Geloofsvrae: Die mens as beeld van God – Adrio König

Die mens as beeld van God 

1 Ons, of iets in ons? 

Net so beslissend as wat ons verbondenheid aan God vir ons menswees is, is die feit dat ons geskape is om sy beeld te wees. Trouens om sy beeld te wees, is eintlik net ‘n onderdeel van ons verbondenheid aan Hom. Dit omvat ‘n bepaalde faset van ons bondgenootskap.

Daar is min aspekte van ons menswees wat in die loop van die geskiedenis so breedvoerig bespreek is en ook soveel verskillende standpunte uitgelok het as hierdie allerbelangrikste uitspraak in die Bybel dat ons as sy beeld geskape is (Gen 1:26,27).

Tradisioneel is aanvaar dat die beeld van God iets in die mens is. Ons kry dit nog altyd in die uitspraak dat ons beelddraers van God is, en dat die mens deur die sonde die beeld van God verloor het. Iewers in ons sou ons dus iets ronddra wat sy beeld is en wat ons kan verloor. Sommige het gemeen dit is ons siel, ander ons verstand of ons wil. Die res van die mens is dan as minderwaardig beskou, gewoonlik die liggaam. Dit het as agtergrond sekere strominge in die Griekse filosofie wat die werklikheid in twee dele verdeel het, ‘n goeie, onsigbare, `geestelike’ deel, en ‘n laer, stoflike deel wat die sigbare, materiële dinge is, en die liggaam insluit. Hierdie minderwaardige deel kon nie direk met God in verband gebring word nie. Daarom kon mense nie aanvaar dat die liggaam deel is van die beeld van God nie.

Ons kry die gedagte terug wanneer mense oortuig is dat Bybelskrywers dit nie regtig ernstig kan bedoel as hulle van die ledemate van God (sy hande, voete, oë, ens) of van sy sogenaamde `menslike emosies’ praat nie (soos sy berou). Dit word dan `mensvormige spreke’ oor God genoem wat ons nie letterlik moet opneem nie omdat dit net ‘n aanpassing by ons beperkte verstand is. Dit is egter ‘n vreemde gedagte wat elders bespreek word.

Die soort tweedeling wat tussen ‘n hoër en edel deel van die mens, en ‘n laer en minderwaardige deel onderskei, net soos tussen die geestelike dinge en die stoflike of tydelike dinge, is vreemd aan die Bybel. God het alles geskape, dus is alles goed, elke soort is goed vir dit waarvoor dit bedoel is.

Daar is dan ook nie grond in die Bybel om net ‘n deel van die mens as beeld van God te beskou nie. Die mens is as sy beeld geskape, nie ‘n deel van die mens nie. Daaroor is Gen 1:26-28 duidelik.

2. Die waarde van die mens 

Dat ons as sy beeld geskape is, het besondere betekenis vir ons menswees. ‘n Mens kan ‘n paar dinge in hierdie verband oorweeg.

Eerstens is dit ‘n verrassing dat dit in Gen 1 staan dat ons as sy beeld geskape is. Dit bring ons immers in ‘n baie naby verhouding tot God terwyl daar juis in Gen 1 ‘n neiging is om die skepping skerp van God te onderskei as nie-goddelik, as anders en minder as God. Dit staan skerp teenoor die geloof van sommige van die volke rondom Israel wat baie dinge as goddelik beskou het soos son, maan en sterre. Om dit teen te werk, noem Genesis 1 die son en maan sommer net `twee groot ligte’ wat deur God gemaak en in diens gestel word. Daar is deurgaans die tendens om te beklemtoon dat niks behalwe God self goddelik is nie. Daarom word die geboortevoorstelling ook nie vir die skepping van die mens gebruik nie. Dit kan die indruk skep dat die mense goddelik is.

As die mens dan in hierdie verband die beeld van God genoem word, het dit besondere betekenis. Natuurlik maak dit ons nie goddelik nie, maar dit beklemtoon dat ons naby aan God is, in ‘n unieke verhouding tot Hom wat nie waar is van die res van die skepping nie. In Genesis 2 word dit weer uitgedruk met die voorstelling dat God `lewensasem’ in die kleipop se neus geblaas het `sodat die mens ‘n lewende wese geword het’ (2:7). Dit skep ‘n besonder noue verband tussen God en mens wat nie van die ander skepsels gesê word nie.

