Die eerste hoofdeel van Jesaja, hoofstukke 1-12, handel oor die heiligheid van die Here. Die middel-gedeelte daarvan, 5:1-10:4, begin met die toorn van die Here wat nie bedaar het nie (5:24) en sluit daarmee af in 9:8-10:4. Tussenin. 6:1-9:7 vertel die profeet in die eerste persoon van sy persoonlike ervarings: sy roeping, sy konfrontasie met koning Agas, en sy onderrig van sy volgelinge. Hy getuig: Sion se hele lewe en toekoms is in die Here se hand.

5:1-7 is ‘n liefdeslied wat begin met die Here se ingrype in die geskiedenis van Israel, en eindig met hulle weiering om Hom in gehoorsaamheid lief te hê. In enkele verfstrepe word die hele lewe van Israel geskilder.

5:1 In vers 7 hoor ons dat die digter oor die Here se minnesang skryf, ‘n liefdeslied deur die digter se Geliefde (Hom wat ek liefhet), nl. die Here. Die Here sing oor Israel, sy wingerd (vgl. Jes 3:14; 27:2; Ps 80:9-16; Mat 21:33).

5:2 Die Here is die eienaar van die hele land (Eks 19:5; Lev 25:23; Ps 41:1). Hy is toegewy aan sy wingerd en het hard gewerk om alles te doen wat sy wingerd nodig het om baie en goeie druiwe te produseer: omgespit, klippe verwyder, geplant, gebou, uitgekap – die werkwoorde getuig van volle toewyding en harde werk om die beste omstandighede vir vrugdra te skep (Ps 80:16). Die laaste werkwoord, ‘verwag,’ wys dat die toegewyde arbeid nie sonder intense belangstelling gedoen is nie. Die Here wag op die goeie vrug wat die wingerd sal oplewer. En die Eienaar is diep teleurgestel deur die wilde, suur (letterlik: vrot, stinkende) druiwe wat geproduseer word deur die wingerd (in 5:8-30 word die metafoor van die suur druiwe en wat dit behels verder verduidelik).

5:3 ‘En nou’ die draaipunt van ‘n betoog (soos in 5:5). Deur die wingerd se onverklaarbare reaksie word die liefdeslied nou ‘n hofsaak waarin Jerusalem se inwoners en Juda se manne opgeroep word. Daar was waarskynlik ook wynboere onder hulle wat wingerd ken. Hulle moet as regters oordeel oor die Here se arbeid aan sy wingerd en sy wingerd se negatiewe reaksie daarop. Eintlik moet hulle hulle eie antwoord op die Here se toewyding aan hulle beoordeel.

5:4 Met twee retoriese vrae verklaar Hy voor die regters dat Hy alles moontlik vir sy wingerd gedoen het, en hulle, as kenners van ‘n wingerd, moet sê waarom sy wingerd nie gelewer het wat Hy van hulle verwag het nie. Sy verwagting van 5:2 word herhaal om sy teleurstelling te beklemtoon. Sy aanvanklike ywer en energieke toewyding het heeltemal afgekoel, want sy werk aan sy wingerd het misluk en die Eienaar het sy wingerd prysgegee.

5:5-6 ‘En nou’ die volgende draaipunt, nadat die landbouers se opinie gevra is. Die Eienaar lewer self uitspraak oor wat Hy met sy wingerd gaan doen. Na die opbouende werkwoorde van 5:2 volg afbrekende werkwoorde: sy heining word verwyder (Ps 8:13), verbrand (Ps 80:17), sy muur afgebreek, sy wingerd vertrap (Ps 80:14)) – almal woorde wat die Here se onttrekking van sy sorg aan sy wingerd beskryf. Dit word gevolg deur ‘n reeks passiewe werkwoorde in 5:6: tot niet maak, nie meer gesnoei word nie, nie geskoffel word nie, ingeneem deur doringbosse en onkruid, wolke word verbied om daarop te reën. Die wingerd wat so deur sy Eienaar beskerm was, word nou blootgestel en kwesbaar, en onherstelbaar vernietig. Alles hang af van die Eienaar, wat nou heelteal vervreem is en nie meer sorg nie. Die prentjie van ‘n tuin wat heeltemal verwaarloos is, beskryf Juda wat in ballingskap vertrek, verwerp en oorgelaat is aan hulle eie dwaasheid en onbekwaamheid.

