Trudi vra:

Is dit nodig om wedergebore te word?

Jy hoef nie (noodwendig) wedergebore te wees nie.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die woord wedergeboorte het sy oorsprong in Joh 3:3 (5) waar Jesus met Nikodemus oor redding praat. Daar word twee woorde langs mekaar in die Grieks gebruik, naamlik gennaô (om gebore te word) en anôthen (kan twee betekenisse hê, nl. ‘weer’ of ‘van bo’ = van God af). Dit kan dus met weer-gebore of met van bo (=van God) gebore vertaal word.

Soek ons deur die Nuwe Testament kom ons agter dat dit eintlik net Johannes is (in sy evangelie en briewe) wat sê dat mens ‘gebore’ (weer of van bo) moet word. 1 Petrus noem dit ook twee maal in sy eerste brief (1:3, 23) en Paulus net in Titus 3:5 (’n moeilike verwysing om te verstaan).

Waarom is dit net eintlik Johannes wat van geboorte praat (en nie die ander Nuwe-Testamentiese skrywers nie? As daar in die Nuwe Testament oor redding gepraat word, word dit feitlik altyd met beelde (metafore) beskryf, omdat dit so wonderlike gebeurtenis tussen God en mens is. Paulus is lief om beelde uit die alledaagse sosiale lewe te neem, soos om vrygekoop te word (soos ’n ‘slaaf’ van sy meester (die sonde), of om met God versoen te word, wat beteken dat Iemand (Jesus) namens die mens onderhandel om die vrede met God te herstel, of regverdigmaking, met ander woorde dat ’n mens regverdig verklaar word, soos iemand in die hof. Matteus of Markus hou daarvan om te praat van navolging, die kruis soos Jesus dra en hom volg, ens.

Toe Johannes aan sy gemeente moes verduidelik hoe redding werk, het hy (en Petrus) die beeld van ’n familie gekies – God is ons vader en ons is Sy kinders. Hy sorg vir ons (hff. 4 en 6) hy beskerm ons soos ’n goeie vader (Joh 10:28-30), deur die Heilige Gees leer Hy ons, ens. Hy gebruik dus al die dinge wat in ’n gewone familie gebeur en pas dit geestelik op ons as gelowiges toe, om so uit te druk dat as ons aan ons redding dink, ons dit wat geestelik met ons gebeur in terme van die aardse bekende kan verstaan, naamlik ’n familie. Nou hoe het ons in ons aardse families ingekom? Ons is gebore. Net so moet gelowiges (van bo, of weer) gebore word om in die geestelike familie van God te kom. Dit is dus duidelik dat Johannes ’n sekere beeld (die familie) verkies om redding te beskryf, terwyl Paulus liewer hofbeelde (regverdiging) of slawe-beelde (loskoping) gebruik.

Die beelde staan nie teenoor mekaar nie, maar vul mekaar aan. Dit is almal maniere om die wonder van ons redding te beskryf. Paulus sou sê: Julle met regverdig word, of losgekoop word, terwyl Johannes sou sê: julle moet wedergebore word.

Uit die verduideliking is dit dus duidelik dat ‘wedergeboorte’ nie die enigste term is wat in die Nuwe Testament gebruik word om redding te beskryf nie. Dit is ’n belangrike manier om redding te beskryf, want dit herinner ons aan die feit dat ons kinders van ’n wonderlike Vader is. Ons moet egter nie maak of dit die enigste manier is om van redding te praat nie – ons mag nie van Paulus, of Markus en die ander vergeet wat ook op hulle besondere maniere van die redding praat nie. Om ‘n Christen te wees moet jy noodwendig gered wees, en in die Nuwe Testament is daar baie wonderlike maniere om daaroor te praat. 

Wat die artikel oor die split van die NGK betref, dink ek moet ons vir die brief dankie se, maar se dat ons fokus op Bybelse temas en nie kerkpolitiek nie. Daar is egter heelwat artikels in die databank van Bybelkennis wat mens kan help om ‘n verantwoordelike standpunt hieroor in te neem, wat ons is van oortuiging dat die Bybel die vaste fondament van die Kerk van Jesus Christus is. 

