Eerw Dr Darryl H A Schroeder vra:

Boodskapteks: In bogenoemde program is die volgende voorgehou oor Jesus se einde: “Jesus het die seun van Pilatus genees. Pilatus het dus opdrag gegee dat Jesus na ’n sekere tyd van die kruis verwyder moes word voordat Hy sterf. Met die hulp van Jesus se oom, Josef van Arimatea, is Jesus toe in die sorg van ’n wonderlike kruiedokter geplaas wat Hom genees het. Na afloop van drie dae het Jesus opgestaan, Maria Magdalena (met wie Hy getroud was) en hulle drie kinders, sowel as die dissipels, gegroet en na oosterse lande vertrek (Persië, Tibet, Indië) om verdere navorsing oor die geestelikheid te doen. Hy was baie lief vir die Boeddhistiese godsdiens. Hy het geleef tot die ouderdom van 80 jaar.”

Dit staan glo alles in die Akasiese Rekords en in die boek van Édouard Schuré: The Great Initiates.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Daar is allerlei legendes oor Jesus wat in die loop van die eeue ontstaan het nadat die kanonieke Evangelies tot stand gekom het. Hierdie legendes het geen historiese basis nie – so is dit al deur etlike grondige ondersoeke uitgewys – en verander dus niks aan die Jesusverhaal soos ons dit in die Bybel vind nie. Hulle voeg ook geen waarde toe tot ons Christelike geloof soos op die Bybel gebaseer nie. Hulle het hoogstens godsdienshistoriese waarde, dit wil sê, hulle gee vir ons ’n kykie in die godsdienstige belewing en belangstellings van gelowiges in die eeue wat gevolg het op die Nuwe Testament se vaslegging. Sommige van die legendes is opgeteken in die sogenaamde Nuwe-Testamentiese Apokriewe Evangelies, ander het later gevolg. Ek gaan net kortliks in op enkele van die gedagtes wat in ons vraagsteller se stuk genoem word.

Die idee dat Jesus Pilatus se seun genees het, kom nêrens in die kanonieke Evangelies voor nie. Die idee het waarskynlik ontstaan uit ’n verwarring met die seun / slaaf van die hoofman oor honderd / koninklike amptenaar wat wel deur Jesus genees is (Matteus 8:5-13; Lukas 7:1-10; Johannes 4:46-53). Maar dié gebeure het niks te doen met Pilatus nie. Eerstens het hierdie gebeure in Kapernaum in Galilea afgespeel, nie in Jerusalem in Judea, waar Pilatus gesetel was nie. En tweedens was hierdie hoofman / amptenaar waarskynlik verbonde aan die leërafdeling of paleis van Herodes Antipas, die viervors van Galilea en Perea, en nie deel van Pilatus se soldate wat in Jerusalem gestasioneer was nie. Daar het dus nooit ’n situasie ontstaan waar Pilatus iets aan Jesus verskuldig was en hy Hom so van die kruis sou red nie.

Josef van Arimatea het inderdaad Jesus se liggaam van die kruis afgehaal en in sy eie, nuwe graf begrawe (Matteus 27:57-60 en parallelle). Maar die gedagte dat hy Jesus se oom was, kom nêrens in die Bybel voor nie. Hierdie idee het waarskynlik ontspring uit die feit dat dit gewoonlik familielede was wat vir die begrafnis van afgestorwe familie verantwoordelik was. En omdat Josef Jesus se begrafnis waargeneem het, is later gespekuleer dat hy familie was. In die Middeleeue het daar legendes ontstaan dat hy die oom was van Maria, Jesus se moeder. Ander het weer gesê dat hy die oom was van Josef, Maria se man, seker omdat hulle dieselfde name het. So gesien was hy dus Jesus se groot-oom. Maar niks hiervan is waar nie. Al wat ons weet uit die Nuwe Testament is dat hy ’n vooraanstaande lid van die Joodse Raad en ’n volgeling van Jesus was, en uitgesien het na die koninkryk van God (Matteus 27:57; Markus 15:42-43). Daar is nog ander legendes ook oor Josef van Arimatea, soos dat hy die eerste ontvanger van die Heilige Graal was en dit toe met sy volgelinge na Engeland gestuur het, en so die Christendom na Engeland gebring het. Maar dis alles vrome duimsuigery.

