Mense van die Bybel: Nikodemus – Coen Slabber

Van Nikodemus lees ons net in die Evangelie volgens Johannes. Hy het Jesus een nag besoek en Hom as ‘n leermeester wat van God af gekom het, erken. Hoekom? Want niemand kan hierdie wondertekens doen wat u doen, as God nie by hom is nie. Die ander twee geleenthede waar ons van Nikodemus lees, is:

• Johannes 7:50 – 52 – hier herinner hy die Fariseërs en priesterhoofde aan hulle eie wette. Hulle kon nie sommer iemand veroordeel sonder om eers sy kant van die saak te hoor en vas te stel wat hy doen nie. Dit was nadat die wagte nie vir Jesus gevange geneem het nie.
• Johannes 19:39 – 42 – na Jesus se kruisiging het hy vir Josef van Arimatea gehelp om Jesus se liggaam met geurolie te behandel, die liggaam met doeke toe te draai en Jesus te begrawe.

Wie was Nikodemus?

Die naam Nikodemus is van Griekse oorsprong. Dit beteken waarskynlik “oorwinnaar oor mense.” In die Talmoed kry ons ‘n Hebreeuse vorm van die naam – Naqdimon.

Behalwe die Johannes-evangelie het ons geen betroubare bron van hom nie. Nikodemus was ‘n Fariseër en lid van die Joodse Raad (Johannes 3:1 – 21). Hy was dus ‘n gesiene man en leier. Jesus self verwys na hom as die bekende leermeester van Israel. As ons Johannes 19:39 lees, moet ons aanvaar dat hy ‘n welgestelde man was: Nikodemus … het ook gekom en ‘n mengsel van omtrent vyftig liter mirre en aalwyn gebring. Uit sy onderhoud met Jesus (Johannes 3) kan ons aflei dat hy geleerd en intelligent was, maar skugter. Uit Johannes 7, waar hy Jesus verdedig, kan ons aanvaar dat hy die waarheid soos Jesus dit vroeër aan hom verduidelik het, aanvaar het.

Sy naam verskyn is sekere apokriewe dokumente soos die Evangelie van Nikodemus – middel vierde eeu. Hierdie werk is grotendeels gebaseer op ‘n vroeëre werk – Die Handelinge van Pilatus.

Sommige historici beweer dat hy dieselfde persoon is wat in die Talmoed vermeld word: Nikodemus ben Gurion. Daar word gesê dat hy ryk was en ‘n baie gewilde heilige was. Hy het selfs die mag gehad om wondertekens te doen. Volgens Christelike tradisie het hy tydens die eerste eeu as martelaar gesterf. Die presiese datum is onbekend. Volgens oorlewering word sy oorblyfsels saam met dié van Stefanus, Gamaliël en Abido gevind. Hy word deur beide die Rooms-Katolieke en Oosters-Ortodokse Kerke as heilige vereer.

Hoekom besoek hy vir Jesus?

Meeste mense voel dat daar iets meer in die lewe moet wees – ‘n groter waarheid wat ontdek moet word. Dit was ook die geval met Nikodemus wat Jesus in die nag opgesoek het. Moontlik het hy vermoed dat hierdie jong Rabbi dalk die beloofde Messias was wat God aan Israel beloof het. By daardie gesprek leer hy dat hy opnuut gebore moet word – iets wat hy nie verstaan het nie.

Nikodemus se sterkpunte

• Hy was ‘n lid van die invloedryke Joodse Raad – ‘n man in ‘n magsposisie.
• Hy het nie die wettisisme van die Fariseërs sommer aanvaar nie. Hy besoek Jesus om meer te wete te kom van die boodskap wat Hy verkondig.
• Hy het moed gehad. Hy het Jesus persoonlik besoek om vrae te vra en by Hom die waarheid te hoor.
• Hy het vir Jesus opgestaan toe die Fariseërs teen Hom saamgesweer het. Hy wys die Fariseërs en priesterhoofde daarop dat wat hulle wou doen teenstrydig met hulle eie wette was.
• Hy het die Joodse Raad en Fariseërs verontagsaam deur Jesus se liggaam met waardigheid te hanteer en seker gemaak dat Jesus ordentlik begrawe word.
• Hy was een van die min Joodse godsdiensleiers wat in Jesus Christus geglo het.

Nikodemus se swakpunte

Toe hy die eerste maal vir Jesus besoek het, doen hy dit in die nag. Waarskynlik was dit om te verseker dat niemand hom herken nie. Sou hy Jesus gedurende die dag besoek het, mag iemand hom by die Joodse Raad gaan verklaar het. Hy wou, op daardie vroeë stadium, nie openbaar dat hy wel ‘n volgeling van Jesus was nie. Nietemin het selfs baie van die lede van die Joodse Raad tog ook tot geloof in Hom gekom, maar uit vrees vir die Fariseërs, het hulle dit nie openlik bely nie, sodat hulle nie uit die sinagoge geban sou word nie (Johannes 12:42).

Wat kan ons by Nikodemus leer?

