Verstand benewel of toor – Hermie van Zyl

Willie vra:

In Galasiërs 3:1 gebruik Paulus die woord “toor” ( NLV) . In die 1983 vertaling praat hy van “verstand benewel” maar ek dink die Grieks verwys ook na toor . Hoekom sou hy die woord “toor” gebruik ?

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Galasiers 3:1.

“Toor” is inderdaad die beste vertaalekwivalent om hier te gebruik – so die NLV, die nuwe Afrikaanse Direkte vertaling (BSA) en Afrikaanse Standaard Vertaling (CUM). Dit klink taamlik erg om ‘n Christelike gehoor so “by te kom”, maar Paulus is in Galasiërs besig om sy gehoor met ‘n hele paar retoriese strategieë te oortuig dat die sogenaamde evangelie wat hulle tans aanhang (om weer terug te verlang na die sekerheid van Joodse wet, 1:6-7; 2:15-16; 3:2-3) geen evangelie is nie, in elk geval nie die evangelie is wat hy aan hulle verkondig het nie. Daarom noem Paulus die Galasiërs in 3:1 ook “dwase”, nóg ‘n sterk uitdrukking om die pad wat hulle tans bewandel as ‘n weg te beskrywe wat tot vernietiging van die evangelie sal lei.

Wat hy verder doen in die gedeelte (3:1-5) is om die Galasiërs se eie ervaring van die evangelie wat hy aan hulle gebring het (Christus aan die kruis, 3:1; ontvangs van die Heilige Gees, 3:2,5; wonders beleef, 3:5) as argument in te span vir die evangelie wat hy aan hulle verkondig het. Hulle het al hierdie dinge beleef sonder om die wet van Moses te onderhou. Watter bewyse wil hulle nog verder hê? Hulle eie ervaring kla hulle aan van dwaasheid.

In die lig hiervan is dit verstaanbaar dat hy hulle “dwaas” noem én dat hulle “getoor” is. Uiteraard gebruik hy laasgenoemde term metafories, maar nogtans is dit ‘n term uit die donker wêreld van heksery en towery, waar mense probeer het om ander in hulle mag te kry d m v swart magie, d w s, toorkuns waarby die duiwel betrokke is. In ons tyd sou ons dit selfs met satanisme in verband kon bring. Paulus suggereer dus dat die Judaïseerders in die gemeente (leraars wat die gemeente weer onder die wet van Moses wou indwing) vanuit hierdie agtergrond met die gemeente se “koppe smokkel”. Deur die leraars van toordery te beskuldig stel hy hulle dus in die swakste lig denkbaar om die gemeente terug te skok tot die waarheid van die evangelie.

Saamgevat: Met die retoriese tegnieke deur die lesers se eie ervaring van die evangelie teen hulle te gebruik, en om die teenstanders van die evangelie swart te smeer en met towery te assosieer, probeer Paulus sy lesers weer oortuig van die egtheid en waarheid van sy wetsvrye evangelie.

Prof Hermie van Zyl