Die Groot Geloofswoordeboek: Heilsweg (4)

• Geloofsekerheid

Veral onder Evangeliese Christene is ge­loof­sekerheid ‘n baie po­pulêre woord. Dit lei ook geen twyfel dat dit ‘n sterk Bybelse basis het nie. Veral Johannes maak baie daarvan dat ons moet weet dat ons die ewige lewe het (Joh 3:36; 1 Joh 3:1; 5:10-12). Hierdie sekerheid word gewoonlik gestel teenoor die gedagte dat ‘n mens maar net jou bes kan doen of vir die beste hoop of “darem nie so ‘n groot sondaar is nie”. Wie op Jesus Christus vertrou, is verlos. Dit hang nie van ons probeer of hoop af nie.

En tog is die woord “geloofsekerheid” nie sonder sy eie pro­bleme nie. Dit gaan na alles nie om die sekerheid van my verlossing nie, maar om my verlossing. In ‘n liefdesverhouding is daar klaar ‘n skroef los as die een huweliksmaat soek na sekerheid van die ander een se liefde. Die vraag behoort eintlik nie te wees: “Is jy seker van jou verlossing?” nie, maar: “Is jy verlos?” En ‘n mens is verlos as jy Jesus as Verlosser ken.

• Regverdiging (Vryspraak)

Regverdiging is ‘n woord wat die meeste van ons baie selde ge­bruik. Dis half ‘n vreemde woord. En tog is dit die sentrale woord by Paulus, en ook by die ou Kerkhervormers. By hulle hoor ons oor en oor dat ons nie deur ons eie bydrae/*goeie werke ge­regverdig/vrygespreek word nie, maar net deur die geloof, dit beteken net uit genade, dit beteken net op grond van Christus se verdienste. Hulle het dié bood­skap by uitstek in Romeine en Galasiërs gekry (Rom 3:21-31; Gal 2:15 ev; 3:1-9).

‘n Mens kan onderskei tussen regverdiging en reg­ver­dig­making, net soos tussen heiliging en *heiligmaking. Regverdiging beteken dat God my uit genade regverdig verklaar terwyl ek nog ‘n sondaar is. Regverdigmaking beteken dat Hy my lewe verander sodat ek ook in myself regverdig word. Maar dis eint­lik deel van *heiligmaking. Dit gaan in regverdiging oor die vraag hoe ‘n sondaar gered word terwyl jy nog ‘n sondaar is, en in heiligmaking of regverdigmaking oor die vraag hoe Hy dan jou lewe verander om by Hom te pas.

Reg-verdiging hou net soos “*ge-reg-tigheid” verband met die woord “reg”. God se geregtigheid beteken dat Hy reg doen, en as God ons regverdig, bring Hy ons in die reg-te verhouding tot Hom. Die feit dat God ons moet regverdig, veronderstel dus dat ons nie in die reg-te verhouding met Hom is nie. Deur ons sonde is ons onder sy oordeel. Ons verdien sy straf. En juis omdat ons sondaars is, is daar niks wat ons kan doen wat ons straf kan wegneem en ons saak by Hom kan reg-maak nie.

Maar God het sy Seun gegee om in ons plek iets te doen. Hy het die offer gebring wat ons met God versoen. (*Versoening) Wanneer ons nou op Christus vertrou, bring God ons in die regte verhouding met Hom deur ons sonde te vergeef. Hy doen dit op grond van Christus se kruisdood.

Die wonder van wat hier gebeur, is dat alles buite ons plaas­vind. Christus het die offer vir ons gebring, in ons plek, sonder ons betrokkenheid, lank voor ons nog gebore is. Dat God ons regverdig, hang dus nie van ons af nie. God ondersoek ons nie eers om seker te maak dat ons goed genoeg is nie. Die geregtigheid wat ons nodig het, bring Hy van buite ons na ons toe. Dit beteken dat dit nie saak maak hoe ons lyk nie. Paulus skryf uitdruklik dat God die goddelose mense vryspreek/regverdig (Rom 4:5). Hy doen dit omdat Iemand anders voorsien het wat ons nie in onsself het nie. Dit maak dus nie saak hoe my verlede of my hede is nie. Ek kan selfs die swartskaap van die familie wees. My regverdigheid kom van buite my. God neem my aan omdat Jesus gedoen het wat reg is, omdat Hy die pad na Hom oopgemaak het. Hy reken my Christus se geregtigheid toe.