Wat verder belangrik is, is die feit dat alle mense as die beeld van God geskape is. Dit was nie in Israel se omgewing vreemd om te sê dat mense as die beeld van Gode geskape is nie, maar dit het net gegeld van besondere mense, veral die koning. Daarom het hy bo alle mense gestaan en was hy met goddelike gesag beklee. Niemand kon dit waag om sy woord teen te spreek nie. Dink maar aan die neiging by sekere Romeinse keisers om `Here’ genoem te word, ‘n aanduiding van goddelikheid.

Die merkwaardige feit is nou dat alle mense volgens Genesis 1 as die beeld van God geskep is. Alle mense het dus gelyke waarde. Daar kan nie onderskeid gemaak word en teen sommige gediskrimineer word nie. Alle mense behoort gelyke behandeling en gelyke regte en geleenthede te geniet.

3. Die inhoud van die beeld 

In watter sin is ons die beeld van God? Wat is die inhoud van die beeld? Dit is nie duidelik uit Genesis 1 nie. Dikwels is gemeen dit is ons heerserstaak (v 26,28) sodat ons die beeld van God is in die sin dat ons namens Hom oor die skepping moet heers, of dit is die feit dat die mense as man en vrou geskape is (v 27), wat beteken dat ons soos God in verhoudinge leef.

Dit is alles belangrike fasette van ons menswees, maar daar is nie voldoende rede om die beeld tot hierdie betekenisse te beperk nie. As ons Genesis 1 noukeurig lees, besef ons dit ook. Dat ons moet heers, word nie as ‘n omskrywing van ons beeldwees aangebied nie, maar as ‘n gevolg daarvan (`sodat hy kan heers’). `Man en vrou’ is ook nie ‘n omskrywing van ons beeldwees nie, maar net meer inligting oor hoe ons geskep is.

Ons moet dus in die res van die Bybel gaan hulp soek. En ons kry goeie hulp!

Eerstens word dit stilswyend aanvaar dat ons ondanks ons sonde nog die beeld van God is (1 Kor 11:7; Jak 3:9). Verder word Christus God se beeld genoem ((2 Kor 4:4; Kol 1:15; kyk ook Heb 1:3), en lees ons dat ons nuwe lewe die beeld van God (Ef 4:24; Kol 3:10) en die beeld van Christus is (en moet wees, Rom 8:29; 1 Kor 3:18).

Hieruit is ‘n paar dinge duidelik. Christus word die beeld van God genoem in ‘n verband waarin dit beklemtoon word dat Hy God openbaar. Die beeld van God moet dus verband hou met wie en hoe God is. Verder is die veronderstelling in hierdie uitsprake dat ons as sondaars nie meer die beeld van God is nie (anders as die vroeëre uitsprake). Daarom word ons opgeroep om in ons nuwe lewe sy beeld te wees (Ef 4) en al meer te word (Kol 3). Ons eindbestemming is dan ook om deur voortgaande vernuwing van ons lewe gelyk te word aan die beeld van Christus (Rom 8:29; 2 Kor 3:18). Daar is terloops geen rede om ‘n onderskeid te maak tussen die beeld van God en die beeld van Christus nie.

Uit die feit dat Christus wat God openbaar, sy beeld genoem word, kan ons aflei dat, omdat ons sy beeld is (moet wees), ook ons Hom in ‘n sekere sin moet `openbaar,’ wat op sy minste beteken dat ons deur ons lewe iets van Hom sigbaar moet maak. En omdat ons ook na die beeld van Christus vernuwe moet word, moet ons natuurlik ook iets van Christus in ons lewe vertoon. Dit herinner ‘n mens aan die belangrike uitspraak dat Christus in ons `gestalte moet kry’ (Gal 4:19). ‘n Moderne Duitse vertaling lui dat die mense in ons lewe moet kan sien wie Christus is.