Die gedagte dat Jesus getroud was, spesifiek met Maria Magdalena, het in ons tyd weer nuwe belangstelling gewek met die rolprent, The Da Vinci Code, van Dan Brown, in 2003. Hiervolgens sou ’n geheime genootskap die geheim van Jesus se huwelik vir eeue bewaar het. Meer onlangs (2012) is ’n poskaartgrootte fragment van die sogenaamde Evangelie van Jesus se Vrou, wat uit die vierde eeu nC stam, ontdek en gepubliseer waarin daar ook ’n vae verwysing is dat Jesus moontlik getroud was. Hierdie fragment se outentisiteit word egter deur baie historici, na grondige ondersoeke, betwis. Verder terug in die geskiedenis is daar ook die apokriewe Evangelies uit die laat tweede en derde eeu nC, Die Evangelie van Filippus en Die Evangelie van Maria, waarin vae verwysings na ’n verhouding tussen Jesus en Maria Magdalena voorkom. Maar hoekom juis sy? Dit het waarskynlik uit Johannes 20:11-18 ontstaan. Latere Christene het te veel afgelei uit die feit dat sy die eerste volgeling was aan wie Jesus na sy opstanding verskyn het. (Hy sou dan eerste aan sy vrou verskyn het om haar te troos.) Verder het Hy haar tydens dié ontmoeting verbied om Hom vas te hou (v17), waaruit dan die afleiding gemaak word dat sy oorstelp was om Hom weer te sien en Hom toe, synde haar man, vasgegryp het. En so het die legende ontstaan, lank na die eerste ooggetuies reeds oorlede is, dat Maria Magdalena Jesus se vrou was. Maar, weer eens, dis alles bloot sensasiewekkende afleidings wat nie gestaaf word deur die kanonieke Nuwe Testament nie, ook nie deur ander betroubare en stawende historiese dokumente nie. Dit is verder veelseggend dat Maria na Jesus as “my Here” en “leermeester” in Johannes 20:13,16 verwys, wat nie die gewone terme is wat ’n vrou vir haar man sou gebruik nie. Nog meer, wanneer Jesus aan die kruis spesiale reëlings tref vir die versorging van sy ma ná sy dood (Johannes 19:25-27), word geen voorsorg vir Maria Magdalena gemaak nie, wat vreemd is as sy regtig sy vrou was, en dit terwyl sy ook by die kruisiging teenwoordig was. Ons moet egter besef dat daar nie iets verkeerd daarmee sou wees as Jesus wel getroud was nie, want die huwelik as sodanig is nie sondig nie. Trouens, God het dit self ingestel, en deur die huwelik vermeerder Hy die menslike geslag. Maar ’n mens kan wel wonder oor die teologiese implikasies as Jesus getroud was. Soos byvoorbeeld: Sou dit nie die metafoor dat die kerk Jesus se bruid is, in die gedrang bring nie (vgl 2 Korintiërs 11:2; Efesiërs 5:22-33; Openbaring 21:2)? Verder, as Hy een vrou bo ander liefgehad het (soos die huwelik veronderstel), sou dit nie beteken dat Hy sekere mense meer of minder liefhet as ander nie? En wat as Jesus kinders gehad het, watter implikasies hou dit vir hulle in met ’n vader wat die Seun van God is? Maak dit van hulle iets meer as gewone mense? En so kan mens voortgaan. Vir sekere van hierdie vrae sou mens wel antwoorde kon gee, maar hulle onderstreep nogtans die uniekheid van die vleeswording van God in Jesus Christus.

Laastens, wat die Akasiese Rekords en die boek van Édouard Schuré: The Great Initiates, betref, as sou dit die inligting bevat wat die vraagsteller noem, kan ons kort gaan. Die Akasiese Rekords bevat na bewering die totale rekord van alle lewe op aarde, van die begin van die wêreld tot vandag. Dit bestaan egter nie in geskrewe vorm nie, maar is slegs toeganklik vir sommiges wat die besondere geestelike vermoëns ontvang of verwerf het om toegang te verkry. As iemand dus beweer dat hy of sy inligting oor Jesus bekom het wat in hierdie rekords staan, is dit vir ander, wat nie oor hierdie vermoëns beskik nie, nie kontroleerbaar nie. Daar is dus nie veel wat mens daaroor kan sê nie. Die boek van Schuré, die eerste keer gepubliseer in 1889, is wel kontroleerbaar. Dit handel oor die groot geestelikes van die geskiedenis, wat volgens hom alle godsdienste onderlê. Hy handel ook oor Jesus, synde een van die ingewydes in die geestelike dimensie van die heelal, se bydrae tot die wêreld se geestelike ervaring. Maar hier staan niks in van Jesus wat getroud was, reise na die Ooste onderneem het en geleef het tot die ouderdom van 80 nie.

