pro­beer kry. Daai gevoel van ek probeer om vir jou lief te wees, maar ek hou gladniks van jou nie omdat jy alewig ʼn kwaadgeit uit my irreteer wat ek nie weet hoe om te hanteer nie… ek weet dat ek glo maar jou simpel vrae is besig om my geloof in flarde te skeur… ek hou vas aan die hoop wat ek het maar almal se wanhoop om my laat my al meer wonder of ek nie dalk die kat aan die stert beet het nie.

 

Hoe behoort my omgee vir ander mense te wees…

Wat sou Paulus bedoel met die hierdie liefde wat ek nodig het om ook met jou klaar­gekom te kan kry sonder om my kruis te wil neer­gooi oor die kwaadgeit wat elke keer in my wil oorkook oor alles wat om my verkeerd en stukkend loop raak het? Vir baie is liefde ʼn manier om uiting te gee aan daai gevoel wat jy voel wat jy nie weet wat jy voel as jy dit die slag voel nie… verliefdgeit noem ons dit party­keer. Jy onthou mos nog daai gevoel toe jou geliefde so diep in jou oë gekyk het en jy kon voel hoe jou bloed daarna in eno’s ver­ander. Of is liefde dalk hierdie hyg gevoel wat jy oral in die Hollywood flieks kry met daai gekafoefel wat die stoom so op hulle laat uitslaan. Wat is liefde rêrig as dit dan veronderstel is om meer te wees as net ‘n deurmekaar-gevoel of hierdie weird Holly­wood benoudgeit? Is dit dalk iets senti­men­teel of geheim­sinnig soos die valen­tine liefde­­koors wat ons soms net in Februarie maande kry? Volgens Paulus het ons almal die ver­moë gekry om te kan liefhê. Daar is nie ver­skillende soorte liefdes­ver­moëns nie, dis maar net dié een gawe wat ek het waar­mee ek my ouers liefhet en waarmee ek die Here liefhet en vir jou of vir wie ook­al… al wat rêrig verskil is die manier waarop ek dit elke keer wys. Ek wys my liefde vir my kinders anders as wat ek dit vir my vrou wys of ek wys my liefde vir die Here anders as wat ek dit vir jou of enige iemand anders wys. My liefde vir myself wys ek anders as wat ek dit vir ʼn vreemdeling sou wys wat ek nie ken nie. Paulus se kommernis hieroor… hoe wys ek my vermoë om te kan liefhê sonder dat dit siek of verkeerd oorkom? Natuurlik is die vraag netso van toepassing op my vermoë om te kan glo en te hoop opgrond van wat ek sê ‘ek glo’!

 

Jy word waardeer en respekteer vir die manier waarop jy jou omgee wys

In 1 Korintiërs¹³ lees ons van Paulus se hartseer oor die Korinte gemeente… mooi vroom mense wat Sondae die kerkbanke volsit… talent­volle mense wat dinge in die lewe laat gebeur, maar op ʼn manier mekaar bloed­neus slaan, soos die akteur van die passie­spel, omdat hulle nie met mekaar klaargekom kry … want elkeen dink hulle is ouliker as enige ander ene oor die gawes wat elkeen het of nie. In Paulus se woorde… tussen al daai vroom- en oulikgeit het die heel belangrikste gawes, geloof en hoop en liefde êrens soek loop raak. Waar dit in enige gemeente gebeur, maak nie saak hoe vol die kerk­banke sit of met watse vroom gesigte almal oral rondloop nie… die dag as jou geloof, hoop en liefde siek raak… is dit ‘n helse krisis vir almal en vir jou inkluis.

 

My werdgeit as christen word gewys in die manier hoe ek myself, die Here en ander mense liefhet… anders gesê… wys my die manier waar­op jy die Here liefhet… wys my die manier waarop jy vir jou naby of ver mense omgee… wys my die manier waar­op jy jou ouers res­pekteer; wys my die manier waar­op jy ander mense waar­deer, veral die wat nie dink en lyk soos jy nie… wys my die manier waarop jy met jou buurman of die ou op straat praat … wys my hoe jy dit wat jy sê jy glo geleef kry ook daar waar niemand dit raaksien nie… wys my watter hoop daar in jou steek as almal om jou kerm en kla oor alles wat verkeerd en stukkend loop raak het … en ek sal jou kan sê of jy weet wat dit beteken om rêrig ‘n Christen te wees of nie.