Skrywer: Prof Jan van der Watt

Petro vra:

Is dit noodsaaklik dat ‘n mens die datum Moet kan onthou wat jy die Here aangeneem het as jou Verlosser Kan jy jouself beskou as ‘n wedergeborene sonder om die spesifike datem en tyd te onthou?

 ANTWOORD

Prof Francois Malan antwoord:

Volgens die Bybel is wedergeboorte die werk van God, en die mens se verantwoordelikheid lê by die bekering waartoe die Heilige Gees jou lei en daarin versterk.

In Johannes 3:3 sê Jesus vir Nikodemus:  ‘Voorwaar, voorwaar, as iemand nie van bo weer gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie sien nie. Die Griekse bronteks gebruik die woorde gennêthênai anōthen – die passief ‘gebore word’ beteken dat jy deur God gebore word, en anōthen verwys na ‘van bo’ en/of ‘weer.’ Nikodemus verstaan dit toe verkeerd en sê ’n mens kan tog nie vir ’n tweede keer in die moederskoot ingaan en gebore word nie.

Jesus sê (3:8) wat uit die mens gebore word, is menslik; en wat uit die Gees gebore word, is geestelik. In Joh 14:26 sê Jesus: die Heilige Gees wat die Vader in my Naam sal stuur, Hy sal julle in alles onderrig en julle aan alles herinner wat Ek vir julle gesê het. In Joh 16:8 sê Jesus: wanneer die Heilige Gees kom sal Hy die wêreld oortuig van sonde en geregtigheid en oordeel.

Dit is die Heilige Gees van God wat in ons werk om in Jesus te glo as ons Verlosser van ons sonde en ons verhouding met God reg te maak om kinders van God te word. In Joh 3:16 sê Jesus: Want so lief het God die wêreld gehad dat Hy sy enigste Seun gestuur het, sodat elkeen wat in Hom glo, nie verlore gaan nie, maar die ewige lewe kan hê.

1 Petrus 1:23-24 sê: Julle is immers weergeborenes, nie uit verganklike saad nie, maar uit onverganklike saad – deur die lewende  en blywende woord van God…die woord van die Here bly vir tot in ewigheid.  Die Griekse woord anagegennêmenoi ‘weergeborenes’ is weer ’n passiewe vorm wat na God verwys wat ons weer/van bo laat gebore word. Dit gebeur deur die woord van die Here te glo. Efesiërs 2:8 sê: Uit genade is julle verlos/gered deur geloof. En dit (verlossing en geloof) kom nie uit julleself nie; dit is ’n gawe van God.

Titus 3:4-7 sê: ‘Toe die goedheid en menseliefde van God, ons Verlosser, verskyn, het Hy ons verlos  – nie op grond van werke wat ons uit geregtigheid gedoen het nie, maar op grond van sy ontferming – deur die afwassing van die wedergeboorte en vernuwing deur die Heilige Gees, wat Hy ryklik oor ons uitgegiet het deur Jesus Christus, ons Verlosser. So het ons, geregtig deur sy genade, erfgename geword van die ewige lewe waarop ons hoop.’

Johanns 1:12-13 sê: ‘Aan almal wat Hom aanvaar het, hulle wat in sy Naam glo, het Hy die reg gegee om kinders van God te word, dié wat nie uit bloed, of liggaamlike drang, of volgens die wil van ’n man nie, maar uit God gebore is.’

