Doop met die Heilige Gees – Jan van der Watt

Frans Steenkamp vra:

Is daar iets soos doop met die Heilige Gees waarvoor ek moet bid en daarvoor vra?  En dan sal ek daarna ongewone tale of klanke gebruik wat die sigbare teken sal wees dat ek gedoop is met die Heilige Gees?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Daar bestaan heelwat opinies oor wat die doop met die Gees is. Veral in sommige Charismatiese kringe het die begrip ‘doop met die Gees’ ʼn spesiale betekenis aangeneem. Dit word deur sommige verstaan dat die Gees so spesiaal op jou kom.

In die Bybel is daar heelwat verskillende maniere waarop daar gepraat word oor hoe die verhouding met die Gees verstaan moet word. ʼn Paar riglyne sal miskien help om verder oor die saak te dink.

In Johannes beteken die doop met die Gees eenvoudig dat die Gees aan Christene gegee word. In Johannes 1:33 word daar gesê dat Jesus met die Gees gaan doop. Dit gebeur dan ook in Johannes 20:22 waar Jesus aan sy dissipels die Gees gee (lees ook Johannes 7:38-39). Van toe af het die gelowiges die Gees by hulle gehad (Johannes 16:7). Elkeen wat gelowig word, het dus die Gees van God. Paulus stem hiermee saam as hy gelowiges die tempel van God noem (1 Korintiërs 3:16 en 6:19). ʼn Tempel is die huis van God wat beteken dat Hy daar bly. Elke Christen het dus die Heilige Gees in hom of haar – dit is wat Paulus ook bedoel in 1 Korintiërs 2:1-5. Doodgewoon om Christen te wees beteken dat die Gees in jou gewerk het en jou nuut gemaak het. Johannes noem dit die wedergeboorte (Johannes 3:1-5).

Daar is egter mense wat meen dat die Gees spesiaal op jou kom (nog ekstra bo en behalwe wat hierbo genoem is) en dat dit gepaard gaan met spesiale ervarings. Dit sou dan ook jou spesiale posisie as gelowige bewys.

Eers moet gesê word dat ʼn mens natuurlik spesiale ervarings van die Gees kan hê. Daarvan is die Bybel vol. MAAR, hoe moet ʼn mens dit sien. Is dit ʼn ‘ekstra doop’? Die ekstra ervarings moet eerder vergelyk word met ʼn huweliksverhouding. Jou verhouding met jou man of vrou is nie altyd dieselfde nie. Soms gaan dit beter en soms slegter. Daar is tye wat julle baie naby aan mekaar voel en soms ver van mekaar af. Die wisseling in gevoelens beteken egter nie dat die huwelik soms ophou en dan weer moet begin nie. Die huwelik is altyd daar, maar die ervaring daarvan wissel soms. So is dit ook met die verhouding met die Gees. Soms voel ʼn mens baie na aan Hom en oorweldig emosies en ander dinge jou. Soms voel jy ver van Hom af. Dit beteken egter nie dat jou verhouding met die Gees soms ophou nie. Wat wel gebeur as dat die verhouding soms afkoel en soms opwel.

Nou: as mens die doop met die Gees sien as iets wat gebeur omdat die verhouding met God nie daar was nie en nou daar is, is dit reg. Maar as mens die Gees eenmaal het, staan jy in ʼn verhouding met hom (al wissel die verhouding). Dan hoef jy, by wyse van spreke, nie weer te ‘trou’ nie, met ander woorde, die Gees van voor af te kry nie.

As ʼn gelowige dus die Gees het, het hy of sy die Gees. As jy dan binne jou tradisie die oomblikke wat jy naby die Here voel ‘doop met die Gees’ wil noem, sonder om daarmee te kenne te gee dat jy nou eers die Gees kry, kan ʼn mens dit seker so noem, maar dan moet mens seker wees wat jy bedoel. ʼn Mens moet egter waak teen die gedagte dat die Heilige Gees soos water in ʼn glas in jou ingegooi word en dan weer verdamp tot ʼn volgende keer. So werk geen verhouding nie, ook nie die verhouding met die Gees nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Die Heilige Gees in die Ou Testament – Marius Nel

ʼn Leser vra:

Goeiedag. Was die Heilige Gees teenwoordig in die Ou Testament of het Hy eers begin bestaan in die Nuwe Testament?