Hy doen dit wanneer ek glo. Dit beteken nie dat ek met my *ge­loof tog iets moet bydra nie. Ek glo juis dat ek niks het nie, maar dat Jesus genoeg gedoen het in my plek. Die feit dat ek glo, beteken juis dat ek niks het om aan te bied nie. My geloof beteken dat ek op Iemand Anders vertrou wat my saak by God reggemaak het.

Maar ek moet glo. Ek is nie vanself gered of geregverdig om­dat Jesus die offer gebring het nie. As ek nie op Hom vertrou nie, word ek nie gered nie, want dan kan ek net met my eie on-geregtigheid voor God staan. Ek het niks in myself op grond waarvan God my regverdig kan verklaar nie.

Analitiese regverdiging, Sintetiese regverdiging

As ons ‘n bietjie geleerd wil klink, onderskei ons tussen analitiese reg­ver­diging en sintetiese regverdiging. Analitiese regverdiging be­te­ken dat God ons as’t ware analiseer of ontleed en dan in ons ge­noeg goed vind omdat Hy ons eers regverdig gemaak het. Ons is dus in onsself reeds regverdig, goed genoeg, voordat Hy ons reg­verdig verklaar. Hy maak ons eers regverdig en dan verklaar Hy ons regverdig op grond van ons eie toestand.

Die Protestante het altyd die Katolieke beskuldig dat dit is wat hulle glo. Die probleem daarmee is dat Hy my dan regverdig op grond van my eie toestand, maar ek kan nooit seker wees of ek regtig in myself volkome regverdig is nie. Al is dit God wat my eers regverdig maak, kan ek nog altyd alles wat God in my doen deur my ongehoorsaamheid vertroebel. Dit gaan beteken dat ek onseker bly of ek regtig geregverdig of gered is.

Daarteenoor het die Protestante altyd geleer dat God die god­delose regverdig of vryspreek soos dit uitdruklik in Romeine 4:5 staan. Hy maak nie eers die goddelose regverdig in hulleself en spreek hulle dan vry omdat hulle regverdig is nie. Hy spreek die goddelose vry terwyl hulle nog goddeloos is. Hy spreek my vry op grond van vreemde geregtigheid, geregtigheid wat nie binne-in my is nie, geregtigheid wat aan my toegereken word, Christus se ge­regtigheid. Ek moet my saligheid buite myself in Jesus soek. En dit is wat onder sintetiese regverdiging verstaan word. Christus se geregtigheid moet by my nie-regverdigheid bygevoeg word (met my “gesintetiseer” word) sodat ek op grond daarvan vrygespreek kan word.

As dit die geval is, kan ek seker wees van my redding, want dan maak dit nie saak hoe ek in myself lyk, en wat ek al weer verkeerd gedoen het nie. Dan lê die grond vir my regverdiging/redding buite myself, vasgeanker in Jesus self.

Dit beteken natuurlik nie dat dit nie saak maak hoe my lewe lyk nie. Onder *heiligmaking kyk ons daarna. Natuurlik moet ek aan die Here gehoorsaam wees. Natuurlik gaan Hy my lewe verander. Natuurlik moet ons nie soos ongelowiges lyk nie (Ef 4:17 ev). Maar dit beteken nie dat Hy my op grond van hierdie veranderde lewe van my regverdig nie. Dan sou ek nooit seker kon wees of ek al aan sy standaard voldoen het nie. Daarom aanvaar ek dankbaar dat ek nie op grond van my eie toestand gered word nie. Christus is my sekerheid.

Maar as jy nou moeg gedink is, vergeet dit alles en vertrou net op Jesus. Dan is alles reg.

Skrywer:

Die Groot Geloofswoordeboek: Heilsweg (3)

• Bekering

Bekering kan in minstens twee verskillende beteke­­nis­se ge­bruik word: as ‘n eerste bekering, wat beteken dat ‘n mens vir God kies en op Hom begin vertrou, en as ‘n voortgaande be­kering, wat baie nou verwant is aan *heiligmaking.

