Geloofsvrae: Begrippe vir die heilsweg: Dag en Datum – Adrio König

‘Dag en datum’ – hoe deel verbondskinders in die heil?

Dit is ‘n vraag waarmee ‘n mens dikwels gekonfronteer word: Wat van kinders wat in die gemeente gebore word in ‘n huis waar die Here gedien word, en wat dus as verbondskinders groot word?

Daar is by sommige die oortuiging dat elke mens `’n dag en datum’ moet hê, ‘n identifiseerbare geleentheid toe hy of sy ‘n kind van die Here geword het.

Die posisie van kinders word nie so duidelik behandel in die NT nie. Ons sal weer daarmee te doene kry by die behandeling van die doop. Kinders was eenvoudig nie so belangrik in die samelewing van daardie tyd nie. Boonop is die NT veral ‘n sendingboek wat konsentreer op die vestiging van die eerste gemeentes as vrug op die sending. Kinders kom dus selde ter sprake.

In die OT het ons enigsins ‘n duideliker beeld van die posisie van die kind in die genadeverbond. Die gesin was die fokuspunt van die godsdienstige lewe. Die kinders is in die verbond gebore en geleer om in die verbond te lewe en aan die Here getrou te wees. Ons kry nie die gedagte van ‘n bepaalde beslissing wat hulle een of ander tyd moes neem nie. Hulle is deel van die geloofsgemeenskap en staan onder die verpligting om aan die verbondseise getrou te wees.

Wat wel kon gebeur, en inderdaad op ‘n groot skaal gebeur het, is dat individue en die volk as geheel nie aan die Here getrou was nie. Hulle is vroeg en laat deur die profete aangespreek en selfs gewaarsku dat die Here hulle sal verwerp. Die volk het op die lang duur nie positief gereageer nie en is uiteindelik in ballingskap weggevoer.

Maar die eis was nooit om ‘n beslissing te neem om in die verbond in te kom nie. Hulle is in die verbond gebore en het as babas die sakrament van insluiting ontvang – die besnydenis. Die eis was om binne te bly, of uiteindelik verwerp te word.

Ons leef nog altyd in die Abrahamverbond. Daar is nie rede om te aanvaar dat die verbond op hierdie punt verander het nie. Trouens dit is sondermeer duidelik dat kinders van gelowige ouers van die begin af deel van die geloofsgemeenskap is. Ons bid vir hulle selfs nog voor hulle gebore is, van kleins af deel hulle in die warm liefdesgemeenskap van die kinders van God, die Here seën hulle saam met hul ouers en die gemeente, en hulle leer om te bid en op Hom te vertrou soos hulle leer aantrek en loop. Dat Jesus ons Verlosser is, hoor en beleef hulle van kleins af.

Natuurlik kan hulle weerstand bied as hulle groter word. Soos enige mens op enige stadium van jou lewe aan die Here ontrou kan word, so hulle ook. En dan moet hulle vermaan en tereggewys word. En dit kan soms lank duur en erg skeefloop. Maar dit is kinders van die Here wat vermaan word, nie heidene wat opgeroep word om vir die ware God te kies nie.

Dit is die ideaal. Maar die kerk is nie in ons dag in ‘n ideale toestand nie. Daarom moet ons ernstig bly rekening hou met die moontlikheid dat bepaalde kinders se ouers wel in die boeke van die kerk ingeskryf is, maar nie deel van die geloofsgemeenskap is nie sodat – al is die kind ook gedoop – die kind nie in die verbond groot word nie, nie die geloofsgemeenskap beleef nie, nie eens sy of haar ouers sien bid nie, en dus eenvoudig nog die geleentheid moet kry om hom of haar met Jesus te identifiseer. Dit maak bekeringsprediking as ‘n oproep tot ‘n basiese keuse vir Jesus onontbeerlik.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Begrippe vir die heilsweg: Bekering – Adrio König

Bekering

Dit is een van die kernwoorde van die Christelike geloof. Sowel Johannes die doper as Jesus begin hul openbare optrede met ‘n oproep tot bekering (Mat 3:2; 4:17), nadat dit oor en oor in die OT, veral by sommige profete voorgekom het.

Die veronderstelling van bekering is dat alles nie pluis is nie. Ons moet verander omdat ons verkeerd is, op die verkeerde pad, in ‘n verkeerde rigting op pad. Bekering beteken dat ons anders moet begin dink en doen, op Iemand anders gerig moet wees, ander waardes moet kry, ‘n ander sin en doel in ons lewe.

