Die Groot Geloofswoordeboek: Pinksterkerke/Charismatiese Kerke

Die Groot Geloofswoordeboek: Pinksterkerke/Charismatiese Kerke

Pinksterkerke • Charismatiese kerke

Alhoewel hierdie twee groepe kerke baie in gemeen het, is daar ook duidelike verskille. Die eerste verskil is die tyd van ontstaan. “Pinkster” (soos die Pinksterkerke soms genoem word) het teen die begin van die vorige eeu in Amerika ontstaan, terwyl die Cha­ris­matiese beweging ‘n halfeeu later, in die laat 1950’s begin het.

Pinksterkerke

Die Pinksterbeweging het in die VSA ontstaan, aanvanklik in 1901 in Topeka, Kansas, onder die Metodistepredikant Par­ham, en daar­na in 1906 in Azusastraat in Los Angeles, Kalifornië, in ‘n ou Me­to­distekerkgebou, onder die leiding van ‘n heiligheidsprediker Wil­liam Seymor. Dit was van die begin af gekenmerk deur die *doop met die Gees en *spreek in tale, en ander *gawes van die Gees. (*Pink­sterspiritualiteit)

Charismatiese kerke

Die Charismatiese beweging het ook in die VSA begin in histo­riese kerke wat nie verband met die Pinksterbeweging gehad het nie. Dit is eweneens van die begin af gekenmerk deur die doop met die Heilige Gees, die spreek in tale en ander gawes. Anders as die Pinksterbeweging wat van die begin af aparte kerke gevorm het, het die Charismatiese beweging aanvanklik in die historiese kerke gebly en in baie gevalle ‘n groot invloed op hierdie kerke uitge­oe­fen. In Suid-Afrika het dit in die begin van die 1960’s in die Anglikaanse Kerk begin en vinnig na ander historie­se kerke uitgebrei. Die so­ge­naamde *”Afrikaanse kerke” het die sterkste weerstand gebied, en is ook die minste deur hierdie beweging beïnvloed.

Daar is groot ooreenkomste tussen hierdie kerkgroepe, maar ook duidelike verskille. Die een probleem is dat die Cha­ris­­ma­­tie­se be­weging so wyd vertak het en soveel gestaltes aan­ge­neem het, dat veralgemenings baie moeilik en soms selfs mis­leidend is. Daar het byvoorbeeld in die 1970’s onafhanklike Cha­rismatiese kerke ont­staan (die sogenaamde deno­mi­na­sione­le Charismatiese bewe­ging) wat onderling soms groot verskille openbaar, en ook heelte­mal weg­beweeg het van die Charismatiese groepe in die historiese ker­ke. (*Charismatiese spiritualiteit)

Wat ooreenkomste betref, aanvaar albei groepe die *Four Square Gospel: Jesus is die Verlosser, die Geneser, die Doper met die Gees en die komende Koning. Beide lê groot nadruk op ‘n persoon­li­ke be­keringservaring, die doop met die Gees, die ga­wes van die Gees, die persoonlike leiding van die Gees en *evan­ge­li­sa­sie.

Wat verskille betref, beskou die Charismatiese beweging nie so al­gemeen die spreek in tale as bewys van die Geesdoop nie. Dit word meer opsioneel beskou sodat iemand wel met die Gees ge­doop kan wees sonder om juis in tale te praat. Die onafhankli­ke ker­ke in die denominasionele Charismatiese beweging het nie sterk onder­linge bande met mekaar nie, en in Suid-Afrika is daar die losse groe­pe­ring van die ICCC, die International Council of Christian Churches. Dit is heel anders as die Pinksterbeweging wat hoofsaaklik in­gedeel is in die Apostoliese Geloofsending, die Volle Evangelie Kerk van God en die Assemblies of God.

Terwyl die Pinksterkerke in klein gemeentes georganiseer is en pastore vryelik oor en weer na gemeentes beroep word, het die de­no­minasionele Charismatiese beweging in makrogemeen­tes ontwikkel wat onder die gesag van een persoon staan; die stig­terpastoor wat onafskeidelik aan die gemeente verbonde is, en sonder meer die hoof, die hart en siel van die gemeente is.

Skrywer: Prof Adrio König