Hoe hanteer ek lyding? (4)

Hoe hanteer ek lyding? (4)

Lyding is sekerlik een van die ernstigste probleme waarmee ‘n Christen gekonfronteer word. Hoe kan ‘n liefdevolle God lyding toelaat. Ek gaan ‘n hele aantal blogs hieraan wy. In die proses gaan ek onder andere van Tullian Tchividjian (Billy Graham se kleinseun) se boek Glorious Ruin (2012) gebruik maak.

Ons kultuur hou nie van lyding nie – maak nie saak dat dit onvermydelik is nie. Die bewuste vermyding van pyn is een ding; die totale onverdraagsaamheid of ontkenning van pyn is iets anders. Hoekom is ons so onverdraagsaam?

Omdat ons ‘n obsessie het met persoonlike beheer – ons wil in beheer wees en as ons ly, is ons nie in beheer nie. Ons glo ook dat ons gedurig vooruit moet gaan. Terugslae soos lyding beteken ons gaan nie vooruit nie. Al waarin ons kultuur belangstel, is vooruitgang. Selfs is die kerk word ‘n evangelie van vooruitgang verkondig – ons geloofslewe is primêr ‘n lewe van persoonlike verbetering.  “As jy siek word of finansieel swaar kry, is daar iets in jou lewe wat bely moet word.” of “Die rede vir lyding en die gebrek aan ‘n oorvloedige lewe is as gevolg van ‘n gebrek aan geloof.” Ons kry dit ook in ons evangelisasie: “Aanvaar Jesus as jou Here en al jou drome sal waar word.” Tog as ons die Nuwe Testament lees, sien ons eintlik die teenoorgestelde: die lyding van gelowiges gaan toeneem. Die denke wat ongeloof aan lyding koppel, kry ons in die Bybel – maar dit word daar verwerp.

Ons benadering is om te probeer om op verskeie maniere moeilike en pynlike dinge te minimaliseer – of om by hulle verby te loop sonder om hulle in die oë te kyk en te aanvaar. Luther sê dat hierdie benadering does not know God hidden in suffering. Therefore he prefers works to suffering, glory to the cross, strength to weakness, wisdom to folly and, in general, good to evil. Hierdie is die normale siening  van mense wat aan beheer verslaaf is – ons sit in die bestuurder se stoel.

Kyk hoe praat hierdie mense oor pynlike ondervindings. As iemand ‘n lelike egskeiding deurloop het, mag sy iets sê soos: “Dit was in ieder geval nooit ‘n goeie huwelik nie.” of “Ek het baie geleer uit hierdie ondervinding.” Hierdie soort rasionalisering probeer om iets sleg, goed te laat klink. Ons wil nie pyn en hartseer in die oë kyk nie; ons wil nie erken dat ons wens die lewe was anders nie, maar ons is magteloos om dit te verander.

‘n Teologie van die kruis, daarenteen, verstaan dat die kruis dié stelling is van God se betrokkenheid in die wêreld. Nou word die moeilike dinge aanvaar; dit kyk direk na pyn. Dit identifiseer God as “versteek in die lyding.” Luther sê nie alleen dat God in ons lyding versteek is nie, maar dat Hy in ons twyfel en angs aan die werk is. Dit is vir ons soms moeilik om dit te aanvaar. Maar diegene wat sukkel en wanhopig is, verstaan dikwels die werklikhede van die Christelike geloof beter as ander mense.

‘n Teologie van die kruis definieer die lewe in terme van gee, eerder as ontvang, selfopoffering eerder as selfbeskerming. Dit oriënteer ons weg van ons natuurlike neiging deur te wys dat ons wen deur te verloor en ons word ryk deur weg te gee. Vir die persoon wat ly is dit die woord van hoop.

Wat belangrik in lyding is, is my verstaan van God. Volgende keer kyk ons daarna.



Hoe hanteer ek lyding? (3)

How do we bring glory to God? The Bible’s short answer is: by growing more and more like Jesus Christ. —Sinclair Ferguson

 

Hoe hanteer ek lyding? (3)

Lyding is sekerlik een van die ernstigste probleme waarmee ‘n Christen gekonfronteer word. Hoe kan ‘n liefdevolle God lyding toelaat. Ek gaan ‘n hele aantal blogs hieraan wy. In die proses gaan ek onder andere van Tullian Tchividjian (Billy Graham se kleinseun) se boek Glorious Ruin (2012) gebruik maak.