Met ander woorde, dit hang nie van jou datum van bekering af nie, maar van jou geloof in die Here Jesus as jou Verlosser. As jy in Hom glo, kan jy seker wees van jou wedergeboorte deur God. Jy word weer gebore deur die Heilige Gees wat in jou werk om in Jesus te glo.  Bekering is ook nie ’n saak van een dag waarvan jy die datum onthou nie, maar die Here roep ons om daagliks tot bekering te kom. Dit is ’n lewenstaak, wat deur jou hele lewe loop. Efesiërs 4:16 sê: ‘…dat ons eerder, terwyl ons in liefde aan die waarheid vashou, in alle opsigte na Christus toe sal groei..’ 2 Kor 3:18 sê: ‘En ons almal, terwyl ons met ontsluierde gesig die heerlikheid van die Here aanskou soos in ’n spieël (nl. in sy woord), word ons deur die Gees verander na die beeld van Christus’  sodat ons al meer soos Jesus sal word. Die vrug van die daaglikse werk van die Gees in ons is liefde, geduld, goedheid, getrouheid, vrede, vreugde, vriendelikheid, nederigheid en selfbeheersing (Galasiërs 5:22-23).

Die Griekse woorde in die Nuwe Testament vir bekering is metanoia, strefōmai en epistrefō.

 Metanoia beteken dat jou manier van lewe verander as gevolg van ’n verandering van jou gedagtes en houding oor sonde en die regte verhouding tot God wat vir jou sonde aan die kruis gesterf het, vgl. bv. Romeine 2:4: ‘Of verag jy die rykdom van sy goedheid, sy verdraagsaamheid en geduld, en besef jy nie dat God se goedheid jou tot bekering wil bring nie?’

Strefōmai beteken om jou manier van lewe te verander en dat jy doen wat die Here van jou vra in sy Woord; vgl. bv. Matteus 18:3-5 ‘Voorwaar Ek sê vir julle: As julle nie verander en soos kinders word nie, sal julle beslis nie in die koninkryk van die hemel ingaan nie. Wie homself dus gering ag soos hierdie kind, hy is die belangrikste in die koninkryk van die hemele. En wie een so ’n kind in my Naam ontvang, ontvang My.’

Epistrefō beteken om jou manier van lewe in ’n spesifieke rigting te verander, wat impliseer dat jy na God toe terugkom; vgl. bv. 1 Petrus 2:25 ‘Julle was immers verdwaal soos skape, maar nou het julle teruggekeer na die Herder en Bewaker van julle siele.’  – dit beteken dat jou lewenswyse heeltemal omdraai. Dat jy begin om nie meer vir jouself te lewe nie, maar vir God, en te vra wat Hy wil hê dat jy moet doen, en om jou lewe in te rig volgens sy Woord.

Die Heilige  Gees werk in ons, om ons te oortuig van ons sonde voor God, en van ons verlossing daarvan deur Jesus se liefdesoffer, wat die straf op al ons sonde aan die kruis vir ons gedra het. En ons bekering bestaan daarin dat ons dit begin glo, en dat ons al meer in dankbaarheid daarvoor  lewe deur ook ander te vergewe wat ons benadeel (vgl. Matteus 5:45-48 julle moet julle vyande liefhê soos ons Vader ons liefhet), en mense in nood by te staan (vgl. Matteus 25:31-45: Wat ons vir een van die geringste behoeftige gelowiges gedoen het, kos gegee het, water gegee het, klere gegee het, verwelkom het, besoek het, het ons vir Jesus gedoen).

Skrywer: Prof Francois Malan

Jan vra:

Jesus sê vir Nikodemus (Joh 3:3): “As iemand nie weer gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie SIEN nie.”
As Nikodemus dit dan soos ‘n natuurlike geboorte verstaan, sê Jesus (v5): “As iemand nie gebore word uit water en Gees nie, kan hy in die koninkryk van God nie INGAAN nie.”
Vers 10: Jesus sê vir hom: “Jy is die leraar van Israel en jy weet hierdie dinge nie?”

Hoekom sou Jesus eers sê “sien” en dan “nie ingaan nie”?
Hoe sou Nikodemus kon weet van wedergeboorte?

Antwoord

Prof. Hermie van Zyl antwoord:

Daar is nie regtig ‘n verskil in betekenis tussen Joh 3:3 se “sien” van die koninkryk van God en 3:5 se “ingaan” in die koninkryk nie. Kenners is dit eens dat die twee verse parallelle vir mekaar vorm. Vers 5 verduidelik eintlik net verder wat met vers 3 bedoel word. Om die koninkryk “te sien”, beteken om dit te ervaar, te beleef, daaraan deel te hê (kyk Joh 3:36; Luk 9:27 vir ‘n soortgelyke gebruik van “sien”). En dit is dieselfde as om in die koninkryk “in te gaan”.

