Moses en sy geloof
Moses en sy geloof – Kobus Kok
‘n Leser vra:
Na aanleiding van Hebreërs 11:24-26, veral vers 26. Wat het Moses geglo?
Antwoord
Prof Kobus Kok antwoord:
Skrywer: Prof Kobus Kok
Die Brief aan die Hebreërs
Die Brief aan die Hebreërs
Die Brief aan die Hebreërs is anders. Die denkrigting is vir ons vreemd – te Ou Testamenties. Dit is min mense se geliefde boek in die Nuwe Testament. Maar hoofstuk na hoofstuk lees ons van Christus en wat Hy gedoen het. Eers in 10:19 en 22 kry ons die skanier van beskrywing na toepassing. Daar is egter baie goeie redes waarom ons ons in hierdie boek moet verdiep.
- Die boek maak dit duidelik dat Christus die sleutel in vir ons verstaan van die Ou Testament – dit is 75% van ons Bybel! Die boek beklemtoon die sentrale boodskap van die OT; dit wys vir ons hoe verskillende elemente in die Ou Testament kombineer om ons na Jesus te lei. In die verlede het God baiekeer en op baie maniere met ons voorvaders gepraat deur die profete, maar nou, in hierdie laaste dae, het Hy met ons gepraat deur die Seun. God het Hom deur wie Hy die wêreld geskep het, ook erfgenaam van alles gemaak (1:1 – 2). Hierdie twee hou verband met mekaar: as belofte en vervulling; as skadu en werklikheid. Hulle word aanmekaar verbind deur een belofte, een verlossingsplan, een weg van genade, een Verlosser. As ons Hebreërs verstaan, kan ons die Ou Testament met ‘n bril lees wat Christus gesentreerde sin maak.
Miskien kan ons met vrug weer die Hebreër-brief lees.
Christo Fourie vra:
Hebreërs: Ek het n paar vrae: 2) Verstaan glad nie Hebreërs 10: 26 tot 38, WANT AS ONS GERED IS HOEKOM DIE VEROORDELING ? Dr. Kobus Kok antwoord: Word Christene dan geoordeel? Hoe verstaan ons Hebreërs 10:26-31 en 32-39? Die woorde van Hebreërs 10:26-31 maak sekere gelowiges bekommerd: 26Wanneer ons opsetlik bly sondig nadat ons die kennis van die waarheid ontvang het, is daar geen offer meer wat ons sondes kan wegneem nie. 27Daar bly alleen ‘n verskriklike verwagting oor van oordeel en ‘n gloeiende vuur wat die teenstanders van God sal verteer. 28As iemand die wet van Moses oortree, en twee of drie getuies bevestig dit, word hy nie begenadig nie, hy word doodgemaak. 29Hoeveel swaarder straf, dink julle, sal hy kry wat die Seun van God verag het, die bloed van die verbond waardeur hy geheilig is, geminag het en die Gees van genade beledig het? 30Ons weet tog wie Hy is wat gesê het: “Dit is mý reg om te straf; Ek sal vergeld;” b en verder: Die Here sal oor sy volk oordeel.” c 31Dit is verskriklik om in die hande van die lewende God te val. Die sterk uitsprake in Hebreërs 10:26-31 moet verstaan word teen die agtergrond van die situasie waarin die gemeenskap verkeer het, waar sommiges in ‘n sekere sin hulle eerste liefde verlaat het en weer terug geval het in hulle ou gewoontes en met hulle ganse lewe doelbewus opsetlik teen God gekies het. Dit sien ons onder andere duidelik in Hebreërs 6:4-8: 4Wanneer mense een keer deur God verlig is, die hemelse gawe ontvang en deel gekry het aan die Heilige Gees, 5die goeie woord van God leer ken het en die kragte van die toekomstige wêreld ondervind het 6en dan nogtans afvallig geword het, is dit onmoontlik om hulle weer tot bekering te bring. In hulleself kruisig hulle immers weer die Seun van God en maak hulle Hom in die openbaar tot ‘n bespotting. 7Dit is soos met grond wat die reën indrink wat dikwels daarop val. As dit bruikbare gewasse voortbring vir dié wat dit bewerk, word dit deur God geseën. 