Mense en Redding: Inleiding (1) – Jan van der Watt

Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

Na ‘n algemene inleiding gaan ons kyk hoe verskillende skrywers redding benader. Ons gaan kyk na:

  • Die Sinoptiese evangelies
  • Die Johannese geskrifte
  • Paulus se briewe
  • Hebreërs en die ander briewe in die Nuwe Testament.

Die reeks word afgesluit met ‘n aantal artikels oor sonde.

Die Bybel gaan van die begin af oor God en sy verhouding met mense. Soos ons uit die Ou Testament weet, is dit ‘n kleurvolle geskiedenis waar die verhouding telkens in die slag bly vanweë die ongehoorsaamheid en afvalligheid van die mense. Tog leer ons ‘n genadige God ken wat telkens sy hand weer na sy volk toe uitsteek. Hosea 11:7-9 dring tot die kern van die saak deur:

7Omdat my volk My verlaat het, sal party van hulle opgehang word en die ander sal die slawejuk moet dra, ’n juk wat nie afgegooi sal word nie! 8Maar hoe kan Ek jou prysgee, Efraim? Hoe kan Ek jou laat vaar, Israel?… Ek kan dit nie oor my hart kry nie. My liefde brand te sterk. 9Ek sal my gloeiende toorn bedwing, Ek sal nie so ver gaan en Efraim uitwis nie, want Ek is God, nie ’n mens nie. Ek is die Heilige wat by jou is, Ek sal nie met woede ingryp nie.

 God laat nie sy mense los nie. Hy is telkens weer die een wat ‘n nuwe plan maak. Dit lees ons ook in die laaste verse van die Ou Testament wat met ‘n belofte van redding eindig (Maleagi 4:5-6).

5Ek gaan vir julle die profeet Elia stuur voordat die dag van die Here kom, die groot, die verskriklike dag.6Elia sal vaders en kinders met mekaar versoen sodat Ek nie hoef te kom en die land heeltemal vernietig nie.

Juis daaroor gaan die Nuwe Testament, oor God se goeie nuus vir die wêreld, sy nuwe plan om sy mense van die sonde en hulle eie swakheid te red en hulle verhouding met Hom te herstel. In die plan staan Jesus natuurlik sentraal. Hierdie verhaal van God se redding word tegnies ‘soteriologie’ genoem (afgelei van die Griekse woorde sōtēr = redder en logos = woord/leer).

In die volgende artikel gaan ons na enkele algemene opmerkings kyk voordat ons die besonderhede van hierdie verlossingsplan in meer besonderhede bespreek.



Wat is redding?

Thomas Manton

Wat is redding?

(Romeine 1:16).

 

  • Redding kom as ons die evangelie glo. Almal is kandidate vir redding. Die enigste vereiste is dat ons die goeie nuus van wie Jesus is en wat Hy aan die kruis vir ons gedoen het, glo. Paulus sê die evangelie is ‘n krag van God tot redding van elkeen wat glo. Maar hierdie glo is nie ‘n eenmalige gebeurtenis nie: Deur dié evangelie word julle ook gered as julle vashou aan die boodskap soos ek dit aan julle verkondig het. As julle aan iets anders vashou, het julle tevergeefs tot geloof gekom (1 Korintiërs 15:2). Ons moet vashou aan die evangelie en nie net die evangelie glo nie.
  • Redding is veiligheid en vreugde voor ‘n heilige God. Ons is gered, maar van wat? In die Nuwe Testament lees ons van ‘n paar dinge waaraan ons gebonde is: bose magte, die korrupsie van ons liggame, sonde, ens. Aangesien ons nou vrygespreek is op grond van sy versoeningsdood, staan dit soveel vaster dat ons deur Hom ook van die straf van God gered sal word (Romeine 5:9). Die evangelie gee aan ons veiligheid van God se straf. Dit stel ons vry om die wonder van ‘n reddende God met vreugde te geniet – vir ewig.

Hierdie is John Piper se siening in een van sy preke. Ek dink dit maak die baie duidelik.

Is goeie werke verpligtend vir redding?

Is goeie werke verpligtend vir redding? Kobus Kok

‘n Leser vra:

Kinders van God by die laaste oordeel. a) Sal gereddes by die laaste oordeel verantwoording moet doen vir hulle verkeerde dade en woorde alhoewel hulle nie veroordeel sal word nie? (Openbaring 20:12 +15) b)Na aanleiding van 1 Petrus 4:17 + 18: Word gereddes hier op aarde getugtig en gestraf vir verkeerde dade ens sodat hulle nie by die oordeelsdag saam met die wêreld veroordeel word nie?

Antwoord:

Prof Kobus Kok antwoord: 

Is goeie werke verpligtend vir redding?