Bloot taalkundig gesproke is daar uiteraard ‘n betekenisverskil tussen sien en ingaan. Moses het bv die beloofde land gesien, maar dit nie ingegaan nie (Deut 34:4). En so sien die ryk man die “hemel” of “koninkryk van God” waar Abraham en Lasarus is, maar hy het nie deel daaraan nie (kan daar nie ingaan nie) (Luk 16:23,26). Hierdie verskil in betekenis is egter nie die bedoeling van Joh 3:3, 5 nie. Hier word “sien” en “ingaan” as sinonieme gebruik. Mens sou hoogstens kon sê dat “sien” die gedagte tuisbring dat mens die verband tussen die koninkryk van God en die openbaring daarvan in die persoon van Jesus Christus moet kan sien, d w s begryp, aanvaar. Maar dit is in wese dieselfde as om deur Christus die koninkryk in te gaan.

Hierbo is gesê dat v5 eintlik net verder verduidelik wat dit beteken om “weer gebore” te word (v3). Vers 5 sê dat om “weer gebore te word” beteken om “uit water en Gees” gebore te word. Om die verband tussen hierdie twee verse te verstaan, moet ons eers iets sê oor die “weer” van weer gebore. Die Griekse woord (anōthen) wat in v3 met “weer” gebore (1933/53 Vertaling) of met “opnuut” gebore (1983 Vertaling) vertaal word, is dubbelsinnig en kan ook met “van bo-af” gebore vertaal word. Die Johannesevangelie is bekend daarvoor dat dit soms doelbewus begrippe gebruik wat dubbele betekenisse het. Beide die betekenisse van “weer” en “van bo-af” is dus moontlik en waar: as jy “weer” gebore word, word jy terselfdertyd “van Bo-af” gebore, d w s deur God se Gees nuut gemaak. Dan is dit asof jy weer soos ‘n kind van vooraf moet leer dink, praat en loop; jy moet leer hoe om te leef in God se koninkryk. En dit is dieselfde as wat Matt 18:3 sê: “As julle nie verander en soos kindertjies word nie, sal julle beslis nie in die koninkryk van die hemel kom nie.” Wedergeboorte is dus ‘n begrip wat dui op die werk van God se Gees wat mense nuut maak sodat hulle soos God kan begin dink en kan verstaan hoe God se koninkryk werk.

Vervolgens moet ons iets sê oor Nikodemus se onkunde oor die wedergeboorte. Hoe is dit dat hy as leermeester van Israel nie kon weet wat Jesus bedoel nie? Eerstens moet ons hierdie vermeende onkunde van Nikodemus sien as ‘n literêre tegniek van die Johannesevangelie om van letterlike na figuurlike betekenis, of van ‘n aardse na ‘n geestelike werklikheid te beweeg. Dit is ‘n bekende tegniek in die Johannesevangelie. Byvoorbeeld, in 13:36-14:14 is die dissipels onkundig oor waarheen Jesus gaan en wat presies sy verhouding met die Vader is. Daarom vra/versoek hulle: Waarheen gaan U?; toon ons die Vader. Maar eintlik is hierdie (onkundige) vrae net ‘n tegniek van Johannes om Jesus aan die woord te stel oor sy herkoms (naamlik sy hemelse tuiste), oor sy verhouding met die Vader, en oor die dissipels se eintlike woning en toekoms. Hulle onkunde lei dus tot dieper onderrig van Jesus oor sy – en hulle! – ware identiteit. In Joh 3 gebruik Johannes gevolglik Nikodemus se onkunde om hom te lei van letterlike geboorte na die geestelike geboorte wat God deur sy Gees bewerkstellig.

