Tag: Jesus - www.bybelkennis.co.za

Is die heidene aandadig aan die kruisiging van Jesus? – Francois Malan

Vraag:

baie gedra en vir die oortreders gebid het. (OAV)

Die feit dat baie gebruik word en nie almal nie gee aanleiding tot die volgende vraag:

Is die heidene aandadig aan die kruisiging van Jesus?

Uit Abraham ontstaan die Jode as die uitverkore volk. Na verloop van 430 jaar kom Moses op die toneel en hy ontvang die Tien Gebooie wat spesifiek bedoel was om die Jode te rig. Toe Christus kom maak die Jode Hom dood. Van die Jode wat hierna tot bekering gekom het, sê Paulus in Gal 2: 15 dat hulle, wat van nature Jode was en nie sondaars uit die heidene nie, in Christus Jesus moes glo sodat hulle geregverdig kon word uit die geloof in Jesus Christus. Dus nie uit die werke van die wet nie; omdat uit die werke van die wet geen vlees geregverdig kan word nie.

Antwoord:

In Johannes 1:29 sê Johannes die Doper: Daar is die Lam van God wat die sonde van die wêreld sal wegneem. Johannes 1:1-18 sê dat Jesus Christus self God is, die naaste aan die Vader, dat Hy mens geword het. (Dit alles sodat God self vir die sonde van die wêreld sterf aan die kruis). Aan almal wat Hom aangeneem het, dié wat in Hom glo, het Hy die reg gegee om kinders van God te word.

Vir die heidene wat Christus aangeneem het skryf Paulus in Galasiërs 3:28: Dit maak nie saak of iemand Jood of Griek, slaaf of vry, man of vrou is nie: in Christus Jesus is julle almal één.

Jou vraag: Is die heidene aandadig aan die kruisiging van Jesus?

Die hofdienaar van Etiopië is ook nie die eerste heiden wat tot bekering gekom het nie. Kyk maar gedurende Jesus se bediening na die Samaritane Jn 4, die offisier in Kapernaum Mat 8:10-12, die Griekse vrou van Mark 7:24-30, die offisier wat vir Jesus gekruisig het Mark 15:39. Vgl. ook die stad van die Samaritane wat Filippus se getuienis aangeneem het voordat hy die hofdienaar ontmoet het Hand.8:4-8.

Jesaja 53:12 sê ‘baie’. In Hebreeus is dit die meervoud van ‘baie’ (rabim) wat ‘n menigte aandui. Daarom gaan dit nie om uitsluiting van party nie.

Skrywer: Prof Francois Malan

MATTEUS SE VERHAAL OOR JESUS (1) – Jan van der Watt

Deel 1 – Matteus, waarom en hoe?

Ons het ten minste vier verhale oor dieselfde gebeure, naamlik die lewe en optrede van Jesus – dit is die vier evangelies. Al vier dié verhale is deur die vroeë Christene as ware verhale aanvaar en is langs mekaar gelees, al verskil dit hier en daar van mekaar.

In daardie tyd was die mense nie so baie bekommerd oor of die verhaal ‘feit vir feit’ presies alles vertel nie, maar het eerder gevra wat ‘n mens uit die geskiedenis kan leer. Daarom verskil die verhale effens, want elke Evangelie wil ‘n ander faset van Jesus se lewe beklemtoon en is in ander omstandighede en vir ander mense geskryf.

Die evangelies is ook nie geskryf terwyl Jesus nog gelewe het nie. Dit is ‘n hele klompie jare (so 35-45 jaar) na Jesus se opstanding uit die dood geskryf. Dit beteken nie dat dit toe ‘uitgedink is nie’. Omdat die mense in daardie tyd nog nie drukkuns gehad het nie, het hulle ook nie in die algemeen boeke gehad nie. Hulle het dinge op die ou manier onthou, in hulle koppe. Soms is aantekeninge gemaak van sê die wonderverhale of van Jesus se preke en dit is dan deur die gemeentes gehou en vir mekaar voorgelees. Die belangrike is egter dat die verhale en woorde van Jesus in die gemeentes ‘geleef’ het. Hulle het gedurig oor Jesus gepraat , want hulle wou soos Hy wees en lewe. So het die verhale en woorde van Jesus lewendig gebly tot dit uiteindelik neergeskryf is. Nadat dit neergeskryf is, het die verhale die bronne geword waaruit die gemeentes Jesus leer ken het. So was Jesus op ‘n ander manier by die gemeentes ‘teenwoordig’.

Kom ons gaan kyk hoe die Evangelie van Matteus daar uitsien.

As jy tyd het, blaai deur Matteus en kyk na al die opskrifte om so ‘n idee te kry wat alles in die evangelie staan. As jy nog meer tyd het, lees die Evangelie deur. Dit is die ideaal.