5:7 Hier is die kode om die liefdeslied, wat ‘n hofsaak en ‘n oordeelsuitspraak geword het, te ontsluit. Die wingerd is Israel-Juda wat aan die Here van die leërskare verantwoording moet doen, aan die Almagtige God. Die draai in die liefdesgedig wentel om die werkwoord ‘verwag’ wat vir die derde keer gebruik word. Die Here wou Hom in sy wingerd se vrugte verlustig. As die wingerd nie produseer nie, verloor die wingerd die Here se sorgsame aandag en beskerming. Die goeie druiwe wat verwag is, is reg en geregtigheid in hulle samelewing. In plaas van reg (misjpat) was daar onreg (mispach – verbreking van die reg en bloedvergieting); die Here het geregtigheid (tsedakah – billikheid en opregtheid in verhoudings) verwag, maar kyk! ongeregtigheid (tse‘akah – weeklagende hulpgeroep). Die flou sosiale protes van die onderdruktes teen die roofsugtige sosiale beleid is hulle hulpgeroep tot God (Eks 3:7,9; Ps 9:13). Met dié merkwaardige woordspel het die digter van ‘n landboubeeld na die sosiale verhoudings beweeg, wat altyd ‘n hoofitem op die profete se agenda is. Dié teenstellings onderstreep dat Israel, die Here se geliefde, die mees elementêre sosiale verhoudings wat die Here tussen die magtiges en die magteloses verwag het, versaak het. Die mislukking van Juda op die sosiale gebied lei tot sy eie vernietiging (vgl. Mt 21:33-44 se wingerd waarvoor Jesus doodgemaak word, veral 21:41 – en Jn 15 se druiwestok wat liefde as vrug moet dra deur in Jesus, die egte druiwestok, te bly, anders… 15:6). God se verwagting en gelowiges se hoop is om in gemeenskap net Jesus, die ware wingerdstok, te bly.

Skrywer:  Prof Francois Malan

4:2 Hierdie derde ‘dag van die Here’ paragraaf in hoofstukke 2-4, in prosa, is die een positiewe na die twee negatiewe ‘dag van oordeel’ aankondigings. Soos die afdeling in 2:2-5 begin het, wys die slot in 4:2-6 vooruit na die heilstyd van die toekoms, wat uitstyg bo die huidige omstandighede wat tussen in beskryf is. Deur die louteringsoordeel van 2:6-4:1 kyk die profeet na die Here se trou wat Juda en Jerusalem in die toekoms, ná die ballingskap, wonderlik sal herstel. Die land en stad wat verwoes is, sal weer vrugbaar en vol vreugde wees. Dit word verder uitgewerk in 61:1-12 waarvolgens die Here ten volle en met oorgawe gedien sal word. Die oorblyfsel, die paar uit Israel wat vrygekom het (1:9), word gereinig van hulle wandade en deur die Here beskerm. Hulle word genoem ‘die uitspruitsel van die Here.’ Die teks sê eintlik die takkie wat uitspruit sal mooi en eerbiedwaardig word, en die vrugte van die land sal ‘n majesteit en ‘n heerlikheid wees vir die oorblyfsel van Israel.

4:3 Die belofte van ‘n geseënde aarde in 4:2 en van die mense wat deur die Here heilig genoem word in vers 3 herinner aan die geseënde aarde van Genesis 1 en Levitikus se heilige gemeenskap, wat aan die Here gewy is omdat Hy hulle vir die lewe opgeskryf het (Eks 32:32-33; Ps 69:29; 56:9; 139:16; Flp 4:3; Openb 3:5). Om in God se boek opgeskryf te wees beteken om deel te wees van die lewe in die stad van God (Openb 20:15). Die wyse waarop die Here hulle sal heilig = aan Hom toewy (Eks 19:6), word in vers 4 uitgespel.