Myns insiens is die Afrikaanse woordverstaan van “goeie werke” effens misleidend. Ons dink dikwels daaraan dat dit beteken dat mens geld moet gee vir armes of kerk toe moet gaan of tiendes moet gee. As Paulus van goeie werke of van die nakom van die wet praat, gaan dit vir hom oor die doen van God se wil, wat veral in Jesus se lewe sigbaar geword het en deur die Gees geopenbaar word.

In die antieke tyd het die mense geglo ‘jy is wat jy doen’. Goeie bome dra goeie vrugte en slegte bome dra slegte vrugte. Die wet word deur Christene gehou, nie ter wille van wetsonderhouding nie, maar as voortvloeiend uit ons verhouding met die Here. By Paulus is wetsonderhouding nie opsioneel vir Christene nie, inteendeel dit word gekoppel aan redding. Christene wat nie volgens God se wil leef nie, met ander woorde wat die fundamentele etiek van Christen-wees verwerp en nie daarvolgens lewe nie, sal volgens Paulus nie die Koninkryk van God sien nie. Dit is baie duidelik in Galasiërs 6:5 (Gal 6:5 – Elkeen sal rekenskap moet gee oor wat hy gedoen het). Professor Ben Witherington (1996:213), bekende Nuwe Testamentikus in die VSA stel dit so: “Good behaviour cannot get a person in, but bad behaviour can apparently get a person out of the community of Christ”.

Goeie werke, die nakoming van die wet, of God se wil is dus verpligtend vir ‘n Christen omdat ‘n goeie boom goeie vrugte dra. Indien jy ’n Christen is, sal jy ook outomaties God se wil in jou lewe wil uitleef. Indien dit nie so is nie, dan is jou geloof dood. Dit sê Jesus se broer Jakobus baie duidelik in sy brief in Jakobus 2:14vv:

14Wat help dit, my broers, as iemand beweer dat hy glo, maar sy dade bevestig dit nie? Kan so ’n geloof ’n mens red? 15Sê nou daar is ’n broer of ’n suster wat nie klere het nie en dag vir dag honger ly, 16en sê nou een van julle sou vir hulle sê: “Mag dit met julle goed gaan; gaan trek julle warm aan en eet genoeg,” maar julle gee nie vir hulle wat hulle nodig het om van te lewe nie, wat help dit dan? 17So gaan dit ook met die geloof: as dit nie tot dade oorgaan nie, is dit sonder meer dood. 

18Maar iemand kan miskien sê: “Die een het die geloof en die ander het die dade.” Goed, wys dan vir my jou geloof wat sonder dade is, en ek sal jou my geloof wys uit my dade. 19Glo jy dat daar net een God is? Dit is reg. Die bose geeste glo dit ook—en hulle sidder van angs. 20Jou dwaas, wil jy ’n bewys hê dat geloof sonder dade nutteloos is? 21Ons voorvader Abraham het sy seun Isak op die altaar gelê. Is dit nie op grond van wat hy gedoen het dat God hom vrygespreek het nie? 22Jy sien dus dat sy geloof met dade gepaard gegaan het en dat dit eers deur dade volkome geword het. 23So is die Skrif vervul wat sê: “Abraham het in God geglo, en God het hom vrygespreek,” den hy is ’n vriend van God genoem. 24Julle sien dus dat ’n mens vrygespreek word op grond van sy dade en nie net op grond van sy geloof nie. 25Is Ragab die prostituut nie ook vrygespreek op grond van wat sy gedoen het toe sy die verkenners weggesteek en hulle met ’n ander pad laat ontkom het nie? 26’n Liggaam wat nie asemhaal nie, is dood. So is die geloof wat nie tot dade kom nie, ook dood.  

Ons moet dit wat Jakobus hier sê egter nie moeiliker maak as wat dit is nie. Dit is eintlik heel logies. Iemand wat ’n Christen is, het ’n radikale identiteitstransformasie ondergaan toe God se Gees sy/haar lewe kom verander het en jou ‘n splinternuwe mens gemaak het (Gal 6:15). Die Christelike lewe is egter ’n leerproses en mens ontwikkel met tyd al meer in die persoon wat God beplan het jy moet wees. Tog is jy in jou menswees in alles gefokus op God en daarom kan jy getuig daarvan dat jou gedagtes en jou keuses, jou ganse lewensstyl – jou werke en denke en drome daarvan getuig dat God die sentrum is van jou lewe. So iemand se geloof gaan oor in dade. Teen die einde wanneer Christus weer kom sal dit mos duidelik blyk wie regtig aan Hom behoort het en wie hulle lewe totaal oorgegee het aan Hom, en wie nie. Gelowiges hoef nie skaam te wees vir hulle lewe nie. Ja, hulle gaan baie foute gemaak het in die lewenspad as Christene, soms baie groot foute. Maar God is getrou en regverdig en hy red diegene wat telkens met ware berou voor Hom buig en hulle gesplinterde lewensvensters weer aanmekaar sit met die gom van God se mosaïek in sig (vgl. 1 Joh 1:6-10).