Bekering as ‘n eerste bekering kom veral in die Nuwe Tes­tament voor waar sprake is van heidene wat hulle tot God bekeer. Paulus skryf van die Tessalonisense, wat heidene was, dat hulle hulle “van die afgode tot God bekeer het en nou die lewende en ware God dien” (1 Tess 1:9). Dit is dus die soort bekering wat veral voorkom in situasies waar mense ‘n ander godsdiens het en dan die evangelie hoor en hulle tot God bekeer. Hierdie bekering is dus ‘n wegdraai van vals gode na die ware God. Hierdie mense dien ná hul bekering ‘n ander God as voorheen, ‘n nuwe God.

Bekering as ‘n voortgaande bekering kom veral in die Ou Tes­tament voor wanneer die profete die ongehoorsame volk van God oproep om hulle van hulle sonde te bekeer en die Here te gehoorsaam. Hulle moet hulle van bepaalde sondes bekeer, en wel omdat hulle die volk van God is. In hierdie geval gaan dit dus om mense wat klaar die ware God dien, maar juis daarom aan Hom gehoorsaam moet wees en hul sonde los. Dit is dus duidelik dat die heidene wat hulle bekeer ook uiteindelik hierdie oproep sal hoor nadat hulle God deur ‘n eerste bekering begin dien het, maar dan soos Israel in sonde val. Dan beteken bekering ook vir hulle dat hulle opgeroep word om hulle sonde te los juis omdat hulle nou deel is van die volk van God.

In gemeentes vandag is dit nie altyd so maklik om waterdig tussen hierdie twee vorme van bekering te onderskei nie. Ge­meentes be­staan meestal nie meer soos in die tyd van die Nuwe Testament uit mense wat so pas tot bekering gekom het nie. Veral in die historiese kerke is dit eerder ‘n mengsel van gelowiges en ongelowiges. Die prediking en pastoraat moet daarmee rekening hou. Beide vor­me van bekering moet dus gepreek word. Daar sal altyd gelowiges wees wat klaar aan die Here behoort, maar hulle juis daarom van hul sonde moet bekeer. Maar daar sal in die meeste gevalle ook al­tyd mense wees wat nog nooit regtig hul lewe vir die Here gegee het nie en wat tot ‘n eerste bekering opgeroep moet word sodat hulle Hom kan begin dien.

In gevestigde gemeentes sal daar gewoonlik nie mense wees wat regtig ‘n ander god gedien het nie. Dit sal mense wees wat in ‘n bepaalde Christelike kerk en tradisie grootgeword het, maar nooit bewustelik op die evangelie gereageer het en ‘n standpunt by Jesus ingeneem het nie. ‘n Mens kan in allerlei teg­niese redenasies betrokke raak of so ‘n persoon regtig ‘n eer­ste bekering nodig het of eenvoudig as gedoopte met sy of haar voortgaande bekering moet begin. Maar die kool is die sous nie werd nie. Mense wat nie in ‘n bewuste verhouding met die Here leef nie, moet opgeroep word om ‘n oorgawe aan Hom te maak.

• Geloof

Veral Johannes en Paulus verkondig dat ons moet glo en dat ons deur geloof gered word (Joh 1:12; 3:15-18; 5:24; 6:40). Paulus se term is dat ons deur die geloof geregverdig/vrygespreek word. (*Reg­ver­diging)

Beteken dit dat geloof baie belangrik is? Ja en nee.

Ja, geloof is baie belangrik. Dis die manier waarop God ons wil red. Dis net ‘n ander woord vir vertroue of vir oorgawe aan Hom, of om jou lewe in sy hande te gee, of om Jesus aan te neem.

Maar dan besef ons ook dadelik dat dit nie ons geloof of ons ver­troue of ons oorgawe aan Hom is wat ons red nie. Dit is Hy wat ons red as ons glo. Hy is die belangrike Een. Ons geloof is maar net die middel. In daardie sin is geloof weer nie belangrik nie.

‘n Mens kan dit ook nog weer anders formuleer. Ons geloof is nie die grond van ons redding nie. Jesus se kruisdood is die grond van ons redding. Ons geloof is net die manier waarop ons aan Jesus se kruisdood deel kry.

Nog weer anders gesê: Om te glo beteken om te bely dat ons in onsself verlore is, dat ons heil/redding van buite onsself moet kom, en dat dit inderdaad van God se genadedaad in Jesus af kom. Ge­loof is dus nie ‘n besondere bydrae wat ons lewer om gered te word nie. Om te glo is eerder om te erken dat ons bankrot is in onsself en net van buite af hulp kan kry, of liewer van Bo af.