8Maar as dit doringstruike en dissels oplewer, is dit waardeloos en is die tyd naby dat God dit vervloek. Die uiteinde daarvan is die vuur. Die belangrike om hier raak te sien, is dat daar met ander woorde in die gemeenskap van Hebreërs diegene was wat afvallig van die geloof geword het. In hulle lewe het hulle dorings en dissels opgelewer al het God met al sy waters van seën oor hulle lewe gespoel. Dit herinner aan dit wat ons in 1 Johannes lees as sonde teen die Heilige Gees, naamlik wanneer ek en jy opsetlik met ons ganse lewenshouding wys dat ons eintlik teen God gekies het. Sulke mense, sê die Hebreër skrywer, is so bietjie in die moeilikheid. Maar dan sien ons sommer in die volgende vers (Hebreërs 6:9) die troostende woorde aan die wat in hulle harte regtig lief is vir die Here: 9Maar, geliefdes, al praat ons in hierdie trant, is ons oor julle oortuig van beter: dat julle gered sal word. 10God is nie onregverdig nie: Hy sal julle werk nie vergeet nie en ook nie die liefde wat julle vir sy Naam betoon het deurdat julle julle medegelowiges gedien het en nog dien nie. 11Dit is ons vurige wens dat elkeen van julle end-uit dieselfde ywer as vroeër aan die dag sal lê totdat die dinge waarop julle hoop, vervul is. 12Julle moet dus nie traag word nie, maar die voorbeeld navolg van dié wat deur geloof en geduld deel gekry het aan die dinge wat God beloof het. Daarom Christo, kan jy maar weet dat net soos jou naam van die Griekse woord Chrisma kom wat “gesalfde” beteken, dat God aan jou kant is omdat jy aan hom behoort. Eintlik kan ons maar vir mekaar sê dat indien ons aan Hom behoort, en met ons hele wese Hom dien, ons nooit, ooit veroordeel sal word nie. Inteendeel, deur geloof, geduld en volharding sal ons deel kry aan al die dinge wat God beloof het. Weet daarom dat daar in Christus geen veroordeling meer is nie, want mense wat aan God behoort het immers die reg ontvang om kinders van God genoem te word (Johannes 1:12). Outeur: Dr Kobus Kok Word Christene dan geoordeel? Hoe verstaan ons Hebreërs 10:26-31 en 32-39?
Word Christene dan geoordeel? Hoe verstaan ons Hebreërs 10:26-31 en 32-39? – Kobus Kok
Wie het Hebreërs geskryf? Inderdaad ‘n Komplekse saak!
Wie het Hebreërs geskryf? Inderdaad ‘n Komplekse saak! – Kobus Kok
Christo Fourie vra:
Hebreërs: Ek het n paar vrae: 1) Is deur wie geskryf ? (die boek Hebreërs)
Outeurskapsvraag
Van die vroegste tye in die kerk se geskiedenis was mense onseker oor wie die skrywer van Hebreërs was, aangesien die teks self nie ‘n eksplisiete aanduiding gee nie. Eusebius van Sesarea (263-339 n.C.), die groot kerkvader wat oor die geskiedenis van die kerk geskryf het, het byvoorbeeld in sy geskrif Historia Ecclesiastica. VI 25:11 opgemerk: “Wie hierdie brief geskryf het, weet God alleen.” Tog is daar deur die geskiedenis heen in die navorsing daarvan vele moontlike outeurs voorgestel.
Om die outeurskapsvraag te beantwoord kyk ons allereers na die teks self, wat soos ons reeds gesê het, geen eksplisiete aanduiding gee van wie die skrywer is nie. Indien mens wel inhoudelik soos ‘n speurder gaan kyk na “clues”, sien mens sommer vinnig in Hebreërs 13:23 die naam van Timoteus. Ons weet vandag dat Timoteus die jongman was wat saam met Paulus gereis het. Dit het sommiges daartoe gelei om tot die gevolgtrekking te kom dat Hebreërs uit die kring van Paulus kon ontstaan en selfs deur Paulus geskryf kon gewees het. Ander geleerdes het selfs so ver gegaan om te argumenteer dat Apollos, Barnabas, Lukas, Stephanus, Timoteus en selfs Clemens van Aleksandrië (150-215 n.C.) die skrywers van die teks kon wees.