Johannes, die dissipel van Jesus wat die Johannesevangelie en Openbaring geskryf het stel dit die mooiste in 1 Johannes 1:6 – 2:6

Dít is nou die boodskap wat ons by Hom gehoor het en aan julle verkondig: God is lig, en daar is geen duisternis in Hom nie. 6 As ons beweer dat ons aan Hom deel het, en ons lewe in die duisternis, lieg ons en handel ons nie volgens die waarheid nie. 7 Maar as ons in die lig lewe soos Hy in die lig is, het ons met mekaar deel aan dieselfde gemeenskap en reinig die bloed van Jesus, sy Seun, ons van elke sonde.8 As ons beweer dat ons nie sonde het nie, bedrieg ons onsself en is die waarheid nie in ons nie. 9 Maar as ons ons sondes bely – Hy is getrou en regverdig, Hy vergewe ons ons sondes en reinig ons van alle ongeregtigheid. 10 As ons beweer dat ons nie gesondig het nie, maak ons Hom tot leuenaar en is sy woord nie in ons nie. 

2 Dit skrywe ek aan julle, my liewe kinders, dat julle nie moet sondig nie. En as een van ons sondig – ons het Jesus Christus, die regverdige, as ons voorspraak by die Vader. 2 Hy is die versoening vir ons sondes; en nie net vir óns sondes nie, maar ook vir dié van die hele wêreld.3 As ons die gebooie van God gehoorsaam, weet ons daaraan dat ons Hom ken. 4 Iemand wat sê: “Ek ken Hom,” maar nie sy gebooie gehoorsaam nie, is ’n leuenaar, en die waarheid is nie in hom nie. 5 Wie sy woord egter gehoorsaam – in hom het die liefde van God werklik sy doel volkome bereik. Hieraan weet ons dat ons in Hom is. 6 Wie beweer dat hy in Hom bly, behoort self ook te lewe soos Jesus gelewe het. 

Bronne geraadpleeg: 

Witherington, B., 1995, Conflict and community in Corinth: A socio-rhetorical commentary on 1 and 2 Corinthians, Eerdmans, Grand Rapids.

Skrywer: Prof Kobus Kok



1 Petrus 4:17

1 Petrus 4:17 – Francois Malan

Jan Smith vra: 

Ek wil graag vra hoe 1 Petrus 4 vers 17 vertolk moet word,asb? “Want die tyd is daar dat die oordeel moet begin by die huis van God”. Petrus praat vooraf van lyding, gebed, liefde vir mekaar,bediening volgens elkeen se genadegawes, prediking, vervolging, belediging maar hoofsaaklik lyding. Dan die bogenoemde skrif en wat volg tot vers 19 mbt redding. Die inhoud strook vir my nie met die ander onderwerpe nie.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord: 

1 Petrus word geskryf aan die klein groepies Christene te midde van ‘n heidense omgewing, wat verstrooid in die noorde van Klein-Asië (vandag se Turkye) woon in die streke Pontus, Galasië, Kappadosië, Asië en Bitinië (1:1). Hulle word deur hulle eie mense uitgestoot, uitgeskel en vervolg omdat hulle nie meer meedoen aan die heidense tempelbyeenkomste en feeste nie (2:11,12; 3:13-17; 4:4; 5:9,10). Dit word gesien as ‘n stryd van die duiwel teen God en sy gemeente (5:8). In die hele brief word hulle lyding gesien as deelhê aan die verwerping en lyding van Christus. In die wêreld is versoekings en beproewings deel van die lewe van die gemeente van Christus. In 1:6 word dit as ‘veelkleurige’, soos ‘n lappieskombers, (NAV allerlei) beproewings beskryf. Op allerlei maniere word die gemeente onder druk geplaas. Daar is belastering, verdagmakery, boikot, hulle word by die owerheid aangekla. Die gemeentes word aangespoor om dit alles te verdra as ‘n vuurproef vir hulle geloof om, soos goud gesmelt te word om onsuiwerhede uit te kook, hulle sal groei in die geloof (1:7). Maar te midde van dit alles word die gelowiges deur die krag van God veilig bewaar (1:5).