In hierdie verband is ‘n laaste saak uiters belangrik. Daar is ‘n staande uitdrukking in die Nuwe Testament dat ons `soos God’ en `soos Christus’ moet optree (soos God: Mt 5:48; Lk 6:36; Ef 4:32; Kol 3:13; 1 Pet 1:15-16; 1 Joh 1:5-7, en soos Christus: Joh 13:34; 20:21; Ef 5:2,25; 1 Joh 3: 3,7). Ons moet soos God vergeef, soos Hy in die lig leef, soos Hy heilig wees, barmhartig wees en volmaak wees(!). Verder moet ons soos Christus liefhê, soos Hy in liefde lewe, as mans ons vroue so liefhê soos Hy die kerk liefhet, onsself rein hou soos Hy rein is, en regverdig wees soos Hy.

As ons na die inhoud van hierdie uitsprake kyk, is dit duidelik dat ons in ons hele lewe iets van God en van Christus moet reflekteer. Ons moet soos God en soos Christus leef, optree, reageer.

Dit blyk ewe duidelik uit ‘n ander reeks uitsprake wat ook ons lewe met dié van God en van Christus in verband bring. Ons goeie werke moet mense aan ons Vader herinner, ons moet God se voorbeeld navolg omdat ons sy kinders is, wat natuurlik impliseer dat daar ‘n ooreenkoms tussen Hom en sy kinders is! Dit lei tot ander ooreenkomste: omdat ons sy kinders is, ken die wêreld ons nie, want dit ken Hom nie (Mt 5:16; Ef 5:1; 1 Joh 3:1).

Op dieselfde manier word ons lewe met Christus s’n in verband gebring. Dieselfde gesindheid van nederigheid wat in Christus is, moet ook in ons wees, dieselfde werke wat Hy doen, sal ons ook doen, en dit sal sigbaar wees in sy lewe én in ons lewe dat die nuwe gebod werk (Fil 2:5ev; Joh 14:12; 1 Joh 2:8).

Genoeg. Dit kan min twyfel ly dat ons die beeld van God is (moet wees) in die sin dat ons in ons lewe sy manier van lewe kan en moet weerspieël. En as ons dit besef, besef ons ook hoe onnodig dit is om iets in die mens te soek wat sy beeld sou wees, en veral hoe verkeerd dit is om ons liggaam van die beeld te probeer uitsluit. Dit is juis as liggaamlike wesens dat ons sy beeld is en moet wees.

Die vraag of ons deur die sonde opgehou het om sy beeld te wees, het al deurgeskemer in Bybelaanhalings hierbo. Daar is uitsprake wat impliseer dat ons ondanks ons sonde nog steeds sy beeld is, en ander waarvolgens ons deur die geloof weer sy beeld word. Die twee reekse uitsprake beteken enersyds dat ons as sondaars nie meer sy beeld is nie in die sin dat ons nie soos Hy kan leef en dus iets van Hom in ons lewe sigbaar maak nie as ons in ons sonde volhard nie, maar andersyds dat ons nog altyd in staat is om sy beeld te vertoon as ons ons bekeer en na Hom luister.

Dit klink natuurlik na ‘n opdrag wat ‘n mens moedeloos sal maak om soos God en soos Christus te lewe. Is dit nie darem teveel gevra nie? Dit is, as dit net van ons afhang. Maar wat God as ‘n opdrag gee, gee Hy ook as ‘n gawe.

 

Mense wonder dikwels oor verskeie aspekte van die Christelike geloof. Fokus op 300 Geloofsvrae deur prof Adrio König is ʼn baie nuttige naslaanwerk wat ʼn verduideliking van 300 geloofsvrae bied.

Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en Lux Verbi.BM vir hierdie vergunning.

 

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die mens as bondgenoot van God – Adrio König

Die mens as bondgenoot van God 

Daar word herhaaldelik na die verbond gekyk omdat dit so ‘n sentrale saak in die Bybel is. Trouens die verbond kan gesien word as die doel van God se skeppingswerk. God het die aarde geskep om ‘n plek te hê waar Hy in gemeenskap met die mense kan leef. Ons bestemming is om in die verbond met God te leef.

