Jan vra:

Op die Pinksterdag toe die Heilige Gees uitgestort is, sê Hand 2:5: “En daar het in Jerusalem Jode gewoon, godsdienstige manne, uit elke nasie wat onder die hemel is.” Die getal is ongeveer 16 verskillende tale. En hulle het gehoor hoe die ontvangers van die Heilige Gees elkeen in sy “eie taal” spreek oor die groot dade van God. “Is almal wat daar spreek dan nie Galileërs nie” (vers 7).

As die toeskouers dan in Jerusalem gewoon het, hoekom sou hulle nie Hebreeus as taal gehad het nie en hoe het dit dan gebeur dat soveel tale betrokke kon wees as hulle hulself van die vreemdetaal-praters distansieer met die woorde: “Is hulle wat daar spreek dan nie nie Galileërs nie?”

Dan kom Paulus in 1 Kor 12 en hy noem allerhande tale en uitleg van tale as deel van die gawes van die Heilige Gees. In hoofstuk 14 moedig hy die mense aan om liewer te profeteer want hy wat in ‘n taal spreek, spreek nie tot mense nie want niemand verstaan dit nie maar deur die Gees spreek hy verborgenhede tot God. Iemand wat in ‘n taal spreek stighomself, behalwe as hy dit wat gesê is, kan uitlê.

Dan sê Paulus verder in vers 18: “Ek dank my God dat ek meer in tale spreek as julle almal”.

By die uitstorting van die Heilige Gees praat die ontvangers in bekende tale, maar in Paulus se konteks praat hy ‘n taal wat net deur God verstaan kan word.

Was die hoorders destyds besoekers aan Jerusalem om daar te gaan aanbid of het hulle daar gebly soos aangedui? Hoe bring mens die verskil in tale bymekaar, met ander woorde bekende tale en ‘n taal wat net deur God verstaan kan word?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Die sogenaamde spreek intale is een van die tekens of manifestasies van die uitstorting van die HeiligeGees op die Pinksterdag in Jerusalem. Die ander tekens was: Die skielike gedruis soos van ‘n sterk stormwind, en tonge soos van vuur wat bo elkeen sigbaar was. Al hierdie begeleidende tekens van die uitstorting van die Gees het ‘n ryk agtergrond vanuit die Ou Testament. Wat wind betref: Dit is meermale in die Ou Testament ‘n teken van die teenwoordigheid van God (vgl 2 Sam 5:24;  Ps 104:4). Die woord vir “wind” en vir “Gees” is in die oorspronklike Grieks dieselfde, naamlik pneuma. Dis daarom geen wonder dat Johannes 3:8 die werk van die Gees met die wind vergelyk nie. En vuur: Ook di­t is in die Ou Testament ‘n simbool van God se heerlikheid en teenwoordigheid(vgl Eks 3:2;  13:21). Reeds Johannes die Doper het voorspel dat die Messias met die Heilige Gees en vuur sal doop (Luk3:16-17), om daarmee die reinigende en bemagtigende werk van die Gees te verwoord.

Wat die spreek in tale betref, word dit meermale in die Nuwe Testament vermeld as teken van die bemagtiging deur die Gees. In die boek Handelinge kom dit naas hoofstuk 2:1-13 ook in 10:45-46 en 19:6 voor. Die interessante is egter dat daar ‘n verskil is tussen die talewonder van Handelinge 2, enersyds, en 10 en 19 andersyds. In Handelinge 2 het ons klaarblyklik met bestaande en verstaanbare tale te doen, want die omstanders sê hulle hoor die gelowiges in hulle “moedertaal” en “eie tale” praat. Hoe moet ons dit verstaan? Die volgende stukkie agtergrond sal dit duidelik maak.

Sedert die dae van die Babiloniese ballingskap in die sesde eeu vC, het die Jode oor die hele destyds bewoonde wêreld versprei.  Nie almal het na die ballingskap na Palestina teruggekeer nie. Hoewel hulle volledig ingeburger geraak het onder die volkewaar hulle gewoon het, het die meeste aan die lewende God getrou gebly. Sommige het hulle mettertyd weer in Jerusalem gevestig (veral teen die aand van hulle lewe), waarskynlik omdat hulle geglo het dat wanneer die Messias sy verskyningmaak, dit op die Olyfberg sal gebeur. Dit is van sulke vrome Jode dat ons in Handelinge 2:5 lees.