Petrus beskou die tyd waarin ons lewe as die eindtyd (1:20). Daarom sien Petrus vooruit na die einde van alle dinge (4:7). Die tydjie tussen Christus se eerste en wederkoms is kort, die einde staan voor die deur. Daarom moet ons verstandig wakker (letterlik: omgord die lende van julle verstand – gereed om dinkwerk te doen) en nugter lewe, met die oog op Christus se wederkoms en sy genade oor ons (1:13).

Die tyd vir die oordeel het aangebreek met die koms van Christus. Hy het die oordeel van God oor ons sonde kom dra in sy liggaamlike lyding (3:18; 4:1). Ons liggaamlike lyding is om deel te hê aan sy lyding (4:1-2, 13). Daarom is die oordeel van God reeds besig om voltrek te word aan die huis van God, die mense wat aan Christus en sy sterwe verbind is deur die geloof (4:17). Daarom moet die gelowiges nie verbaas wees oor die vuurproef waaraan hulle onderwerp word nie (4:12, vgl. 1:6). Dit kom juis omdat ons aan Christus behoort. Hoe meer ons ly, hoe meer moet ons daaroor bly wees, want dan sal ons ook oorloop van vreugde by sy wederkoms (4:13, vgl. 1:7,11). Ons lyding bewys dat ons deel is van Christus, dat die Heilige Gees in ons woon om ons in die lyding te versterk (4:14). Maar dan nie lyding omdat ons kwaad doen nie. Maar omdat ons aan Christus behoort (4:15-16; vgl. 3:17 dat lyding nie ‘n noodlot is nie, dit kan die wil van God wees dat ons ly). Gelowiges sal ook op die oordeelsdag voor God verantwoording moet doen (1:17). Maar die gelowige kan nou reeds iets bespeur van die oordeel van die Regter, in die lyding wat hom/haar opgelê word, as beproewing en toetsing van sy/haar geloof. Lyding kom nie toevallig oor ‘n mens nie. Dit is deel van God se plan. God se oordeel oor die sonde is deur Christus aan die kruis gedra (2:24). Deur die gelowiges se verbondenheid aan Hom, kry hulle ‘n eerste vuurproef van die oordeel. Die gelowiges in bewus van die vuurgloed van God se toorn wat hulle soos goud smelt om hulle suiwerheid te toets in hulle lyding (4:12; vgl. 1:7). Die gelowiges is geroep om die lyding te verdra, omdat Christus vir ons gely het, en so vir ons ‘n voorbeeld gestel het, sodat ons in sy voetspore kan volg (2:21; vgl. Rom.8:17; Hebr.5:8). Wanneer gelowiges insien dat hulle lyding tot hulle heil is, sal hulle hulle daarop toelê om die oordeel oor hulle as deel van God se beskikking te beskou. Daarmee wil die Here ons vorm om al meer soos Christus te word (vgl. 2 Kor.3:18; dat Christus in ons gestalte kan kry, Gal.4:19). Alle mense staan onder die oordeel van God om na die liggaam te sterwe (vgl. Gen.2:16). Dood is deel van God se oordeel oor die sonde. Maar wanneer gelowiges sterwe, lewe hulle na die gees, soos God lewe, op grond van die evangelie. Die evangelie is die goeie nuus oor Christus, wat hulle in geloof omhels het (4:6; vgl. 1 Kor.15:51-57).

Die ‘huis van God’ is God se huisgesin, almal wat aan God se Seun behoort, deur sy bloed losgekoop is (1:19), 2:9 noem hulle o.a. ‘die eiendom van God’, 1:1 ‘die uitverkorenes van God’, 1:17 sê: ‘julle wat Hom as Vader aanroep’, en mede-gelowiges word broers genoem (1:22). God hou sy kinders vas te midde van die druk van vervolging en lyding, ook liggaamlike lyding, in die vuurproef van die oordeel (1:5).

Die volle gloed van God se oordeel oor die sonde van die mens gaan egter die ongelowiges tref (4:18). Dit is ‘n aanhaling van Spreuke 11:31 volgens die Griekse vertaling van die Ou Testament ‘as die regverdige kwalik gered sal word, waar sal die goddelose en sondaar verskyn?’ (vgl. 2:7-8; 3:12 wat Ps.34:17 aanhaal; 4:5).

Dié wat ly omdat God dit wil (2:15; 3:17), moet hulle lewe toewy en toevertrou aan die getroue Skepper, en aanhou goed doen (4:19). In die lyding staan die gelowige nie alleen nie. God is die troue Skepper wat ons nie sal loslaat nie. Selfs in lyding mag die gelowige nie kwaad met kwaad vergeld, of in opstand teen God kom nie (vgl. Jesus se voorbeeld in 2:22-24). Goed doen word uitgespel in 2:11-4:11.

 

Skrywer: Prof Francois Malan