Om saam te vat: Die kanonieke Nuwe Testament, soos dit in die Bybel voorkom, bevat ons mees betroubare gegewens omtrent die lewensloop en ware identiteit van Jesus. Dit het die tand van die tyd oorleef, en blyk steeds die lig te wees waarby die kerk van Christus op aarde leef. Dis moeilik om te aanvaar dat God sedert die geboorte van Jesus vir ons lewensbelangrike inligting weggesteek het. Hoewel die Bybel baie interpretasieprobleme bied, bly dit steeds ons betroubaarste gids oor die allerlaaste vrae rakende hierdie en die toekomstige lewe.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

‘n Leser vra

Nerens se die Woord dat Jesus op die Sondagoggend opgestaan het nie, wel dat die graf toe al leeg was. Jesus kan nie lieg nie, oral praat Hy van 3 dae, op die derde dag opstaan. Die Jode se dae was van sonsondergang tot sonsondergang die volgende dag.  Dis onmoontlik – As Jesus die Vrydag middag gekruisig was en die Sondagoggend opgestaan het gee dit 1 volle dag van Joodse dag en nog n klein stukkie in die 2de dag in. Jesus lieg nie – Hy het by meer as een geleentheid gepraat van drie dae en drie nagte. Nou hoe nou? Van Vrydag to Sondagoggend is selfs in ons kalender nie 3 dae en 3 nagte nie en gee my asb die Bybelverse wat se Jesus het die Sondagoggend, die eerste dag van die week opgestaan?

Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord:

Mense wonder dikwels waarom die Bybel sê dat Jesus eers na drie dae opgestaan het, dit terwyl Hy die Vrydagmiddag begrawe is en die Sondagoggend vroeg al opgestaan het. In 24 uur periodes gee dit maar so ongeveer ’n dag en ’n half. Die antwoord lê in die manier waarop daar getel word. Om ’n voorbeeld te gebruik: as ’n werktuigkundige sou sê ek kan my kar oor drie dae kom haal, en dit is die 20 Januarie, kan ek tel: 20, (dag 1) 21 (dag twee) en 22 (dag drie). Die dag waarop dit ingegee het, tel dus as die eerste dag. Hoeveel ure betrokke is, is nie belangrik nie, maar kalenderdae.

So is die dae ook getel waarop Jesus in die graf was. Die Jode se dag eindig met sononder (die 12 ure nag is die eerste deel van die ‘volgende dag’ en as dit lig word is dit die tweede deel van dieselfde dag tot die son weer ondergaan). Jesus is die Vrydag voor sononder begrawe – volgens die kalender is dit die eerste dag in die graf (dag 1). Dag 2 het begin toe die son die Vrydagaand ondergegaan het en die Saterdag deur tot die Saterdagaand geduur. Dag drie het begin toe die son op Saterdagaand sak.

Toe die vroue die Sondagoggend met ongeveer sonsopkoms by die graf aankom, was dit dus reeds dag drie. Jesus kon dus enige tyd vanaf die sonsondergang op Saterdag opgestaan het en dit sou nog dag 3 gewees het, want die Joodse dae begin met sonsondergang. Dit was dus die Sondagoggend, dws dag 3. Daarom vertaal die Nuwe Afrikaanse vertaling van 1983 dit met Sondagmore (Mat 28:1; Mk 16:2, 9; Luk 24:1; Joh 20:1). Die vroue het eers dag drie gegaan, omdat dag 2 (die Saterdag) die sabbat was. Dit is wel so dat die woord Sondag nie in die Grieks staan nie, maar deur die vertalers so vertaal is. Die dag na die sabbat was toe nog nie as Sondag bekend nie (dit sou eers later so genoem word). Dit was bekend as die eerste dag van die week, na die sewende dag (Saterdag) waarop die Jode moes rus. Ons ken die ‘eerste dag van die week’ as Sondag. 

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Jesus is gekruisig en dit was, soos ons gesien het, nie ‘n eervolle manier om dood te gaan nie. Dit was ook nie outomaties dat mense wat gekruisig is sommer begrawe is nie. Ons moet onthou dat die mense wat gekruisig is ernstige kriminele in die oë van die staat was. Hulle het volgens die staat eintlik nie ‘n behoorlike begrafnis verdien nie. Ons het verhale uit die ou tyd wat vir ons vertel dat die lyke dikwels sommer so aan die kruis gelos is om te vergaan of deur die voëls opgeëet te word. So iets kon dae duur. In Palestina was dit darem ‘n bietjie anders. Die Romeine het  die Joodse godsdiens gerespekteer en hulle toegelaat om hulle lyke af te haal voor die Sabbat sodat die Sabbat nie onteer word nie. In ander gevalle is die liggame wat wel van die kruis afgehaal is, sommer saam in ‘n gat of selfs op die ashoop gegooi waar dit deur diere opgevreet is.