Aangetrek deur die geluid van wind, drom hulle op die plek saam.  En dan gebeur die wonder:  elkeen hoor hoe die gelowiges in die tale van die volke waaronder hulle oorspronklik grootgeword het, begin praat.  Hieroor is hulle uitermate verras.  As inwoners van Jerusalem was hulle bekend met die gebeure rondom Jesus en herken hulle sy dissipels uit Galilea.  En Galileërs kan tog nie al die tale praat nie. Vandaar hulle reaksie: “Die mense wat daar praat, is tog almal Galileërs. Hoe hoor elkeen van ons dan sy eie moedertaal?” (Hand 2:7-8).

Dit is ook ‘n vraag of ons hier met ‘n spreek- of hoorwonder te doen het. Het die dissipels werklik in die vreemde tale begin praat (spreekwonder) of het hulle gewoon hulle eie moedertaal, Aramees, gepraat maar die hoorders het dit as hulle onderskeie moedertale gehoor (hoorwonder). Handelinge 2:4 wil laat dink dat dit ‘n spreekwonder was, maar 2:10 neig weer in die rigting van ‘n hoorwonder. Uiteindelik maak dit nie regtig saak na watter kant toe ‘n mens die wonder interpreteer nie, punt is dit was bekende, verstaanbare tale van destyds wat gepraat of gehoor is.

Lukas berig verder uit watter volke en streke die Jode oorspronklik gekomhet.  Dit was destyds omtrent al die nasies onder die son (kyk die kaart by Hand 2 van die 1983-Afrikaanse Vertaling). En dis presies wat Lukas wil sê:  hierdie Jode verteenwoordig al daardie nasies.  In hulle is die hele wêreld teenwoordig wanneer oor die groot dade van God op die Pinksterdag vertel word.

Op ‘n voorlopige manier word op een dag die evangelie tot in die uithoeke van die wêreld verkondig (vgl Hand 1:8). Van nou af neem die wêreldsending ‘n aanvang; wat hier op een dagvoorlopig gebeur, is profeties van wat voortaan ‘n werklikheid sou word in die hele wêreld onder die geklank van God se Woord! Handelinge 2 se tale wonder beklemtoon dus veral die getuieniskarakter van die Heilige Gees se werk. Verder, die Gees bring hier diverse taalgroepe byeen wat lank tevore met die spraakverwarring by die toring van Babel verstrooid geraak het oor die aarde(Gen 11:1-9). Nou kan mense mekaar weer verstaan en kan hulle verenig onder dieverligtende werking van die Gees.

Teenoor die bekende tale van Handelinge 2 het ons in 10:45-46 en 19:6 egtermet ‘n ander soort spreek in tale te doen. Hier word gepraat van “ongewonetale of klanke” waarmee God geprys en sy boodskap verkondig word. Dit wil lyk of ons hier eerder met die spreek in tale-verskynsel te doen het waarvanook in 1 Korintiërs 12 en 14 sprake is. Dit word nie in Handelinge 10 en 19 insoveel woorde gesê dat die tale onverstaanbaar is nie, maar dit wil so voorkom.In 1 Korintiërs 14:4 word egter pertinent gesê dat die tale onverstaanbaar is vir gewone mense; daarom moet daar iemand wees wat dit uitlê (1 Kor 14:13-19). Hierdie tale of tongespraak is meer gemik op die opbou van die individu as wat dit bedoel is vir die gemeente se opbou, want die gemeente kan dit nie verstaannie, tensy iemand dit uitlê (14:4-5).

Hoe bring mens nou die twee soorte “spreek in tale” bymekaar “die een meer ‘n soort onverstaanbare tongespraak (ook glossolalie genoem) en die ander ‘n praat in verskillende bekende tale? Vanuit die oorspronklike Grieks is daar nie ‘n verskil in betekenis nie; albei word as spreek in ‘n(ander) tong of taal aangedui. (In Grieks is “tong” en”taal” dieselfde word “ glossa“.Engels behou nog hierdie verband deur van “mother tongue” te praat.) Albei is dus gawes van dieselfde Gees. Die verskil lê meer in die funksie vandie gawe. In die een geval gaan dit oor die getuienislewering van die Gees(Hand 2); in die ander gevalle gaan dit oor ‘n uiterlike teken van Geesvervulling en opbou van die individuele gelowige (Hand 10; 19; 1 Kor 12;14). Elkeen het sy plek en funksie, en dit is dieselfde Gees wat die gawes gee.

