Wie het vir God gemaak as Hy alles gemaak het? – Kobus Kok

Suzanne vra:

My dogtertjie van 10 worstel met die vraag en ek weet nie hoe om haar te antwoord sodat sy dit sal verstaan nie. Sy wil by my weet: As God alles gemaak het, wie het dan vir God gemaak?

Antwoord:

Dr. Kobus Kok antwoord:

Wie het vir God gemaak as Hy alles gemaak het?

Dr. Kobus Kok

‘n Mamma se 10 jarige dogtertjie wil weet wie het vir God gemaak as God alles gemaak het? Nou ja, dit is ‘n goeie vraag! Daar is twee maniere om te die vraag te beantwoord. Die een is om te kyk wat die Bybel self daaroor sê en die ander een is om logiese denke aan te wend.

In die Bybel sien ons dat niemand vir God gemaak het nie omdat God nog altyd daar was (Openbaring 1:4). Alles wat vandag bestaan, is egter deur God gemaak. Voordat enige iets bestaan het in ons wêreld was God alreeds daar (Psalm 90:2). In Exodus 3:14 wil Moses graag weet wie God is en dan antwoord God hom: “Ek is wat Ek is”. God was nog altyd daar. As daar niks was nie, sou daar mos nooit iets gewees het nie. Kom ons maak gou ‘n sommetjie: Niks + Niks = Niks. Daar moes met ander woorde iets gewees het om iets anders te kon skep, of hoe? So, daarom was God eers daar en toe is alles daarna geskep. God is, was en sal altyd wees (Openbaring 1:4). Niemand kan dus probeer om hom vas te vang in ‘n boksie nie. God is net te groot daarvoor. Die probleem is net dat ons dit dikwels moeilik vind om te verstaan. Dit is soos die mensies wat in papierland in ‘n tweedimensionele wêreld woon. Een dag probeer hulle om vir mekaar te verduidelik hoe ‘n waatlemoen in die drie dimensionele wêreld van mense lyk. Die een teken toe ‘n sirkel met pitte in en die ander een teken ‘n groot ovaal vorm met pitte in.

‘n Reuse stryery het uitgebreek in papierland en mense het in twee dorpe gaan bly waar sommiges die ronde-waatlemoen leier gevolg het en ander die ovaal-waatlemoen leier en hulle het nooit weer met mekaar gepraat nie en oorlog gehou. Eendag kom iemand uit die driedimensionele wêreld en vertel vir die mense dat elkeen van hulle eintlik iets van die waarheid beet het. ‘n Waatlemoen is rond én ovaal. Sommige mense in die papierwêreld het die man uit die driedimensionele wêreld van mense geglo en opgehou oorlog hou. Hulle was diegene wat geglo het, al het hulle nie heeltemal verstaan nie.

Net so wil ons weet hoe God alles gemaak het maar dat God self nie gemaak is nie. Ons is mense wat in papierland woon. Ons sal dit nooit regtig kan verstaan nie. Ons kan alleen maar net die Bybel glo omdat Jesus vir ons kom wys het dat God alles gemaak het, dat hy die begin én die einde, die alfa én die omega is. Niemand het Hom gemaak nie, maar tog het hy alles gemaak.

Kom ons bid saam: Here, dankie dat u my gemaak het. Dankie dat u my geken het voor ek nog gebore was. Mag ek iemand wees wat altyd so leef dat u tevrede sal wees.

Skrywer: Dr Kobus Kok

Is my lewe se strepie onveranderbaar deur God getrek? – Kobus Kok

Miskien is dit al hanteer, maar ek vra dit omdat dit iets is wat ‘n mens aldag hoor. Wanneer iemand tot sterwe kom, hoor ‘n mens dat mense sou sê: wel hy/haar se stepie is getrek, daar is niks wat jy daaraan kan doen nie. My vraag is dus, bepaal God dan die datum van ons sterwe? Hy behoed en bewaar ons mos? Is lewe nie maar tydelik nie en is die omstandighede waarin ons leef, aan dit waaraan ons ons blootstel ens nie maar deel van lewe en of sterwe nie? Ons leef mos nie in die paradys nie of hoe? Ons leef in ‘n sondige wêreld waarin ons deur sy krusidood alreeds begenadig is, opgeroep word om ons te bekeer sodat ons die ewige lewe kan be-erwe. Hoe sal ek mense kan antwoord op die “getrekte streep” stelling?

Antwoord

Is my lewe se strepie onveranderbaar deur God getrek?