In die tweede plek sal die navorsers kyk hoe die vroeë kerk oor die outeurskap gedink het, omdat hulle uit die aard van die saak nader aan die historiese gebeure was. Volgens ‘n baie ou tradisie wat uit ongeveer 200 nC. dateer, was Paulus as die skrywer van Hebreërs geïdentifiseer en is die brief in die Corpus Paulinum (P46) en by Clement van Aleksandrië ingesluit. Clement het gedink dat die brief oorspronklik deur Paulus in Hebreeus vir die Jode geskryf was, en dat Lukas dit later in Grieks vir die Grieke gepubliseer het. Teen die derde eeu het die Griekse en Siriese kerke Hebreërs as ‘n Pauliniese geskrif beskou, maar in die Weste het dit nie gebeur tot goed in die vierde eeu nie.
In die tyd van die Reformasie het Luther (asook Calvyn, Melanchthon en Beza) sy bedenkinge gehad rondom Paulus as die outeur, maar uiteindelik het die Protestantse kerk teen die einde van die sestiende eeu Pauliniese outeurskap aanvaar. Tot so onlangs as 1914 was daar nog steeds gesprekke daaroor, soos gesien kan word uit die “Pouslike Bybelse Kommissie” se voorstel dat Hebreërs as ‘n egte Pauliniese brief beskou kan word, en vandag aanvaar die meeste Katolieke kringe dat dit minstens deur ‘n dissipel van Paulus geskryf moes gewees het. Hierdie idee is egter niks nuuts nie, aangesien Origenes (185-254 n.C.) alreeds dit so gesien het (vgl. Eusebius in op.cit. VI 25:11ff).
Indien mens na die taal en styl van Hebreërs kyk, sal sommiges vir en ander teen Pauliniese outeurskap argumenteer. Argumente teen Pauliniese outeurskap is dat Hebreërs in ‘n baie goeie literêre Grieks geskryf is wat nie tipies van Paulus se geskrifte is nie. Verder is dit baie ongewoon dat ‘n brief van Paulus anoniem geskryf word. In die derde plek wil dit vir ons lyk of Hebreërs 2:2 dit duidelik stel dat die skrywer minstens uit die tweede geslag Christene kom, wat nie vir Paulus sou geld nie. Inteendeel, Paulus maak baie daarvan dat hy persoonlik met die verrese Jesus in kontak gekom het. Die laaste argument wat teen Pauliniese outeurskap gemaak word is dat Paulus se teologie anders lyk as die van Hebreërs. Paulus beklemtoon die opstanding van Jesus, Hebreërs aan die ander kant maak weer baie van die verheerliking en verhoging van Jesus. Meer belangrik is die feit dat Hebreërs se siening van Jesus as Hoëpriester totaal vreemd is aan Paulus se ander geskrifte.
Die gevolg hiervan is dat die meeste geleerdes vandag nie seker is wie presies Hebreërs geskryf het nie, maar dat hulle redelik oortuig is van die feit dat dit nie Paulus was nie. Steeds bly Hebreërs ‘n besondere boek en is dit ‘n geliefde boek, en ‘n belangrike boek wat ons geloof nie net van die begin af nie, maar tot op die laaste dag van ons lewe sal bly vorm.
Lees dalk self Hebreërs van die begin tot die einde deur en lees dan ‘n brief of twee van Paulus en kyk of jy die teologiese verskille kan raaksien. Indien ek Hebreërs saam met Paulus lees, is die prentjie wat ek kry dat dit raakpunte en verskilpunte het, maar sodoende kry Hebreërs ook sy/haar eie stem en waardeer ons die boek soveel te meer.
Outeur: Dr Kobus Kok