4:4 Die oorblyfsel waarvoor die Here gesorg het in Sion. wat in Jerusalem oorgebly het, impliseer dat die grootste gedeelte van die inwoners verantwoordelik is vir die geweldige ramp wat oor die volk kom met die verwoesting van die land en die wegvoering van die meeste van sy inwoners. Deur die Here se oordeel en sy vuur van vernietiging is Jerusalem gereinig van hulle onafhanklikheid van God (vol afgodery), gejaag na besittings (vol silwer en goud), verdrukking van die swakkeres (vol oorlogsperde) van 2:6-8, alles wat Jerusalem onrein gemaak het. Die Here sal Jerusalem reinig van sy wandade; en die bloed wat aan die hande van Jerusalem kleef verwyder (letterlik: Die Here sal die afskeiding van die dogters van Sion afwas – na aanleiding van die mentruasie-onreinheid volgens die priesters se rigiede wette in Lev 15:19-24 wat hier as metafoor gebruik word – en die bloedskuld van Jerusalem afspoel uit hulle midde – dit verwys na die gemeenskap se bloedskuld, maar ook van elkeen se hart). Die Here reinig deur die Gees wat oordeel en met vuur verteer. 1 Petrus 1:6-7 sê die egtheid van ons geloof, wat baie kosbaarder is as goud wat deur vuur gelouter word, word getoets deur allerhande beproewinge, en Openb 7:14 sê dat dié wat uit die groot verdrukking kom se klere is gewas in die bloed van die Lam sodat hulle die Here dag en nag kan dien.

4:5 Die visoen kyk verby Israel se wegvoering na Assirië in 722 v.C. en Juda se ballingskap na Babel in 597 v.C. en 587 v.C. Dit gaan oor wat die Here met sy wingerd, sy nuwe volk, in die verre toekoms gaan doen. Die tempel word herstel en die volk word verseker van die Here se blywende teenwoordigheid by hulle. Die woord wat gebruik word is ‘skep,’ dit gaan iets nuuts wees, onbekend tot dusver, maar wat aansluit by die verlede: elke woonplek en elke bymekaarkomplek word ‘n tempel, en soos met die uittog uit Egipte se wolk wat die tabernakel oordek het (Eks 40:34) en die volk bedags en snags gelei en beskerm het (Eks 13:21-22), sal die Here teenwoordig wees by elke persoon en by al hulle samekomste om hulle op sy weg te lei en hulle op sy manier te beskerm; sy magtige teenwoordigheid sal vir hulle ‘n dak wees waaronder hulle skuil – volgens Joh 2:19,21 vervang Jesus se liggaam die tempel as ontmoetingsplek met God; volgens 1 Kor 3:16-17 is die gemeente die tempel van God; volgens 1 Kor 6:19 is elke gelowige se liggaam ‘n tempel waarin die Heilige Gees woon.

4:6 Die digter bevestig wat in Ps 121:5-8 en Ps 91 besing word. Veiligheid en beskerming word gewaarborg deur die Here se teenwoordigheid, maar slegs vir dié wat by Hom skuil en nie hulle rug op Hom draai om op hulle eie besittings, mag en eiewillige godsdiens te vertrou nie. Die Here sal hulle ‘toevlug’ en ‘skuiling’ wees teen die aanslae van die lewe. Dit is die toekoms vir dié wat hulle tot die Here bekeer, van Israel, Juda, en tot vandag.

Dit is die afsluiting van Jesaja se lang inleiding met twee groepe uitsprake van oordeel en hoop: 2:14 oor hoop ná die oordeel van 1:3-31, en 4:1-6 oor die uitsig op die Here se toekomsplan vir sy getroue volgelinge, ná die oordeel van 2:5-4:1.

Skrywer:  Prof Francois Malan

3:13-14 Die tema van sosiale verlies en ontwrigting word voortgesit in vier klein digterlike eenhede: Die eerste in 3:13-15 gebruik die formele taal van die hofsaal, soos 1:18. Die Here bring ‘n klag teen Juda, veral teen sy leiers wat in 3:2-3 genoem is. Die digter sien dat die ontwrigting van die samelewing nie in die eerste plek die werk van die gewone mense is nie, maar van opinievormers, wat daarop uit is om hulleself te bevoordeel ten koste van hulle medeburgers. Húlle word direk beskuldig: ‘Julle het die wingerde van die hulpeloses gestroop (verteer). Die volk word hier voorgestel as ‘n wingerd (soos in 5:1-7; vgl. Mt 21:33). Die gesagdraers word beskuldig van magsmisbruik teenoor die volk en veral teen die minderbevoorregtes wat veronreg en uitgebuit word (vgl. 1:13,17; 10:1 se weeskinders en weduwees. ‘Wat julle van die hulpelose armes geroof het lê in julle huise’)) – uit hartelose skraapsug.