Daar is verskillende tekste waarin die Bybelse skrywers verklaar dat God ons dae bepaal het (soos Psalm 39:6) : “Kyk, U het bepaal dat my dae min sal wees, in u oë is my lewensduur byna niks.” Dit word egter verkeerdelik geïnterpreteer as dat God op een of ander wyse op ‘n kliniese manier mens se strepie getrek het en besluit het só ver en nie verder nie. Hulle gaan selfs so ver as om te argumenteer dat God beplan hoe jy gaan doodgaan en dat ‘n mens se wyse van dood en die dag van jou dood deterministies (onveranderlik) vasgeskryf is in die boek van die lewe. Myns insiens is dit nie wat die Bybel bedoel as dit sê dat God ons dae bepaal het nie. Die Bybel gaan eerder van die standpunt uit dat God ons die lewe geskenk het en dat God die bron van lewe is. Alle mense gaan dood en moet ook doodgaan. Dit is die gang van die lewe. Soos die vraagsteller genoem het – ons is nog aan hierdie kant van die ewige lewe en nie in die hiernamaals nie. Dood en siekte is ‘n normale gang van hierdie wêreld. Tog maak die Bybel dit duidelik dat God nie net die God van die verlede en die hede is nie, maar ook die God wat die toekoms ken. Daarom kan ons sê dat God buite tyd staan en argumenteer dat God alreeds weet op watter wyse ons sal sterf en wanneer. Hierdie betekenis lê egter op ‘n heel ander vlak as om te argumenteer dat God die primêre handelende subjek is wat ons strepie trek en mense wreed laat doodgaan. Ons dood is eerder die gevolg van die realiteit van hierdie aardse dimensie. Die streepteologie werk ook net in retrospeksie. Eers nadat iemand dood is sal ons sê: “Shoe, sy/haar strepie was getrek”. Niemand weet wanneer hulle dood gaan aanbreek nie. In die Bybel het ons ook verhale van mense wie se lewe deur God verleng is. In 2 Konings 20 lees ons:

In dié tyd het Hiskia ernstig siek geword. Die profeet Jesaja seun van Amos het na hom toe gekom en gesê: “So sê die Here: Sê vir jou gesin wat jou laaste wense is, want jy gaan sterf, jy sal nie langer lewe nie.” ²Toe draai Hiskia sy gesig na die muur toe en hy bid tot die Here: ³”Ag, Here, neem tog in ag dat ek voor U in trou en met volle oorgawe geleef het en dat ek gedoen het wat reg is in u oë.” Hiskia het bitterlik gehuil. ⁴Jesaja was nog nie die binneplein van die stad oor nie toe die woord van die Here tot hom kom en sê: ⁵”Gaan terug en sê vir Hiskia, die leier van my volk: So sê die Here, die God van jou voorvader Dawid: Ek het jou gebed verhoor, Ek het jou trane gesien. Ek gaan jou gesond maak, en jy sal oormôre weer na die huis van die Here toe kan gaan. ⁶Ek sal jou lewe met vyftien jaar verleng en jou en dié stad red uit die mag van die koning van Assirië. Ek sal dié stad beskerm, om my ontwil en om my dienaar Dawid se ontwil.”

Hierdie verhaal gaan duidelik teen die streepteologie in omdat God volgens hierdie tekste iemand se strepiesdag kan uitstel. Die punt is dat niemand weet wanneer hulle strepie getrek is nie. Al wat ons weet is dat God ‘n God van liefde is wat ons die lewe geskenk het. In die Bybel is die boodskap duidelik, naamlik dat God in beheer is van ons lewe – dat God betrokke is by alles (Kyk Openbaring 4:1-11). In die NT is die angel van die dood uitgehaal. Die dood is nie iets om te vrees nie, maar iets om na uit te sien, omdat ons vir ewig in vrede by Hom sal wees en God se herskeppende teenwoordigheid sal beleef. As jy die dood nie vrees nie, word die lewe ‘n fees!

Skrywer: Dr Kobus Kok

Die Groot Geloofswoordeboek: Heilig

Hierdie woord word in verskillende betekenisse gebruik. God is heilig, en dit beteken dat Hy anders is as die sondaarmens, dat Hy ander waardes het en anders optree. Dat Hy heilig is, kan beteken dat Hy soos ‘n vuur die sonde verteer (Heb 10:26-31), maar ook dat Hy dit nie oor sy hart kan kry om die volk hulle verdiende loon te gee en hulle te verwerp nie (Hos 11:8-9). Om­dat God heilig is, word ons ook opgeroep om heilig te wees (1 Pet 1:15-16). Hierdie heiligheid beteken ook om anders te wees, volgens ‘n ander waardestelsel as die ongelowiges te leef. (*Beeld van God)