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

Die Christelike kerk leer dat God een Wese is wat uit drie Persone bestaan, die Vader, Seun en Gees. Dit impliseer dat die Gees reeds voor die skepping was. God word dan ook as Gees getipeer. Ons lees dan ook in Genesis 1 dat God se Gees (of asem) oor die waters gesweef het tydens die skepping. Daarom kan ons met sekerheid sê dat die Gees God is en van altyd af daar was.

Outeur: Dr Marius Nel

Ontvang mens nie die Gees as jy nie gedoop word nie? – Kobus Kok

Dorette Kruger vra:

Wat word bedoel in Handelinge 2:38 waar gesê word jy moet jou bekeer en laat doop (in die naam van Jesus Christus) en julle sal die Heilige Gees as gawe ontvang? Beteken dit as jy jou nie laat doop nie, jy nie die Heilige Gees ontvang nie? Ek het verstaan dat as jy jou bekeer, jy outomaties die Heilige Gees ontvang, maar is nou glad nie seker nie. Nog ‘n vraag: wat is die verskil tussen die ‘Johannes Doop’ (afwas van sonde/reddingsdoop), Jesus se doop in ‘Naam van Vader, Seun en Heilige Gees’ en laastens die doop in ‘Naam van Jesus Christus’? Ek het gedog daar is net twee naamlik die eerste twee?

Antwoord:

Dr. Kobus Kok antwoord:

In Handelinge 2:38 lees ons “En Petrus sê vir hulle: Bekeer julle, en laat elkeen van julle gedoop word in die Naam van Jesus Christus tot vergewing van sondes, en julle sal die gawe van die Heilige Gees ontvang.” Hier is dit duidelik dat dit in die konteks van bekering en in die konteks van tot die geloof kom plaasvind. Dus, die verband tussen tot geloof kom en die ontvangs van die Gees word nie hier uitgesluit nie maar juis veronderstel. Die bedoeling van die teks is ook nie om ʼn resep te gee dat jy eers tot geloof kom en dan gedoop moet word en dan eers die Gees sal ontvang nie. Dit sou van die doop iets maak wat dit nie bedoel was om te wees nie. As die ontvangs van die Gees gekoppel sou word aan die handeling van die doop per se, beteken dit dat die ontvangs van die Gees nie moontlik sal wees sonder die handeling van die doop nie. Dit beteken dus dat die doop nie meer net ʼn teken sal wees wat heenwys na die feit dat iemand tot bekering gekom het nie, maar dat die doop as teken self een of ander magiese oordrag van die Gees tot gevolg het. Myns insiens werk die Bybel glad nie met hierdie beeld nie. In die Bybel is die doop ʼn teken wat heenwys na iets wat reeds gebeur het, naamlik dat iemand van die dood na die lewe oorbeweeg het (vgl. Johannes 5:24) en dat dit die teken en seël daarvan is.

In die Bybel self sien ons byvoorbeeld ook die interessante verskynsel dat dit wel gebeur het dat mense tot bekering kom, die Gees ontvang en dan later eers gedoop word. Dit beteken dus dat die ontvangs van die Gees nie afhanklik van die doop is nie, maar dat die ontvangs van die Gees ʼn resultaat of sigbare teken is van die geloof. Vat maar net Paulus se eie bekering. Toe God hom op die Damaskus pad ontmoet en hy drie dae blind gemaak is (sien Handelinge 9), het hy uiteindelik tot bekering gekom, omdat God se Gees hom laat glo het en hy Christus aanvaar het. Kort nadat sy blindheid genees is, is hy gedoop. Paulus het dus duidelik eers die Gees ontvang in en deur die geloof en is eers daarna gedoop. Handelinge 9:17 en verder lui:

En Ananías het gegaan en in die huis gekom en hom (Paulus) die hande opgelê en gesê: Saul, broeder, die Here het my gestuur, naamlik Jesus wat aan jou verskyn het op die pad waarmee jy gekom het, sodat jy weer kan sien en met die Heilige Gees vervul word. En dadelik het daar iets soos skille van sy oë afgeval, en hy kon onmiddellik weer sien; en hy het opgestaan en is gedoop. En nadat hy voedsel gebruik het, het hy weer sterk geword. En Saulus was ʼn paar dae saam met die dissipels in Damaskus. En hy het dadelik Christus in die sinagoges verkondig, dat Hy die Seun van God is.