Maar moet nou nie weer op hol gaan omdat jy dit nooit alles presies só verstaan het en nou dink dat jy dus dalk nooit regtig geglo het nie. Dis net ‘n verfynde verstaan van wat geloof is. As jy op Jesus vertrou, is jy gered, hoe min jy ook al daaroor gedink het.

Geloof word soms as ‘n gawe van God beskou. En daar is ‘n sin waarin alles wat van ons verwag word, eintlik gawes van God is. Maar soms word die gedagte van geloof as ‘n gawe van God op so ‘n wyse aan ‘n spesifieke siening oor die *uitverkiesing verbind dat ‘n mens die indruk kry dat ‘n ongelowige maar moet sit en wag tot hy of sy eers die gawe van geloof van God ontvang het, en dan eers kan begin glo en tot bekering kom. Die 1953-vertaling van Efesiërs 2:8 wat daarop neergekom het dat geloof ‘n gawe van God is, was nie ‘n goeie vertaling nie. Die 1983-vertaling het dit verander.

Daarom moet ons aanvaar dat ons in staat is om te glo wanneer ons die evangelie hoor, en dat dit ons verantwoordelikheid is om te glo. Ons sal nie by wyse van spreke eendag vir God kan beskuldig dat ons nie kon glo nie omdat Hy ons nooit die gawe van geloof gegee het nie. As iemand verlore gaan, sal dit nie God se skuld wees nie. Hy wil hê dat almal gered word (1 Tim 2:4).

Skrywer: Prof Adrio König

Die Groot Geloofswoordeboek: Heilsweg (2)

Hoe gebruik die Bybelskrywers hierdie begrippe?

In die Bybel kry ons duidelike aanduidings dat ons dit juis so moet verstaan en nie as een “stasie” (ervaring) na die ander nie. Geen skrywer in die Bybel gebruik al hierdie begrippe nie, en geeneen probeer hulle enigsins in ‘n rytjie agtermekaar sit nie. Trouens, die meeste gebruik maar net ‘n paar, en dan glad nie in ‘n bepaalde volgorde nie. Johannes gebruik meestal geloof, maar verwys ook na wedergeboorte (Joh 3:3 ev), sondebelydenis en ver­gifnis (1 Joh 1:7 ev) en dat ons Jesus moet aanneem (Joh 1:12), maar sonder om hulle met mekaar in verband te bring. Hy gebruik egter glad nie die begrip “regverdigmaking” nie, ter­wyl Paulus dit byna 40 keer net in Romeine gebruik. Lukas gebruik graag redding of verlossing, maar nooit die gedagte dat ons “in Christus” (dit beteken met Christus verenig) is nie, wat uitermate baie by Paulus voorkom (veral in Efesiërs en Kolossense) en ook een keer by Johannes (Joh 15).

Wat beteken dit? As hierdie begrippe afsonderlike ervarings was wat een na die ander in ons lewe moes gebeur het, het nie een Bybelskrywer die volle heilsweg verkondig nie. Maar as elke begrip ‘n bepaalde perspektief op die heilservaring is, gaan dit in elke begrip om dieselfde saak, en word die volle rykdom van die saak net duideliker omdat dit met verskillende begrippe uit verskillende oogpunte verduidelik word.

Kort bespreking van die begrippe

Ons gaan nou die begrippe een-een in alfabetiese volgorde be­spreek nadat ons eers na die sentrale begrip “heilsweg” gekyk het.

Heilsweg

Ons gebruik liewer heilsweg as heilsorde omdat heilsorde in die verlede gebruik is om nog meer klem te lê op ‘n bepaalde volgorde van ervarings. Dit was in die Gereformeerde wêreld altyd ‘n baie groot saak om te beklemtoon dat wedergeboorte voor bekering moet kom. Daar was dus ‘n bepaalde volg-orde.