1. Hoe het die evangelies tot stand gekom?

mj1

Skrywer: Prof Jan van der Watt

‘n Kind, Jesus, word gebore en word groot (3) – Jan van der Watt

deel 3 – die laaste geboorteverhale en Jesus as kind

i) Johannes oor Jesus se geboorte

ii) Paulus oor die geboorte van Jesus

Behalwe vir die kruis en opstanding van Jesus stel Paulus baie min in die aardse lewe van Jesus belang. Hy het minder as tien verwysings na die aardse lewe van Jesus, buiten sy verwysings na die kruis en opstanding, wat natuurlik volop is. Van sy verwysings na Jesus se geboorte is die volgende – die verse is hier afgedruk, maar as jy tyd het, lees gou die kontekste van die verse ook:

– “Maar toe die tyd wat God daarvoor bepaal het, aangebreek het, het Hy sy Seun gestuur. Hy is uit ’n vrou gebore en van sy geboorte af was Hy aan die wet onderworpe ⁵om ons, wat aan die wet onderworpe was, los te koop sodat ons as kinders van God aangeneem kon word”.

– “As mens is Hy uit die geslag van Dawid gebore.”

– “uit hulle is die Christus as mens gebore”.

Wat sou jy sê was Paulus se idee van kersfees as jy na hierdie verse kyk?

Ons kan ten minste die volgende uit Paulus se kersverhale aflei:

Dit was belangrik om raak te sien dat Jesus uit die Jode gebore is (m.a.w. die volk van God aan wie God al sy beloftes gemaak het) en dat hy in ‘n koninklike lyn staan, naamlik die lyn van Dawid. (Vgl die begin van Matteus se geslagsregister). Jesus staan nie los van die Israeliete, die volk van God nie, maar staan vierkantig binne-in.

Soos enige Israeliet was hy aan die wet onderworpe (kyk ook hoe Lukas beklemtoon dat Jesus sy tempelverantwoordelikhede nagekom het).

God staan agter alles – Hy bepaal die tyd en Hy stuur sy Seun. (Dit weerklank die boodskap van beide Matteus en Lukas).

Hierdie afleidings het niks te doen met ‘n pap babatjie in ‘n bedjie nie, maar is swaar teologiese uitsprake oor die kind wat gebore is. Jesus se latere lewe is reeds in die kersverhaal sigbaar.

iii) Jesus se kinderdae

Die Nuwe Testament is byna tjoepstil oor Jesus se kinderdae. Al inligting wat ons daaroor het, is uit Luk 2:39-52 (lees dit gerus). Jesus is Nasaret toe en het daar gegroei en sterk geword, begenadig deur God (sien ook Mat 2:23). Dan word die verhaal vertel van die besoek aan die tempel toe Jesus 12 jaar oud was. Daar proklameer hy dat sy Vader God is en dat Hy meer aan God gehoorsaam moet wees as aan sy aardse ouers. Ook as kind was God dus by Jesus.

Die rede vir die swye oor Jesus se kinderdae is omdat die werklike openbare bediening van Jesus eers na sy dood begin. Sy kindertyd is dus nie belangrik vir die boodskap oor Hom nie.

samevatting

Gee in jou eie woorde ‘n kort samevatting van wat jy alles oor die geboorteverhale geleer het:

Wat staan vir jou uit as jy aan die geboorteverhale terugdink?

Skrywer: Prof Jan van der Watt

‘n Kind, Jesus, word gebore en word groot (2) – Jan van der Watt

deel 2[1] – die verhale van Matteus en Lukas

Die verhaal van Jesus se geboorte (die kersverhaal) word in Matteus 1-2 en Lukas 1-2 vertel. Behalwe vir die engel wat na Maria toe kom en Jesus wat gebore word, verskil die verhale heeltemal. Dit beteken nie een is verkeerd en die ander een reg nie. Dit beteken net dat die twee verhale op verskillende dinge wat gebeur het, fokus. Dit is nie ‘n geval van òf-òf nie maar van èn-èn. Daarom gaan ons die twee verhale afsonderlik bekyk.

2.1) Matteus se verhaal van die geboorte van Jesus.

Matteus se verhaal begin met die geslagsregister. Ons het klaar daarna gekyk en gaan dit nie weer bespreek nie. Kom ons kry i) ‘n kort oorsig oor die verhaal van Matteus en dan ii) kyk ons na ‘n paar van die uitstaande kenmerke.

* Lees Matt 1:18-2:23. Skryf die opvallendste kenmerke van die verhaal neer.

i) Die verloop van Matteus se kersverhaal

Daar is ‘n hele klomp interessanthede in die kersverhaal van Matteus:

a) Die name van Jesus

Jesus word twee name gegee:

(1:21)
hulle sal Hom Immanuel noem.” Die naam beteken God by ons. (1:23)

Die eerste naam (Jesus) dui daarop dat Jesus mense van hulle sonde verlos sodat hulle weer by God kan uitkom. Hy maak ons pad oop na God toe.

Die tweede naam (Immanuel) sê dat God na ons toe gekom het. God kom weer by ons uit!