Verder kan heilig “afgesonder, opsy gesit” beteken. Die tem­pel was heilig, die altaar en die voorwerpe rondom die altaar was hei­lig. Dit beteken dat dit volkome aan die diens van God gewy was. Sagaria verwys na die groot dag van die Here wat kom. Daar­die dag sal selfs die klokkies aan die perde se tuie “heilig” wees (1953-vertaling), of “gewy wees aan die Here” (1983-vertaling). In hierdie sin is die gemeente en die gelowiges heilig, al is hulle nog nie vry van sonde nie. Die gemeente word in die Briewe “heiliges” genoem (1953-vertaling) of dié wat “vir God afgesonder is” (1983-ver­taling). Dit geld selfs van gemeentes waarin daar aanstootlike sondes voorgekom het (1 Kor 1:2; 5:1 ev). Dit was dus nie bedoel as “sedelik volmaak” nie, maar “vir die Here opsy gesit”.

Maar juis daarom moet gelowiges ook “heilig” lewe, en dan het heilig ‘n sedelike betekenis van “sonder sonde”. (*Heiligmaking, *Perfeksionisme)

Skrywer: Prof Adrio König

Die Groot Geloofswoordeboek: God

God

(*Mensvormige spreke oor God, *Here, *Liefde)

• Geduld Frustrasie Onvergelyklikheid Liefde Mag

Dink. Of luister?

Onder die begrip “almag“ kyk ons na die gangbare beskouing van mense oor wat God se almag, alomteenwoordigheid en al­we­tend­heid beteken. Daar is met die opmerking afgesluit dat dit nie seker is dat hierdie algemene oortuiging ooreenstem met wat ons in die Bybel oor God lees nie. Verderaan in hierdie be­spreking oor God gaan hierdie begrippe nou weer ter sprake kom, maar dan soos ons hulle in die Bybel kry, en nie soos mense daaroor filosofeer nie.

Daar is ‘n groot verskil tussen dink (filosofeer) oor God, en luis­ter na sy woord. Onder die bespreking van almag is die op­mer­king gemaak dat Christene by sekere Griekse filosowe geleer het om oor God te dink in plaas van om na sy woord te luister. Daarom maak die gangbare siening oor die almag, alwetendheid en alom­teenwoordigheid van God dikwels so ‘n vreemde indruk as ons met die Bybel besig raak. Daar is goeie redes daarvoor. In die By­bel word daar nie oor Hom gedink nie, maar van Hom vertel. In die Bybel word nie teorieë oor Hom opgebou nie, Hy word beleef. Wat ons in die Bybel oor Hom het, is dus nie die resultaat van ons denke nie, maar van sy dade in die geskiedenis van Israel en in Jesus. Die Bybel is hoofsaaklik ‘n geskiedenisboek, nie ‘n filosofieboek nie. Die Bybel vertel verhale, dit gee nie lang, teoretiese beredenerings nie. Die Bybel raak grond, dit sweef nie bo in die lug rond nie.

Wat kry ons dan in die Bybel oor God? In die Ou Testament hoof­saaklik die verhaal van God en Israel. Wat in die verhaal oor­­heers, is die getrouheid van God en die ontrouheid van Israel. God voer ‘n lang en uitmergelende stryd om die hart van sy volk. Hy praat mooi, gee beloftes, vermaan, roep tot bekering, dreig, oor­­deel, straf, maar daar is min positiewe reaksie. Soms reageer hul­le wel so effens, maar meestal bly die bekering weg. Die trou van God en die ontrou van Israel is vir omtrent 2 000 jaar die een oor­heer­­sende tema in die byna 1 000 bladsye van die Ou Testa­ment.

Dit beteken dat Christene nie hoef te sit en filosofeer oor wie en hoe God is nie. Uit hierdie lang geskiedenis kan ons dit aflees. En dan is dit nie wat ons in ons slimmigheid oor Hom uitgedink het nie, maar wat Israel van Hom beleef het en neergeskryf het. Daar is baie dinge, meer as ‘n hele boek vol. Kom ons kies ‘n paar wat gewoonlik nie so prominent in boeke oor God voorkom nie, maar wat uitstaan in sy geskiedenis met Israel: God se geduld, sy frustrasie, sy liefde, sy onvergelyklikheid en sy mag.

• Geduld

Miskien is dit die een eienskap van God wat die sterk­ste uitstaan op bladsy na bladsy in die Ou Testament. Onthou maar net die geskiedenisboeke en die profete. Nog skaars het God met mense begin, of hulle is al klaar ongehoorsaam en ontrou (Gen 3 en 4). Ek wonder of ek nie maar die hele eksperiment met die mens net daar sou gelos het as ek God was nie. Maar God is ge­duldig. Hy gaan aan.