In this world nothing can be said to be certain, except death and taxes (Benjamin Franklin)

Lyding is oral – die dood van geliefdes, tsoenami’s, oorstromings, siekte, ens. Mense ly dieper en meer dikwels as wat hulle bereid is om te erken. Hulle ly al lyk hulle dikwels goed.

 Fisiese pyn en siekte is waarskynlik die sigbaarste vorm van lyding. Ons doen alles in ons vermoë om dit te vermy en agteruitgang te stuit. Job het pynlike swere gehad – pyn en ongemak. Nog ‘n vorm van lyding is ten opsigte van verhoudings. Jy word misverstaan, beledig, verwerp. Die oorsake mag klein wees, maar nie die gevoelens nie. Emosionele pyn is die risiko verbonde aan verhoudings wat skeefloop. Job het dit ook ondervind. Te midde van alles wat hy verloor het – huis, gesondheid, kinders en vee – vra sy vrou: Bly jy nog steeds vroom? Die persoon wat hy liefgehad het, sê vir hom: Vervloek God en sterf!  As daar iemand was wat Job in sy swaarkry moes bygestaan het, was dit tog sy vrou. Die gevoel van verlatenheid moes hom oorweldig het.

Asof dit nie genoeg was nie volg 31 hoofstukke gesprek tussen Job en sy vriende waarin hierdie vriende elke aspek van sy lewe uitmekaar skeur – hulle soek vir een of ander verborge sonde in Job se lewe. Dit sou dan die oorsaak van sy lyding wees. Hulle aanname: Niemand sal so swaarkry as hy nie iets gedoen het om dit te verdien nie.

Die mees tragiese gebeure in ons lewe – soos die dood van ‘n geliefde – het fisiese, emosionele en geestelike komponente. Verlies is verlies en dit maak seer. Maar die evangelie beskerm ons nie van pyn en lyding nie. Gelowiges gaan steeds pyn ondervind en ly. Die evangelie is die boodskap van God se redding deur en in my pyn. Die evangelie is nie ‘n formule om pyn te beveg nie; dit is nie ‘n handboek oor hoe om pyn en lyding te hanteer nie. Die evangelie is Jesus wat ons in ons hartseer ontmoet. Slegs die Heilige Gees kan vertroos in ons hartseer.

Beteken dit dat die Bybel ons nie help in lyding nie? Die boodskap van die kruis is ‘n boodskap van hoop en vertroosting. Kom ons kyk volgende keer verder.



Hoe hanteer ek lyding? (1)

 

Hoe hanteer ek lyding? (1)

Lyding is sekerlik een van die ernstigste probleme waarmee ‘n Christen gekonfronteer word. Hoe kan ‘n liefdevolle God lyding toelaat? Ek gaan ‘n hele aantal blogs hieraan wy. In die proses gaan ek onder andere van Tullian Tchividjian (Billy Graham se kleinseun) se boek Glorious Ruin (2012) gebruik maak.

Lyding is universeel. Daar is min waarborge in die lewe, maar almal ondervind pyn – nie of nie, maar wanneer. Dit kan ‘n skielike katastrofe wees of iets meer alledaags soos ‘n verhouding wat skeef geloop het en voortduur as ‘n dowwe pyn. Daar is fisiese en emosionele oorsake vir lyding. Soms is die oorsaak duidelik, soms is dit verborge. Vir sommige mense is pyn so ‘n deel van hulle lewe dat hulle dit nie meer voel nie. Ander voel dit akuut aan en probeer alles in hulle vermoë om dit te verlig.

 Die manier waarop mense pyn, verlies en tragedies hanteer, vererger dikwels die probleem. Soms vertel ons van ons moeilike omstandighede en iemand kom onmiddellik na vore met ‘n oplossing – of ‘n geestelike gemeenplaas. Kerke skep dikwels ‘n omgewing waarin oppervlakkige godsdienstige antwoorde gegee word vir pynlike, ingewikkelde vrae in die lewens van mense wat werklik seer het. Hierdie kultuur van verpligte blydskap – Christene is altyd bly – lei dikwels tot oneerlikheid en verdere lyding.

