Vrees, verlies aan beheer en konflik

Doubt is the refusal to pay the rent to the owner of the vineyard: unwillingness to give up usurped rights over property; the assertion of the autonomy and sovereignty of reason in opposition to the summons to return to dependence on the God who gives and who demands. – Emil Brunner

Vrees, verlies aan beheer en konflik

Vrees vir die verlies aan beheer is dikwels die oorsaak vir teologiese konflik. David G. Brenner, ‘n sielkundige, skryf oor gebeure waar daar verskille oor idees, ideologieë en wat ons van God dink, is. Teologiese verskille is nie noodwendig verkeerd nie – dit moet nie te alle koste vermy word nie. Maar as konflik gesoek, of selfs geskep word, en die verdelings wat volg as die wil van God beskryf word, mag vrees ‘n rol speel. Hierdie vrees is dat jy dalk teologies verkeerd mag wees en dus beheer oor jou persoonlike en groepsverhaal mag verloor.

Ons moet egter versigtig wees: die teenwoordigheid van verskille is nie ‘n teken van vrees nie. Dinge soos woede, wen-ten-alle koste, aggressie is wel tekens van vrees. In sy boek, Surrender tot Love: Discovering the Heart of Christian Spirituality, sê Benner onder andere dat een van die dinge wat vryheid van vrees verhoed, is dat mense nie dink hulle is bevrees nie – hulle besef nie die ware aard van hulle innerlike nood nie. Vrees vir eksterne dinge, daarenteen, word maklik herken. Dit is moeilik om hierdie innerlike vrees te identifiseer. Sommige mense vrees intimiteit; ander mense vrees afsondering. Sommige mense vrees verlies aan beheer; ander mense vrees verlies van hulle beeld. Sommige vrees aandag, ander vrees verontagsaming. So kan ons aangaan.

Diegene wat goed is om die bron van hulle vrees te vermy, mag tot die gevolgtrekking kom dat vrees nie deel van hulle storie is nie. Verkeerd. Alhoewel die vrees dalk nie ondervind word nie, is dit steeds teenwoordig en bind ons steeds.

Die voorwerp van vrees is feitlik irrelevant. Mense met vrees stem baie ooreen. Vrees kry ‘n lewe van sy eie. Mense met vrees leef in beperkte grense. Hulle is of baie versigtig en konserwatief of hulle vernou die horisonne van hulle lewens deur vermyding en gedwongenheid.  Hulle is baie waaksaam en sorg dat die lewe nie buite die grense waarbinne hulle gemaklik is, beweeg nie. Daarom lei vrees tot beheer. Mense wat in vrees leef, voel dat hulle in beheer moet bly. Hulle probeer hulleself en die wêreld beheer. Dit spoel dikwels oor na die beheer van ander. Hulle kan hulle nie in ‘n lewe sonder beheer indink nie. Vrees veroorsaak ook dat ons nie teenoor ander reageer nie – vrees onderdruk die impuls vir liefde. Energie nodig om veiligheid en gemak te verseker, put energie benodig vir liefde vir ander uit.

Moenie aanhoudend vrees nie.