3:15 In dié vers met twee reëls wat van twee kante dieselfde saak bekyk, staan ‘my volk’ in die eerste reël en ‘die armes’ in die tweede. Hier word die armes ‘my volk’ genoem om God se besondere sorg vir die armes te onderstreep. Die Here van die leërskare is die advokaat vir die armes teen die leierskorps. Die verdrukking word genoem ‘vertrapping’ (soos druiwe getrap word om hulle sap uit te druk) en die verdukking word ook beskryf as ‘maal’ (soos koring gemaal word om meel te kry). Dit word met geweld geroof, maar ook deur ekonomiese prosesse het hulle die wingerde en besittings van die armes verpand en van hulle weggeneem vir hulleself. Die ekonomiese verdrukking van die 8e eeu v.C. was berug (vgl. Amos 4:1). Spreuke 22:22-23 waarsku dat die onreg teen hulpeloses jou lewe sal kos. ‘Julle vertrap my volk en maal die gesigte van die armes, sê die Here van die leërskare, my (Jesaja se) God.’ – julle doen dit aan die eiendom van die Here van die leërskare.

3:16 Die vonnis word teen die tweede groep gevel. Die eerste was teen die leierskorp; die tweede is die dogters van Sion 3:16-4:1. Die aanklag teen hulle is dat hulle hoogmoedig is, kop in die lug rondloop (letterlik: met uitgerekte nekke – skalks kyk of ander hulle elegansie raaksien), ogies maak (begeerlik rondkyk om te verlei), trippel (aanstellerig stap), hulle enkelringe laat klingel (om aandag te trek). Dit gaan om die vooraanstaande vroue, wat waarskynlik uithang om die aandag op hulle te verstig tydens ‘n fees in Jerusalem (vgl. Amos 4:1 se tipering van Samaria se voorste vroue as ‘koeie van Basan’, die blinkvet koeie van die vlakte Oos van die Jordaan). Dit, teenoor die Here se soeke, volgens die hele gesig van Jesaja, dat sy mense in nederigheid en sagmoedigheid sal lewe.

3:17 Die digter het die skaamtelose weelde in v16 beskryf om in v17 die bom te los van die skielike vernietigende omkeer daarvan. Spr 16:5 sê: Die Here het ‘n afsku van ‘n verwaande mens. Die trotse inwoners van Jerusalem sal vernederd kaal geskeer, in ballingkap weggelei word, deur die beskikking van die Here.

3:18-23 Die derde digterlike eenheid in hoofstuk 3 is ‘n inventaris van 21 voorwerpe om ‘n totale beeld te gee van die vroue se weeldesug en korrupsie. Drie sake is van belang:

1. Die Hére gaan optree (die Almagtige Here van die leërskare van verse 1 en 15).
2. Die Here gaan ‘wegneem,’ soos vers 1 gesê het.

3 Die skielike verandering sal geskied op ‘die dag,’ wat in 2:12,17,20 genoem is, ‘n dag van oordeel, wat die Here bepaal het, en wat niemand kan ontwyk nie.

Dit is asof die digter die klerekaste van die modieuse vroue in die stad deursoek het. Daar is nie werkwoorde in die gedeelte nie, slegs items wat elkeen die oopvlek van die stad se selfbevrediging verskerp en wat die vernietiging van die stad se infrastruktuur meebring. Wat kosbaar was, word nou ‘n bedreiging, ‘n aanklag op die klagstaat van die Here.

3:24 Die vierde digterlike uitspraak (3:24-4:1) begin hier sonder ‘n werkwoord. Jerusalem se status verander skielik sonder dat iemand of iets genoem word, selfs nie die Here nie. Vyf maal word ‘in plaas van’ gebruik om die teendeel, die verlies, ontbering en vernedering aan te dui wat deur die Here se ‘wegneem’ veroorsaak word (vv1,12).

In plaas van reukwater – stank

In plaas van ‘n gordel – ‘n tou

In plaas van gekrulde hare – ‘n kaalkop

In plaas van ‘n fyn kledingstuk – ‘n harige roukleed (van sak)

In plaas van skoonheid – ‘n slawe brandmerk.

Die modeskou verander in sy teendeel, die spoggerige vrou is ‘n stinkende gebrandmerkte geboeide slaaf in sak geklee (treurende) en kaalkop geskeer (teken van rou en skande, Lev 215; Deutr 14:1; Miga 1:16). Dit verbeeld die uiterste armoede, gebrek en skande van die krygsgevangenes.

3:25 Die lot wat die brawe soldatemans van dié vroue word in twee sinsnedes beskryf: vir jou mans en sterk helde: swaard – oorlog – dood.