Ons weet ook dat die lyke van die kriminele nie mooi van die kruis afgehaal is nie. Die enkelbene van iemand wat in die ou tyd gekruisig is, is in Palestina opgegrawe. Die spykers het nog aan die bene vasgesit, wat natuurlik beteken dat die persoon se been net bokant die enkel afgekap is. Die enkel en voet het dus aan die hout agtergebly. Dit was natuurlik dikwels nodig om vinnig te werk, veral as die son begin sak en die Sabbat nader kom. Die spykers was dik en groot en is omgeklink aan die agterkante. Om so spyker uit te kry was nie maklik nie. Daarom was die ‘afkapmetode’ die vinniger en makliker een.

In Jesus se geval het dit anders gewerk. Wat Jesus se volgelinge oor sy begrafnis te sê gehad het, lees ons op die volgende plekke in die Nuwe Testament: Mat 25:57-66; Mk 15:42–47; Luk 23:50–56; Joh 19:38–42.

Die son het begin sak en die Sabbat het begin nader kom (dit was reeds laat middag, vertel die Bybel ons – Mat 27:57). Wat moet met Jesus se liggaam gebeur? Ons lees dat ‘n belangrike Jood, wat lid van die Joodse Raad (hulle ‘parlement’) was, naamlik Josef van Arimatea, moed bymekaar geskraap en vir Pilatus gaan vra het of hy Jesus se liggaam kon kry. So het hy gekeer dat Jesus se liggaam miskien op die ashoop kon land. Ons lees wel dat in die gesprek Pilatus verbaas was dat Jesus reeds dood is. Hy het toe die offisier laat roep om dood seker te maak dat Jesus wel dood was. Daar is dus nie ‘n kans dat Josef Jesus lewend van die kruis kon  afneem nie. 

Josef was een van Jesus se volgelinge en sou later in die geskiedenis ook ‘n belangrike rol onder die Christene speel. Sy familiegraf was naby die plek waar Jesus begrawe is. Dit was die gebruik in daardie tyd om familiegrafte te hê. So ‘n graf was eintlik ‘n tipe grot of kamer wat uit die rots gekap is – daarom kon daar ‘n rots voor die ingang na die grot gerol word. In die grot was daar dan gewoonlik ook meer as een plek vir ‘n liggame, byna soos rakke. Gewoonlik is ‘n liggaam vir ‘n jaar op een van die ‘rakke’ gelos. Dan is die bene bymekaar gemaak en in ‘n spesiale kissie saam met die familie geneem of in die graf op ‘n spesiale plek op ‘n hoop gegooi. Dit is wat die Bybelse uitdrukking ‘by die beendere van die ouers versamel wees’ beteken. Dan was die ‘rak’ in die graf weer beskikbaar vir ‘n volgende lid van die familie. Die Bybelskrywers vertel ons dat Jesus in ‘n nuwe graf  wat volgens Johannes in ‘n tuin geleë was, begrawe is. Dit beteken bloot dat daar nog nie ander liggame op die ‘rak’, of selfs in die graf, waar Jesus begrawe is, gelê het nie.

Ons word ook vertel dat Jesus se liggaam in doeke toegedraai is. Daar is so bietjie onsekerheid wat daar presies gebeur het. Volgens Johannes het Nikodemus letterlik ‘n vrag olie wat lekker ruik gebring en saam met Josef van Arimatea Jesus se liggaam gebalsem het, soos dit die gebruik onder die Jode was (Joh 19:39). Die balsem was onder ander om met die reuke van ontbindende liggame te help, aangesien ons weet dat van die familie die graf gaan besoek het. Daar is selfs met opgrawings oorblyfsels van etes in die grafte gekry, wat wys dat die mense daar gaan eet het, waarskynlik as tipe godsdienstige gebaar. As ons egter die ander Evangelies lees, dan klink dit daar nie genoeg tyd was om Jesus se liggaam te balsem nie. Die Sabbat was te vinnig op hulle. Hulle het Jesus wel in doeke toegedraai (Mat 25:59), maar nie gebalsem nie. Hulle het die olie en salf wat lekker ruik gaan voorberei nadat Jesus reeds in die graf neergelê is (Luk 23:56) en is Sondagoggend vroeg na die graf om Jesus te gaan balsem. Natuurlik was Hy toe nie meer daar nie.