Verder moet ons ook byvoeg dat 1 Korintiërs 12 duidelik sê dat die een gawe nie teen die ander afgespeel mag word nie. Daar is nie net een gawe nie, maar’n verskeidenheid, en almal kom van dieselfde Gees. Daar mag dus nie ‘n wedywering onder gelowiges om die meer “skouspelagtige” gawes wees nie, soos wat blykbaar onder die Korintiërs voorgekom het. Elke gawe van die Gees is skouspelagtig, maak nie saak hoe “ordinêr” dit vir ander maglyk nie.

Prof Hermie van Zyl

God verdeel die mense – Francois Malan

Deon vra: 

Volgens wat ons lees in die Bybel het die Here by Babel die mense verdeel. Soos wat ek dit vertolk was dit “verdeel” in taal en kultuur. As ek dit reg verstaan. Dan is dit verkeerd van ons as mens vandag om dit wat God verander het, geskei het te probeer terug verander deur te sê daar bestaan nie so iets soos verskillende mense en kulture en tale nie. Verstaan mooi ek is nie n rassis nie.

Antwoord:

Prof Francois Malan antwoord:

Die skrywer van Genesis plaas dikwels twee verhale na mekaar om verskillende tradisies en invalshoeke weer te gee. So is daar twee skeppingsverhale: 1:1-2:3 met as laaste skepping die mens, man en vrou, as God se verteenwoordiger, as beeld van God, deur wie sy aarde bewerk moet word en die diere regeer word, en die skepping loop uit op die instelling van die rusdag (die invalshoek van ‘n priester). Die tweede verhaal, 2:4-24, begin met die skepping van die mens wat die tuin moet bewerk en bewaak en aan elke lewende wese sy naam gee, daarna die skepping van die vrou, hulle ongehoorsaamheid en uitsetting uit die tuin (die invalshoek van ‘n landbouer).

So is daar ook twee verhale na mekaar oor die mense se verspreiding oor die aarde. In hoofstuk 9 word beskryf hoe die mensdom uit die een gesin van Noag ontwikkel het ná die sondvloed: die nageslag van Jafet versprei na die noorde in stamme en nasies elkeen met sy eie taal (v5); die nageslag van Gam versprei na die suide in hulle eie stamme en tale in hulle eie lande en onder hulle eie nasies (v20); die nageslag van Sem versprei in die middel tussen die ander twee, ook met hulle eie stamme en tale, in hulle eie lande en onder hulle eie nasies (v32). Uit die seuns van Noag het die stamme oor die aarde versprei volgens hulle herkoms onder hulle eie nasies (v32). Hulle word bekendgestel as almal familie van mekaar wat die opdrag van God aan die eerste mense vervul ‘wees vrugbaar, word baie, bewoon die aarde en bewerk dit’ (1:28). Die opdrag is aan Noag herhaal na die oorstroming van die aarde (9:1).

Genesis 11:1-9 beskryf egter die verspreiding van die mense as God se straf. God het gesê die mense moet oor die aarde versprei, maar hulle probeer bymekaar bly in die stad wat hulle vir hulleself bou. Hulle wil ‘n toring bou wat tot aan God se woning in die hemel raak en vir hulleself so ‘n naam maak. Adam en Eva wou ‘soos God wees’ (3:5,6), hulle eie god wees, so ook die mense van Babel. Die Here bring verwarring in hulle taal sodat die een nie die ander kan verstaan nie, en Hy verstrooi die mense oor die hele aarde, sodat die afstammelinge van Noag nie kan voortgaan met hulle anti-goddelike planne nie. Soos Adam en Eva ongehoorsaam was aan die woord van die Here, lei Babel se mense se poging om onafhanklik van God te word tot God se oordeel, met groot en voortdurende gevolge vir die mensdom.

Die woord babel beteken ‘poort van god’ maar dit word balal verwarring. In plaas van die pronkstuk van die mens se kultuur word Babel die groot simbool van die mens se mislukking, toe hy op sy eie en teen sy Skepper se opdrag begin bou. Daarmee eindig die voorgeskiedenis van die wêreld wat met hoofstuk 1 begin, en waarmee die skrywer verklarings probeer gee vir die mens se toestand.

Dwarsdeur die Bybel word Babilon gesien as die beliggaming van menslike hoogmoed en godloosheid, wat deur die Almagtige God veroordeel word (vgl. die spotlied van Jesaja 14:4,13-15; Jeremia 50-51). In Openbaring 18 is Babel die beeld van menslike trots en boosheid.