 

Dis Paulus se kommer oor die gemeente in Korinte, nie hul oulik- of vroom­geit nie, maar wat hulle aanvang met hierdie vermoëns wat die Here vir elkeen van ons gegee het om te kan omgee vir mekaar of vir enige iemand anders … om te bly glo ten spyte van alle ongeloof en te bly hoop al word niks waar van jou geloofsoortuigings nie. In Paulus se woorde… ‘hoekom is dit vir mense nie meer lekker om saam met julle te wil wees nie… waarom voel mense on­veilig waar julle bymekaar is?’^{1 Kor 13:4} Soos iemand dit op ʼn kol gestel het ‘people will not care how much you know, until they know how much you care!’ Of in die woorde van die Franse skrywer Danté… die pro­bleem is nie dat mense mekaar nie meer liefhet nie, die probleem is mense gee nie meer om nie. Dis dalk waar­om moeder Teresa op ʼn dag gesê het… ‘ons dink dat ar­moe­de te doen het met die mense wat honger is, nie klere het om aan te trek of ’n huis het om in te woon nie, na­tuurlik is dit ’n pro­bleem op sy eie, maar die grootste ar­moede is as mense jou nie wil hê nie… jou nie liefhet nie en nie vir jou wil sorg nie’.

 

Kom ek probeer dit vir jou so verduidelik, liefde, net soos geloof en hoop, is gawes wat die Here aan elkeen van ons gegee het. My vermoë om iemand anders te kan vertrou (geloof); my vermoë om na iets te kan uitsien wat ek in my geloof raakgesien kry (hoop); my vermoë om vir iemand anders te kan omgee (liefde)… dis almal gawes wat elkeen van ons het. Dis nie soos die genade gawes in hoofstuk¹² waar daar vir verskillende mense ver­skillende gawes gegee word om hul spesifieke ver­ant­woordelikheid in die gemeente te kan nakom nie. Wat ontstel Paulus hier… as ek die dag begin dink dat enige van hierdie vermoëns of gawes, wat of ons almal of net ek het, be­doel was om my oulik of vroom te laat lyk, is dit nag. As ek byvoorbeeld net myself vertrou, net uit­sien na dit wat my blymaak of oulik laat lyk en net vir myself en my eie goeters omgee… dan sê Paulus, het my ge­loof, hoop en liefde siek en niks­werd loop raak. Dis hoekom hy so geweldig ontsteld is oor ­die liefde­lose self­ge­sentreerdgeit onder die gemeentelede in Korinte. Dit plaas nie net ‘n vraag­teken oor hul geloofwaardigheid as Christene nie, maar veroor­saak ook aller­hande onnodige rusies en tou­trekkery onder mekaar oor wie dan nou kamma die belangrikste of oulikste onder hulle is in terme van die soort en hoeveelheid gawes wat jy ont­vang het of nie.

 

Geloof en hoop werk nooit sonder omgee nie

Oor die belangrikste gawe wat elkeen van ons ontvang het, die ver­moë om te kan liefhê of om te kan omgee is daar drie dinge om te weet sê Paulus…

¹ om te kan liefhê maak oral die verskil wat nodig is, daarom is ‘n kerk waarin liefde nie uitgeleef word nie met nikswerd ­gods­diens speletjies besig^{vs 1‑3}. Nie wat ek en jy alles met ons mooi getuienisse of groot uitreik­aksies regkry vorm die hartklop van ‘n ge­meente nie, maar hoe ons vir mekaar omgee en ruimte gee vir mekaar se andersheid, is wat op die ou end rêrig die verskil maak.

 

  In vers ^{1 – 3} noem Paulus allerhande godsdienstige ge­bruike wat volgens die Korintiërs van ‘n mens ‘n goeie Christen sou maak. As ‘n mens dit kon doen het hulle gedink sal jy definitief met musiek en blomme by die hemelpoort verwelkom word. Die probleem is nie die hê van die gawes nie, maar as jy enige van die gawes wat jy het, nie in liefde kan uitleef nie, beteken jou gawes hê absoluut niks nie… dan het jy eintlik ʼn ‘gawe’ ver­leent­­heid vir almal geraak… natuurlik jouself inkluis!

 

² My vermoë om lief te kan hê is bedoel om geleef te raak teenoor almal om my elke dag en waar ek dit regkry, word ‘n stukkie hemel op aarde waar ^{vs 4‑7}. Liefde word gewys in hoe ek bereid is om vir die mense om my soms ten koste van myself plek te kan maak… ‘n stuk ruimte te gun om hul­leself te kan wees of anders te wees as wat jy eintlik van hulle verwag het om te wees. Liefde vra… hoe goed kry ander mense met my klaar­gekom… is dit vir hulle rêrig lekker om by my te kan en wil wees.