Daar is nog ander voorbeelde hiervan ook. Ek haal maar Paulus se geval aan omdat hy so ʼn prominente figuur in die vroeë kerk was en omdat die meeste van die tekste oor die doop in Paulus se dokumente voorkom.

Oor die algemeen kan verder aanvaar word dat die Nuwe Testament ʼn eenheid siening het as dit kom by die Vader en die Seun en hulle verhouding. Iets wat in die naam van Jesus gebeur, is by implikasie iets wat in die naam van die Vader gebeur. Die duidelikste voorbeeld van hierdie denkwyse vind ons in Johannes 5 vers 19: “Jesus het toe geantwoord en vir hulle gesê: Voorwaar, voorwaar Ek sê vir julle, die Seun kan niks uit Homself doen tensy Hy die Vader dit sien doen nie. Want alles wat Hy doen, dit doen die Seun ook net so.” Mens kan dus argumenteer dat iemand wat in naam van Jesus gedoop is by implikasie ook gedoop is in die Naam van die Vader (Kyk byvoorbeeld Handelinge 10:48). In Handelinge (vgl. Handelinge 19:1-5) lees ons dat daar gedoop is in die naam van Johannes, maar met die koms van Jesus en die uitstorting van die Gees na Jesus se opstanding en hemelvaart is mense gedoop in die naam van Jesus:

En terwyl Apollos in Korinthe was, het Paulus die boonste landstreke deurgereis en in Éfese gekom; en daar het hy sommige dissipels gevind  en hulle gevra: Het julle die Heilige Gees ontvang toe julle gelowig geword het? En hulle antwoord hom: Ons het nie eens gehoor dat daar ʼn Heilige Gees is nie.  En hy vra hulle: Met watter doop is julle dan gedoop? En hulle antwoord: Met die doop van Johannes. Daarop sê Paulus: Johannes het met die doop van bekering gedoop en aan die volk gesê dat hulle moes glo in die Een wat ná hom kom, dit is in Christus Jesus. En toe hulle dit hoor, is hulle gedoop in die Naam van die Here Jesus. En Paulus het hulle die hande opgelê, en die Heilige Gees het op hulle gekom, en hulle het met tale gespreek en geprofeteer.

Hier sien ons nou weer die ander kant van die munt waar mense gelowig word en nie die Gees ontvang het nie  – omdat hulle nie gedoop is in die naam van Jesus nie, maar die doop van Johannes. Die verklaring hiervoor is dat die mense op grond van Apollos se bediening nog nie die volle leer van die evangelie van Jesus gehoor het nie, maar eerder ʼn boodskap van bekering wat nader is aan die leer van Johannes. Paulus hulle het toe vir hulle die volle evangelie vertel en die geestelike dimensie wat met die Jesus-gebeure ingetree het, het toe eers deel van hulle lewe geword.

Ons sit dus hier met verskillende kontekste en mens moet dit eintlik baie fyn bestudeer en nie op dieselfde vlak met ander tekste lees nie omdat dit gewoon nie op dieselfde vlak is nie!

In kort- bekering lei tot die ontvangs van die Gees – maar Johannes herinner dat selfs bekering gebeur omdat die Gees dit bewerk (kyk Johannes 3). Doop is ʼn resultaat van bekering en veroorsaak nie die ontvangs van die Gees nie. Mense kan dus tegnies gesproke die Gees ontvang sonder dat hulle gedoop word. Tog moet mens dit alles as ʼn eenheid sien – bekering – ontvangs van die Gees en die doop moet alles verkieslik in nabye historiese tydsverloop van mekaar plaasvind indien ons die model van die Nuwe Testament wil volg.

