Wêreldsiening: Is enigiets objektief goed of sleg?
To exhibit God’s righteous anger, you must be angry at sin wherever you find it—especially in yourself. —Winston Smith
Wêreldsiening: Is enigiets objektief goed of sleg?
James N. Anderson het ‘n baie interessante, interaktiewe boek geskryf: What’s your Worldview? Ek gaan onder andere hiervan gebruik maak in ‘n aantal blogs.
Baie stellings sluit waardeoordele in: Aborsie is verkeerd. Hier word ‘n evaluering van die feite gemaak. Ons oordeel dat sekere dinge goed is en ander dinge sleg is, sekere dinge is reg en ander is verkeerd … almal van ons maak gereeld waardeoordele – dit is ‘n noodsaaklike eienskap van die menslike lewe.
Is enigiets objektief goed in die sin dat dit goed is onafgesien wat ander daaroor dink, hoop of voel? Sekere mense voel dat alle waardeoordele relatief en subjektief is – hulle is uitdrukkings van mense of die kultuur se voorkeure.
Volgens hierdie siening is niks intrinsiek goed of sleg nie. Ons maak dinge goed deur ons begeertes, smaak en doelwitte. Ander mense glo weer dat sekere dinge – liefde in die huwelik – objektief goed is. Ander dinge – verkragting en kindermishandeling – is objektief sleg. Dit gaan nie oor individuele en kulturele voorkeure nie.
Nihilisme is die siening dat daar geen objektiewe waardes is nie – niks is regtig goed of sleg in die objektiewe sin nie. Daar is geen objektiewe morele waardes nie. Nog erger: daar is geen objektiewe doel of betekenis in die mens se lewe of in die heelal nie. Daar is geen regte of verkeerde manier om te leef nie. Alles is ewe waardeloos. Geen menslike voorkeur is meer waardevol as ‘n ander nie. Alles is maar soos dit is. Ons persoonlike voorkeure is arbitrêr. Ons morele vrae het geen antwoorde nie.
Nihilisme verskil van ons sterkste morele intuïsie. Meeste mense erken dat sekere dinge verkeerd is. Die nihilis mag sê dat ons morele waardes onbetroubaar is en daarom verontagsaam moet word. Ons moet ‘n baie goeie rede hê om sulke sterk en wyd aanvaarde intuïsies te verwerp.
Maar wat dan van godsdiens? Is daar meer as een geldige godsdiens? Daarna kyk ons volgende keer.