After climbing a great hill one only finds there are many more hills to climb – Nelson Mandela

Selfbeheersing en oefening

‘n Geduldige mens het meer waarde as ‘n bedrewe vegter, ‘n mens met selfbeheersing meer as iemand wat ‘n stad inneem (Spreuke 16:32)

Novak Djokovic is al lank een van die wêreld se beste tennisspelers. In 2011 word hy met seliak siekte gediagnoseer. Hierdie siekte maak dit vir die mens onmoontlik om gluten te verdra. Hy moes sy dieet aanpas – geen pizza, pasta of brood nie. Daarna verbeter sy tennis verder. Hy sê dit is omdat sy beweging op die baan skerper is.

 Paulus gebruik hierdie analogie van fisiese wedywering om die belang van selfbeheer in die lewe van die Christen te beklemtoon. Hy praat van ‘n wedloop en ‘n boksgeveg (1 Korintiërs 9:24 ev). Sy inspirasie was die Istmiese Spele, ‘n atletiekfees, wat elke twee jaar in Korinte gehou is. Hy merk op dat diegene wat goed wil doen in die Spele ontsê hulleself allerlei dinge. Hy gaan verder: Ek oefen my liggaam en bring dit onder beheer, sodat ek nie ander tot die stryd oproep en self nie kwalifiseer nie.

 Vir die hardlopers beteken dit waarskynlik baie kilometers op die pad, spoedtoetse. ‘n gesonde dieet en genoeg slaap. Dit is hulle mededingende gees  wat hierdie  oefenprogram dryf – hulle wil die prys wen. In die geval van die Istmiese Spele was die prys ‘n lourierkrans. As hierdie krans so baie vir die deelnemers aan die Istmiese Spele beteken het, dink net wat dit vir ons as Christene beteken om ‘n ewige krans te ontvang.

Selfbeheer is altyd moeilik – dit is nie maklik om nee te sê vir tydelike plesier nie. Atlete doen dit die hele tyd. Hulle sê nee vir dinge soos kitskos en rustige dae van op die bank lê en net TV kyk. Hulle liggame moet in top kondisie wees as die wedloop kom. Net so moet Christene selfbeheersing beoefen om hulle roeping te vervul. Paulus sê dat hy sy liggaam streng oefen as verkondiger van die evangelie van God; hy wil kwalifiseer vir die stryd.

Ons vra dikwels die vraag: “Mag ek dit doen?” Is ons optrede toelaatbaar? Dan druk ons die grense van wat toelaatbaar is so ver as moontlik. As ons Paulus se siening van selfbeheer lees, is die eintlike vraag wat ons moet vra: “Is dit voordelig? Sal dit my help om my roeping te vervul?

Selfbeheersing – Kobus Kok

Between stimulus and response there is a space…

In that space lies our ability to choose our response. Therefore, we are nothing less than responsible beings, able to respond appropriately.

Onbekende Outeur

Selfbeheersing is niks minder nie as die vermoë om verantwoordelike en redelike keuses te maak. Reeds van die antieke tyd af was selfbeheersing ‘n belangrike morele waarde wat nagestreef is deur dié wat wysheid soek. In die antieke Griekse wysheidsdenke word die woord enkrateia vir selfbeheersing gebruik. Hierdie woord is onder meer saamgestel uit die woord kratos wat met krag of heerskappy vertaal kan word. Hiervolgens is dit duidelik dat selfbeheersing die krag/vermoë behels om heerskappy/beheer oor iets te kan uitoefen. Iemand wat innerlike krag besit het dus die vermoë om standvastig te staan wanneer ‘n ongesonde krag sy/haar vermoë oor jou wil uitoefen.

Indien mens terugdink aan jou lewe, aan tye waar jy selfbeheersing verloor het, is mens die meeste van die kere spyt daaroor. Die vrug van min selfbeheersing lewer meer as dikwels suur vrugte op, terwyl selfbeheersing se vrug wysheid en heelheid is. By die werk en by die huis kan ons dus kies hoe ons gaan reageer wanneer ons kwaad word, wil skinder of op een of ander wyse negatief verlei word. Selfbeheersing as innerlike krag en kompaswyser van wysheidsoekers gaan jou help om die regte respons te gee. Die gevolg daarvan is dat jou kollegas, personeel of meerderes met tyd respek, vertroue en omgee vir jou sal ontwikkel omdat jy in verskillende kontekste gewys het dat selfbeheersing en wysheid deel van jou mondering is. Die innerlike krag van selfbeheersing bemagtig nie net jouself nie, maar bemagtig ook ander. Negatiewe energie smeer maklik af aan ander, maar so ook positiewe energie. Ons ken almal mense by wie ons ware wysheid en selfbeheersing aanskou het, en dit het ons geïnspireer. Net so kan jy iemand wees wat ander inspireer.

In 2 Petrus 1:3-11 lees ons ‘n kosbare wysheidsteks uit die Nuwe Testament (Nuwe Vertaling): “Sy Goddelike krag het ons alles geskenk wat ons nodig het om te lewe en Hom te dien. Dit kom deurdat ons Hom ken wat ons geroep het deur sy heerlikheid en mag. ⁴Deur dit te doen, het Hy ons die kosbaarste en allergrootste gawes geskenk wat Hy belowe het. Daardeur kan julle die verderf ontvlug wat deur begeerlikheid in die wêreld werksaam is, en deel kry aan die Goddelike natuur. ⁵En juis om hierdie rede moet julle alles in die stryd werp om julle geloof te verryk met deugsaamheid, die deugsaamheid met kennis, ⁶die kennis met selfbeheersing, die selfbeheersing met volharding, die volharding met godsvrug, ⁷die godsvrug met liefde onder mekaar en die liefde onder mekaar met liefde vir alle mense. ⁸As julle dit alles besit en dit neem steeds toe, sal julle met ywer en met vrug ons Here Jesus Christus beter leer ken. ⁹Iemand wat hierdie dinge nie sy eie gemaak het nie, is kortsigtig; nog erger, hy is blind en het vergeet dat hy van sy vroeëre sondes gereinig is. ¹⁰Daarom, broers, moet julle julle des te meer daarvoor beywer om deur julle lewe te bewys dat God julle geroep en verkies het. As julle hierdie dinge doen, sal julle nooit struikel nie. ¹¹En dan sal daar vir julle vrye en feestelike toegang wees tot die ewige koninkryk van ons Here en Verlosser, Jesus Christus.

Mag ons nuwe harte kry wat klop met die energie en krag van wysheid, godsvrug en selfbeheersing.

Outeur: Dr. Kobus Kok