Nadat Jesus dus vir die graf voorberei is, is Hy in die nuwe graf gaan neerlê. Die klip is voor die ingang na die ‘grotkamer’ en boonop verseël. Ons word vertel dat die Jode bang was dat die liggaam gesteel sou word en daarom het Pilatus ingewillig dat wagte die graf oppas (Mat 25:62-66). Tog was die graf die Sondagoggend leeg. Jesus het opgestaan!

‘n Vraag wat sommige mense tog oor wonder is of die manier waarop Jesus begrawe is deel van sy vernedering was. Hulle argumenteer dat Jesus nie ‘n eervolle begrafnis gehad nie. Om eervol in die tyd van Jesus begrawe te wees het beteken dat jy in die familiegraf begrawe is en dat daar behoorlik oor jou gerou is deur jou familie. Dit het nie met Jesus gebeur nie… en dit beteken dat Jesus oneervol begrawe is. Dit beteken dat sy graf as deel van sy lyding en vernedering gesien moet word. Jesus se lyding gaan dus selfs in sy graf aan. Eers met sy opstanding is die oorwinning regtig daar!

Hoewel dit mooi inpas by die lydensverhaal is dit nie seker of Jesus regtig oneervol begrawe is nie. Hy is in ‘n nuwe graf van sy volgeling begrawe en sy ma en Maria Magdalena was by die graf om te rou (Mat ). Ons lees nie dat die res van sy familie in Jerusalem was om te rou nie.

Daar word gesê dat Jesus drie dae in die graf was. As ‘n mens 24-uur dae tel, was Jesus natuurlik nie drie dae in die graf nie. Maar so is dae nie noodwendig getel nie. Dele van dae het ook as dae getel, nie net volle dae nie. So is Jesus op Vrydag begrawe, was Saterdag in die graf en is Sondag uit… drie dae.

Word daar iets gesê oor wat Jesus gedoen het terwyl Hy die drie dae in die graf was? Johannes sê in 10:17-18 dat Jesus wel sy fisiese lewe afgelê het, maar dat Hy geestelik bly leef het, wat maar ‘n ander manier is om te sê dat Hy by God was. As Hy heeltemal dood was, hoe sou Hy weer sy lewe kon opneem, soos wat hy volgens 10:17-18 wel gedoen het? Hy is immers die opstanding en die lewe wat lewe al het Hy ook gesterf (Joh 11:25-26). Petrus gee vir ons ‘n ander kykie op die drie dae: Christus wat as mens doodgemaak is, maar deur die Gees lewend gemaak is. En so het Hy na die geeste in die gevangenis gegaan en daar sy oorwinning aangekondig. Dit is hulle wat aan God ongehoorsaam gebly het toe Hy groot geduld met hulle aan die dag gelê het in die tyd toe Noag die ark gebou het (1 Pet 3:18-20). Volgens hierdie verse sou Jesus in die doderyk – waarheen dooies almal gegaan het – sy oorwinning oor die duiwel en die dood gaan aankondig het. In die drie dae was Hy dus op ‘n oorwinningstog… en die ware oorwinning kon almal sien toe Jesus uit die dood opgestaan het.

Skrywer: Prof Jan van der Watt

Gideon vra vanaf Facebook

Wat is die betekenis daarvan dat Jesus in ‘n nuwe graf begrawe is volgens Matteus 27:60 en Lukas 23:53

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Johannes 19:41 beklemtoon dat daar niemand anders nog ooit in die nuwe graf neergelê is nie, soos Lk 23:53. Dit is gepas vir die Heilige van God en kon die onmiskenbare getuie wees van die oorwinning van die Here van lewe oor die dood. Matteus beklemtoon ook dat dit ‘n nuwe graf was, waarin nog geen ander lyke sou wees waarmee Jesus se liggaam kon verwar word nie.

Daarby sê Matteus 26:57 dat Josef ‘n ryk man was. Toe hy dit geskryf het, het Matteus dit waarskynlik gesien as ‘n vervulling van Jesaja 53:9, letterlik: ‘en hy gee aan die skuldiges/goddeloses (Hebreeus: resja‘im) sy graf, en aan ‘n ryke (‘asjir) in sy dood…’ Om ‘n grafkelder in ‘n rots uit te kap, was destyds in elk geval ‘n duur onderneming.

(Die 1983-vertaling verduidelik ‘’n ryke’ met ‘sondaars’: Hy het ‘n graf gekry by goddeloses, hy was by sondaars in sy dood).

Jesaja 53 is ‘n gedig oor die lydende kneg van die Here, wat in Jesaja se tyd na die volk Israel en tot ‘n mate op hulle leier Serubbabel toegepas is, maar waarvan die vervulling in die Nuwe Testamentiese tyd op Jesus van toepassing gemaak is.

Skrywer:  Prof Francois Malan