Tweedens, na regte moes Nikodemus nie so onkundig gewees het nie. As geestelike leermeester van Israel moes hy geweet het van die Ou-Testamentiese tradisie dat in die laaste dae God deur sy Gees sy volk sal nuut maak. Jes 32:15 en Joël 2:28-32 vertel van die Gees wat in die eindtyd van Bo uitgestort sal word. En in Eseg 36:25-27 word die verband tussen die reinigende krag van water en God se Gees gelê: Hy sal sy volk reinig met suiwerende water, ‘n nuwe gees in hulle binneste gee wat gewillig is om God se gebooie te doen, en sy Gees in hulle gee. Die gedagte vervat in Joh 3:5 dat iemand uit water en Gees gebore moet word, is dus nie onbekend vanuit die OT nie. Ook die gedagte van kinders van God te wees, d w s om deur God “verwek” te word, kom in die OT voor. Israel word God se seun genoem (Eks 4:22; Deut 32:6; Hos 11:1) en in die huis van Dawid word die konings ook seuns van God genoem wat deur God “verwek” is (Ps 2:7). Dus, hoewel Nikodemus miskien nie kennis sou gehad het van die spesifieke manier waarop Jesus oor ‘n geestelike hergeboorte praat nie, sou en moes hy vanuit sy kennis van die OT tog ten minste verstaan het waarop Jesus dui toe Hy begin praat het oor die wedergeboorte deur water en Gees, naamlik die nuwe bestaan waar God jou deur sy Gees sy kind maak, en reinig en geskik maak vir sy koninkryk.

Jesus se verbasing oor Nikodemus se onkunde is dus nie misplaas nie, en is gesien binne die groter geheel van die Johannesevangelie ook ‘n aanklag teen die Joodse geestelike leiers van Jesus se tyd, waarvan Nikodemus ‘n verteenwoordiger was, dat hulle nie die tyd van Israel se vernuwing deur Jesus se werk kon herken nie.

 Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

You run against God with the horns of your pride up in the air and thus plunge into the abyss of hell. Woe unto you, Antichrist!  – Martin Luther

Wedergeboorte en die Heilige Gees

In Johannes 3 lees ons van Jesus se gesprek met Nikodemus. Daar lees ons: Die wind waai waar hy wil. Jy hoor sy geluid, maar jy weet nie waar hy vandaan kom en waar hy heen gaan nie. So gebeur dit met elkeen wat uit die Gees gebore is (3:8). Vooraf het ons gelees: As iemand nie opnuut gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie sien nie (3:3). Niemand word ‘n kind van God gebore nie – daar is eers ‘n hartsverandering bewerk deur die Heilige Gees nodig. Die woord “wedergebore Christen” is onnodig, want niemand kan ‘n Christen wees as hy nie wedergebore word nie.

Hierdie ondervinding van die wedergeboorte is soms baie moeilik om in woorde te te beskryf. Daar is heelwat misterie verbonde aan die werking van die Heilige Gees in ons lewens.. Ons weet dat Hy werk, maar ons kan nie altyd verduidelik hoe Hy werk nie. Die werklike proses van wedergeboorte vind binne in ons plaas en is nie met ons oë waarneembaar nie.

Nikodemus, ‘n Fariseër en lid van die Joodse Raad, stel duidelik belang in Jesus, maar hy is nog nie ‘n dissipel van Jesus Christus nie. Ons sien dit uit sy onvermoë om te begryp waaroor Jesus praat (3:4). Jesus moes die hele proses van wedergeboorte aan hom verduidelik het. Dit is dan dat Jesus hom op die geheimsinnige werking van die Gees wys – dit is soos die wind wat waai. [Die Hebreeuse woord vir wind kan ook met Gees vertaal word. Wetende dat die Gees se werk, soos dié van die wind, onsigbaar is, is dit sinvol dat die Bybelskrywers dieselfde woord vir beide gebruik.]

Ons kan die wind voel en sy gevolge sien – takke wat waai – maar ons kan nie die wind self sien nie. Net so kan ons nie die Heilige Gees sien nie, maar sy werking is sigbaar in die vrugte wat Hy produseer. Ons weet ons is weergebore as ons bewyse van sy werking in ons harte sien.