Hoekom ly ons? Hoekom laat God so baie lyding toe? Wat, indien enigiets, kan ons uit ons lyding leer? Wanneer hou dit dan op? Lyding dwing ons om die dieper vrae van die lewe te beantwoord. Filosowe en teoloë stoei reeds jare met die probleem van lyding en die implikasies van lyding. Reeds in die 4de eeu het Augustinus gesê: You have made us for Yourself, and our hearts are restless until they find rest in You. Die mens is gemaak vir iets groter – iets minder pynlik; iets hoër … God.

As ons swaarkry of ly, is ons geneig om op een van twee manier te reageer: ons moraliseer dit (lyding is die gevolg van my ongehoorsaamheid aan God) of ons minimaliseer dit. (Ons gaan later hierdie twee benaderings verder bespreek.) Beide benaderings probeer om lyding in te perk. As ons voel ons moet teen lyding baklei en dit nie aanvaar nie, is ons op die verkeerde pad. God is teenwoordig in ons lyding; ons moet Hom daar raaksien.

Lyding en die boek Job is sinoniem. Volgende keer kyk ons nader na Job – kan ons dalk iets by hom leer?



Ek verstaan dit nie: Ek is in goeie geselskap

William Carlos Williams

Bekende figure in die Bybel het ook vrae gevra:

  • Moses: Moses verstaan nie altyd wat God se bedoeling met die Israeliete is nie.
  • Naomi: Naomi verloor haar man en twee seuns. Sy sê dat die Here verantwoordelik vir al haar teenspoed is. 20Hierop het Naomi vir hulle gesê: “Moet my asseblief nie meer Naomi noem nie, noem my Mara , want die Almagtige het die lewe vir my baie bitter gemaak. 21My lewe was vol toe ek hier weg is, maar die Here het my leeg laat terugkom. Waarom noem julle my nog Naomi? Die Here het dan teen my gedraai, die Almagtige het ’n ramp oor my gebring.”
  • Job: Die hele boek is feitlik ‘n vraag aan God na Job se verliese en lyding.
  • Psalms: Die hele boek is vol angstige vrae: Hoekom? Hoe lank nog?

Psalm 73 is ‘n goeie les vir ons:

  • Die psalm begin deur die geloof van Israel te bevestig: God is vir Israel baie goed, vir dié wat rein van hart is.
  • In vs 15 waarsku hy homself: As ek so aanhou praat, sou ek dié verloën wat aan U behoort.
  • In vs 16 – 17 gaan aanbid hy in die heiligdom van God. Daar verander sy perspektief – hy sien dinge in die lig van God se wil toe hy besef het wat die uiteinde van die goddeloses is.
  • Hierdie perspektief verander nie die huidige werklikhede nie, maar dit skep by hom ‘n toekomsverwagting.
  • Hy is vertroos: Maar wat my aangaan, dit is vir my goed om naby God te wees. Hy gaan egter nie terug en skrap daardie eerste 14 verse nie, want hy wil hê dat ons beide sy stryd om te verstaan en sy herstelde geloof moet verstaan.

    • 9Daar wag probleme vir iemand wat staan en stry met die een wat hom gemaak het. Hy is soos ’n kleipot wat van klei gemaak is. Die klei kan mos nie vir die pottebakker sê nie: “Wat is jy besig om te doen? Weet jy dan nie wat om met jou hande te maak nie?”

    10Daar wag teëspoed vir iemand wat sy pa verwyt omdat hy hom gemaak het. Daar wag moeilikheid vir iemand wat vir sy ma vra hoekom sy hom in die wêreld gebring het.

    1112Dit is Ek wat die aarde gemaak het. Ek het die mense wat op die aarde woon, gemaak. Ek het met my hande die hemelruim daar bo oopgespan. Alles wat daarin is, luister wat Ek hulle beveel. 13Ek het Kores na vore laat kom om geregtigheid te bring. Ek maak alles wat hy doen voorspoedig. Hy sal my stad Jerusalem herbou. Hy sal uit sy eie almal wat weggevoer is, laat teruggaan. Hy sal dit doen sonder dat hy daarvoor betaal word of omkoopgeld daarvoor kry. Dit is wat die Here sê wat oor alles regeer.

    Volgende keer kyk ons na die bose en lyding