3:26 Eers die vroue (24), toe die mans (25), en nou die stad (26): die stadspoorte van Ps 24:1-7 wat sterk en trots met vreugde opgehef word vir die koms van die Here, sit nou gestroop van mense en skoonheid, sit op die grond – ‘n beeld van ‘n verslae en verslane stad wat terugdink en rou oor die mense wat daagliks vrolik daardeur beweeg het en vir hof- en raadsittings daar vergader het. Die stad is so kwesbaar soos die vroue, en so blootgestel soos die mans, aan die barbarisme van die soldate. Die eerste sin verwys na die stadspoorte die tweede na die hele stad.

4:1 Die oorlog het die dood van die meeste mans gekos. Dit is deel van die Here se ‘wegneem.’ Die getalleverhouding tussen die oorblywende vroue en mans is sewe vroue vir een man (daarom moes vroue en kinders die leiding neem; 3:12). Wat in 3:4,12 ‘n openbare krisis was, is nou ook ‘n gesinskrisis. In die ou patriargale stelsel behoort ‘n vrou aan haar pa voor haar huwelik, en aan haar man daarna. Ongetroude vroue was blootgestel aan geweld, ontbering en smaad sonder ‘n man om vir hulle kos en klere en beskerming en eer en stabiliteit sorg. Aangesien daar nie genoeg mans is om vir die vrouens se kos en klere te sorg nie, sal die vroue self vir hulle kos en klere sorg. Dit verminder die las op die mans wat die oorlog oorleef het. Vir hulle fisiese beskerming en van hulle eer is hulle bereid om enige man se eiendom te word, so groot het die stad en land se nood geword, want die Here het alles van vroeër ‘weggeneem.’

Aan die einde van dié skrikwekkende fisiese, gemeenskaps- en persoonlike scenario staan die leser midde-in die ruïnes na die oorlog. In Jesaja van die 8e eeu v.C. verwys dit na die verwoesting wat die Assiriërs gesaai het. In die lig van die hele boek Jesaja teen Juda en Jerusalem slaan die verwoesting op die werk van Babilon in die 6e eeu v.C. Omdat die Here ‘wegneem/verwyder’ (3:1,18) raak dit elkeen wat meen dat hy/sy outonoom selfgenoegsaam is, net vir hom/haarself lewe sonder om die verval en nood van die samelewing om hom/haar raak te sien.

Skrywer:  Prof Francois Malan

3:1 Vers 1 begin met : ‘want kyk!’ om die vorige vers te verduidelik, dat jy nie op mense moet staatmaak nie, en vra aandag vir die Here se optrede teen Jerusalem en Juda. Soos in die vorige verse probeer die digter om sy lesers ‘n tafereel te laat sien van die uiterste verlies, verwarring en kwesbaarheid wat sal kom, omdat die Here Juda se oneerlike selfbevredigende gemeenskap gaan beëindig. Die hele gedeelte volg op die eerste vers, waarin drie dinge gesê word, wat in die res uitgespel word:

1. Die Here die Almagtige God, letterik vertaal: Die Here HERE van die leërskare (die Here,

Adonai=heer, die HERE Jahweh=Die Ek is, die persoonlik aktief teenwoordige, Seba’oot=van die leërskare – Hy word voorgestel as die aanvoerder van ‘n magtige leër wat teen Juda optrek – die res van die hoofstuk verduidelik wat Hy gaan doen.

2 Die Here gaan verwyder, wegneem, sodat Jerusalem en Juda nie meer daar gaan wees nie – hoe dit gedoen gaan word, word nie uitgespel nie (later, in hoofstuk 8 word na Assirië verwys wat eintlik die 10 stamme van Israel wegvoer, hoewel dit later Babel is wat Juda heeltemal vernietig).

3 Die Here gaan dit doen aan sy eie mense, Juda en Jerusalem – die oordeel begin by die huis van God (1 Petr 4:17) – die stad en sy omgewing wat so vol geld, vol wapens en vol gode is (Jes 2:7-8). Die Here gaan dit alles van hulle wegneem: Elke stut, steunpilaar en versorger van brood en water; ‘n hele land gestroop van basiese lewensbehoeftes, van alles en almal wat vir die bestaan en welvaart van die volk verantwoordelik is.