Maar net ‘n paar bladsye verder is die hele mensdom so on­trou en ongehoorsaam dat Hy regtig spyt kry dat Hy ooit met hulle be­gin het (Gen 6:5-7). En as Hy dan die wêreld skoonmaak en ‘n nuwe begin met Noag maak, is daar net twee hoofstukke ver­der al weer ‘n breekpunt: die toring van Babel. Maar God is geduldig, Hy begin weer, nou met Abraham (Gen 12). Maar dis ook nie sonder ernstige probleme nie: Abraham lieg vir die farao om homself te beskerm (Gen 12:10 ev). En hy glo God nie as God beloof om hom ‘n seun te gee nie (Gen 15:2; 16:1 ev; 17:17).

En so gaan dit aan: die uittog uit Egipte, die intog in Kanaän, die koningskap, die verdeling van die ryk, die voortdurende on­trou en afgodsdiens, die ballingskap, die terugkeer – wat ‘n geskiedenis! Maar God hou aan. Wat ‘n geduld!

• Frustrasie

Hy laat nie alles van Hom afloop soos water van ‘n eend se rug nie. Dis nie waar dat ons ontrou Hom nie raak nie. So het sekere Griekse filosowe wel gedink. Hulle het gedink dit sou onwaardig vir God wees om Hom te laat betrek by ons kleinlike probleme. Hy is hoog verhewe en steur Hom nie aan ons nie. Dit sou Hom in te veel intriges, spanning en frustrasie laat beland.

Maar dis mos nou presies die verskil tussen hulle gedink oor God, en Israel se belewing van God. Die verhaal van God en Israel is juis vol van God se intense betrokkenheid by sy volk. En inderdaad bevind Hy Hom in een frustrerende situasie na die ander. ‘n Mens sou van die pyn van God kon praat. Luister net hoe die profete dit in sy Naam uitkreun oor Israel se ontrou: “Gaan na die Kittiëreilande toe en kyk ‘n bietjie: Het daar al ooit so iets gebeur dat ‘n nasie sy gode verruil? Maar my volk het My, hulle magtige God, verruil vir gode wat nie kan help nie. Selfs die hemel moet hieroor skrik en beef en sidder! sê die Here” (Jer 2:10-12). “Hemel” is hier ‘n eufemisme vir God self. Hy sidder oor Israel se ontrou.

Wat ‘n frustrasie vir God! Israel tree absoluut onsinnig op. Dis soos ‘n boer wat ‘n plaas het met ‘n sterk standhoudende fontein, en dan verruil hy dit vir ‘n plaas met geen water nie behalwe ‘n paar reënbakke, en dié is nog gebars ook (Jer 2:13). Om dit sag te sê: God het nie ‘n lekker geskiedenis met sy volk nie.

• Onvergelyklikheid

Maar Hy hou aan! Maak dit Hom nie on­ver­gelyklik nie? Maak dit Hom nie veel heerliker as die hoë, ver­hewe God van die filosowe wat Hom nie bemoei met die klein­likhede van mense en só sy ewige rus laat versteur nie? Wie het al ooit ‘n God uitgedink wat eis dat die sondaars moet sterf, maar dan uit liefde vir hulle sy eie Seun ‘n “sondaar” maak om in hulle plek te sterf? (2 Kor 5:18-22) (*Versoening)

• Liefde

En juis dit het ons by die wese van God gebring. Waarom hou Hy so aan (geduld)? En waarom is Hy so gefrustreerd met Israel? Waarom los Hy hulle nie? Dit sal Hom oneindig baie moeite spaar.

Hy kan nie. Hy het hulle lief. Sy liefde is die dryfveer agter sy “vreemde”, heerlike optrede. Ons lees dit nêrens duideliker as in Hosea 11 nie. Hier worstel die Here opnuut oor die ontrou van die volk. Hy dink terug aan die tyd toe Hy hulle uit die slawerny van Egipte bevry het. Hy het hulle met soveel liefdesorg behan­del. Maar hulle het agter afgode aangeloop. Hy het voortgegaan met sy wonderlike versorging, “maar Efraim het geweier om hom te be­keer” (Hos 11:5). En dan besluit God Hy gaan hulle laat verwoes. Die vyand sal hulle stede platvee. Maar dan, asof uit die bloute, lees ons skielik: “Maar hoe kan Ek jou prysgee, Efraim? Hoe kan Ek jou laat vaar, Israel? Ek kan dit nie oor my hart kry nie. My liefde brand te sterk” (Hos 11:8).

