Die seëls van Openbaring – Hermie van Zyl

Michelle vra:

Ek wil graag weet hoeveel tyd verloop tussen die sesde seël (die wederkoms) en die sewende seël?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Dis seker ’n logiese vraag om te vra as mens kyk hoe die sewe seëls in die Openbaringboek aan die orde gestel word. In Op 6 word vertel hoe die eerste ses seëls een na die ander oopgemaak word. Hulle stel die oordele van God oor die aarde in werking. Maar dan is daar ’n onderbreking tussen die 6e en 7e seël: Op 7 vertel vervolgens van die verseëling van die 144 000, asook van die groot menigte wat voor die troon van God versamel. En eers in Op 8 word dan vertel hoe die 7e seël oopgemaak word. ’n Mens kan dus seker vra hoeveel tyd daar tussen die 6e en 7e seël se oopmaak verloop het. Maar gesien binne die groter raamwerk van Openbaring is so ’n tydsvraag nie beantwoordbaar nie en ook nie vreeslik belangrik in terme van wat Openbaring aan ons wil meedeel omtrent die einde nie. Kom ek verduidelik.

In Openbaring is daar drie groepe beelde wat die oordele van God op aarde in werking stel: Eerstens die sewe seëls, (Op 6; 8:1); tweedens die sewe trompette (Op 8:2; 8:6-9:21; 11:15-19); en derdens die sewe wraakbakke (15:7; 16:1-21). Die groot vraag is wat die verhouding tussen die drie groepe is. Indien dit so verstaan word dat hulle in kronologiese volgorde geplaas moet word – met ander woorde, dat hulle opeenvolgende gebeure beskryf – ontstaan die vraag hoe hierdie gebeure in verband gebring moet word met die verloop van die wêreldgeskiedenis. Want elke groep beskryf min of meer dieselfde oordele en dieselfde afloop van gebeure, naamlik die eindoordeel. Daarom verstaan geleerdes dit eerder so dat die drie beeldgroepe parallel geplaas moet word; met ander woorde, hulle beskryf elkeen dieselfde tyd en gebeure, naamlik die straf van God wat die wêreld – meer spesifiek die ongelowiges – tref. Die oordele word ook so beskryf dat die tweede en derde beeldgroepe teruggryp na die vorige groep; hulle “herhaal” dus die vorige straf en oordele, maar terselfdertyd kom daar ook nuwe elemente by soos die wêreld na sy einde toe spoed. Verder, daar is ’n toename in intensiteit te bespeur. Byvoorbeeld, by die sewe seëls word ’n kwart van die mense getref, by die trompette ’n derde, en by die wraakbakke word al die mense geraak; laasgenoemde loop dus uit op die totale vernietiging van die bestaande orde, wat op sy beurt die koms van die nuwe hemel en aarde inlui. Hierdie siening van die drie beeldgroepe, wat deur die meeste uitleggers van Openbaring aanvaar word, word “progressiewe parallellie” genoem. Dit beteken dat die drie groepe parallelle beskrywings van dieselfde eindgebeure is, maar dat die tweede en derde groepe dit elke keer ’n stappie verder neem.

As mens dit so sien, word dit duideliker dat dit hier glad nie oor berekenings gaan van hoe lank elke groep oordele sal duur of wat die tydsverloop is tussen byvoorbeeld die sesde en sewende seël nie. In elk geval is daar ook ’n soortgelyke verposing tussen die sesde en sewende trompet (vgl 10:1-11:14). Met hierdie “verposings” word die tydstempo van die verhaal verstadig; daar word as ’t ware asem geskep om die toneel tydelik te verskuif na die hemel en die leser ’n blik te gee op wat “agter die skerms” aan die gebeur is terwyl God se oordele die aarde tref.