Dit vorm die perfekte sirkel – ons by God en God by ons. Dit is wat Jesus gedoen het: Hy het die mens na God toe kom lei en God na die mense gebring. Daarom bereik die evangelie ‘n soort van hoogtepunt as die soldaat by die kruis uitroep: Waarlik, Hy is die Seun van God (27:54). Dit is wat ‘n mens moet raaksien as jy na Jesus kyk.

b) ‘n Spesiale geboorte

Daar is al genoem dat geboortes eintlik ‘n refleksie is van die persoon se latere lewe omdat die karakter van die baba nie van die latere volwasse persoon verskil nie. Daarom was dit tipies van antieke geboorteverhale dat met die geboorteverhale van “groot persone” die tekens van sy grootheid reeds met sy geboorte sigbaar word.

Wat sou jy dink is spesiaal aan die geboorteverhaal van Jesus wat reeds op sy “grootheid” dui?

c) ‘n Verhaal in die profesieë van die OT toegedraai

Gaan 1:18-2:23 weer deur en kyk hoeveel aanhalings uit die Ou Testament jy kan kry:

Elke afdeling van die verhaal bevat ‘n aanhaling uit die Ou Testament:

AANHALINGS UIT DIE OU TESTAMENT IN DIE KERSVERHAAL

Verse in Matteus

Ou Testamentiese aanhalings

Waar dit voorkom in die verhaal

1:23

Jesaja 7:14

Die geboorteverhaal – Jesus se naam

2:6

Miga 5:1

Herodesverhaal – oor die leierskap van Jesus

2:15

Hosea 11:1

Vlug na Egipte – Jesus sal uit Egipte geroep word

2:17-18

Jeremia 31:15

Kindermoord – oor die hartseer

2:23

Nie seker waar dit staan nie

Terugkeer uit Egipte – oor Jesus se naam

Matteus is die evangelie vir die Jode. Die Ou-Testamentiese aanhalings wys dus dat die profesieë van die Ou Testament in Jesus vervul is. Die God van die Ou Testament is dus die Een wat in Jesus aan die werk is, want wat Hy beloof het, word daar waar.

Dit was vir die Jode nogal belangrik. Jesus het nie ‘n nuwe godsdiens kom stig nie, maar is die voortsetting van die pad wat God met sy volk wil loop. Waar Jesus nou is, is God teenwoordig. ‘n Mens besef eers hoe groot die krisis vir die Jode moes wees as jy besef dat die Jode wat Jesus verwerp het, eintlik volgens die boodskap God verwerp het en nie meer sy volk was nie. Dit bring ons by die volgende belangrike saak.

d) Moord op kersfees

ii) Die verloop van Lukas se kersverhaal

Lukas se geboorteverhaal lyk heeltemal anders – die donkerte maak plek vir vreugde en lied.

Lees Luk 1:5-2:52 en skryf alles neer wat jou in die verhaal tref.

Die verloop van Lukas se verhaal lyk so:

Lukas se geboorteverhaal het ook interessante kenmerke van sy eie:

a) Daar word baie gesing oor Jesus

Lofliedere in die kersverhaal van Lukas

Plek in Lukas

Wie se lied is dit?

1:42-45

Loflied van Elizabeth

1:46-55

Loflied van Maria

1:68-79

Loflied van Sagaria

2:14

Loflied van die engele

2:29-32

Loflied van Simeon

Hieruit kan ons onder andere die volgende aflei:

Vreugde en lof speel ‘n baie belangrike rol in die verhaal – die liedere wys dit, maar dit word ook aanmekaar genoem. Merk miskien al die plekke waar vreugde/blydskap/lof in die deel voorkom, bv. 1:14,44,64 en baie ander. Jesus se verhaal is inderdaad een van vreugde en vrede.

b) Liedere het destyds hard gepraat

Liedere was destyds die manier waarop inligting versprei is. Mense kon nie lees nie en daarom is hulle liedere geleer. Die liedere het die belangrikste inligting wat hulle moes weet bevat en soos hulle dus sing, leer hulle sommer. Dit beteken dus dat ‘n mens mooi moet kyk na die antieke liedere, want hulle vertel ‘n mens sommer alles wat jy regtig moet weet.

Som nou vir jouself die belangrikste inhoud van elkeen van die liedere (soos in die blokkie hierbo genoem) op en kyk wat wil Lukas vir ons oor Jesus sê:

Het jy van die volgende motiewe gekry (dit is nie alles nie, maar gee vir ons ‘n ideë waaroor die vroegste Christene gesing het as hulle aan Jesus gedink het:

Kyk of daar ook buite die liedere sulke mooi dinge oor Jesus gesê word (bv. dat Jesus koning is 1:32-33, ens.).

c) God met ons

In Matteus het ons gesien dat dit belangrik was om te beklemtoon dat Jesus God en mens is (Jesus en Immanuel). Lukas beklemtoon dit ook op sy manier.

Kyk of jy bewyse in die geboorteverhaal van Lukas kan kry dat Jesus van God af kom en iets goddelik aarde toe bring.

Dink nou bietjie na oor die twee verhale wat ons nou bekyk het: Hulle verskil baie van mekaar. Wat sou jy sê is die verskille en wat wou elkeen op sy eie manier oor Jesus se geboorte sê?

[1] As jy nie heeltemal klaarkry met deel 2 nie, laat so bietjie oor vir die volgende sessie. Deel 3 is bietjie korter.

Skrywer: Prof Jan van der Watt