Dit alles maak dit onmoontlik om sinvol oor die mens te dink sonder om God en die verhouding met Hom daarby te betrek. God neem immers die inisiatief in die verbond wat beteken dat Hy bepaal wat die inhoud van die verhouding is, en wat sy insette is en wat ons reaksie behoort te wees. Dit alles is trouens kort saamgevat in die verbondsformule: `Ek sal vir julle ‘n God wees, en julle sal vir My ‘n volk wees.’

Dit beteken ‘n paar dinge vir ons menswees. Allereers beteken dit dat ons aan God gebonde is en verbonde behoort te wees. ‘n Verbond bind aan mekaar. Maar hier is meer op die spel. Omdat die doel van ons lewe is om in hierdie verbond te lewe, is ons gebondenheid aan God wesenlik vir ons lewe. Dit is nie iets wat agterna kan bykom nie. Omdat God die inisiatief geneem het, en omdat Hy vooraf oor Homself besluit het dat Hy nooit op ‘n ander wyse God wil wees as die mense se God nie, is daar ook vooraf oor ons besluit: ons is bondgenote van God. Dít is ons bestemming: gebonde aan God. Ongelukkig kan ons dit probeer ontken. Dan word dit onwillige, gedwonge gebondenheid, terwyl Hy bedoel het dat dit verbondenheid moet wees.

As ons reg aan die God van liefde gebonde is, d.w.s.as ons aan Hom verbonde is, is ons ook geborge en veilig in Hom. Dat Hy ons God is – en daarvan is ons seker want Hy het dit besluit – beteken dat Hy vir ons verantwoordelikheid aanvaar. Hy kán vir ons sorg omdat Hy magtig is, en Hy wil omdat Hy liefde is. Hierdie geborgenheid gee aan ons waagmoed. Mense wat veilig voel, kan dit uit hul skuilplek waag en iets aan die wêreld doen.

Om sy bondgenote te wees, beteken ook dat ons by Hom moet pas. ‘n Bondgenoot moet sinvol inpas by die ander bondgenoot anders kan die saamwees nie egte verbondenheid wees nie, maar net slegte gebondenheid. En as die ander bondgenoot die inisiatiefnemer is wat die struktuur van die verbond bepaal, hang dit van Hom af hoe ons moet lyk om in te pas by Hom. Uit wie en hoe God is, kan ons dus aflei hoe ons behoort te wees. Ons Godsleer behoort dus ons mensbeskouing te bepaal.

Omdat God die inisiatief neem, omdat Hy die eerste woord spreek, moet ons ant-woord. Ons is dus ver-antwoord-elik. Ons sou kon sê dat ons eienskappe syne moet komplementeer of aanvul, d.w.s. sinvol by syne moet inpas, soos ‘n hollens by ‘n bollens pas. Omdat Hy gesag oor ons het. moet ons Hom gehoorsaam. Omdat Hy genadig is, moet ons dankbaar wees. En omdat Hy die God van die beloftes is, kan en moet ons met hoop op die toekoms gerig wees.

Mense is dus wesens wat verantwoordelik is voor God om Hom te gehoorsaam, te dank en met hoop die toekoms in te volg.

Dit gee sin en betekenis aan ons lewe. Sonder sin en betekenis is dit onmoontlik om met vreugde te lewe. ‘n Mens heg betekenis aan die lewe as jy iets het om na uit te sien. Ons het God se beloftes dat Hy ons saam met Hom op die nuwe aarde in heerlikheid sal laat leef. Dit gee selfs sin te midde van lyding en onreg.

 

Mense wonder dikwels oor verskeie aspekte van die Christelike geloof. Fokus op 300 Geloofsvrae deur prof Adrio König is ʼn baie nuttige naslaanwerk wat ʼn verduideliking van 300 geloofsvrae bied.

Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en Lux Verbi.BM vir hierdie vergunning.