3:2-3 Dié verse noem die rykes en vooraanstaandes. Hulle gaan deur die ‘verwydering’ getref word. Die lys sluit alle leiers in die gemeenskap in – godsdienstig, polities en militêr. Of die gebrek aan basiese behoeftes hulle gaan tref, en of hulle, as die steunpilare, verwyder gaan word, word nie uitgespel nie. Juda se hele infrastruktuur is op die spel. Omdat hierdie rolspelers hulle gesag verloor het, is die samelewing in gevaar. Dit het met die tien stammeryk gebeur in 722 v.C., en begin gebeur met Juda en dreig om met Jerusalem te gebeur, wat egter nog

genadetyd kry, totdat Nebukadneser die stad kom inneem, 125 jaar later, in 597 v.C. (2 Kon 24:14-16 ; in 612 v.C. het die Assiriese ryk tot ‘n val gekom voor die magte van die Babiloniërs).

3:4 Die gevaar word op drie maniere uitgespel: (a) ongeskoolde onvolwasse leiers, letterlik: ‘Ek sal seuns as hulle prinse gee, en kinders sal oor hulle heers’ – met verwysing na regters en offisier. Die orde van die samelewing word omgekeer. Onvolwassenes ontvang gesag oor die volk. Daar is verwarring en anargie wat lei tot burgeroorlog; en wetteloosheid vier hoogty.

3:5 (b) die gewone hoflikheid van respek en ontsag waarop ‘n gemeenskap gebou word, sal verbrokkel. Die gemeenskap word ‘n oerwoud van roofsugtige uitbuiting: man teen man, vriend teen vriend, seuns wat grysaards te lyf gaan, gepeupel trap op geëerdes (soos Job hoofstuk 30 kla).

3:6-7 (c) ‘n volslae gebrek aan leierskap. Die omstandighede sal so ondraaglik word en die vooruitsigte so treurig dat niemand die verantwoordelikheid van leierskap wil aanvaar nie, al word dit opgedring aan die persoon wat nog ‘n band met sy ouerhuis behou het, en nog behoorlike klere het as aanduiding van sy status. Maar hy sê hy het nie eers meer brood en klere nie.

In die verse teken die digter ‘n gemeenskap wat totaal gefaal het, sonder hoop of uitsig – omdat die Here die lewensmiddele en leiers, ‘elke stut en steunpilaar weggeneem/verwyder’ het (3:1).

3:8 Die vers trek die voorlopige konklusie: dit gaan alles gebeur omdat Jerusalem en Juda, die stad en sy heersers, hulle lewe teen die Here ingerig het en Hom die ereplek ontsê het; wel nie direk en blatant nie. Daar is nog baie ‘godsdiens’ (1:10-15). Dit gaan eerder oor hulle lewenswyse – hulle tong en hulle optrede is teen die Here – ekonomies, militêr en polities, ten koste van die lewe van die gemeenskap.

3:9 Twee feite bevestig dat hulle die ramp verdien: (i) korrupsie in die regspraak – letterlik: hulle astrante gesig getuig teen hulle – ‘n Hebreeuse segging vir onbeskaamde partydigheid in die regspraak (vgl. Deutr 1:17 waar dieselfde uitdrukking gebruik word). (ii) sedelike verval, soos Sodom se openlike onsedelikheid en geweld.

3:10-11 Oor die motief vir die oordeel verwys die digter na die reël van vergelding: sê vir die regverdige ‘dit is goed,’ want hulle sal die vrug van hulle dade eet; wee! (sê vir) die slegtes: ‘dit is sleg’, want die vergelding van sy hand sal aan hom gedoen word – hulle word slagoffers van die gevolge van hulle eie keuses en beleid. Met die regverdiges sal dit goed gaan – hulle sal die vrug van hulle dade geniet; vir die skuldiges is ellende die vrug van hulle dade. Die woord tsadik beteken ‘die regte ding’ (Ps 51:21), ‘reg optree’ Ps 15:2, geregtigheid voor die wet,’ ‘reg laat geskied teenoor iemand’ Ps 35:27, ‘regverdig wees’ (Ps 7:9,10), God se ‘geregtigheid’

‘regverdigheid’ (Ps 7:10,12,18).

3:12 Die vers brei uit op v4. Die roekelose verdrukkers van my volk is kinders, en vroue heers oor hom. Die gebrek aan verantwoordelike leierskap het die gemeenskap aan die grille van roekelose kinders laat beland en verleidelike vroue lei die volk in sonde. O my volk, jou leiers laat jou wegdwaal en sondig, en hulle maak die rigting van jou paaie korrup. Dit gaan om die alledaagse lewe, eet, drink, die stryd om oorlewing en om met mekaar saam te lewe. Juda word magteloos verlam as die Here ‘wegneem,’ hulle aan hulleself oorgee.

Skrywer: Prof Francois Malan