Nog ’n rede waarom aanvaar word dat die drie beeldgroepe dieselfde gebeure beskryf, is die volgende. Ons vraagsteller noem in haar vraag dat die sesde seël oor die wederkoms van Jesus handel. Op 6:12-17 sê dit weliswaar nie in soveel woorde nie, maar beskryf dit eerder as die aanbreek van die “groot dag” van oordeel. Maar saaklik kan ons dit wel gelykstel aan die wederkoms van Jesus. Maar nou beskryf die sewende trompet ook die laaste oordeel (11:15-19), en so ook die sewende wraakbak (16:17-21 en verder). Die punt is: ons kan tog nie drie afsonderlike en kronologies opeenvolgende wederkomste aanvaar nie. Dit is dus waarskynliker dat die skrywer die drie beeldgroepe gebruik om telkens dieselfde gebeure te beskryf, maar dan, soos reeds gesê, in stygende intensiteit.

Verder, gee die “verhaaltyd” dalk vir ons ’n aanduiding van hoeveel tyd verloop tussen die sesde en sewende seël? (Daar is ’n verskil tussen die tyd wat gebeure in die werklike tyd sou neem om af te loop en die tyd wat in die verhaal aan die gebeure toegeken word; laasgenoemde is dan die “verhaaltyd”.) Ongelukkig help die verhaaltyd ons nie veel nie, want nadat die sesde seël se gebeure afgeloop het (6:17), word die tussen-toneel of verposing van Op 7 bloot met ’n “daarna” (letterlik: “na hierdie dinge”) aan die orde gestel (7:1; vgl ook die “hierna” van 7:9). En die skrywer gee ook geen aanduiding van hoe lank die gebeure van Op 7 geduur het nie. Die volgende wat ons lees is wanneer die sewende seël oopgemaak word (8:1). Die skrywer is dus kennelik nie geïnteresseerd in tydsverloop nie, maar eerder in die koppeling van gebeure en die simboliese impak daarvan. Die punt is: die verhaaltyd gee ons geen aanduiding van hoeveel tyd daar tussen die sesde en sewende seël verloop nie. Dit sou dus blote spekulasie wees om afleidings te maak oor hoeveel tyd sou verloop tussen die finale oordeel of wederkoms van Jesus (sesde seël) en die sewende seël (hervatting van oordele van God). Mens kan nie die gebeure van die sesde en sewende seël so tydsgewys aan mekaar verbind nie; dis nie die bedoeling van Openbaring nie.

Ten laaste, waarom sou dit die sesde (voorlaaste) seël wees wat die laaste oordeel beskryf, maar by die volgende twee beeldgroepe is dit die sewende (laaste) trompet en wraakbak? Dit is omdat die sewende seël in werklikheid nie ’n afsonderlike inhoud het nie maar die sewe trompette se oordele in werking stel (8:1-2,6). Dit dui weer eens op die vervlegting van die drie beeldgroepe en is nog ’n rede waarom hulle as parallelbeskrywings van dieselfde eindgebeure beskou word.

Om saam te vat: Openbaring nooi ons nie uit om berekenings te maak oor presies hoe die eindgebeure sal verloop of hoe lank elke “fase” sal duur nie, maar maak eerder met allerlei beeldryke voorstellings ’n appèl op ons geloofsverbeelding. Dit gee ons ’n kykie in God se bestuur van die wêreld met die oog op die finale koms van sy koninkryk. Dié anti-Christelike magte sal deur Hom geoordeel en uiteindelik vernietig word. Gelowiges sal ook swaarkry, maar dis alles die geboortepyne van God se nuwe wêreld wat aan die kom is. Intussen mag ons in die geloof seker wees dat ons toekoms veilig is by God, maak nie saak watter lyding en verdrukking op ons pad kom nie.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl



Die wit steentjie

Die wit steentjie – Coen Slabber

Leonie vra:

 

Antwoord

Dr Coen Slabber antwoord

Wat beteken hierdie wit steentjie? In Openbaring is wit simbolies die teken van suiwerheid/reinheid. Suiwerheid hier verwys na verlossing of geloof of oorwinning. Wit verwys na die hemelse heerlikheid van almal wat oorwin. Dink aan die groot menigte wat voor die troon en voor die Lam staan: Hulle het wit klere aangehad (Openbaring 7:9).