Vir Sefanja sê die Here: ‘Ek sal die volke verander, hulle lippe rein maak, sodat hulle almal My sal aanroep en soos een man (letterlik: met een skouer) My sal dien’ (Sef.3:9). Daarmee word ‘n einde aan die taalverwarring in die vooruitsig gestel.

Op die Pinksterdag, met die uitstorting van die Heilige Gees, praat Jesus se dissipels oor die groot dinge wat God gedoen het, en mense uit baie tale hoor dit in hulle eie taal, as ‘n teken dat elkeen wat die Here aanroep gered sal word (Handelinge 2:6-12,21).

Jesus bid vir almal wat tot geloof in Hom kom: ‘dat hulle almal een mag wees, net soos U, Vader, in My is en Ek in U, dat hulle ook in Ons mag wees, sodat die wêreld kan glo dat U My gestuur het’ (Johannes 17:21). En sy nuwe gebod aan almal wat in Hom glo is: ‘julle moet mekaar liefhê. Soos Ek julle liefhet, moet julle mekaar ook liefhê’ (Johannes 13:34).

Paulus sê vir die gemeentes in Galasië: ‘Deur hierdie geloof in Christus Jesus is julle nou almal kinders van God, want julle almal wat deur die doop met Christus verenig is, moet lewe soos mense wat aan Christus behoort. Dit maak nie saak of iemand Jood of Griek, slaaf of vry, man of vrou is nie: in Christus Jesus is julle almal een’ (Galasiërs 3:26-28).

Openbaring 21:26 voorsien dat die skatte en rykdom van die nasies in die nuwe Jerusalem ingebring sal word.

Die bestaan van volke en nasies word nie in die Bybel ontken nie, maar van die gelowiges word gevra dat hulle mekaar sal liefhê soos Christus ons liefgehad het, ook oor die grense van volk en nasie. Paulus sê: ‘…wat julle ook al doen, doen alles tot eer van God. Moenie aanstoot gee nie, nie aan Jode of aan Grieke of aan die gemeente van God nie (1 Korintiërs 10:31-32). Hy voorsien dat Jode en Grieke saam nagmaal gebruik. Dit is ons gemeenskap met die bloed en liggaam van Christus. Al is ons baie lede, is ons een liggaam wat aan Christus behoort (10:16-17), kinders van een Vader, wat deur die Heilige Gees in elke gelowige woon (Efesiërs 4:4-6).

 

Skrywer: Prof Francois Malan

Die Groot Geloofswoordeboek: Vreemde Tale

Vreemde tale

Daar is baie verwarring oor talespraak omdat mense nie tussen twee verskillende vorme daarvan onderskei nie. Wat op die Pink­sterdag gebeur (Hand 2) en wat Paulus in 1 Korintiërs 12-14 behandel, is twee verskillende verskynsels. By die uitstorting van die Heilige Gees praat die apostels in bekende tale, tale wat nodig is om die evangelie aan bepaalde groepe oor te dra. Maar in Korinte was daar lidmate wat onverstaanbare tale gepraat het, tale wat uitgelê moes word anders was dit sinloos om dit in die gemeente se samekoms te praat. As daar nie iemand was wat die taal kon uitlê nie, moes die talespreker dit tuis doen in sy of haar persoonlike omgang met die Here.

Dit bring nog ’n verskil na vore. Die tale van Handelinge 2 was bedoel om die evangelie aan ander oor te dra, die tale in Korinte was bedoel vir die opbouing van die lidmaat en die gemeente. Beide vorme van tale is gawes van die Gees.

Dis ’n interessante vraag of die wonder op die Pinksterdag ’n praatwonder of ’n hoorwonder was. Dit lyk of dit net Petrus is wat preek. Maar hy kon tog nie gelyk al die verskillende tale gepraat het nie. Sou hy doodgewoon Aramees gepraat het en die wonder was dat elkeen sy eie taal gehoor het? (2:11: “Ons hoor hulle in ons eie tale … ”) Of sou elke apostel in ’n ander taal gepraat het, wat ’n taamlike deurmekaarspul sou afgee? (“Ons hoor hulle in ons eie tale praat … ”)

Dis een van die dinge wat ons maar eendag moet vra as ons daar kom.

In Korinte is die probleem nie dat daar in tale gepraat is nie, maar dat die talesprekers gedink het hulle gawe is belangriker as dié van die ander lidmate. Daarom lê Paulus soveel klem daarop dat al die gawes belangrik is, dat selfs dié wat onbelangrik lyk, net so nodig is as die ander (12:14 ev).