Bekering kom hoofsaaklik in twee betekenisse in die Bybel voor: as ‘n herhaalde gebeurtenis waartoe die gelowige telkens weer opgeroep word (hoofsaaklik in die OT), en as ‘n eenmalige gebeurtenis wat ‘n beslissende keerpunt in ‘n ongelowige se lewe is (hoofsaaklik in die NT).

Voortgaande bekering kom hoofsaaklik in die OT voor as ‘n oproep aan die volk van God. Hulle word nie soseer opgeroep om hulle tot die ware God te bekeer nie, maar eerder om hulle van sekere sondes te bekeer omdat hulle in die ware God glo. Hierdie soort bekering beteken om die implikasies van hulle geloof te trek. Die God wat hulle dien, verwag van hulle ‘n bepaalde manier van lewe. Hulle is sy beeld en daarom moet hulle iets van sy soort lewe vertoon. `Wees heilig want Ek is heilig’ (Lev 19:2) is ‘n tipiese bekeringsoproep: besef wat die implikasies van julle verhouding met die Here is en leef dit uit. Die profete roep die volk voortdurend terug na hulle God, en nie soos die oproep aan heidene om hulle te bekeer tot ‘n God wat hulle nie tevore gedien het nie. In hierdie betekenis lê bekering baie na aan heiligmaking. Dit is ‘n voortdurende oproep wat telkens op nuwe sondes in ons lewe toegespits sal wees. Dit het sterk sosiale en politieke implikasies want dit gaan om meer as om die wil van God in my persoonlike lewe. Dit gaan om sy wil vir sy volk, vir die samelewing. Dit kom sterk na vore by die profete.

Die NT ken ook hierdie soort bekering, maar onder ander woorde. Die meeste van die briewe in die NT kan taamlik duidelik in twee dele verdeel word: die eerste deel is gewoonlik meer ‘n uiteensetting van die Christelike geloof in terme van die probleme in die betrokke gemeente, en die tweede deel ‘n oproep of vermaning oor hoe die Christene behoort te leef. (Vgl Rom 1-11 met 12-16; Ef 1-4:16 met 4:17-6:24; Kol 1-2:19 met 2:20-4:18) Hierdie tweede deel wat altyd die vermaninge bevat, is die oproepe tot voortgaande bekering: omdat julle die Here se kinders is, moet julle so en so leef. Eintlik het hulle hulle klaar bekeer in die sin dat díe onder hulle wat heidene was, klaar die ware God in Jesus leer ken en aangeneem het, maar juis daarom moet hulle nou aanhou om hulle te bekeer in die sin van die konklusies trek uit die nuwe geloof wat hulle aanvaar het.

Eenmalige bekering En juis dit bring ons by die tweede vorm van bekering wat ons in die Bybel kry: ‘n bekering waarin ‘n ongelowige wegdraai van ‘n valse God na die ware God. Hier gaan dit allereers om mense wat ‘n ander God gedien het en nou opgeroep word om hulle tot die ware God te bekeer. Eers daarna sal die ander soort lewe ter sprake kom, dié soort wat by die nuwe God pas. En dit sal dan ‘n voortdurende oproep tot ‘n voortgaande bekering wees.

Natuurlik verwag ‘n mens om die mooiste voorbeelde van hierdie eenmalige bekering in die NT te kry. Dit is by uitstek die sendingboek in die Bybel, en hierdie eenmalige bekering is die bekering van heidene na die ware God. ‘n Pragtige verwysing is dié van Paulus in 1Tes 1:9-10: ` … hoe julle julle van die afgode tot God bekeer het en nou die lewende en ware God dien.’ (Kyk ook Hand 17:30-31; 26:18,20.)

Daar heers vandag heelwat verwarring in die kerk oor bekering. Om dit ook maar enigsins te probeer aanspreek, sal ‘n mens duidelik tussen ‘n prinsipiële standpunt, en die toepassing daarvan in die praktyk moet onderskei.