 

Skrywer: Prof Adrio König

God se Verbond met Abraham – Francois Malan

Vraag

Elizabeth wil weet:

Wat is God se verbond met Abraham?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:
In Genesis 12:1-3 word vertel dat die Here Abram roep en van sy belofte aan Abram. In 13:13-17 word sy beloftes herhaal en uitgebrei. In 15:18-21 word van die sluiting van die verbond vertel. In 17:4-9 word die verbond bevestig, Abram se naam verander na Abraham (as vader van baie nasies), die besnydenis word as teken gegee, en die inhoud van die verbond word beskryf as: Ek sal jou God wees en die God van jou nageslag. Wat van Abraham verwag word, word in 17:1 gesê: Lewe naby My en wees opreg. Nadat hy tot die uiterste getoets was of hy Isak sou offer in gehoorsaamheid aan die Here, en aan die Here gehoorsaam gebly het, herhaal die Here sy beloftes (22:16-18).

Met die uittog van Israel uit Egipte (1230 v.C.) sluit die Here met hulle ‘n verbond by Sinai en gee aan hulle sy gebooie wat op plat klippe geskryf is (Eks 34:28).

Deur die eeue het Abraham (wat ongeveer 1700 v.C. geleef het) se nageslag die verbond met die Here verbreek en ander gode gedien. Daarom word die 10 noordelike stamme van Israel in 722 v.C. na Assirië in ballingskap weggevoer, en die twee suidelike stamme in 586 v.C. na Babilon (Jer.22:8,9). Die Here belowe egter dat Hy ‘n nuwe verbond met sy volk gaan sluit (Jer.31:33) deur sy woord op die harte van mense te skryf en in hulle gedagtes vas te lê. Ek sal hulle God wees en hulle sal my volk wees (vgl. Hebreërs 8:8-13).

Lk 1:70-75 word na die Here se verbond met Abraham verwys en dat dit met die geboorte van Jesus vervul word (vgl. Hand.3:25-26). In Romeine 4 verwys Paulus na Abraham se verhouding met God wat reggestel is deurdat Hy in God geglo het. So word elke mens se verhouding met God reggestel deur in Christus glo, op Hom te vertrou en vir Hom te lewe. In Romeine 8 beskryf hy hoe God sy wet in ons harte skryf, deur die Heilige Gees wat permanent in ons kom woon om ons geloof in Christus te gee en van ons kinders van God te maak wat Hom al beter begin gehoorsaam.

 

Skrywer: Prof Francois Malan

1 Korintiërs 15 – Francois Malan

Vraag

Willie vra:

1 Korintiërs 15 :23-28 het betrekking. As ‘n mens die gedeelte lees wil dit amper voorkom asof daar seker magte of vyande van God is wat nie onder Sy beheer is nie . Dit kan tog nie, want God is almagtig . Of beteken dit dat God wel mag oor hulle het en hulle in elk geval aan Homself gaan onderwerp en dat dit in elke geval in Sy volmaakte tyd gaan gebeur en dat hulle doodgewoon nie Sy heerskappy erken nie , daarom moet Hy hulle aan Homself onderwerp- Kan u dalk n bietjie uitbrei oor die gedeelte asb.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

1.  God se almag

(vgl. onder baie meer: Openb.1:8; Jes.1:24; Jer.32:18; Job 36:5; Ps.24:10; Mat.19:26; Rom.1:20; 2 Kor 6:18; Ef.1:19-22)

Oor die almag van God bestaan daar baie misverstand en on-Bybelse opvattings. Hy is bv. nie in staat tot iets wat nie met sy wese ooreenstem nie. 2 Tim.2:13 sê Hy kan Homself nie verloën nie, Num.23:19 dat Hy nie kan lieg nie, Jak.1:13 dat Hy niemand in versoeking lei nie, ens. Sy almag is nie ‘n mag wat alles onderdruk en oorweldig soos ‘n tirannieke demoon, soos ‘n noodlotsmag nie.

Die almag van God is die mag van sy wil, en sy wil is in harmonie met sy wese. Hy het die mag om te skep, sy skepping te onderhou, en tot die eindbestemming te lei wat Hy daarvoor gestel het. Hy kan beloftes maak en sy beloftes vervul. Hy kan sy Seun na die wêreld stuur om Homself vir die sonde van die wêreld op te offer. Hy stuur ook die Heilige Gees om die werk van sy Seun in die lewe van mense toe te pas en van die ou wêreld ‘n nuwe wêreld te maak. Sy almag is die mag om sy heerskappy uit te voer. Dit doen Hy in wysheid volgens sy geregtigheid en heiligheid. Sy mag is ook die mag van sy reg wat Hy bepaal.