Selfs die begrip “heilsweg” kan in hierdie sin verkeerd verstaan word asof daar ‘n lang weg (pad) is waarop ons moet loop van die een ervaring na die ander toe. Heilsweg moet verstaan word as die manier of wyse waarop ons deel kry aan die heil. En hierdie ma­nier is ‘n ontmoeting met God waarin Hy by wyse van spreke sy hand na ons uitsteek en ons sy hand neem. Dit hoef nie in elke mens se lewe op ‘n bepaalde oomblik te gebeur nie, al gebeur dit wel so in baie mense se lewens, maar elke mens moet bewus wees van hierdie verhouding met Hom en hierdie vertroue op Hom, al het die bewussyn oor ‘n bepaalde tydperk gegroei.

Dat God sy hand na ons uitsteek, of die inisiatief in ons saligheid neem, beteken baie dinge. So het Hy byvoorbeeld in Jesus na die verlore mensdom gekom, deur Jesus ons skuld versoen, en laat Hy die goeie nuus aan ons verkondig. Op ‘n persoonlike vlak wek Hy deur die Heilige Gees in ons die oortuiging dat die evangelie waar is en dat ons ons daarop kan verlaat, Hy spreek ons vry, vergeef ons sonde, en gee ons ‘n nuwe lewe. Ons sou nog begrippe kon byvoeg, maar dit kom maar net neer op sy red­dende ingrype in ons lewe.

Dat ons sy hand neem, beteken ook baie dinge, byvoorbeeld dat ons erken dat ons die verkeerde pad loop en omdraai om Hom te volg, dat ons ons vertroue op Hom stel, dat ons ons lewe in sy hand gee.

Die dinge wat Hy doen, en die dinge wat ons doen, is egter ook nie twee lysies wat almal eers moet plaasvind sodat ek byvoorbeeld moet aftik of ek al alles gedoen het nie. Dat ek my lewe in sy hand moet gee, en dat ek my vertroue in Hom moet stel, is nie twee verskillende dinge wat ek een na die ander moet doen nie. Dis twee maniere om dieselfde ding te sê. Trouens, dalk het ek nog nooit in hierdie spesifieke woorde aan my verhouding met Hom gedink nie. Maar ek is net bewus daarvan dat ek van Hom afhanklik is sonder om verskillende kante van die saak of verskillende houdings van my kant te probeer onderskei.

En dit is ook nie so dat Hy eers alles doen wat hier genoem is en daarna reageer ons daarop nie. Ons kom in ‘n verhouding met God, en hierdie verhouding groei en ontwikkel. Maar van die oom­blik dat ons op Hom begin vertrou, bestaan hierdie ver­houding en moet dit net verder ontwikkel. Geleidelik sal ons leer wat Hy alles gedoen het en nog doen, en hoe ons ons ver­houding met Hom kan verfyn en verryk. In verskillende kerke sal verskillende begrippe gebruik word, maar dit gaan altyd om dieselfde saak. In een kerk sal die begrip “wedergeboorte” die populêre term wees, in ‘n ander “redding” of “bekering”, maar die terme het dan gewoonlik ‘n om­vattende betekenis. Daarom moet ‘n mens nie verwar word as jy aan een term gewoond is en skielik in ‘n ander kerk aan ‘n ander een blootgestel word nie. Dit gaan maar net om die vraag of jy regtig op Jesus as jou Verlosser vertrou.

Ons verhouding met Hom hoef ook nie noodwendig op ‘n be­paalde tydstip te begin nie. Iemand kan die Here van kleins af saam met sy of haar ouers ken en dien. ‘n Mens sal geleidelik meer verstaan en die verhouding sal verder ontwikkel, maar dis nie waar dat elke mens ‘n “dag en datum” moet hê nie, al is dit ‘n voorreg om so ‘n ervaring te ken. Die vraag is of jy hier en nou op Jesus as jou Verlosser vertrou, en nie wanneer jy begin het nie.

Andersyds moet ‘n mens ook versigtig wees. Die blote feit dat jy gedoop is (*Doop), klein of groot, dat jou ouers die Here dien, dat jy gereeld kerk toe gaan en Bybel lees (hoe goed dit ook al is!), beteken nog nie dat jy regtig op Hom vertrou nie. ‘n Verhouding met Hom is ‘n persoonlike ervaring, nie ‘n formele reëling nie.

Die begrippe gaan nou een na die ander behandel word, maar in alfabetiese volgorde, en nie in orde van belangrikheid of in tydsorde nie.