Prinsipiëel hoort die oproep tot ‘n eenmalige bekering in die sendingveld tuis, waar mense opgeroep word om van hulle gode weg te draai en Jesus as Verlosser en Here te aanvaar. In ‘n gemeente hoort net die oproep tot voortgaande bekering tuis. Gemeentelede ken klaar die Here, dit is waarom hulle aan die gemeente behoort. Dit sou eenvoudig onvanpas wees vir Paulus om die Tessalonisense weer op te roep om hulle valse Gode te los en die Vader van Jesus te aanvaar as hulle God. Hulle het dit klaar gedoen, hulle is gedoop, en nou moet hulle die nuwe lewe begin lei. Oproepe tot voortgaande bekering pas in die gemeentesituasie: Hou met hierdie sondes op, begin hierdie goeie werke doen omdat julle nou vir Jesus as Here aanvaar het.

As ons met ‘n Nuwe Testamentiese gemeente gewerk het, moes hierdie beginsel onveranderd gegeld het. Onder ‘n Nuwe Testamentiese gemeente verstaan ons ‘n gemeente wat bestaan uit mense wat ‘n beslissende keuse moes maak wat hulle duur gekos het. Hulle moes waarskynlik hul werk of sosiale posisie prysgee of ten minste in gevaar stel, hulle kon selfs vervolg gewees het, daar is ten minste op hulle neergesien. Dit het hulle iets (baie!) gekos om aan die gemeente te behoort.

Maar wat van die konkrete situasie in die kerk vandag? Vandag is dit in die meeste Westerse en Afrikalande ‘n sterk aanbeveling met heelwat voordele om aan die kerk te behoort. Dit verander die situasie radikaal. Dit beteken dat mense om allerlei ander motiewe hulleself Christene noem, en nie noodwendig nadat hulle ‘n duur en moeilike beslissing vir Jesus geneem het nie. Mense kan vandag in die kerk gebore word, groot word en selfs oud word, sonder dat hulle ooit in hul lewe ‘n positiewe beslissing vir Jesus geneem het. En ongelukkig is dit nie net die rare uitsondering nie. In die prediking, en trouens in die hele bedieningspatroon in die kerk, moet dit ernstig in ag geneem word.

Daar is taamlik duidelik twee groepe mense in die kerk: betrokkenes en onbetrokkenes. Hulle sal nie presies dieselfde behandel kan word nie. In die prediking sal mense pertinent voor die vraag gestel moet word of hulle hulle met die Here Jesus identifiseer. Bekering in die sin van ‘n keuse, van identifikasie met Jesus is onontbeerlik. En waar mense – selfs amptelik binne die kerk – buite die atmosfeer van die verbond groot word, moet hulle een of ander tyd só ‘n beslissing neem.

Die vraag hoe verbondskinders in die heil deel, kom net hierna ter sprake.

Een van die groot gevare is dat hierdie soort bekeringsprediking wetties en moralisties kan word. Mense dink hoe erger die eise van die Here beklemtoon word, hoe hoër `die standaard’ gestel word, hoe beter sal dit werk. Maar daar kom ‘n punt waar ‘n mens weer herinner moet word aan die feit dat God die inisiatief neem, dat Hy ons red, dat dit nie afhang van `ons trane, gebede, bekering, berou, maar sy bloed werk versoening vir jou.’ Ons nuwe lewe is nie ons inspanning om anders te leef nie, maar sy gawe aan ons (vereniging met Christus), of die vrug wat die Gees in ons lewe dra. Dit gee ‘n mens moed om jou te bekeer, om jou hele lewe onvoorwaardelik te gee. Jy kan, want Hy kan. Die NT is vol van hierdie evangeliese oproepe. Onderstreep woordjies soos: dus, dan, daarom, aangesien (Rom 6:11,12; Kol 2:16,20; 3:1,5,12). Die vermanings is gebou op die fondament wat God onder ons inskuif in die vorm van die nuwe lewe van Christus en die krag van sy Gees.

Bekering is in die NT minder op die totale samelewing gerig as by die profete. Die rede is o.a. dat Israel as volk aan die Here behoort het, terwyl die vroeë Christene meestal klein groepies in groot stede was met geen inspraak in die breë strukture van die samelewing nie. Waar ons as Christene ‘n beduidende deel van die bevolking uitmaak, is dit deel van ons bekering om te werk vir geregtigheid in die samelewing en sy strukture.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die vervulling met die Heilige Gees – Adrio König

Die vervulling met die Heilige Gees

Naas die tweede genadewerk en die Geesdoop het sommige in die Heiligheidsbeweging en die Pinkster- en Charismatiese beweging ook nog ruimte vir die vervulling met die Heilige Gees as ‘n ervaring ná die tweede genadewerk of die Geesdoop wat herhaaldelik kan plaasvind. Sommige sien dit as spesiale toerusting vir ‘n besondere taak.