Hy het die mens geskep en aan hom mag gegee wat hy self moet uitoefen (Gen.1:28). Hy het vir die mens ruimte geskep om op te tree en sy mag te gebruik, selfs te misbruik (Gen.2:16,17). Hy het die uiteindelike oormag oor mense (en die Bose) om selfs hulle verkeerde optrede vir sy doel in te span, en om van die mens rekenskap te eis vir sy gebruik van die mag wat God aan hom gegee het. Die doel van die mag wat Hy aan die mens gegee het, is om Hom en sy doel met die mens daarmee te dien. Die inskakeling van die mens en sy mag om in vryheid op te tree is ‘n bepaalde manier waarop God sy almag uitoefen. Ook daarin kan die mens God se almagtige teenwoordigheid beleef. Geen enkele aspek van die wêreld of wêreldgebeure is uit God se almagsregering uitgesluit nie, ook nie die mens met sy vryheid om sy mag wat aan hom gegee het te gebruik nie.

In Efesiërs 3:14-21 verduidelik Paulus hoe die krag van God in ons werk deur die Heilige Gees wat in ons kom woon het, en dat die krag van God juis bestaan in die liefde. Dit is met sy liefdeskrag, wat Hy aan die kruis vir ons kom bewys het, dat God die mens wil oortuig om sy wil te doen. Hy wil dit nie met mag en geweld doen as dit nie nodig is nie, maar dat ons Hom uit liefde sal dien, want 1 Joh 4:7-21 sê dat God liefde is – dit is die verhouding tussen die Vader en die Seun en die Heilige Gees onder mekaar. In daardie liefdesverhouding wil God ons intrek deur sy Gees in ons, sodat ons ook sal liefhê, vir Hom en vir mekaar.

1.  Magte en vyande van God wat nie onder sy beheer is nie

Die Bybel impliseer dat God ook engele geskep het as geeste in diens van God (Hebr.1:4-14; Ps 103:20,21); dat sommige van hulle ook die mag, wat God aan hulle gegee het, misbruik. Uit selfverheffing en hoogmoed aanvaar hulle nie hulle status onder God nie, kom in opstand daarteen (Judas 6; 2 Petr.2:4; Joh.8:44; Luk 10:18; 1 Tim 3:6; vgl. Openb.12:4,7-11); dat hulle die mense verlei om in opstand teen God te kom, om soos hulle ongehoorsaam te word aan God (Gen.3.4-5; Ef.2:2; 2 Kor.4:4). Ef.6:12 sê ons is betrokke by die stryd teen die Bose magte in die lug. En ons wapens teen hulle is die volle wapenrusting van God: nl. waarheid, God se geregtigheid, bereidheid om die evangelie te verkondig, geloof in Christus, God se verlossing te aanvaar, met die woord van God as ons wapen, en gebed.

1.  1 Kor 15:24-28 (waarin Paulus Ps 8:6-7 en Ps 110:1 as sy argument gebruik)

Paulus beskryf Christus wat uit die dood opgewek is, se heerskappy vanuit die hemel. Hy het alle heerskappye, magte en kragte aan die kruis onttroon, kragteloos gemaak. Maar Hy is nog besig om dit uit te werk in die lewe van mense (en engele). Daar is nog verset teen sy koningskap van nederige liefdesdiens, teen sy manier van dink, lewe, glo en verwag. Mense verset hulle daarteen en verkies om volgens die tradisie te leef (dit was altyd so, as argument), die behoud van die bestaande orde (om soos Jesus te leef sal chaos beteken), volgens ons bose harte (moenie die mens te hoog aanslaan nie!), ons lewe vir ons self, vir ons selfbehoud, om my status te behou of te verbeter (selfs ten koste van ander), ons logiese argumente stuit teen Christus se selfverloëning. Daar is talle argumente teen Christus se heerskappy wat vra dat ons mekaar vergewe, verdra, liefhê soos onsself. Met die stryd teen onsself is die Heilige Gees wat in ons woon daagliks besig om ons te oortuig, sodat ons al meer soos Christus sal word (2 Kor.3:18).

 

Skrywer: Prof Francois Malan