Skrywer: Prof Adrio König

Die Groot Geloofswoordeboek: Heilsweg (1)

Heilsweg

• Bekering Geloof Geloofsekerheid Regverdiging (Vryspraak) Regverdigmaking Redding Vergifnis Verlossing Verlosser (Enigste Verlosser) Wedergeboorte (Nuwe lewe)

Oor die *heil self het ons elders nagedink. Dit is in die eerste plek gemeenskap met God. Die heilsweg is die wyse waarop ‘n son­daar deel kan kry aan die heil.

Hier volg eers ‘n algemene bespreking van ‘n paar probleme en daarna word die begrippe in alfabetiese volgorde behandel.

Wat kom eerste: wedergeboorte of bekering?

Daar is eeue oue verskil­le oor die vraag wat eerste moet gebeur: wedergeboorte of beke­ring. Dit het baie tonge en penne in be­we­ging gebring. Die Gere­formeerdes, wat die grootheid van God en sy inisiatief in ons saligheid beklemtoon, voel sterk dat dit alles by Hom begin. Omdat die wedergeboorte sy werk in ons is, moet dit eerste kom. Ons is immers van nature dood in ons sonde (Ef 2:1 ev), en daarom moet God ons eers nuwe lewe gee sodat ons op sy roepstem kan antwoord en ons bekeer. Sommige koppel dit selfs aan die *uitverkiesing. Daar is net sekere mense uitverkies en God gee net aan hulle die wedergeboorte sodat hulle hulle kan bekeer. Met hierdie siening voel die Gereformeerdes dat hulle die eer aan God gee. Ons word deur sy genade gered, nie deur ons goeie daad van bekering nie.

Hierteenoor is daar groepe wat sterker klem lê op ‘n mens se verantwoordelikheid. Dis gewoonlik die meer Evangeliesgesin­des (*Evangelicals) en die *Pinkster- en Charismatiese Christene. Hul­le is oortuig dat dit die mens se verantwoordelikheid is om tot be­kering te kom, en dat die Here jou dan ‘n nuwe lewe gee (weder­geboorte) sodat jy Hom kan dien. Hulle meen al die dringende be­ke­ringsoproepe in die Bybel sal sinloos wees as ‘n mens eers vir God moet wag om jou die wedergeboorte (nuwe lewe) te skenk voor jy jou bekeer. Hul­le meen ook dat daar nie by hierdie dringende bekeringsoproepe die gedagte is dat ‘n mens jou tog eintlik nie kan bekeer voor­dat daar eers van God se kant af iets meer gekom het as net die bekeringsoproepe nie. Hulle wil die inisiatief van God ten volle erken. Dis Hy wat sy Seun gegee het as ons losprys. Dis Hy wat die evangelie aan ons laat verkondig. Dis Hy wat sy Gees ge­gee het om ons deur ons gewete aan te spreek en te probeer beweeg om te luister. Maar dis ons wat op sy inisiatiewe moet reageer. Ons moet ons bekeer, dan gee Hy ons die nuwe lewe.

Beide kante het sterk argumente en goeie motiewe. Is dit nie dalk omdat albei reg is én albei verkeerd is nie? Is die verskil tussen hulle nie dalk ‘n vals probleemstelling nie? Moet ‘n mens nie die hele verhouding God-mens anders verstaan nie?

Baie begrippe – verkeerde probleemstelling?

Kom ons begin by die verskillende begrippe wat gebruik word vir die heilsweg, dit wil sê die wyse waarop ons deel kry aan die heil. Daar is nie net wedergeboorte en bekering nie. Daar is ‘n hele aantal, soos ver­los­sing, redding, vergifnis, berou, sondebelyde­nis, regver­di­ging, vryspraak, geloof, om Jesus aan te neem, om deur God as kind aangeneem te word, om uit God gebore te word, om met Chris­tus verenig te word, en nog meer. Waarom wil mense nou juis net wedergeboorte en bekering se volgorde bepaal? Moet ons dan nie die volgorde van die hele lys bepaal nie?

Die oomblik wat ‘n mens dit probeer doen, besef jy hier is iewers fout. Wat kom nou eerste, tweede, derde … en wat kom tiende? Kom geloof nou na vergifnis, en verlossing na regverdiging? Of is dit dalk omgekeerd?