Nikodemus het nie gerus voordat hy die waarheid ontdek het nie. Hy wou graag verstaan en hy het besef dat Jesus die antwoorde het. Nadat hy ‘n volgeling van Jesus geword het, het sy lewe verander. Hy steek nie meer sy geloof in Jesus weg nie.

Afsluiting

Uit Nikodemus se gesprek met Jesus kry ons die beskrywende woord wedergebore. Jesus sê vir kom dat hy opnuut gebore moes word – iets wat hy glad nie op daardie stadium verstaan het nie. In hierdie gesprek kry ons ook die bekende vers: God het die wêreld so lief gehad dat Hy sy enigste Seun gegee het, sodat dié wat in Hom glo, nie verlore sal gaan nie maar die ewige lewe sal hê.

Skrywer: Dr. Coen Slabber

Die Evangelie van Nikodemus

Een van die kenmerke van die Nuwe-Testamentiese apokriewe is dat hulle baie soos die Nuwe-Testamentiese boeke lyk, maar ‘n klomp ekstra gedagtes en idees byvoeg wat nie in die Nuwe Testament voorkom nie – gewoonlik die resultaat van die vrugbare verbeelding van latere gelowiges. Kyk byvoorbeeld na die ekstra gedagtes in die volgende gedeelte uit Die Evangelie van Nikodemus:

Pilatus het die boodskapper geroep en vir hom gesê: “Laat Jesus ingebring word, maar moet Hom nie hardhandig behandel nie.” Die boodskapper het uitgegaan en toe hy Jesus herken, het hy gekniel en Hom geëer en die doek wat hy in sy hand gehad het, gevat en op die grond oopgegooi en vir Hom gesê: “Here, loop daarop en gaan in, want die goewerneur roep U.” Toe die Jode sien wat die boodskapper doen, was hulle kwaad en het vir Pilatus geskree: “Hoekom het u ‘n boodskapper beveel om hom te laat inkom en nie ‘n aankondiger nie? Kyk, toe die boodskapper hom sien, het hy gekniel en hom geëer en sy doek op die grond gegooi en hom soos ‘n koning daarop laat loop!”

³Toe roep Pilatus die boodskapper en vra vir hom: “Hoekom het jy dit gedoen? Hoekom het jy jou doek op die grond gegooi en Jesus daarop laat loop?” Die boodskapper het geantwoord: “Geagte goewerneur, toe u my na Alexander in Jerusalem gestuur het, het ek vir Jesus op ‘n donkie sien sit en die Joodse kinders het takke in hulle hande gehad en Hom toegejuig. Ander het hulle klere vir Hom oopgegooi en gesê: ‘Red ons, Allerhoogste! Ons prys Hom wat deur die Here gestuur is!'” ⁴Maar die Jode het geskreeu: “Die Joodse kinders het in Hebreeus geskree! Hoe weet jy dan kamstig wat dit in Grieks is?” Die boodskapper het geantwoord: “Ek het vir een van die Jode gevra wat dit is wat hulle in Hebreeus skree en hy het dit vir my vertaal.” Pilatus het vir die Jode gevra: “Wat het hulle in Hebreeus geskree?” Hulle het vir hom gesê: “Hosanna menbrome baroegamma adonai.” Toe vra Pilatus: “Hoe vertaal ‘n mens ‘Hosanna’ en die ander woorde in Grieks?” Die Jode het hom geantwoord: “Red ons, Allerhoogste! Ons prys Hom wat deur die Here gestuur is!” Pilatus sê vir hulle: “As julle self die woorde wat die kinders gesê het, bevestig, watter fout het die boodskapper dan gemaak?” Die Jode het toe stilgebly.

Die goewerneur het vir die boodskapper gesê: “Gaan haal hom op enige manier wat jy wil!” Die boodskapper het gegaan en weer gemaak soos die vorige keer. Hy het vir Jesus gesê: “Gaan in, Here; die goewerneur roep U!”

⁵Jesus het ingekom. Die vaandeldraers het die vaandels vasgehou en die afbeeldings van die keiser wat op die vaandels was, het gekniel en Jesus geëer. Toe die Jode sien wat die vaandels doen, hoe hulle kniel en Jesus eer, het hulle vreeslik kwaad geword en op die vaandeldraers geskree. Maar Pilatus het vir hulle gevra: “Is julle nie verbaas dat die afbeeldings op die vaandels gekniel en Jesus vereer het nie?” Die Jode het vir hom gesê: “Ons het gesien hoe die vaandeldraers hulle laat kniel het en vir Jesus laat vereer het.” Toe roep Pilatus die vaandeldraers en vra vir hulle: “Hoekom het julle dit aangevang?” Hulle het Pilatus geantwoord: “Ons is Grieke en werk by die tempel! Ons sal nie voor daardie man buig en hom vereer nie! Ons het die vaandels met die afbeeldings vasgehou, maar hulle het uit hulle eie gekniel en hom vereer!”

Skrywer: Prof Francois Tolmie