Die Septuagint – Coen Slabber

Met die verspreiding van die Jode buite Palestina ontstaan daar ‘n probleem – daar ontwikkel ‘n geslag Jode wat nie meer Hebreeus kon lees of praat of verstaan nie. Die algemene spreektaal van destyds was Grieks. Die Jode in Egipte was Griekssprekend. Dit was duidelik dat ‘n Griekse vertaling dringend noodsaaklik was.

Die Septuagint is die oudste Griekse vertaling van die Ou Testament. Sewentig geleerdes het in Aleksandrië bymekaargekom om die Ou Testament in Grieks te vertaal. Daar word dikwels na die Septuagint as die LXX verwys. Dit is die Romeinse syfers vir 70.

Die Pentateug is waarskynlik in ongeveer 250 v.C. voltooi. Die res van die Ou Testament en die apokriewe wat ook in die Septuagint ingesluit is, is mettertyd voltooi. Wanneer die werk voltooi is, weet ons nie – waarskynlik in die middel van die eerste eeu v.C. Ongelukkig was daar nie ‘n standaard vertalingsbeleid nie. Sommige boeke was letterlike vertalings van die Hebreeuse Ou Testament terwyl ander amper parafrases was – ‘n baie dinamiese vertaling.

Daar is ‘n Joodse legende dat Ptolemeus Philadelphus 72 geleerdes op die eiland Pharos (Naby Aleksandrië) bymekaargekry het. Hy het elkeen in ‘n kamer toegesluit en beveel dat hulle die tora moes vertaal. Na 72 dae kom al 72 met identiese vertalings na vore.

Die Septuagint was aanvanklik die Bybel van die Jode buite Palestina. Dit het egter ook die Ou Testament toeganklik gemaak vir die hele Griekssprekende wêreld – ook nie-Jode. Die Septuagint was ook die Bybel van die vroeë Christelike kerk. In die tyd van Jesus Christus het die die meeste Jode in Palestina Aramees en Grieks gepraat. Selfs die Jode in Palestina het dus die Septuagint gelees. Die aanhalings vanuit die Ou Testament wat ons in die Nuwe Testament kry, kom meestal uit die Septuagint.

Watter boeke is in die Septuagint ingesluit? Dit was die 39 boeke wat ons in die Hebreeuse Ou Testament kry – dit wil sê die Ou Testament soos ons dit ken. Die volgende boeke word bygevoeg:

• Tobit
• Judit
• Toevoegings tot Ester
• Die Wysheid van Salomo
• Die Wysheid van Ben Sirag
• Barug (met die Brief van Jeremia ingesluit)
• Toevoegings tot Daniël
  • Asarja se gebed en Die lied van die drie jong manne
  • Susanna
  • Bel en die Draak
• 1 en 2 Makkabeërs.

Die algemene gebruik van die Septuagint het tot gevolg gehad dat die apokriewe wat ingesluit is, behoue gebly het in baie vertalings. So het die Rooms-Katolieke Kerk in 1546 by die Sinode van Trente bevestig dat die ekstra boeke in die Septuagint, wat nie deel is van die Hebreeuse Ou Testament nie, deur hulle as gesagvol aanvaar word.

Skrywer: Dr Coen Slabber

Die Groot Geloofswoordeboek: Pentateug/Heksateug

Pentateug • Heksateug

Die Pentateug is die eerste vyf boeke van die Bybel (Grieks: pen­te, wat vyf beteken) wat ook bekend staan as die wet (die Torah) of die vyf boeke van Moses. Tot in die tyd van Jesus was daar groepe soos die Sadduseërs wat net hierdie boeke as gesaghebbend er­ken het. Dit is die rede waarom die *Sadduseërs, anders as by­voorbeeld die *Fariseërs, nie geglo het daar sal ‘n opstanding wees nie. Daar staan niks van ‘n opstanding in die Pentateug nie.

Daar word nie vandag meer algemeen aanvaar dat Moses hier­die boeke geskryf het nie. Hy sou in elk geval waarskynlik nie sy eie dood beskryf het nie (Deut 34), en daar word nooit in die eer­ste persoon oor hom geskryf nie. Die feit dat daar in die Nuwe Tes­tament na hierdie boeke as die geskrifte van Moses verwys word (Mark 12:26), is nie deurslaggewend nie omdat die boeke in daardie tyd eenvoudig so genoem is.

Die moontlikheid is groot dat daar verskillende skrywers was wat aparte dokumente saamgestel het, en dat hierdie dokumen­te later saamgevoeg is. Daar is sprake van dokumente soos ‘n Jahwis, ‘n Deuteronomis en ‘n Priesterkodeks, maar daar is verskillen­de teo­rieë waaroor ‘n mens jou nie te veel hoef te bekommer nie.

Die Heksateug is dieselfde boeke met Josua daarby. Josua word bygevoeg omdat die intog in Kanaän daarin beskryf word en dit dan beskou word as die voltooiing van die belofte aan Abra­ham dat die Here die land aan sy nageslag sal gee.

Skrywer: Prof Adrio König