Outeur: Dr Kobus Kok

Doen jy onvergeeflike sonde teen die Heilige Gees? – Kobus Kok

Benita Kotze vra:

Wat word bedoel as daar gesê word: “jy doen sonde teen die Heilige Gees”, welke sonde as onvergeeflik beskou word.

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord:

Doen jy onvergeeflike sonde teen die Heilige Gees?

Benita, prof Jan van der Watt het alreeds iets hieroor geskryf op die webblad, maar ek sal graag ook kortliks vir jou wil verduidelik wat hierby bedoel word deur te verwys na ‘n teks wat mense dikwels aanhaal en wat hulle baie deurmekaar maak. In 1 Johannes 5:16 lees ons die volgende:

¹⁶As iemand sy broer sonde sien doen wat nie tot die dood lei nie, moet hy bid en God sal die broer die ewige lewe gee. Dit geld dié wat sonde doen wat nie tot die dood lei nie. Daar is sonde wat tot die dood lei; daarvoor sê ek nie dat hy moet bid nie. ¹⁷Alle ongeregtigheid is sonde, maar daar is sonde wat nie tot die dood lei nie.

Ons lees ook in 1 Johannes 3:9

⁹Iemand wat ‘n kind van God is, doen nie meer sonde nie, omdat die Gees van God in hom bly; en hy kan nie meer sondig nie, omdat hy uit God gebore is. ¹⁰Hiéraan is dit duidelik wie kinders van God en wie kinders van die duiwel is: iemand wat nie regverdig lewe nie en nie sy broer liefhet nie, behoort nie aan God nie.

Die maklikste om dit mee te verduidelik is deur middel van ‘n rugby metafoor. Indien jy vir die Springbokke speel teen die All Blacks is dit jou volle intensie om te wen, elke bal deur die pale te skop en geen foute te maak nie. Net so kan en wil ‘n Christen nie meer speel vir die duiwel se span nie omdat jy nou aan God se span behoort. Soms gebeur dit dat ons die bal van die lewe skeef aangee en foute maak, maar dit is wat dit is, momentele foute en ons stop sommer dadelik daarmee en maak reg, ons verval nie daarin nie. Johannes sê in 1 Johannes ⁷Liewe kinders, moenie dat iemand julle mislei nie: wie regverdig lewe, is regverdig soos Hy regverdig is; ⁸wie aanhou sonde doen, behoort aan die duiwel, want die duiwel hou van die begin af aan met sondig. En die Seun van God het juis gekom om die werk van die duiwel tot niet te maak .

Mense wat naby aan God leef weet wanneer hulle verkeerd optree en wanneer dit hulle verhouding  met God seermaak. Daarom keer hulle vinnig terug na God se hartkamer wat altyd vir hulle oopstaan soos ‘n liefdevolle Vader. 1 Johannes 1:8 sê immers dat alle mense droogmaak, maar God vergewe die wat terugdraai na Hom: ⁸As ons beweer dat ons nie sonde het nie, bedrieg ons onsself en is die waarheid nie in ons nie. ⁹Maar as ons ons sondes bely-Hy is getrou en regverdig, Hy vergewe ons ons sondes en reinig ons van alle ongeregtigheid.

Momentele sonde, daar waar jy die bal van die lewe aanslaan of iemand hoog tekkel, dit is nie sonde tot die dood nie. Sonde tot die dood is wanneer jy die God van lewe verwerp en met jou ganse wese en jou menswees keer op keer teen God kies – wanneer jy jou hart vir God sluit en hom verwerp. Dit is sonde teen die Heilige Gees en sonde tot die dood omdat jy die God van lewe verwerp en ook jou naam uit die boek van die lewe uitskryf. Sonde teen die Heilige Gees is dus ‘n bestaanstoestand waarin ek teen die Lig en die Lewe kies met my wese en doelbewus God se stem en die inspraak van sy Gees verwerp.

Outeur: Dr. Kobus Kok