Of maak sulke vrae glad nie sin nie? Ons glo dat ons deur die geloof geregverdig word. Beteken dit dat ons eers moet glo, en daarna geregverdig word? Moet ons dan eers iets doen (glo) voor God iets doen (ons regverdig verklaar)? En sê nou ‘n mens is al weergebore, maar jy het jou nog nie bekeer voor jy doodgaan nie? Gaan ‘n onbekeerde mens dan hemel toe?

Of werk die hele saak dalk anders? Het ons in hierdie verskil­len­de woorde verskillende ervarings wat die een na die ander plaasvind? Of het ons beskrywings van dieselfde saak in verskillende woorde en beelde, en van verskillende kante bekyk? Gaan dit nie dalk om die een sentrale saak dat ons deel kry in die heil, en beskryf die verskillende begrippe nie dalk net hierdie een saak met verskil­lende woorde van verskillende kante af nie?

God én mens

Trouens, kan ‘n mens nie dalk hierdie begrippe op ‘n manier indeel nie? Het die een helfte nie verband met dit wat God doen, en die ander helfte met ons verantwoordelikheid om in die heil te deel nie? Dink maar net aan wedergeboorte, regverdiging, vry­spraak, redding, verlossing, vergifnis, aanneming tot kinders. Staan dit nie alles in verband met God se werk in ons lewe nie? En die ander groep, soos bekering, berou, belydenis van sonde, geloof, om Jesus aan te neem, staan dit nie in verband met ons verantwoordelikheid om in die heil te deel nie?

En is dit so vreemd dat hierdie begrippe so maklik in juis hier­die twee groepe ingedeel kan word: God se inisiatiewe en die mens se verantwoordelikheid? Is dit nie presies hoe die *verbond werk nie? In die Bybel kry ons tog die volle nadruk op wat God doen én op wat ons verantwoordelikheid is.

Kom ons probeer. Ons aanvaar dat God én mens betrokke is by ons inskakeling in die heil, en dat dit een omvattende ervaring is wat soos ‘n groot diamant verskillende vlakke of kante het, soos wedergeboorte, bekering, vergifnis, ensovoorts. Elke begrip bekyk ons ervaring van die heil van ‘n ander kant af, maar volg nie op mekaar nie.

God se betrokkenheid

Kom ons kyk eers na God se betrokkenheid. Wedergeboorte beteken dat God ons as’t ware moet oormaak omdat ons eerste geboorte ons nie kinders van God gemaak het nie. Verlossing beteken dat ons in die wurggreep van die sondemag is en dat God ons daar­uit bevry of verlos. Regverdiging beteken dat ons onder die oor­deel van God staan en dat Hy ons uit genade vryspreek (regverdig verklaar) op grond van Christus se verdienste. Vergifnis beteken dat ons dinge verkeerd gedoen het en deur God kwytge­skeld moet word, weereens op grond van Jesus se werk in ons plek. En dit is tog nie elkeen ‘n ander daad van God wat die een op die ander volg nie. Dis tog seker net elkeen ‘n beskrywing uit verskillende gesigspunte van die een groot ingryping van God in ons lewe om ons deel te gee aan sy heil.

Ons verantwoordelikheid

En die ander lys? Is dit nie in dieselfde sin ‘n beskrywing uit ver­skillende gesigspunte van ons verantwoordelikheid nie? Om te glo beteken tog dat ons op God vertrou. Om ons sonde te bely is om te erken dat ons verkeerd gedoen het, om vergifnis vir ons sonde te vra op grond van Jesus se offer. Om Jesus aan te neem as ons Verlosser is eenvoudig nog ‘n keer geloof, vertroue op Hom as die Een wat ons saak by God reggemaak het en ons uit die mag van die duiwel en die dood bevry het. Ook hierdie begrippe bied dus net verskillende gesigspunte op ons toegang tot die heil, hierdie keer van die mens se kant af gesien.

‘n Mens kan dus die begrip heilsweg verkeerd verstaan asof dit ‘n lang treinspoor is met baie stasies waardeur ons lewenstrein een na die ander stoom. Maar dit is eerder die wyse waarop ons in die heil deel. Dit is so ‘n ryk ervaring dat die Bybel baie woorde gebruik om dit van verskillende kante af te verduidelik. Maar dit gaan om een saak.

Skrywer: Prof Adrio König