Daar is egter ook groepe wat die spesifieke tweede ervaring die vervulling met die Heilige Gees noem, en dan graag van algehele oorgawe praat. Hulle heg ongeveer dieselfde betekenis daaraan as die tweede genadewerk van die Heiligheidsbeweging.

Dit is nie nodig om hier in besonderhede op dié beskouings in te gaan nie. Die leer van die heiliging of heiligmaking word elders bespreek. Dit is egter eerbiedwaardige motiewe om erns te maak met die oorwinning oor die sonde en die krag tot getuienis. Die besonderhede waarin dit uitgewerk word, is redelik vreemd binne die raamwerk waarin hier gedink word. Maar teologie is ook nie die een en al in die lewe van die kinders van God nie, en daar is ongetwyfeld baie Christene wat sin gevind het deur ervaringe wat hulle só interpreteer.

Andersyds sou ‘n mens tog moes sê dat die beklemtoning van ‘n tweede ervaring die gevaar inhou dat ‘n mens vashaak by twee, en vergeet dat die Christelike lewe ‘n lewe van veelvuldige diep ervaringe met die Here en met sy kinders moet wees. Twee ervaringe is nie teveel nie, dis te min. En daar loer ook elke af en toe die neiging om die hoek om die kinders van God in twee duidelik afgebakende groepe te verdeel. Natuurlik is daar ook in die NT sprake van verskille tussen die geestelike vlak van die lewe van die kinders van God, maar nie so netjies afgebaken nie soos: geheilig of net bekeerd, Geesgedoop of net bekeerd, Geesvervuld of net bekeerd, volkome oorgegee of net bekeerd.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die doop met die Heilige Gees – Adrio König

Die doop met die Heilige Gees

Die doop met die Heilige Gees word deur in die Pinkster- en Charismatiese kerke gebruik vir ‘n spesiale tweede ervaring in die Christen se lewe. Die fokus is op krag om te getuig. Mense wat net bekeerd is, het nie krag tot getuienis nie, of hul getuienis het nie die krag om mense te oortuig nie.

‘n Voorbeeld wat graag gebruik word, is dié van ‘n prediker wat voor die Geesdoop geen of baie min vrug het, maar na die Geesdoop ryke vrug in die vorm van baie mense wat tot bekering kom en gawes wat sterk deur hom of haar werk. Die Here Jesus doop die bekeerde met die Heilige Gees en die gevolg is oorvloedige krag tot getuienis.

In die Pinksterwêreld word taamlik algemeen geleer dat die spreek in vreemde tale die onmisbare teken is dat ‘n persoon met die Gees gedoop is. In die Charismatiese wêreld is daar verskil van opinie en baie aanvaar dat dit nie nodig is nie.

Dit is jammer dat die term `doop met die Heilige Gees’ in hierdie betekenis deur die Pinkster- en Charismatiese wêreld gebruik word, d.w.s. vir ‘n gebeurtenis in elke gelowige se lewe. Daar word ses keer in die NT verwys na die doop met die Heilige Gees (Mat 3:11; Mark 1:8; Luk 3:17; Joh 1:33; Hand 1:5; 11:16). In die eerste vier gevalle is dit Johannes wat na die werk van Jesus verwys, in die vyfde geval is dit Jesus wat aan sy dissipels beloof dat hulle binne ‘n paar dae met die Gees gedoop sal word – wat dan ook by die uitstorting van die Gees gebeur – en die sesde keer is dit Petrus wat aan die gemeente vertel hoe die Gees op Kornelius en sy mense gekom het. Die eerste vyf verwys dus almal na die uitstorting van die Gees, en die sesde een is ‘n spesiale geval waardeur die Here aan die vroeë kerk wil bevestig dat die Gees nie net vir die Jode gekom het nie, maar ook vir die heidene. In dié sin is dit ‘n `bevestiging’ van die uitstorting van die Gees.

In hierdie lig is dit dus beter om die uitdrukking `doop met die Gees’ net vir die eenmalige koms van die Gees op die Pinksterdag te gebruik en nie vir ervaringe in elke gelowige se lewe nie. Dit beteken nie dat sulke ervaringe ontken moet word nie. Inteendeel. Maar die doop met die Gees is nie ‘n geskikte term daarvoor nie.

Skrywer: Pof Adrio König