 

³ Daar is ook iets van ʼn vir altydgeit in liefde. Eendag, sê Paulus gaan al die goeters wat ons nou so graag wil wees en hê, nie meer belang­rik wees nie ^{vs 8‑13}. Vir die gemeente in Korinte ʼn bitter pil om te sluk. Want vir hulle was sekere gawes belangriker as ander, veral die wat hulle gedink het jy nodig het om jou vromer en ouliker as ander te laat lyk. Soos om goed te kan preek of om enige Bybelteksvers te kon verklaar of om in onverstaan­bare tale te praat of om mense van allerhande siektes gesond gebid te kon kry… wie dit kon doen het hulle gedog loop met ʼn engelestralekrans oral rond… maar al wat hulle daarmee reggekry het, was om mekaar se vlerke geskroei te kry.

 

Vir Paulus is dit nie belangrik hoeveel of watter klomp gawes jy alles het of nie het nie, maar wat maak jy met die hoop, geloof en liefde wat jy daarmee­saam gekry het. Want al die opgaar en bymekaarmaak van allerhande gawes dra nie regtig enige permanente karakter van die hemel nie, maar die liefde wel. Daarvoor gebruik Paulus twee voor­beelde om dit te verduidelik… die eerste voorbeeld fokus op die verskil tussen die optrede en belang­stelling van ‘n kind teen­oor dié van ‘n volwas­sene… die Korintiërs mag nou miskien voel dat sekere gawes alles is, maar eendag by die weder­koms, sal hul­le “grootword” en dan insien dat al die verskillen­de gawes nie so belang­rik was as wat hulle daar­van probeer maak het nie… dan besef dat liefde toe al die tyd belangriker as enige ander gawes is wat daar kan wees.

 

Nog ‘n voorbeeld ons kennis en insig in dinge is nou maar beperk en indirek ons raai eintlik maar die meeste van die tyd oor die dinge wat ons probeer verstaan of wat ons dink ons weet. Maar een­dag met die wederkoms sal ons besef hoe belangrik ge­loof, hoop en liefde toe al die tyd was.

 

Baie mense sukkel vandag om te verstaan dat daar ‘n God van liefde kan wees as die wêreld so deur­mekaar lyk. Ons leef in chaos nie omdat die Here nie meer omgee nie, maar omdat ek kort kort die kruis wat ek moet dra, neersmyt om te probeer regtimmer wat my irreteer… wat help dit ons praat van ‘n God van liefde maar ek en jy wat ver­onderstel is om ʼn voorbeeld te wees van hoe hierdie liefde moet lyk, kan nie eers met mekaar ordentlik oor geloof en hoop gepraat kry sonder om daaroor aan die stry te raak nie. Wat help dit ek gebruik gereeld nagmaal om te dink aan hoe­kom Jesus sy kruis gedra het terwille van my kind van God te kan wees, maar ek gooi kort-kort my eie kruis neer om met my vuiste dinge reg te slaan of met my bek dinge reg geskel te kry en dan ewe vroom daarna my kruis weer te wil loop optel en maak asof niks gebeur het nie.. omdat ek allerhande ander gawes het wat moet kompenseer vir my gebrek aan geloof, hoop en liefde.

 

Die dag as ek in my lewe begin ervaar dat ek liefgehê is, deur die Here en die mense om my… dat ek gerespekteer en vertrou word vir die manier wat ek geleef kry wat ek sê ‘ek glo’… die dag as ek dit ook kan regkry om vir ander mense hoop te gee omdat hulle dit in my manier van lewe raakgesien kry … dan het dit ‘hemel op aarde’ geraak!

Skrywer: Dr Johann Voges

ʼn hoofstuk aanhaling uit: Miskien is daar hoop. Johann Voges 2020. CLF, bladsy 155 – 163

Rondom November-Desember in 2022 het die wêreld gegons oor ChatGPT en begin om met kunsmatige intelligensie te speel. Probeer dit gerus hier. Jy kan dit byna enige vraag vra. Selfs om vir jou ‘n dieet program te ontwikkel of ‘n oefenprogram. Idees vir ‘n ete. Vir nagereg. Selfs ‘n Bybelstudie waarin sommige skrywers se insigte verwerk is.