In die bespreking van die almag van God het ons die populêre siening genoem: God kan enige oomblik enigiets doen wat Hy wil. Hier sien ons hoe daar in die Bybel in heeltemal ander terme oor Hom gepraat word. Hy wil Israel verwerp, maar Hy kan nie! Sy liefde maak dit vir Hom onmoontlik. Hier is ons by die hart van God. Daarom is die kortste “definisie” van God in die Bybel: “God is liefde” (1 Joh 4:8, 16). (Onder die begrip *liefde is breedvoeriger oor God se liefde geskryf.)

• Mag

‘n Mens moet baie versigtig wees met die woord “almag”. Dit skep maklik misverstand. Ons het in die bespreking van *al­mag ge­sien dat mense baie probleme daarmee het en vreemde dinge daaraan toeskryf wat ons nie in die Bybel kry nie. Trouens, die Name van God in die Ou Testament wat vertaal word met “die Here die Almagtige” (Jahwe Zebaot) en “die almagtige God” (El Shaddai), is nie goeie vertalings nie. (*Here) Daar is glad nie ‘n woord vir almag in Hebreeus nie, en die woorde wat in hierdie Name van God ge­bruik word, het ook nie die betekenis van almag nie. Daarom be­hoort hierdie name anders vertaal te word. Die Bood­skap vertaal byvoorbeeld Jeremia 8:3 met: “die Here wat sterker as almal en alles is” en Die Multivertaling Bybel gee: “die Here, die Magtige van die he­mel­se leër.”

Hierdie laaste moontlikheid is baie aantreklik, want die He­­-breeus is letterlik “die Here van die leërmagte” wat óf na die weer­mag van Israel verwys, óf na die engele as die hemelse leërmag. Die Here word dus die aanvoerder van hierdie magte ge­noem, en dit dui op sy eie groot mag. Maar met die begrip “almag” (“enigiets doen wat jy wil en net wanneer jy wil”) hou dit geen verband nie.

Daar is wel ‘n paar tekste wat gebruik word om die gedagte te verdedig dat die Here enige oomblik enigiets kan doen (Gen 18:10; Matt 19:26; Mark 14:36; Luk 1:37). Dis goed om net ‘n oom­blik na ‘n paar te kyk.

Die uitspraak in Lukas is die bekendste. Die engel Gabriël sê vir Maria: “Niks is vir God onmoontlik nie.” Die Grieks lees: “Nie is onmoontlik by God elke woord.” Van watter woorde sou die engel praat? Hy het pas twee “woorde”, dit is twee beloftes, aan Maria gegee: sy gaan ‘n baba kry (1:31), en haar tannie Elisabet ook (1:36). Beide “woorde” is natuurlik onmoontlik: Maria is nog nie getroud nie, en Elisabet is stokoud. Hoe werk dié woorde van die engel dan? Antwoord: “Nie is onmoontlik by God elke woord.” Dus: God is in staat om die twee “woorde”, die beloftes self te vervul. Hierdie wonderlike teks sê God kan sy beloftes vervul. Dit is sy groot mag.

Dit word nog interessanter as ons besef dat die engel eintlik terugverwys na die woord van die Here aan Abraham en Sara (Gen 18:14). Ons vertaling lui: “Is iets te buitengewoon vir die Here?” Die Hebreeus lui: “Is die woord vir die Here te won­der­lik?” Watter woord? Die een wat Hy net tevore vir Abra­ham ge­sê het: Volgende jaar dieselfde tyd sal Sara ‘n seun hê. Maar dis onmoontlik. Sara is oor die 80 jaar! Maar vir God is hierdie “woord” (belofte) nie te “wonderlik” nie, want Hy het die mag om sy beloftes te vervul.

Hierdie tekste het dus niks te doen met “enigiets te eniger tyd” nie, maar met dié God wat getrou is én in staat is om sy beloftes te vervul. Dít is die groot mag van God.

Hierdie kort bespreking oor God kan nie alles behandel nie. Dit is net bedoel om die punt te maak dat ons moet ophou om oor God te dink, en na sy Woord oor Hom begin luister. Nie al die vreemde dinge wat mense oor Hom kan uitdink nie, maar die boodskap oor Hom in die Bybel is die waarheid.

Natuurlik moet ons nog altyd dink oor wat ons in die Bybel oor Hom lees, maar dan dink ons nie oor wat ander gedink het nie, maar oor wat Israel ervaar het.

Skrywer: Prof Adrio König