Die niebestaande, vreemde tale is eie aan die Pinkster- en Cha­rismatiese bewegings. Die wyse waarop dit daar voorkom, is nie so vreemd soos wat dit dalk vir buitestanders klink nie. Daar is verder ook verskille in hierdie geledere oor presies hoe dit werk. Sommige meen dat ’n persoon op ’n bepaalde oomblik die gawe ontvang en dit dan net vir daardie beperkte tyd kan praat. Ander meen dat ’n persoon die gawe permanent kry en dat dit tot sy of haar beskikking is sodat dit te eniger tyd gebruik kan word.

Indien dit net by geleentheid en net vir die bepaalde situasie gegee word, sou dit vreemd wees dat die Gees dit gee in ’n situasie waar dit volgens Paulus nie gebruik behoort te word nie. Immers, hy verklaar uitdruklik dat iemand nie in tale moet praat as hy of iemand anders dit nie kan uitlê nie (1 Kor 14:5, 28). Dit beteken dat iemand permanent die gawe het en kan besluit wanneer hy of sy dit gaan gebruik. Maar dit beteken dat die uitlêer se gawe ook permanent moet wees en verder dat hy of sy alle talespraak moet kan uitlê, anders weet die gemeente nie of daar iemand is wat sal kan uitlê voor die persoon begin praat nie.

In die Pinksterbeweging is daar ’n wydverspreide oortuiging dat alle gelowiges in tale moet praat as hulle met die Gees ge­doop word. (*Doop met die Gees) Die tale sou dan die teken wees dat jy die Geesdoop ontvang het (Initial Evidence). Hier­die oor­tui­ging is nie so algemeen in die Charismatiese beweging nie. Hier is meer ruimte daarvoor dat die tale maar net een gawe onder baie ander is, en dat “die Gees dit gee aan wie Hy wil” (1 Kor 12:7, 11).

Die eis dat almal in tale moet praat, is moeilik te rym met die beginsel van die liggaam wat Paulus in 1 Korintiërs 12 breed uit­werk. In ’n liggaam is daar baie verskillende ledemate, en elk­een is nodig om die liggaam goed te laat werk. Elke lidmaat kry dus ’n bepaalde gawe om al die ander daarmee te bedien. Maar dan is dit sinloos dat alle lidmate dieselfde gawe kry.

 

Skrywer: Prof Adrio König

Tale in die antieke Midde-Ooste – Marius Nel

Willie wil weet: (Hierdie is ‘’n opvolgvraag)

Ek verwys na ondergenoemde antwoord en wil , as ek mag , my vraag bietjie uitbrei

Moses het in die Farao se paleis groot geword – hy sou dus die taal van die Egiptenare van daardie tyd gepraat het – weet ons hoe hulle taal van daardie tyd  gelyk en geklink het ? Sou n mens kon aflei dat die Israeliete twee tale gepraat het ( Beide Hebreeus en dan die taal wat die Egiptenare gepraat het ) Moses sou dalk as kind nie veel aan Hebreeus blootgestel gewees het nie en dan wonder n mens wanneer hy dit sou geleer het ? Of kan dit wees dat die 2 tale baie eenders gewees het dat dit nie juis n probleem sou gewees het nie . Vandag praat die Egiptenare Arabies , maar dit fassineer my watter taal hulle destyds gepraat het en wat die invloed daarvan op Moses was . Sou n mens dan ook kan aflei dat God in Hebreeus met Moses gepraat het , daar in die woestyn by die brandende bos.

 

Antwoord:

Dr. Marius Nel antwoord:

Ja, Moses sou waarskynlik die Egiptiese taal aangeleer het. Daarom kon hy later met die farao onderhandel, sonder ‘n tolk. Die volk in slawerny het ook die Egiptiese taal geken, soos die mense van Afrika ook die kolonialiste se taal moes aanleer om enigsins te oorleef. Die Egiptiese taal is aan ons bekend deur die hiërogliewe-taal wat oorgelewer is, en mettertyd ook ontsyfer is. Hoe dit geklink het, weet Egiptoloë nie meer vandag nie. Die twee tale, Egipties en die Semitiese dialekte, was nie nou verwant nie. Ons weet egter dat baie mense in antieke tye tweetalig was. Ons aanvaar dat God in Hebreeus met Moses gepraat het, omdat Hy die Hebreeuse woorde gebruik om sy Naam (eienaam:JHWH) aan Moses te verklaar.

Skrywer: Dr Marius Nel