Kom ons egter by die wit steentjie is die betekenis nie so duidelik nie. In die antieke wêreld mag die wit steentjie na verskillende dinge verwys het:

‘n Juweelsteentjie soos ons dit op die borssak van die hoëpriester gekry het. Joodse tradisie sê dat hierdie steentjies saam met die manna in die woestyn opgetel is. Die wit steentjie is dan ‘n kosbare geskenk van God.

Gekleurde stene is gebruik om berekenings mee te maak. Dit beteken dat die Christen getel is onder die aantal gelowiges.

Aan die einde van ‘n verhoor het die regter ‘n steentjie in ‘n kruik geplaas – wit beteken onskuldig en swart beteken skuldig – dit registreer die vonnis. Dit beteken dat Christene vrygespreek is voor God as gevolg van die werk van Jesus Christus.

  • Ryk mense het “kliënte” gehad – mense wat elke oggend van hulle beskermheer kos en geld vir die dag ontvang het. Hulle het ‘n tessera ontvang om hulle te identifiseer – hulle het die reg op gratis kos en geld.  Dit beteken Christene het die reg op die gratis gawes vir die lewe wat Christus gee.
  • ‘n Oorwinning by die spele was ‘n groot eer in die antieke wêreld. Uitstaande wenners het ‘n tessera ontvang. Dit het as “toegangskaartjie” gedien by toekomstige spele of by feesgeleenthede. Dit beteken die Christene is die wen atleet van Christus en deel in die heerlikheid van sy Here.
  • Die swaardvegter (gladiator) was die held wat die meeste bewonder is. Hulle moes dikwels aanhou veg totdat hulle uiteindelik doodgemaak is tydens ‘n geveg. As hy besonder goed was, is hy toegelaat om af te tree. Hulle ontvang dan ‘n tessera met die letters SP daarop. Dit is vir die Latynse spectatus – ‘n man wie se dapperheid bo alle twyfel bewys is. Dit beteken die Christen is die swaardvegter  vir Christus wat hom as dapper in die lewenstryd bewys het. Hy mag dus die rus wat Christus gee, ingaan

Die heidene het ‘n hangertjie met ‘n geheime naam daarop om die nek gedra. Hierdie hanger was soms ‘n kosbare edelsteen, maar dikwels was dit net ‘n klippie. Die naam was gewoonlik dié van een van die gode en die doel was om die draer teen boosheid te beskerm. As dit die rede vir die wit steentjie is, beteken dit dat Christene die Naam van God of Jesus Christus op die steentjie gedra het. Hulle is dus veilig in lewe en in dood, want julle ken die Naam van die ware God – hulle het niks meer nodig nie

Ingewydes in die kultus van Asklepius het ‘n steentjie met ‘n nuwe naam daarop gegraveer ontvang. Dit het beteken dat hulle hulle inisiasie suksesvol deurgegaan het.

In die antieke wêreld is ‘n besonder gelukkige dag ‘n wit dag genoem. Toe Perikles Samos beleër het, het hy besef dat dit lank sal duur voor die stad sal oorgee. Hy verdeel sy leër in agt dele en elke dag trek hulle lootjies. Een van die boontjies was wit. Die groep wat die wit boontjie getrek het, was daardie dag van diens vrygestel – ‘n gelukkige dag.

Prof Jan du Rand reken dat die waarskynlike verklaring is dat die wit steentjie dien as toegang tot die Messiaanse feesmaal. Die nuwe naam kan teruggevoer word na Jesaja 62:2: Jy sal ‘n nuwe naam kry, ‘n naam wat die Here self vir jou gekies het. Die nuwe naam is dus die naam wat die gelowiges wat oorwin het, ontvang.

Verwysings:

Barclay, William (1976): The Revelation of John, Volume 1. The Saint Andrews Press, Edinburgh.

Skrywer: Dr Coen Slabber