Ek sien nou die dag ’n berig van ’n dominee in Duitsland wat die eerste erediens gehou het waarin hy ChatGPT gebruik het om hom te help om die materiaal vir sy erediens te skryf. Sy kerk was stampvol om te sien wat gebeur. En mense was nogal baie positief oor hierdie belewenis. Ek het self daarmee begin werk en gevind dat dit ’n verbysterende vermoë het om onder meer gedigte te skryf, narratiewe te skryf en selfs ook moeilike konsepte te integreer en te verduidelik. Soms maak dit nog vreeslike foute. As mens die foute uitwys vra dit so ewe om verskoning.

Hierdie afgelope naweek het ek juis ’n gemeente retraite in België vir ‘n Evangelische Gereformeerde gemeente aangebied oor die uitdagings wat 2023 en kunsmatige intelligensie aan ons stel. Daar is onder meer in Kyoto in Japan’n kunsmatige intelligensie priester uit aluminium en silikon geskep met die naam “Mindar” (sien hier). Hierdie K.I. priester word gekodeer met die bepaalde religie se tekste en denke, en dit is noemenswaardig om te sien hoe goed die “priester” kan antwoord en ons besef dit gaan al meer gesofistikeerd raak in die toekoms. Veral as mens professor Michio Kaku se insigte in gedagte neem. Kaku verwys na die nabye toekoms en wat vir ons mag voorlê wanneer ons met quantum computing gaan werk. In ’n onlangse toespraak wat hy by Google gehou het, het hy gewys op die reuse implikasie wanneer K.I. mense gaan verbygaan (sien hier). So praat ons hierdie naweek in België oor hoe ons voel oor Kunsmatige Intelligensie Priesters. Sou ons ’n K.I. dominee wou hê? Die blote gedagte van die moontlike realiteit van ’n chatbot middelganger is soos ’n spieël vir ons wat ons help om te reflekteer op ons diepe waardes en ons grense. Deur die bank het die antwoord gekom dat daar iets belangrik ontbreek as dit by die gedagte van, of keuse tussen ’n K.I. entiteit, en ’n regte mens kom. Mense verkies eerder ’n dominee, met “issues” en persoonlike krake, selfs bó ’n K.I. entiteit wat bo-menslike kennis mag hê. Mense glo dat dit juis die gebrokenheid en krake van die mens is wat die ruimte is waar God se krag sigbaar word. Mense glo vas dat K.I. entiteite nie outentiek met genade en barmhartigheid sal kan omgaan nie. Al word dit kunsmatig geprogrammeer daarmee. Met alles wat Covey in sy boek “The Speed of Trust” noem. Gebrokenheid is vir ons ’n belangrike dimensie waarin ons glo dat iets extra nos – buite ons – moet deurbreek. Gelowiges glo dat die mensdom se masjiene, hoe slim ookal, selfs slimmer as ’n mens, nie die somtotaal kan wees van openbaring nie. Ons Bybelse wêreldbeeld laat ons glo dat God vanuit die geestelike of goddelike werklikheid inbreek in ons bestaan. Dat die Gees se krag nie in taal-algoritmes vasgevang kan word nie. Dat mense, in hulle gebrokenheid, juis die plek is waar God se Gees werk. Ons glo dat K.I. ons baie kan help met inligting. Selfs uitstekende nuwe inligting en perspektiewe, maar dat dit uiteindelik vir ons as mens ten diepste in die ruimte van gebed plaasvind dat ons God se stem hoor. Dat ware menslike resonansie in en deur ons kwesbaarheid juis gebeur. Mense voel dat die K.I. revolusie ons nie verder gaan wegvat van die behoefte om God se stem in gemeenskap met gelowiges en ons persoonlike verhouding met God te beleef nie, maar ons juis gaan laat terugbeweeg na verwondering en outentiekheid. Menslike, gebroke outentiekheid. Dit is eintlik met selfs meer verwondering dat ons dink aan Filippense 2:5-11 en Kolossense 1:15-20 en aan Jesus wat geïnkarneer het in ‘n die vorm van ‘n mens. ‘n Mens wat sy tent kom opslaan het onder ons en onder ons kom woon het (Joh 1:14). 

Skrywer: Prof. dr. Jacobus (Kobus) Kok

Professor and Head of Department New Testament Studies

Co-Director Research Centre for Early Christianity 

Professor Extraordinarius, University of Pretoria 

 

Evangelische Theologische Faculteit, Leuven

Sint-Jansbergsesteenweg 97 | 3001 Leuven | Belgium

+32 483753568

Kobus.kok@etf.edu  

www.etf.edu 

https://www.etf.edu/en/staff/kobus-kok/